Even nog wat meer details.
Los even van de slecht te repareren klikconstructie van de Gebo patrijspoorten, ik ben op zich zeer tevreden over deze ramen. De constructie is ontzettend stevig en betrouwbaar. Vergeleken met de kleine kunststof sluitinkjes van de patrijspoorten van andere merken prijs ik mijzelf gelukkig met de robuuste draaiknoppen waarmee deze ramen worden afgesloten. Ook heb ik nog nooit lekkage gehad of andere problemen.
De scharnierconstructie ziet er als volgt uit:
Door de spie los te tikken kan het beweegbare deel verwijderd worden. Die spieën kunnen behoorlijk vast zitten en je kunt er lastig bij. Ik heb van een stalen strip een hulpstuk gemaakt die in de sleuf past zodat je de spie er gemakkelijk uit kunt tikken. Helaas even onvindbaar nu dus geen foto.
Het zwarte kunststof clipje heeft een verdikking die in de twee groeven valt zodat het raampje open blijft staan. Door veroudering breken die clipjes op een gegeven moment en werkt de klikfunctie niet meer. Het scharnier blijft op zich gewoon in tact en het raam sluit ook normaal af. Hier een foto van de
gebroken clipjes en de metalen steunplaatjes:
Nu verkocht Gebo in het verleden hiervoor reparatiesetjes:
Mooi zou je zeggen maar helaas waren die setjes toen al schreeuwend duur en nu ze niet meer gemaakt worden gaat de prijs helemaal door het dak. Ik zie ze staan op een Duitse site voor €34. Voor één scharnier! Terwijl je alleen het plastic clipje nodig hebt; het metalen plaatje is zelden kapot en die popnagel... tja dat is gewoon een alu popnagel. Waar die zwarte busjes voor zijn is mij een onbekend, die ben ik nergens tegengekomen in de scharnieren die ik heb.
Ik heb dus de resten van zo'n clipje aan elkaar gelijmd voor de maat en mijn zoon gevraagd of hij dat met zijn 3D-printer kon maken. Dat vroeg wat trial-and-error om de juiste kromming etc. te krijgen maar het lukte. Het resultaat is prima, gewoon met PLA geprint.
Vanwege de vorm worden ze op hun kant geprint, dus het gaatje moet er apart ingeboord worden. Dat is nog niet zo eenvoudig in zo'n klein clipje met een lastige vorm dus van wat afvalhoutjes even een boormalletje gemaakt om de boel op zijn plaats te houden tijdens het boren. Dat werkte prima.
Maar zoals gezegd begonnen de problemen toen pas. Wat een simpel klusje leek ("even de popnagels uitboren, plaatje en clipje erin, ponagel vast en klaar") bleek een vrijwel onmogelijke opgave. Helaas geen foto's meer gemaakt (te veel frustratie waarschijnlijk
) dus hier mijn ervaringen:
1. Uit de hand uitboren kan je vergeten. De boor gaat alle kanten op behalve de goede door de stalen kop in de oude popnagel. Het zachte aluminium van het raampje geeft geen enkele geleiding en beschadigt onmiddelijk.
2. Het raampje goed fixeren onder de kolomboor is ontzettend lastig. Door de plaats van de popnagel in het scharnier moet het raampje schuin onder de boor geklemd worden en dat is op zich al een uitdaging.
3. Onderin vastzetten in de machineklem en bovenin boren gaat niet, te veel speling. De boor gaat weer alle kanten op.
4. Met kunst en vliegwerk het raam goed gefixeerd onder de boor. Maar door de stalen kop van de popnagel buigt de boor gewoon weg en schiet er naast. Omdat de stalen kop meedraait (deze zit los in de popnagel) krijg je er ook geen grip op, hoe voorzichtig en precies je ook boort.
5. Als je denkt: "hé, nu lijk ik toch de popnagel goed uit te boren" is die inmiddels wat verschoven en boor je in werkelijkheid in het plexiglas van het raam.
6. Uiteindelijk is het me gelukt om de oude popnagels te verwijderen, maar niet zonder dat het gat in het alu inmiddels flink uitgelubbert is.
7. Het terugplaatsen van zowel het stalen steunplaatje als het plastic clipje in combinatie met het voorgaande bleek ook een brug te ver, te weinig ruimte en te veel gepriegel. Ik heb er daarom voor gekozen om de stalen steunplaatjes achterwege te laten. Dat leek op de werkbank voldoende klemkracht op te leveren, in de praktijk is dat bij patrijspoorten met horizontale draaiingsas niet het geval. Maar alsnog plaatsen is geen optie.
Zoals je zult begrijpen, er zijn weinig bootprojecten geweest die mij zoveel frustratie hebben opgeleverd met zo weinig resultaat. De patrijspoorten die ik onder handen genomen had (5 stuks) klikken weer enigszins, maar met de tijd en moeite die ik er in heb gestoken heb ik eigenlijk maar één advies: begin er niet aan. Misschien kan je Gebo benaderen of ze dit kunnen maken, maar ik vermoed dat ook zij dit beleefd zullen weigeren en je een hele nieuwe patrijspoort zullen aanbieden.
In onze achterhut heb ik, om het raampje open te houden, van een kunststof scharnier een T-vormige clip gemaakt. De T valt in de uitsparing van één van de sluitingen. Dat werkt prima, helaas geen betere foto van bij de hand:
Mocht het iemand wel gelukt zijn om deze clipjes te vervangen, ik hoor heel graag hoe dit gegaan is.