Onderwerp: Benodigde bolling kajuitdak

Het kajuitdak van mijn -stalen- boot heeft bulten en putten en ontbeert een bolling.
In de putten blijft water staan. Het ontbreken van een bolling bevordert het blijven staan van water, ook op andere plaatsen dan in de putten.

Een vorige eigenaar heeft het dak enigermate geegaliseerd met -naar ik meen- epoxy, soms wel 20 mm dik. Dit had op vele plaatsen losgelaten van het metaal -maar vormde nog wel grote platen- en daarom heb ik het verwijderd.

Ik ben van plan een bolling in het dak aan te brengen en tegelijkertijd de putten verwijderen. (Ik wil de bolling aanbrengen door het dak met spanten in het midden in de lengte door te nemen, mogelijk ook doornemen aan voor- en achterzijde, mbv de spanten het dak op te duwen en vervolgens een strip in te lassen).

Hoe groot is een gebruikelijke bolling?
De maten van het dak zijn:
- Breedte vooraan 110 cm
- Grootste breedte (ongeveer in midden) 152 cm
- Breedte vlak voor opening tbv betreden kajuit 145 cm
- Lengte tussen voorzijde en opening tbv betreden kajuit 430 cm

Kajuitdak met (houten) knikkers om aanwezigheid van putten te benadrukken (met op de voorgrond het geopende schuifluik):

Ik denk dat het mooi is om twee duim (5 cm) bolling in te brengen. Dat is voldoende voor de afwatering, en vlak genoeg om nog lekker op te kunnen zitten en eenvoudig te betimmeren.

Het zal trouwens niet meevallen om de bolling gelijkmatig er in te brengen, zonder nieuwe deuken en bulten. Er zal al spanning in de plaat zitten, en als je gaat lassen dan breng je weer nieuwe spanningen aan.
Als je niet zo'n heel goede lasser bent en niet zoveel ervaring hebt met spanningen in het materiaal, dan kun je de bolling beter wat groter maken. Dan worden de deuken van de lasspanningen wat minder geprononceerd.

Als je wilt zien wat er gebeurt door lasspanningen in bolle dekken: kijk maar eens om je heen. Als er een schip ligt met een stalen roef waarop een nieuwe fundatie is gelast voor een koekoek, dan zit er heel vaak een diepe deuk of knik op die plek.

Sterkte,
Wim.

Op werk (superjachten) gebruiken we zo'n 17 mm tot 7mm per meter breedte tussen zijkanten (beide op gelijke hoogte) en het midden. Afhankelijk van smaak en breedte dek. Zelfs die 7mm is genoeg om water te lozen, zeker bij gelakte vlakken.

Bij mijn eigen boot heb ik een stuk meer. Vond ik mooier omdat het dek ook meer camber heeft. 50mm over zo'n 1,5 meter dacht ik.

De dakrondte is aangebracht:


Fig 1: Dakrondte vanaf binnen gezien.


Ze is aangebracht door:

1 Dak samen met 2 zijkanten opbouw los te snijden van gangboorden, voorzijde opbouw, achterzijde opbouw:


Fig 2: De snijlijnen, ook die om de gangboorden te verwijderen.


2 Alle dakspanten bijna geheel door te slijpen (om de 11 cm), waarbij de inslijpingen opgelijnd zijn

3 De dakspanten een voor een te buigen mbv zware spanbanden (zoals gebruikt bij vrachtwagens). Voor de eerste spanten werd de spanband bevestigd aan ogen gelast op de spanten (zie fig 3), voor de latere spanten door de spanband over het dak en de zijkanten van de opbouw te laten lopen. De spanband liep altijd onderlangs een stut van circa 1,5 m welke in het midden van een spant naar boven drukte (zie fig 3). Het kostte moeite de dakspanten te buigen. Soms gebruikte ik 2 spanbanden per spant. Ik spande ze zo ver ik kon, beperkt uitsluitend door mijn spierkracht. Ik vermoeddat het buigen zo moeizaam ging omdat het dak -van boven af gezien- niet rechthoekig is terwijl de zijkanten van de opbouw nog aan het dak vastzitten. Maar het kan ook zijn dat de plaat (welke het dak vormt)opgerekt wordt


Fig 3: Het gebruik van een stut om het midden op te duwen.


4 Soms poogde ik extra dakrondte te verkrijgen door de krimp die optreedt tijdens lassen te gebruiken. Soms werd daarvoor zelfs een gedeeltelijk dichtgelaste inslijping nogmaals ingeslepen

De dakrondte is circa 80 mm. Ze varieert circa 10 mm langs de middenlijn van het dak. De kromming is het grootst in het midden van het dak (de zijkanten van het dak zijn vlakker maar hebben wel het meeste afschot).

Ik heb er niet voor gekozen om het dak in het midden door te nemen (en daar een plaat in te zetten) omdat:
1 Ik verwachtte dat het aanbrengen van 2 lange plaatlassen aanzienlijke putten zou veroorzaken
2 De gangboorden toch vervangen zouden worden


Sommige -reeds bestaande putten- zijn ondieper gemaakt dmv verhitting mbv een acetyleenbrander. Vermoedelijk zullen alle putten nogmaals op deze wijze behandeld worden maar dan tezamen met hameren, om de benodigde extra lengte te verkrijgen.