Onderwerp: Schroefdraad tappen in RVS

Hallo allemaal.

Ik ga mijn schootlieren vervangen door nieuwe.
Het gatenpatroon komt (uiteraard) niet overeen met de oude lier. Schroefdraadmaat wel.
Ik kan 1x een M6 gat hergebruiken en moet per lier 4x een M6 gat erbij maken.
Dit weekend wat voorwerk gedaan en in het polyester voorgeboord;
Er blijkt een grote rvs plaat onder de lier te zitten. Overal 'vlees', dus dat is mooi.
De plaat blijkt niet echt onder de indruk van mijn standaard aan boord aanwezige bouwmarkt boortjes.
Vermoedelijk is het RVS 316 en zo'n 8 mm dik.
Komend weekend wil ik de lieren gaan monteren en dan goed beslagen ten ijs komen.
Snijolie en Kobalt boren (en een paar reserve) lijken me vanzelfsprekend.

Moet een standaard HSS tappenset (3 stappen) van goede kwaliteit dit aankunnen?

Of beter iets speciaal voor RVS kopen? Suggesties?

Standaard boor diameter 5 mm, of beter iets groter?

Groet,

Gerwin

Zo laag mogelijk toerental.
Smeren, met eender wat, smeren!
Zorg dat de boor 'bijt' = redelijk veel druk zetten.
5mm als je M6 een P = 1mm heeft.

Edit: wat tappen betreft... niet te veel toeren ineens, beter anderhalve toer en een slagje terug om spaan te breken. Er bestaan tappen voor rvs. En smeren.

De exacte boorbaat voor M6 is ongetwijfeld op internet te vinden. 5 mm. zou aan de krappe kant kunnen zijn. Ik heb kortgeleden nog M8 getapt in gaten van 7 mm., min of meer op de gok. Dat ging goed met een normale HSS tap. De bout paste met niet teveel speling.

Belangrijk is dat je niet teveel kracht nodig moet hebben om de tap rond te draaien. Je hoeft geen hercules te zijn om een M6 tap te breken. Af en toe een stukje terugdraaien om de spaan te breken helpt ook. Benevens snijolie.

En zoals Ilex schrijft: bij het boren een relatief laag toerental gebruiken. Je zien aan de spaan of je in de richting zit. Er moet geen poeder, maar redelijk grove spanen vanaf komen. Krullen is nog mooier. Laat boor en materiaal vooral niet te heet worden. Als het materiaal te heet wordt, verhardt het en wordt zelfs boren met kobalt een onbegaanbare weg.

M8 boren wij met een 6,8mm. Of 7 als we niks anders hebben...

Ha, da's mooi! Dan mag je echt gereedschap kopen!
Naar een vakhandel (bijvoorbeeld van Rossum in Zwolle) en daar vragen om HSS-Cobalt 5 mm.
Doe er maar direct twee, een als lekker scherpe reserve.
En doe er een busje snijolie bij.

Goede tappen HSS moeten dit kunnen. Ook hier weer smeren, smeren, smeren. Tap met de hand!!!
Stukje rechtsom, stukje linksom om steeds de spanen te breken.

Dan nog, bestaat er altijd het risico dat je tap breekt. Dan heb je een probleem, want de tap is harder dan de basisplaat. Die krijg je niet meer weg.

Als het maar enigszins mogelijk is, zou ik 6.5mm boren en een moer met carroseriering er achter zetten. VEEL minder kans op ellende.

Wadloper schreef :
De vuistregel is: Boren met 0.8 x de nominale diameter. Heel ietsje groter mag.

Als je daar overheen gaat, merk je dat niet in speling van de bout, maar in sterkte van de draad. De speling van de buitendiameter verandert niet: die komt uit de tap. De flankoverlap wordt minder met een (te) groot geboord gat. Dat kost sterkte, en vooral de kans van doldraaien.

Mbt tot dit: ook de bout goed smeren op de draad. Vreten van RVS betekent slijptol.

Probleem is wel dat je heel vaak problemen krijgt als je na mislukte pogingen met verkeerde boortjes en/of zonder smeervloeistof op dezelfde plek probeert te boren met de juiste boor en vloeistof. Het rvs is nl door het evrkeerd boren te heetv geworden en daardoor zeer warschijnlijk zo hard geworden dat je daar niet meer doorheen komt.
Dus het beste is daarom iets naast de oude plek te boren .
Ad

Joop66 schreef :
Bedankt voor de toevoeging Joop.
Ik heb net nog even gekeken wat de boormaat voor normale M6 moet zijn. Alle tabellen die ik zie geven 5 mm als boormaat.

M6 draad heeft een pitch van 1 mm. Dus ook een hoogte van 1 mm. De draadhoek is immers 60 graden. De kern die overblijft is dus ±4 mm Boren diameter voor tappen is 4,2 mm.

Foutje is inderdaad voor m5

Daar ga je, denk ik, geen tap inkrijgen...

Wat Joop al aanhaalde:
Tappen doe je met gevoel uit de hand. Fatsoenlijk machinaal tappen kun je alleen met een gespecialiseerde machine in een vaste opstelling.
Tapijzers zijn van steenhard en bros materiaal en die dingen breken snel. De restanten zitten dat precies op de plek waar jij je schroef wilt hebben. Vette shit dan

Voorboor tabellen staan volop op internet.
Noreen vergist zich. 5 is voorboren voor M6 en 4,2 is voorboren voor M5.
Voor M8 is dat 6,8 mm.
Ik heb die boortjes altijd exclusief voor dat werk in de doos van de tapset liggen

3Noreen schreef :
Dat is niet waar: Volgens de norm zijn de toppen afgeplat.

Boren en tappen in rvs behoort tot mijn dagelijkse werkzaamheden. Gaten van 2 tot 30 mm, materiaaldiktes van 1 tot 100 mm, schroefdraad van 3 tot M 20.

In rvs is het niet veel moeilijker dan in gewoon staal.
Omdat rvs een slechte warmtegeleider is moet de warmte die ontstaat bij het boren zo klein mogelijk worden gehouden. Dat lukt door smering bij voorkeur met snij-olie, ik gebruik zelf meestal Rocol RTD. Als er niks anders is, gebruik dan motorolie of desnoods olijfolie, any oil is better than no oil.
En dat lukt door het gebruik van ècht scherpe boren met een flinke aanzetdruk, waardoor de boor gaat snijden i.p.v. slijten.
Tijdens het boren moeten er mooie krullen ontstaan. Zo niet, onmiddellijk stoppen, anders vloeien boor- en basismateriaal door de hitte aan elkaar vast.

Kobaltboren zijn hartstikke mooi en goed, maar ook breekbaar. Als je niet heel ervaren bent, is het moeilijk om een kobaltboor heel te houden als je uit de losse hand boort.
Met een goede HSS-boor kun je uitstekend door rvs boren (mits scherp, mits olie, mits stevige aanzet). Niet zo'n flutboortje uit een setje van een tientje bij de Aldi of Gamma, maar een HSS-boortje van de goede gereedschapshandel. Is maar ietsje duurder.
Ik boor zelf nauwelijks met kobaltboren, maar bijna alleen met HSS. Ik slijp ze zelf altijd vlijmscherp voordat ik ze in de boorkop zet.

Tappen doe ik met goede machinetappen. Soms uit de hand, meestal met de tap in een accuboormachientje want dan is het makkelijker om de tap recht te houden. Met tappen uit de hand geef je al gauw dwarskracht op de tap, dus verhoogde kans op breuk.
In rvs tappen: beheerst een halve tot anderhalve omwenteling vooruit, dan weer achteruit. Bij klemlopen niet forceren, maar gevoelsvol heen-en-weer jutteren tot de tap weer lekker loopt. Gebruik olie!

Voorboren voor M6 tappen moet officieel op 5,0 mm. Als je niet kunt garanderen dat de boor en de tap in exact dezelfde richting zullen gaan, kun je beter voorboren op 5,2 mm.

Nogmaals: tappen en boren in rvs is niet veel anders dan in gewoon staal. Maar je moet rekening houden met de slechte warmte-afvoer en het risico op vreten. Hou het scherp!
Gewoon doen!
Wim.

Hoe dan ook, na altijd hebben lopen pielen met standaard hss boortjes een paar jaar geleden eens een paar losse kobaltboirtjes van Wurth aangeschaft.
Klein centerpuntje op een dikwandige buiskappen 25mm rvs pijp
En voordat ik wist wat er gebeurde was de 5mm boor erdoorheen. Zonder koelen, zonder smeren, gewoon laag toerental in de accuboormachine. Wát een weelde en wat een armoe met gewone boortjes...

Mee eens met alle bovenstaande adviezen.

Als je gaat tappen zeker goed koelen! (Anders hardt het boorgat, en wordt tappen lastig)

Ik heb pas nog een aantal gaten geboord, gebruik cobalt boren en HSS tappen. Geen enkel probleem.
Let op dat er een mooie spaan afkrult! Dan ben je goed bezig...

Voor monteren gebruik ik tegenwoordig een “anti-vreet” pasta: Weicon (bij RvS paleis, maar er zijn vast meer (web) winkels die het verkopen!
Werk goed ok zwaarbelaste 316 bouten later weer los te krijgen...

ik gebruik Dormer A120 boortjes in rvs, en smeren. tappen met handtap.

Joop66 schreef :
Precies, zo hebben we het geleerd! (tot M10)
Kobaltboren zijn ook aan te bevelen.
De rest is al gezegd hier.

Als instrumentmaker deel ik niet helemaal het verhaal van Berghout.
Scherp houden en goede snijolie = oke, maar HSS voor RVS; nee. Zoals eerder vermeld is HSS echte armoe in RVS. Voorboren (met maximaal de zielmaat van de eindboor) helpt ook veel. Meestal boor ik voor met 2,5 of 3mm. De zielmaat van 10mm boor is 3mm.

Als je niet alledaags tapt, kan je beter met de hand tappen. Ik persoonlijk gebruik dan graag machinetappen met de hand, maar als je minder ervaren bent is tap 1 t/m 3 prima en veilig tegen breken.
Ik vind het belangrijk om heel goed "feeling" te houden met de tap, zeker in RVS. Als je machinaal tapt heb je niet of nauwelijks gevoel. Je merkt niet dat je spanen ophopen in je gat e.t.c.
Het lossen of breken van de spanen tijdens het tappen in RVS is belangrijk.

Ik tap nooit groter dan M10 met de hand (valt al tegen), maar M2 kan ik je niet machinaal aanbevelen in RVS gezien de kostprijs.

Hierbij twee foto's van een meetlat die ik in gebruik heb.
Mèt superhandige tabel met boormaten voor schroefdraadtappen en (buiten beeld) een conversietabel voor inchmaten naar mm's.

Ik gebruik al tientallen jaren dit soort meetlatten van Tajima, een Japans merk. De enige rvs-meetlatten die fatsoenlijk afleesbaar zijn, nauwkeurig, stabiel en stijf. Ook ideaal om verfblikken netjes mee te openen, koffie te roeren en op de rug te krabben.
Het enige waar ze slecht in zijn is zwemmen. Dat moeten ze nog leren.

Wim.

Nog even een tip wat betreft de geometrie van de boren. Ik kreeg deze tip ooit van een monteur bij ons op het werk, maar het is een wereld van verschil. RVS boren gaat een stuk beter met een boor met een grotere tophoek dan een standaardboor. Neem 135 of 140 graden. Standaard HSS is meestal 118 graden. Berghout schreef al dat het belangrijk is om te verspanen en niet te weg te slijpen. En dat gaat dus een stuk beter met die grotere tophoek.

Berghout-2 schreef :
Ik gebruik al heeeeel lang deze:










Zal wel niet meer te verkrijgen zijn. Ben er erg zuinig op.

Berghout-2 schreef :
Ik gebruik al heeeeel lang deze:










Zal wel niet meer te verkrijgen zijn. Ben er erg zuinig op.

Joop66 schreef :
M1 Spoed 0,25mm voorboor ∅ 0,75mm Nominale ∅ - spoed=0,75mm
M2 Spoed 0,40mm voorboor ∅ 1,60mm Nominale ∅ - spoed=1,40mm
M3 Spoed 0,50mm voorboor ∅ 2,50mm Nominale ∅ - spoed=2,50mm
M4 Spoed 0,70mm voorboor ∅ 3,30mm Nominale ∅ - spoed=3,30mm
M5 Spoed 0,80mm voorboor ∅ 4,20mm Nominale ∅ - spoed=4,20mm
M6 Spoed 1,00mm voorboor ∅ 5,00mm Nominale ∅ - spoed=5,00mm
M7 Spoed 1,00mm voorboor ∅ 6,00mm Nominale ∅ - spoed=6,00mm
M8 Spoed 1,25mm voorboor ∅ 6,80mm Nominale ∅ - spoed=6,75mm
M9 Spoed 1,25mm voorboor ∅ 7,80mm Nominale ∅ - spoed=7,75mm
M10 Spoed 1,50mm voorboor ∅ 8,50mm Nominale ∅ - spoed=8,50mm
M12 Spoed 1,75mm voorboor ∅ 10,20mm Nominale ∅ - spoed=10,25mm

Bron
Ik zie een verband tussen spoed, nominale diameter en voorboor maat. Misschien wel twee keer cosinus 60 graden.

Overigens meen ik nog een verband te zien tussen kern diameter en flank
diameter. Ook toeval ? Of zouden ze hier over nagedacht hebben.