Onderwerp: Voor- en nadelen stalen romp met houten dek

Hallo allemaal,

Onlangs kwam ik een boot tegen waar ik gelijk gecharmeerd van was.
Prachtige lijnen en op het oog redelijk stevig gebouwd en goed uitgerust.
Aangezien het plan is om grotere tochten te ondernemen ben ik me aan het oriënteren op boten die langere tijd op zee kunnen ronddobberen en ook een beetje zeegang en slecht weer kunnen hebben.

De boot die ik zag heeft een stalen romp en houten dek en opbouw.
Daarbij ligt er over de hele boot een teakdek heen wat origineel is (1976).
Wat ik me nu afvraag is hoe dat zich verhoudt tot elkaar.
Aangezien staal andere eigenschappen heeft dan hout, zorgt dat niet voor kieren of torderen of iets dergelijks?
Daarnaast vraag ik me af wat voor consequenties het heeft wanneer er inwatering of lekkage plaatsvindt en met name voor het dek. Staal roest, maar een houten dek...verliest zijn draagkracht? Rot weg? Is er een mogelijke manier om dit voor te zijn of efficiënt te repareren?

Voor zover ik weet is er nog niets aan de hand en normaliter ben ik louter polyester georiënteerd, vandaar mijn vraag op dit schitterende forum.
Jullie feedback zie ik met interesse tegemoet.

Als het hout op het staal is gebouwd zoals een teakdek bijvoorbeeld dan zou ik er erg ver weg van blijven, ongeacht wat momenteel de staat van de boot is. Als het een romp betreft waar geen stalen dek of stalen opbouw op zit, maar alleen maar hout, dan is daar niets mis mee en kan dat vele decennia mee gaan zonder al te veel aandacht er aan te hoeven schenken.

Wat is dan wel de bedte bouwwijze voor een stlaen romp met houten dekken?
Heb je daar voorbeelden van?

Uit eigen ervaring weet ik dat als een houten dek lekt dat stalen spanten dan snel roesten.

Vinni

Erik, bedankt voor je antwoord al begrijp ik niet helemaal wat je bedoelt.
Om het wat inzichtelijker te maken: het gaat om een Koopmans 32 waarbij alleen de romp van staal is.
Voor zover ik weet is er geen stalen onderdek, maar is de hele dekconstructie dus van hout gemaakt om gewicht te besparen.

Wat bedoel je precies met 'als het hout op het staal is gebouwd'?

Het pijnpunt zit 'm met name in de overgang van staal naar hout. Aangezien deze overgang vrij permanent is (je haalt het houten dek er niet jaarlijks even af om te zien hoe het met de staat van het staal gesteld is), is het dus zaak dat hier bij het ontwerp en de bouw al goed over is nagedacht. Zou de stalen romp zijn voorzien van een RVS flens, dan is dat al een aardige start. Ligt daar vervolgens het houten dek op, bij voorkeur voorzien van een epoxycoating eventueel met een glasweefseltje, dat met een goed isolerende en hechtende kit is afgedicht, dan kom je bij een constructie die wel eens heel oud kan worden. Het RVS zal immers niet zo snel gaan roesten wanneer de verf minder wordt, je kunt de stalen romp gewoon behandelen zonder last te hebben van de overgang van hout naar staal en het hout zal ter plaatse van de overgang niet snel gaan rotten wanneer het goed is beschermd door epoxy met glas.

Maar...je schrijft dat het gaat over minimaal 1976. Een tijd waarin epoxy nog niet bepaald wijd verbreid was, en het is maar de vraag hoe de constructie in elkaar is gezet. Wanneer er een stalen flens aan de binnenzijde van de romp is gelast waar het houten dek na zorgvuldig schilderen op is bevestigd met kit en schroeven, dan is het zeer de vraag of er in de loop der afgelopen 40 jaar geen corrosie tussen het hout en het staal heeft kunnen ontstaan, al is het maar door condensatie op het relatief koude staal.
Het kan echter zeer lang goed gaan, zolang er bij het ontwerp en de bouw zorgvuldig is gewerkt en de boot ook zorgvuldige eigenaren heeft gehad.

Kwestie van dus zorgvuldig de constructie bekijken en nalopen. En je realiseren dat je bij verkoop weer met kopers te maken krijgt die dezelfde vragen hebben.

Voordeel van houten dek op stalen romp is overigens dat de afbouw gemakkelijker is (je kunt immers de romp in en uit lopen om het interieur te plaatsen voordat het dek er op gaat), het hout ook aardig isoleert en je zorgt voor een lager gewicht van het dek. Wanneer je iets laat vallen heb je niet meteen roest aan dek, maar je moet je daarentegen wel weer wapenen tegen mogelijke houtrot.

Ok dan heb ik al meer een idee waar ik naar moet kijken.
Onwijs bedankt voor je gedetailleerde omschrijving Olav.

Stel nu dat er wel corrosie is opgetreden, zou dat dan gelden als een no-go of is dat nog enigszins de fixen?
Vinnie, heb jij dat behandeld en zo ja, hoe heb je dat aangepakt?
Het dek eraf halen en een nieuwe erop leggen lijkt me dan wel weer een bijzonder rigoreuze (en kostbare) onderneming.
Dat zie ik ook niet zomaar gebeuren vóór de zomer, want dan is het plan 2 maanden richting Oostzee te gaan.

Fortura schreef :
Ja, dan is het echt onverstandig

Een stalen boot roest altijd wel ergens. Niet iets om je ongerust over te maken.
De aangetaste spanten heb ik zoveel mogelijk ontroest met staalborstel en schuren.
Vervolgens heb ik drie lagen roestwerende primer van AVIS aangebracht.
Overigens zullen er meteen reacties zijn dat een staalborstel en schuren niet de beste methode voor het verwijderen van roest is. je wrijft het namelijk in het staal...mjah...het zal wel.....

Ik heb vrijwel al het staal ingepakt met Avis roestwerende primer en vervolgens afgewerkt met Danboline. Dit heeft voor- en nadelen. Voordeel is dat roest wordt voorkomen. Nadeel is dat als er roest ontstaat je dat niet meteen ziet.

Ik gebruik Avis omdat dit zeer goed dekt en makkelijk te verwerken is. Gebruikte eerst het bekende Owatrol maar dat vind dit een veel minder product....zeker nu er geen lood meer in zit.

Vinni

Fortura schreef : Je hebt boten die volledig van staal gebouwd zijn waar ze vervolgens een teakdek oid op gaan leggen. Dat wil je niet want dat gaat vroeg of laat problemen geven. In jouw geval is dat dus blijkbaar niet aan de orde en betreft het een volledig houten dek op een stalen romp.

Het grootste probleem met deze vorm van composiet bouw is dat staal en hout andere eigenschappen hebben mbt het opnemen van vocht, uitzetten en krimpen en noem maar op. Dat betekend dat de overgang van hout naar staal zwaar belast word en dat een goede doch flexibele verbinding belangrijk is die absoluut het water buiten de verbinding houd.
Het is deze verbinding die je goed in de gaten moet houden. Als je die van binnen en van buiten kunt zien, en je ziet nergens geen roest of blaasjes, en het is nog steeds waterdicht, dan zou ik me er niet al te veel zorgen om maken.

Voordelen zijn dat het voor houtbewerkende amateurs die een stalen boot wilden hebben veel goedkoper was om een casco zonder dek te kopen. Ander voordeel is dat hout minder heet word aan de voeten als het aan de zomerzon blootgesteld is. Voor boten onder de 40 voet is er ook wel een aardige gewichtsbesparing te bereiken geweest.

Nadelen: redelijke kans op lekkage, de overgang van hout naar staal moet constant in de gaten gehouden worden, indien reparatie noodzakelijk is dan is dit vaak een lastige en daardoor kostbare aangelegenheid.

Fortura,
Mijn vader had zo'n boot van 13,5 meter. Stalen romp van 4 mm, hechthouten dek van 20 mm. Zeer snel schip. In twee helften gemaakt en tegen elkaar gezet en gelast.
Problemen te over. Ik heb die bouwwijze ook nooit meer gezien. Met name denk ik omdat je aan de binnenkant van de kiel die langsnaad niet kunt aflassen. Dat gaf al heel veel ellende.
Waar je speciaal op moet letten is op de manier waarop de wantputtings door het dek zijn gevoerd. Zitten ze in het verlengde van de huid, dan is er normaal gesproken weinig mis mee. Gaan ze door het dek, dus een stukje binnen de huid, let dan goed op hoe de kracht wordt overgebracht op de huid. Kan daar op enigerlei wijze een moment optreden, hoe gering ook, dat de verbinding tussen dek en huid beïnvloedt, dan krijg je daar vroeg of laat ellende mee. Dan gaat de verbinding tussen houten dek en stalen flens lekken. Met zeewater rot er dan 1 mm per jaar aan roest af. Dus ter plaatse van de stagen heel goed inspecteren.
Dat alleen al is een nadeel waarom je zo'n boot niet moet kopen, want reparatie is praktisch onmogelijk zonder de hele boot te slopen.

Vr.groet, peter

Bij ons in de haven ligt een koopmans , stalen romp met houten dek en opbouw die hiermee al een wereldreis van 3 jaar gemaakt hebben , en een aantal rondjes altlantic.
Ik denk dan ook dat het heel veel ligt aan hoe eea onderhouden is.
Ik zou het schip door een keurmeester laten keuren voor aankoop.
Gr marcel

www.marktplaats.nl/a/waterspor...reviousPage=lr&pos=1
Gaat het om deze?

bij deze boot vallen mij een aantal zaken op
bovenkant van de spiegel links en rechts van de zwemtrap zit ellende bij de overgang staal op hout
teak aardig versleten bij de kajuitingang
lijkt ingetimmerd door een dhz
binnenruimte beperkt
Ton

T'is maar net hoeveel tijd/geld je wilt investeren.

Ik vind het een mooie boot voor een correcte prijs.

T.a.v. die "ellende" op de spiegel :
Dit is typerend voor de overgang stalen romp / houten dek.
De Zeewinde heeft er ook last van.
Afgelopen winter met de perago de roest en kit verwijderd en opnieuw opgebouwd.
Maar ja......toch zie je al weer wat kleine plekjes.
Hoort er bij.

Vinni

bertilbeumer schreef :
@ BertilBeumer:
Het is dat schip inderdaad.

@PetervdW:
Dank je voor de tips, daar zal ik goed op letten.
Zou je aan de buitenkant kunnen zien of dit schip ook zo in elkaar is gezet?

Het blijft een prachtig schip met een schitterende lijn, maar gezien de feedback hier heb ik wel zo m'n twijfels.
Aan de andere kant kan kijken nooit kwaad, het is tenslotte ter oriëntatie en zoals nu al blijkt is er veel te leren.

Nou ja, voor alles is een oplossing. Inderdaad erg mooie lijn, maar volgens mij mag er wel war van de prijs af. Gewoon bieden en rustig afwachten. Hebberigheid heeft z'n prijs, geduld loont

TonMitz schreef :
Kort door de bocht allemaal, of heb je het schip in het echt bekeken?
Een stalen schip op leeftijd heeft bijna altijd wat werk. Roestplekken zijn geen ramp en heel vaak gewoon goed te fixen, zo niet dan is er altijd wel een lasser te vinden. Is het te erg dan is dat vrij snel duidelijk en als je twijfelt gewoon een expert in huis halen.
Er zijn heel veel schepen uit die tijd die op dezelfde manier werden ingetimmerd, vooral stalen schepen die niet in 'serie' werden gemaakt, dus ik vind het met de DHZ uitstraling best meevallen en betwijfel ook of het niet gewoon door de werf is gedaan.
Als je wat tijd en geld hebt en je bent niet bang voor wat werk dan denk ik dat je er een heel mooi schip aan kan hebben.

Ze schijnt gebouwd te zijn door Huisman in Vollenhove, die zich nu Royal mag noemen en moeilijk luxe aluminium jachten bouwt voor duur. Daarom denk ik dat het DHZ gehalte vrij laag is, maar wat niet wegneemt dat er niet door de jaren heen andere mensen aan hebben geklust.

Mijn dilemma is tweeledig:
Mooi schip voor weinig = goede deal, maar schip voor weinig met potentieel veel werk als het mis gaat is dan weer tricky. Klussen vind ik mooi, maar zeilen nog mooier.

DutchyMarkII schreef :
het draadje gaat niet over of roest is te fixen, of dat oudere schepen werk hebben, het gaat over de voor of nadelen van gecombineerde constructies van staal en hout
in het geval van deze boot zit er roest in de constructie van de spiegel, daarom zitten er roestblazen aan de bovenkant van de spiegel
(hoe is de staat van het vrijboord?)
hoe erg het is kan ik idd. niet beoordelen, daarvoor moet de boel open
de boot zal door wat roest niet door uitelkaar vallen trouwens
als ik als een blok voor deze boot zou vallen, zou ik de aankoop hier persoonlijk niet op af laten ketsen
wat ook nog een puntje is, is het teak dek, mooi, hoe is de staat hiervan?
Fortuna geeft aan dat klussen mooi is, maar zeilen nog mooier
in dat geval kocht ik nooit iets met veel hout en staal
wat het interieur betreft, vergelijk het eens met wat boten van vergelijkbare lengte
Ton

Ja precies als je die vergelijkt met andere stalen schepen van vergelijkbare lengte in dezelfde leeftijd dan zien ze er veelal min of meer hetzelfde uit..... of doel je op de binnenruimte?

Fortura,
Ik vind het ook een verrekt mooie boot, zo al vanaf de foto. Verder nog eens goed naar de foto's gekeken en zo te zien zitten de stagen door het dek, en een klein stukje binnen de huid. Als die puttingijzers doorlopen naar een spant of op een andere manier onderdeks in lijn zijn vastgemaakt hoef je er weinig narigheid van te verwachten. Kijk vooral goed naar plekken op de huid onder de stagen, is de basislaag gescheurd of gerepareerd; hoe zitten de puttingen onderdeks vast en belangrijk: voldoende sterk. Het kan best sterk genoeg zijn, maar Kleine onderlinge vervormingen of werking geven op den duur toch ellende, vooral op zout water. En zit er eenmaal lekkage, dan is het bijna niet of heel moeilijk te verhelpen. Het is natuurlijk wel een werfschip.

Ik spreek uit ervaring, maar ik moet erbij zeggen dat we aan die boot van mijn vader bij de koop (te) weinig aandacht aan dit punt hebben geschonken. Bovendien, die boot had nog nooit een meter gevaren, en was half afbetimmerd. Ook de motor heb ik toen helemaal geïnstalleerd (onderin de kajuit in de kiel). Toen zelf een mast gemaakt met alle beslag, lieren, etc. Hij heeft er een aantal jaren flinke reizen mee gemaakt, Oostzee, Denemarken, Zweden en ook Zuid-Engeland. Samen met mijn moeder, die woog amper 60 kg. Maar die verstaging had ik vanaf het begin geen vertrouwen in. Maar hoe harder ik riep dat we dat moesten herzien, des te meer weerwerk ik kreeg.

Zo gaat dat (helaas) vaker met een vader en een zoon.

Vr.groet, peter

Een houten ondergrond voor een teak dek op een stalen schip is in principe een betere keuze dan een teak dek op een stalen ondergrond. Aandachtspunten zijn er zeker, maar niet onoverkomelijk. Het teak dek is 30 jaar oud. Op veel belopen vlakken zal er van de rubber naad niet veel meer over zijn. Afhankelijk van de dikte van het teak is de levensduur nog wel te verlengen door de naden opnieuw op diepte te frezen en opnieuw te rubberen. Het interieur ziet er werf gebouwd uit, tenminste ik herken veel details zoals Huisman dat in die tijd bouwde. De sterkte van de puttingen zou ik niet over in zitten, bij zo'n werf gebouwd schip van Huisman is dat constructief dik in orde. De conditie van de puttingen onderdeks verdient wel een grondige inspectie. De doorvoer door het houten dek is kritisch en heel lastig om waterdicht te houden. Daar heeft zeker inwatering plaats gevonden. De kopkanten van het dek ter plaatse van de oplegging op staal is eveneens kritisch. Let op sporen van delaminatie. Eventueel reparatie daarvan is mogelijk maar wel veel werk. Dat geldt trouwens voor de hele boot. Er blijft een hoog klus gehalte aan kleven. Dat moet je leuk vinden en kunnen. Prachtig schip overigens.

Dit hele verhaal is "been there, done that" maar dan met een 11m aluminium Koopmans met teak dek bij Huisman gebouwd in ongeveer dezelfde periode.

DutchyMarkII schreef :
deze stijl van intimmering vind je mooi, of niet, kwestie van smaak
maar afgezien van de stijl, bedoelde ik eigenlijk de binnenruimte, vergelijk dit eens met een moderne 32 voeter

ik heb een vd stadt 34 gehad, na verkoop zijn wij zoekende geweest, en hebben ook een koopmans 34, zelfde model, als deze gezien
het viel ons op hoeveel minder binnenruimte erin zat als de vd stadt
en dat te bedenken dat een vd stadt 343 niet eens een ruimte monster is
de vd stadt was ingetimmerd met licht teak, de koopmans met donker mahonie, net een donker grotje

wat noballast, al schreef, het teak dek is 30 jaar oud, dit geeft vroeg of laat werk, (lees veel werk of veel geld) is het al eens opnieuw gerubberd?, zit het rubber overal vast?
hier zou ik een expert naar laten kijken
maar als je valt voor dit type schip ( ik stiekem wel)en niet bang bent voor wat werk lijkt
mij het een goede keuze
bedenk wel, staal en teak is altijd meer werk als tupperware
Ton
Ton

Mijn Witsen en Vis motorboot uit 1946 had een stalen romp en houten opbouw. Bij die boot waren de gangboorden van staal.
Romp was geschoopeerd (met heet zink bespoten) en in prima staat na al die jaren. Maar de overgang romp-dek was compleet weggerot. Zat bij deze boot in het zicht en was niet afgetimmerd dus uiteindelijk een groot gedeelte weggeslepen en een nieuwe hoeklijn ingelast.
De combinatie van fijn houtwerk + grof staalwerk was erg onhandig, slijpen en lassen vlak naast een mahoniehouten opbouw die je blank wilt lakken is zacht uitgedrukt nogal uitdagend.

Zeker op zout water is dit geen prettige constructie, hoewel Koopmans er waarschijnlijk beter over heeft nagedacht dan een binnenwatermotorbootwerf net na de oorlog.

Bij deze boot zal reparatie / inspectie / onderhoud een stuk lastiger zijn.

wellicht heeft het zin om bij Koopmans navraag te doen hoe de constructie is gemaakt?

Ik denk dat Koopmans niet weet hoe e.e.a. "gemaakt" is.
Hij heeft dit ontwerp berekend en getekend. En dat is in orde.
Hoe een werf zich aan de tekeningen houdt en alles constructief in elkaar zet
is de vraag.
Er zal heus wel tijdens de bouw een constructieve oplossing voor een bepaald probleem(pje)
gevonden worden, die niet op tekening staat.
en dat wordt (meestal) niet vermeld.
Het kan wel zijn dat de werf contact met de ontwerper opneemt om te vragen of "het" kan.