Onderwerp: moet ik me nu zorgen maken?

Ik heb een polyester zeilbootje uit 1991. Onderstaande afbeelding kwam ik toevallig tegen op het wereldwijdeweb.
Is het zo dat eigenlijk alle wat oudere kunststof boten serieus zwakker zijn dan nieuwere exemplaren. Is het zo dat zelfs aluminium dramatisch verlies aan sterkte laat zien bij ouder worden?
In dat geval snap ik de bijzonder lage prijzen voor oudere plastic boten wel. Ben benieuwd naar deskundigheid hierin
op 't forum.

H

Nee.

Laat me raden: deze "commercial graph" komt van West System?

Mijn boot is van 1988, scheelt 3 jaar met de jouwe.

Ik heb het idee dat het materiaal harder wordt, eerder een ster als er iets op valt dat soort dingen.
Wat je ziet is gelcoat wat er daaronder gebeurt?

Ergens gezien/gehoord dat de uitharding gewoon door gaat met de jaren, dat zou het harder worden verklaren.
Minder buigzaam? Eerder breuk? Weten doe ik het niet maar ik voel me wel veilig, na die rots in Zweden twee jaar terug is wel gebleken dat ie veel kan hebben en na de reparatie helemaal.

Dit is de treksterkte. Voor je romp (afborrelen na een botsing) is met name de slagvastheid (impact strength) van belang.

Je kunt hier een heel lang en ingewikkeld verhaal houden. Maar daar heb ik nu geen zin in. In elk materiaal ontstaat materiaal moeheid. Dat is afhankelijk van de eigenschappen van het materiaal maar ook het aantal cycli en het %belasting van de belasting voordat er permanente vervorming plaatsvind.
Uit het laatste kun je opmaken dat de marge die in het ontwerp zit t.a.v. sterkte meespeelt met hoe snel een schip "slap" wordt. Als er bij de bouw veel gedaan is om de boot zo licht mogelijk te houden en er daarnaast veel op zijn donder krijgt wordt zo'n boot na 10-15 jaar merkbaar slapper.
Is jou boot relatief licht voor zijn lengte ? Dan kun je dit af gaan vragen. Maar meestal als je met goed gezette verstaging tijdens het varen niet merkt dat je voorstag te veel doorbuiging heeft lijkt het allemaal wel goed te zitten.

Je moet je sowieso geen zorgen maken. Daarvoor varen er teveel oude schepen die niet uit elkaar vallen.

Los van de vraag of de data in de grafiek betrouwbaar is, kan ik 'm niet interpreteren. Dus zelfs als de grafiek betrouwbaar is, dan zegt deze nog niets zonder wat context/uitleg. Wat is een "Cycle"? De grafiek toont een gebied van 1000 tot 10.000.000 "cycles" (pas op de logaritmische schaal!). Waarschijnlijk is dat een bepaald soort extreme belasting. Iets wat de boot in de praktijk niet vaak meemaakt.

En bedenk ook dat zeker in de eerste jaren van polyester bouw er nog niet veel bekend was over het materiaal. Daarom werd er veel meer polyester gebruikt dan nodig zou zijn, en zijn boten uit die tijd veel zwaarder en met een dikkere huid dan de tegenwoordige. Dat geeft toch extra sterkte in je boot...

Je kan ook een ander bootje kopen Harry...
Probeer eens een keer staal!!

Wiking schreef :
Nou das gek, het plaatje stelt duidelijk dat het de vemoeiingssterkte is uitgedrukt in procenten van de treksterkte...
Wiking schreef :

...het is hier geen motorbotenforum. Zeilers gebruiken hun romp ook om dingen als kielen, masten en verstaging op te bevestigen. (rare jongens)

Dus geen impact strength. Treksterkte en slagvastheid zijn niet hetzelfde!

edit: idd in het plaatje staat de treksterkte, voor het afborrelen na botsing is impact strerte veel belangrijker

Motorbotenforum? Je maakt het wel heel bont!

Helemaal waar. Stijfheid is ontzettend belangrijk voor performance. Maar voor de gemiddelde toerzeiler een stuk minder. Ik denk zelfs dat de meeste niet eens door hebben dat hun boot inmiddels een slappe bak is.

Die kiel valt er echt niet zomaar af door verlies van stijfheid!

Hoi Harry,

In de periode, dat jij een boot hebt, treedt er nauwelijks veroudering op ...

Groet,

Ad

Wiking schreef :
Nou breekt mijn klomp! Nee, daar staat geen treksterkte. Daar staat vermeoiing uitgezet als percentage van statische treksterkte. ALs je als fabrikant geen voordelen kunt benoemen ga je zulke vreemde plaatjes maken. Treksterkten zijn hier in genormaliseerd en het plaatje zegt dus letterlijk he-le-maal niets over de treksterkte van het materiaal. Het is verder een nuttelos plaatje omdat er geen amplitude van vermoeiing genoemd is. Een nogal belangrijk getal wil je hier conclusies aan verbinden.

boarderbas schreef :
+1 je zal idd moeten weten of de spanning door de 0 gaat (dus verandert van trek in druk, wat bas amplitude noemt). Ook zal het materiaal op/over een bepaalde spanning belast moeten worden om onderhevig te zijn aan vermoeiing (de grenswaarde geeft deze grafiek aan?) dit kan door een kerf of spanningsconcentratie, deze zullen op een goed ontworpen boot moeilijk te vinden zijn.

Dat zou je zeggen uit het onderschrift, maar dat is niet geplot (bijschrift y-as staat ultimate strength niet cyclic strength).
Edit: Je hebt gelijk...

Maar het zegt dus iid niks. De ultimate trek sterkte is iets anders dan de cyclische sterkte die uitgeoefend wordt door kiel, verstaging, mast etc. Ulimate strength is iets geheel anders dan wat je nodig hebt in normaal gebruik. Bij een boot kom je nooit zover dus dit zegt niet veel over de boot. Natuurlijk vermoeien plastics /polymeren dat is al bekend. Dus dit zegt niets behalve dat polymeren vermoeing vertonen onder cyclische trekspanning.

dus ff samengevat: ik zit deze draad te volgen over iets wat er helemaal niet in staat?

har.vogel schreef :
Volgens mij staan hier foute conclusies. Bijv bij GRP staat dat er 20% over is van de fatique maar die is in het begin ook maar zo'n 45% van de treksterkte. Er is dus aan het eind nog ruim 44% over en geen 20% . Wat er over is van de oorspronkelijke treksterkte staat niet op dit plaatje .

Ad

toch ook sterk dat het lijkt of staal slechtere eigenschapen mbt vermoeiing heeft als aluminium (zoals ik de grafiek interpreteer)... Dit klopt ook niet toch?

roozeboos schreef :
Ben je mal? Dat roest als de ziekte!

Nou ja, ik maakte ook niet erg veel zorgen hoor. Afschrijving van polyester zeiljachten is volgens mij niet uitsluitend gebaseerd op vermeend sterkteverlies. Bij auto's is het simpel: hoe ouder hoe goedkoper en veel kilometers maakt het nog
erger. Bij jachten heb ik altijd gekeken naar ontwerp, bouwkwaliteit, uitrusting en pas als laatste naar de leeftijd.
Dit tabelletje is misschien onzin maar het laat mij wel zien dat er een duidelijke extra component aanwezig is, die mede
de prijs van de boot bepaald. Hoewel de verkoper dat waarschijnlijk anders ziet.....

H

Ivo pionier schreef :
Nee hoor , bij staal gaat de vermoeiing met ca. 23% achteruit en bij aluminium met maar liefst met 77% .
Je moet gewoon de eindwaarden delen door de beginwaarden. Het zijn immers allemaal relatieve waarden t.o.v. de treksterktes.Daarom mag je die getallen niet zonder meer absoluut zien.
Ad

Het figuur zette me wel aan het denken over het gebruik van hout in de botenbouw.

In de botenloods van de roeivereniging liggen verschillende roeiboten gemaakt door bouwers die gezien worden als de top van de roeiboten markt (Empacher, Fillippi). De topboten worden zo licht mogelijk gebouwd (14 kilo, lengte 8.2m, breedte: smaller dan mijn heupen). Sinds de jaren 70 zijn houten boten langzaam vervangen door plastic en inmiddels worden topboten gebouwd van kevlar/carbon/epoxy.

De boten krijgen behoorlijk op hun donder. Elke roeihaal wordt er veel kracht uitgeoefend op de boot zowel in de lengte als de breedte en na een paar jaar intensief gebruik (~5 jr) zijn de bootjes zichtbaar slap en daardoor slecht bruikbaar als wedstrijdmateriaal. Als je het puntje van de boot schudt zie je de hele boot vervormen.

Er is één botenbouwer (Carl Douglas) die hout is blijven gebruiken. Hij bouwt composiet boten van hout, kevlar en epoxy. De boten zijn niet populair bij de meute, want hout staat synoniem met traag en ouderwets. Maar ik heb me altijd enorm verbaast over deze bootjes. Deze blijven goed en stijf. Er kan nog prima geracet worden in een 15 jaar oude Carl Douglas.

Speelt dit in de (jacht)botenbouw ook? Zijn woodcore boten in dat aspect dus ook veel beter? Worden er wel ‘houten’ boten gemaakt van sandwich hout kevlar epoxy? Is dat te zwaar? Te duur? Speelt (composiet) bouwen met hout nog een rol in de serieuze botenbouw, behalve voor de spanten? Of is dat meer voor de hobbyer/liefhebber?

Wat is eigenlijk het materiaal van de nabije toekomst? Duurzaam, sterk en licht? Gaat foamcore een rol spelen? Of blijft het 'gewoon' polyester en is de rest te duur voor de consument?

waarschip bouwt nog altijd in hechthout. Tegenwoordig is alleen bovenwater nog hechthout, het onderwaterschip is een woodcore composiet met red ceter als core. Eventueel worden ze ook nog extra versterkt met kevlar, glas of carbon.

Foamcore word in de polyester bootjes wereld al een hele poos toegepast. Foam is de vervanger geworden van Balsa die in ouder polyesther sandwich rompen gebruikt werd. Dit principe is volgens mij al in gebruik sinds de jaren 80.

Wiking schreef :
Ja. Dat speelt in de botenbouw ook. Vauriens zijn over het algemeen polyester tegenwoordig. Een competitieve romp is na 5-6jaar te slap om nog mee te kunnen doen.
Regelmatig doet er een stel Duitse Vauriens mee (van hout) en die doen idd gewoon netjes mee.

Onze Schakel is 40jaar oud. Nog gewoon een stijve voor die prima mee doet in het veld.