Onderwerp: Dyneema verstaging als vervanging pbl verstaging

3Noreen schreef :
Dank.

Ik de mijne ook. Niet meer nodig.

Ik heb indertijd na veel onderzoek (internet afstruinen en praten met locale tuigers) 'Dynice Dux' gebruikt, dit wordt bij Colligo gebruikt maar je kan het ook rechtstreeks bij Hampidjan of via een tuiger daar bestellen. Ik heb voor de hoofdmast 11mm en mizzen 9mm gebruikt.
Voorrekken met wat katrollen en handratel lier ging prima. Wat ook erg hielp was het 'hameren' van de lijn als je deze opspant, dan zetten de vezels zich en dat scheelt later veel na stellen van je verstaging. Je ziet de lijn dan compacter worden.

Hier staan een aantal video's waar dat te zien is:
seajapan.com/tag/dyneema-standing-rigging/

Er blijft ook altijd discussie over het wel-niet gebruiken van kousen op het eind ivm het buigen van de lijn om de pin van de wandspanner/toggles. Ik heb dat uiteindelijk wel gedaan met mooie ronde kousen uit 1 stuk. Er zijn veel mensen die dat niet doen en gewoon met de lus rechtstreeks om de pin gaan. Kan ook prima volgens velen. Verder was het voor ons wel veel aanpassen van de T-forks boven in de mast. Wij konden de juiste maat niet vinden voor onze lijn en heb er toen ogen aan gelast zodat de lijn direct aan de T-fork kon ipc extra aansluitingen etc.

Te krap buigen is tricky: door de enorm hoge stijfheid van het materiaal, lopen spanningen heel snel hoog op als het gebogen wordt. Dat geldt niet voor de individuele vezels: die zijn zo dun dat dat wel losloopt. Maar wel voor de hele kabel.

Los van de gebruikte lijn, vind ik de beslagdelen van Colligo er ontzettend mooi en goed ontworpen uitzien. Een standaard kabelkous is bedoeld voor staalkabel, en mist de hoge afwerkingsgraad. Je lost de buigradius op, maar introduceert mogelijk weer scherpe randjes.

@Joop, eens daarom heb ik ook mooie afgeronde kousen besteld die geen scherpe randjes hebben, zijn er veel te vinden in alle maten, speciaal voor touw.
Echter, veel schepen in de buurt varen al jaren rond zonder kousen met enkel een ankersteek door het rvs oog van een wandspanner of de pin rechtstreeks door het oog. Voor mij ook niet ideaal maar veel tuigers liggen er blijkbaar niet wakker van. Colligo is mooi maar ook erg aan de prijs.

Laatst op Boot Düsseldorf stond de Lijnenspecialist ook met een jong, Dyneema gebaseerd staand-want systeem. Heb er even naast gestaan, zag er netjes afgewerkt uit met een (tijdje terug…) ingenieus vlechtwerk naar de toggles toe.

Mss interessant om mee te nemen?

Dan moet je wel wat garanties hebben dat het geen Stirotex of ander eigen fantasieprodukt is van een mindere kwaliteit en sterkte dan andere merken.

Ik herinner je matige lijnenervaring daar. Ze tuigen tegewoordig ook, blijkbaar. Dan neem ik aan dat ze dat niet net elastiek doen.

Bekijk de specs zou ik zeggen

Joop66 schreef :
Van een deskundige verwacht ik toch wat uitleg.

holtere schreef :
www.lijnenspecialist.nl/rig-wire-99

Volgens mij zat onder de (klem?)kap van dezecternimsl een oog waaromheen was gesplitst. Weet ‘t niet meer helaas; was toen wel onder de indruk…

3Noreen schreef :
Eerlijk gezegd, heb ik geen kennis van welke sepcifieke lijnsoort nu precies beter is voor welke specifieke toepassing. Recent heb ik moge spreken met DSM, maar die leveren vezel, en geen lijn. Kwa kruip (zoals door DSM gedefinieerd, dus boven 20% breeksterkte, en zoals wij die zelfs voor verstaging niet zouden gebruiken) zou DM20 de best verkrijgbare vezel moeten zijn. Kwa rek en kruip. Niet kwa sterkte.

Maar ja, een vezel is geen lijn. Allerlei zaken als exacte vlechttechniek, (ik hoor hier) warm voorrekken, en vast nog vanalles beinvloeden de eigenschappen van het geheel. Daarin zou ik Hampidjan vertrouwen. Ik denk dat zij ook meer voeling hebben onze toepassingen.

En dan hebben we ook nog dat enigmatische Dynice DUX. Geen idee wat dat is. Wel dat t er al was, toen ik mijn onderzoekje voor zeilclub deed, een jaar of 8 geleden.

drive.google.com/open?id=1Bdy7...-HJRbSK&usp=drive_fs

Joop66 schreef :
Je google spul kan ik helaas niet zien.

Stel dat je SK 75 zou gebruiken. Dan is volgens opgave de kruip van een lijn die belast wordt op 20% breeksterkte 2,3% per jaar.
Nu heb ik als leek de volgende vragen. Welke permanente belasting zou je mogen verwachten op een stag. Dus niet zeilend ? En als tweede verloopt de kruip onder de 20%, aannemende dat de permanente belasting minder is dan 20%, lineair ?

gewoon maar vraagjes van een leek

3Noreen schreef :
Niet veel aan verloren. Is maar om aan te geven dat ik er ooit naar gekeken heb.
3Noreen schreef :
Dezelfde als voor het voorspannen van je normale 19x1 verstaging. Volgens de Seldén regel was dat iets van 15% breeksterkte (voor staal). Dus voor Sister Moon, is dat 6mm 19x1, breeksterkte is 3028dN

(www.lijnenspecialist.nl/1x19)

Maar een vervangingslijn van dyneema zou 7 of 8mm zijn, we nemen 8mm:

www.colligomarine.com/tech-material

Die heeft weer een breeksterkte van 8450dN

www.lijnenspecialist.nl/rig-wire-99

Alles bij elkaar ga je de stagen dus voorspannen op 15%x3028/8450=5.3% van hun breekkracht.

Dus nee.
3Noreen schreef :
Nee. Het is plastic, dus er is sowieso niks vanzelfsprekend lineair.

Wat ik er van begrijp, is dat die kruip (boven 20% breeksterkte) inderdaad toch wel redelijk voorspelbaar is. Daar onder is het gewoon niet gemeten. Het is voor DSM relevant dat te weten om dat kruip uiteindelijk de voorspeller is voor breuk. Maar hun focus is trossen voor tankers en zo. Niet wat wij jaggies er wat bij prutsen.
3Noreen schreef :
EDIT: Flauw.

Joop66 schreef :
Jij ook bedankt. Ik zal me er niet meer mee bemoeien. Het is net als andere onderwerpen waar zich een deskundige opwerpt op ZF een no go area voor de rest. Pek en veren zullen U ten deel vallen als U zich daaraan waagt. Peer review wordt op fora als dit niet gepast geacht.

Ja een boel ATBA’s hier!

3Noreen schreef :
Dit is flauw.

Je vragen zijn netjes inhoudelijk beantwoord. Voor zover ik kan. Inclusief die over rek en elasticiteit.

Dus ik snap werkelijk niet waarom je steken onder water voor nodig zijn. Na de derde vind ik dat niet leuk meer.

Dat heeft NIETS met inhoudelijke discussie/vragen te maken. OF zelfs maar met meningsverschil, en al helemaal niet met Area To Be Avoided.

Dit is gewoon stront smeren. Waarom? Omdat ik ergens vermeld op welke manier ik inderdaad deskundig ben ergens over? Dit lijkt dan best wel wat op een corona wappie gesprek tussen WE en iemand die er echt verstand van heeft. En dat heeft inderdaad weinig zin.

Joop66 schreef :
Je hebt gelijk. Mijn persoontje wekt irritatie op. Dat is al vanaf de lagere school zo. Maar daar ging het me niet om.
Wat ik even recht wilde zetten was de suggestie dat Colligo niet de juiste lijn zou gebruiken alsmede vaststellen dat kreup/creep als eigenschap van Dyneema in het geheel niet meespeelt in ons gebruik als verstaging.

Daar zullen best maren en vooral mitsen bij horen!

holtere schreef :
Dat zou best kunnen maar ik heb na 5 jaar varen met een volledig Dyneema want dat nog niet ontdekt. Veel beter in ieder geval dan mijn RVS spul wat ik eerst had.

Een voorbeeld van een mits is dan dat je oude sterkte berekeningen loslaat en de creepgrenzen respecteert.
Lijkt me ook beter voor je portemonee om de min of meer kant en klare aanbieders te mijden vanwege de absurde prijzen van lijn en hulpstukken.

3Noreen schreef :
Dank voor je eerlijkheid daarin.
3Noreen schreef :
Hierover het volgende:

Er is hier wel gesuggereerd dat er mogelijk iets beters is, inmiddels dan Dynice DUX, maar met data is inderdaad nog niemand gekomen.

Dat kruip niet zou meespelen is weer niet waar. Er is wel degelijk een effect over tijd. Het is alleen niet heel groot, en het is niet gemeten door DSM op fiber niveau.

Het is ook niet zo dat de kruipdata van DSM nu ineens onzin is. Zie de Zeilen test: SK38 bleek inderdaad een stuk meer te kruipen dan SK75, en dat komt overeen met de data van DSM. Je kunt dus wel zeggen dat een vezel (!) die het volgens DSM beter doet dan een andere, het voor ons ook beter doet.

Wat dit natuurlijk weer onderuit haalt, is warm voorrekken. Omdat SK99 schijnbaar een stuk stabieler is bij verhoogde temperatuur, heeft het warm voorrekken minder effect.

Maar of dat voor ons relevant is, dan moet je dat echt in een relevante test vaststellen. Zoals gezegd: met kunststoffen is vrijwel niets lineair, en voorspellen van dit soort gedrag is nauwelijks te doen.

Kweenie hoor Joop, maar 3Noreen doet al 5 jaar de praktijktest op een extreme boot. Ik zou zijn ervaring en woorden niet durven afdoen als koppigheid. Als je wilt weten wat de invloed van kruip in de echte praktijk betekent zou ik een bezoekje aan 3Noreen brengen. In het kader van goed geinformeerd zijn.

Gewoon op te zoeken.

SK99 lijn heeft een Elongation at 10% of Breaking Load van 0,4%
SK75 HS lijn heeft een Elongation at 10% of Breaking Load van 0,3% Dat is 25% minder !
DM20 heb ik verder niet naar gezocht omdat ik daar helemaal droef van wordt. Vandaar dat je lijnen van DM20 veel dikker moet maken om je mast niet als een slappe ... op je boot te hebben staan.

Twee foto's 5 jaar na elkaar en 16000 mijl. Niet helemaal te vergelijken omdat ik de mast ±80mm verder achterover heb getrimd en een grotere buiging in de tussentijd. In de eerste foto staat de mast er net op en is er nog niet getrimd.

Eerte foto 5 jaar geleden staat hier.

Voor het gemak een uit vergroting.




Dit is zoals het er nu uitziet.

Omdat driepoters zoveel anders zijn dan een een...
Wat is de spanning op die wanten?