Eerst nog even m'n dagje in Kirkwall beschrijven:
Mooie wandeling gemaakt naar het zuiden, waar een grote baai besloten door eilanden "Scapa Flow" ligt. De baai is 8 bij 5 mijl en is van oudsher een van de grote uitvalsbases geweest voor de Britse marine: veilige natuurlijke haven en zowel atlantiek als Noordzee snel bereikbaar.
Hier zijn heel wat drama's gebeurd in de vorige eeuw: op 11 november 1918 werd de wapenstilstand tussen Duitsland en de geallieerden getekend en als gevolg daarvan werd eind november 1918 de Duitse vloot van 74 schepen die zich had overgegeven hier in Scapa Flow voor anker gelegd. De Duitse vlag mocht niet meer gevoerd worden, maar de bemanning mocht aan boord blijven, in totaal in het begin 20.000 man. Een en ander in afwachting van hoe de vloot verdeeld zou gaan worden onder de overwinnaars, wat we al eeuwen doen he? De hele winter door lagen die schepen daar, met steeds opstandiger wordende bemanning die slechts heel beperkt in plukjes baar Duitsland mocht terugkeren. Slecht voedsel, slechte verzorging, kou. Situaties tegen muiterij aan.
Op 21 mei 1919 wordt de vrede van Versailles getekend waarin paragrafen staan over de verdeling van de vloot.
De admiraal van de vloot -Von Raeder- wilde dat niet laten gebeuren en had in het geheim alle schepen voorbereid om snel afgezonken te kunnen worden. Om 10:00 gaf von Raeder een gecodeerd vlagsignaal waarop alle schepen begonnen te zinken. In enkele uren tijde zonken er zo 52 van 74 schepen.
Enkele van de grote slagschepen liggen nog steeds daar en zijn een populair doel voor sportduikers.
Een ander drama vond plaats in oktober 1939. Het verouderde slagschip Royal Oak, nog uit de eerst wereldoorlog daterend, weer daar door de Duitse onderzeeër U-47 door een aantal torpedo's tot zinken gebracht. De Royal Oak was daar neergelegd om met z'n geschut Kirkwall te beschermen.
In de nacht sloop de U-47 naar binnen, vuurde z'n torpedo's af en ontkwam weer ongezien.
Van de meer dan 1000 man bemanning kwamen er 800 om het leven. Een indrukwekkend monument ter nagedachtenis van deze ramp staat in Scapa.
Maar dan weer zeilen:
Om 5:30 uur woensdagochtend vertrek ik uit Kirkwall. Eerst een paar uur hoog aan de wind prachtig tussen de eilanden door. Harde stroom mee, tot wel 4 knp.
Eenmaal buiten de eilanden moet ik nog een tijd aan de wind noord varen, later ruimt de wind en kan tijden lang de code0 voeren. Mooie snelheid, steeds boven de 6knopen. De hele dag schijnt de zon. De eerste nacht is rustig. Midden in de nacht zwemt er een groepje kleine walvissen rond de boot.
Tweede dag ben ik steeds een beetje alert omdat er in de middag een front zou passeren. Gelukkig stelt het niet veel voor, ook de voorspelde regen blijft uit. Met nog 30 mijl te varen, rond 21:00 donderdagavond wordt de wind erg zwak, ik moet er alles aan doen om vaart in het bootje te houden. Laatste uren wordt het steeds spannender: de stroom komt tegen lopen en de wind raakt op. Nog een tijd lang code0 samen met motortje en daarna alleen motor zwoeg ik met 3knp richting Torshavn waar ik rond 5:00 aankom. Heb 215 mijl op de log.
Op vrijdag lang uitslapen en eerste verkennende wandelingetjes.
Het is leuk hier! Leuk levendig stadje, vriendelijke mensen, goede koffie op 10 meter afstand van de boot.
De havenmeester vertelt me dat er juist een nieuwe app "Rák" van Bogi Magnussen (
appsto.re/nl/K2XRcb.i)uit is die de stroming rond de eilanden mooi weergeeft.
Overal in het stadje staat kunst, er is weinig verkeer, de mensen lijken gelukkig. Ideaal landje?
Ze zijn onderdeel van koninkrijk Denemarken, maar in grote mate zelfstandig met eigen parlement en ministeries. Ze zijn geen deel van de EU, al zijn er wel stemmen die de euro willen. Ze vallen wel binnen het contract wat de Scandinavische landen met het Schengen gebied sloot.
Toen Europa handelssancties afkondigde tegen Rusland wegens Krim en Ukraine reisde de premier naar Moskou om juist extra vis te verkopen.
Ze houden vast aan vreemde tradities zoals aardig bloederige massale slachting van grienden die ze een baai injagen, wat internationaal tot veel verzet leidt, maar wat ze hier met hand en tand verdedigen.
Er lijken 2 fm zenders te zijn: de één reciteerde constant traditionele volksverhalen afgewisseld met de prijsvan de vis, de andere wisselt christelijke liedjes af met gepraat.
De mensen zien er goed uit, in tegenstelling tot UK, waar het mij soms voorkomt (zoals in Lowestoft bijvoorbeeld) dat de helft van de bevolking met groot overgewicht en boos kijkend fish & chips etende in scootmobiels rond rijd. Hier lopen ze blij kijkend rond in sportieve outdoorkleding.
Interessant detail: met name de vrouwen hier laten zich hoger opleiden in UK en Denemarken en komen dan niet meer terug, wat moet je met je opleiding kunstgeschiedenis in de visindustrie? Daardoor is er nu op een totaal bevolking van 50.000 een tekort aan jonge vruchtbare vrouwen van 2000. De grootste allochtone bevolkingsgroep wordt nu gevormd door 300 vrouwen die geïmporteerd zijn uit de Filipijnen en Thailand. Goed natuurlijk voor zo'n afgesloten eiland om eens wat verse genen in de pool te krijgen.
Ik lig hier in het binnenhaventje, vlak tegen het oude centrum van Torshavn "Tinganes". In de 12e eeuw was dit een kale rots waar periodiek de leiders van de verschillende Viking clans samen kwamen. Nu staat er het oude parlementsgebouw en nog steeds een aantal ministeries in prachtige oude gebouwtje met grasdak.
Kleine steegjes met prachtig oude houten huisjes.
Gisteren zaterdag forse wandeling gemaakt, geprobeerd om een berg op te gaan, maar het weer was te vies: regen, mist, wind. Ben mar teruggegaan voordat ik boven was.
Daarna met een Nederlandse zeiler, ook solo in z'n victoire 34, gezellig wezen eten. De één at gebakken vis, de ander walvis.
Straks ga ik even havenmeester betalen: 300 kreuners voor drie nachtjes en als het niet te hard regent naar een museum.
Ik wil morgen naar Shetland Lerwick. Vroeg weg nat dan staat de stroom gunstig. Harde wind in het begin, later prima windje. Hoge Atlantische golven verwacht.