Onderwerp: Atlantische oversteek van Mindelo naar Paramaribo

Mindelo naar Paramaribo.

Delivery van de Liberty ( Beneteau Oceanis 39.3) gaat wat lastig van start. De eerste etappe vanaf gran canaria wordt afgesloten en een gebroken bout die de stuurpomp koppelt aan het kwadrant en een gebroken voorstag. (daar is al het nodige over geschreven in een ander draadje met dank aan alle contribuanten en met name Peter die een gaaf werkstukje alsmede een reserve bout heeft gedraaid).
De tweede etappe wordt vervolgens opgehouden doordat er niet op mindelo gevlogen kan worden in verband met een zandwolk die boven het eiland hangt. Dat leidt er toe dat de luchthaven daar bomvol met gestrande passagiers staat en dat de aanvoer vanuit NL en Portugal wordt gestopt in afwachting van meer zicht. Het dreigt zelfs nog even dat ik pas 3 weken later kan vertrekken maar wat zoekwerk leverde nog een optie op met een tussenlanding en 24 uur stop over in Lissabon. Best leuk ook natuurlijk, al is het erg onbevredigend wanneer je weet dat de klok door tikt en we onze tijd nodig hebben om tijdig ook de terugvlucht te kunnen halen. Een dikke week speling wordt uiteindelijk 48 uur speling wanneer we losgooien. Weersvoorspellingen zijn stabiel en met een verwachte wind van O-NO eerst dik 25 knopen maar na een paar dagen een stabiele 15-25 knopen wind lijkt de kokosnoten route haar naam waar te gaan maken. Er is een gennaker aan boord waar ik enkele jaren geleden eens wat mee gespeeld heb, wellicht komt die nog van pas.
Wanneer ik uiteindelijk aankom in Mindelo met een tas vol onderdelen, iridium en een sextant (dank je Timo!) blijkt niet alleen de voorstag maar ook het rolfokprofiel door gescheurd net boven de trommel. Dat werd gelast door een lokale lasser maar een eerste test (knietje er in) doet deze direct weer breken. Er zit nog een geleide bus om het profiel dat bedoeld is om de pees in te voeren in het profiel. Die over de scheur gezet en laten lassen (hoeft niet mooi te zijn als het maar goed vast zit (en dat werd redelijk letterlijk genomen). Uiteindelijk kunnen we op zaterdag de zaak in elkaar schroeven maar de tagrijn werkt niet om de laatste terminal aan te walsen. Gelukkig had ik een Stalok meegenomen waardoor we alles konden monteren en de voorstag er in hangen. Met wat gesjor, en vallen aan het boegbeslag lukt dat zelfs zonder de wanten te lossen.

We kunnen eindelijk op pad.
Nadat we losgooien varen we in de windschaduw van Ilha de Santa Antao krijgen we al snel een paar valwinden van 35 knopen om de oren afgewisseld met windstilte. Plan was om de voorspelde hardere wind in de windschaduw van het eiland rustig uit te zeilen maar al snel zoeken we een wat zuidelijker koers om de wind die ons verder brengt op te pakken. Verder die eerste dag rustig wennen met een mooie zonsondergang en de eerste diensten die we gaan lopen. 2passagiers draaien de eerste dagen dubbel mee zodat ze tijd krijgen het schip te leren kennen en weten hoe te handelen bij calamiteiten. Dagelijks om 17.00 evaluatie van de dag en dan lekker eten. Een dubbele wacht met een relatief onbekende geeft leuke gesprekken en onverwachtse wendingen in het gesprek. Ik heb onlangs een training systemisch coachen afgerond en een van de opstappers blijkt zicht daar ook in verdiept te hebben. De wacht vliegt voor bij. 4 uur op en 4 uur af. Ik heb wel vaker een nachtje doorgevaren maar een van de redenen om mee te gaan is ook om te ervaren hoe het is om in zo een ritme te komen en te kijken hoe ik me daarin ga aantreffen. Vanaf dag 1 slaap ik makkelijk op de momenten dat het kan waardoor ik ook fit blijf. Goed eten, verse koffie en actief blijven maken dat het inslingeren soepel verloopt.

Wanneer je zeeland de sluis uitvaart vaar je eigenlijk direct al ergens naar toe. Wanneer je Mindelo uitvaart zeil je eigenlijk de oneindige wijdsheid in. Dat is een bijzonder gevoel. Haast dat het niet uitmaakt waar je heen vaart. De aarde is toch rond dus je komt er wel. Suriname is ergens ver weg ver achter de einder. Het is al snel meer dan 1000 meter diep en later loopt dat op tot 4-5000 meter. De hoge wolken van de passaatwind (de straatjes) zitten ook op 5000 meter en ons schuitje dobbert daar precies tussenin.
De volgende nachtdienst (ik merk dat die nightshifts mij erg dierbaar zijn, de sterren, vallende sterren, de maan etc) de lucht zit vol met moois om van te genieten. Ik had mijn oude Ipod 30 gb opgeduikeld en hoewel ik geen tijd had de albums van de laatste jaren toe te voegen staat deze vol met jeugd sentiment en daar doe ik het goed op…
Variërend van Bach’s Goldberg variaties (Glen Gould), Kyteman Wende Sneijders, Miles Davis Tutu zweef ik door de nacht.
AIS is leeg, er zijn geen eilandjes om op te varen, alleen die oneindige ruimte voor je (en achter)
Wanneer rond 23 uur de maan opkomt ontspint zich een lichtspektakel op de golven door de reflecties van het maanlicht. Trekken de wolken open dan daalt een enorme wolk sterren en planeten op je neer.

Overdag lees ik. Ik heb boeken mee genomen (Henk de Velde had ik helaas thuis al uitgelezen, maar het boekje van Frieda Fennel (Kapitein van mijn geluk) is een leuk leesboek op deze etappe. Ze geeft ook mooie observaties over geluk. Over wat maakt/ en wat is geluk. Wanneer is het er, wanneer niet, wanneer glipt het tussen je vingers door... Is het iets of gebonden aan een plek en waarom is het daar... Het is ook erg iets dat meer in je hoofd/ lijf zit. Wanneer je de flow voelt. De heelheid in het moment...
Ik heb ook een nader boekje bij me van Dirk de Wachter, De kunst van het ongelukkig zijn. Ongeluk als de andere kant van de munt van geluk en een belangrijk bindmiddel in de verbinding tussen mensen. Juist wanneer mensen elkaar vinden en steunen in tijden van ongeluk leidt dat tot diepe verbinding tussen mensen en daarmee is ongeluk een belangrijke trigger om verdieping en verbinding te vinden in het leven (trauerarbeit de een mens wil en kan verzetten en daarin de verbinding durft te zoeken met de ander. En wat daarbij van belang is om de ander daarin toe te durven laten. Je eigen ongeluk als de compost emmer die je op je akker uitstrooit om de komende oogst te voeden. Een mooie gedachte, haalbaar, toepasbaar in het hier in nu, maar ook moeilijk zat.

We zijn op een kwart... een raar gevoel, bij de start voelde het oneindig, onoverzienbaar haast. We gaan weg van een haven, normaal direct het gevoel ook ergens naar toe te gaan. Nu vertrokken we ‘into the wide open ‘. Hoewel een kwart ook maar een getal is voelt het nu ook dat de koers ook echt op de overkant is gezet.

De dagen worden steeds warmer
De muzieksmaak loopt zoals te verwachten ver uiteen Van Ander Hazes en Guus Meeuwis, ABBA en Madonna loopt het naar Pink Floyd, Buena Vista Social club, Harry Nijhof (Groningse blues), Nelly mc Kay, Nick Cave en PJ Harvey Tom Waits en St Germain. En verder ook veel rust, gewoon het ruisen van de rollende zee. De lange oceaandeining maakt dat je net achter een golf verdwijnt en er even later bovenop wordt getild. Dansen op de golven ondersteunt door laid back muziek (Tourist, eindeloos uitgesponnen.. dat past hier wel)

Waar ik zelf nieuwsgierig naar was, is wat het met je doet wanneer je 4 mensen op een bootje zet en de oceaan op gaat. Het gevoel van ruimte, rust maar ook de discipline om het voor elkaar en jezelf leefbaar te houden. Dat gaat zeker ook over opruimen, wanneer het eten tijdens het koken door de kajuit vliegt en de koffie bijna klaar was om geserveerd te worden omvalt, poetsen, dagelijks de wc door soppen, zorgen dat de afwas weggewerkt wordt ( het is net een huishouden), de douchebeurt in de Kuip, maar ook de dagelijkse zorg over de acculading. We doen het nu al een week op uitsluitend de zonnepanelen door regelmatig zelf te sturen.

Prangende vragen:
• Hoe vangen we een vis in plaats van wier.
• Hoe ontwijken we boeien hier op de oceaan (Er licht een rijtje boeien op aanvaringskoers en even later een vissers boot op de AIS)?
• Gaan we vandaag gijpen of doen we dat morgen, of toch maar niet?
• Wat doet het weer?
• Offline leven Wat geeft dat een rust en ruimte in je hoofd.
Er is kortom een hoop geluksbeleving aan boord

Squall
s’Nachts overvallen door een Squall. Vast ritueel is bij wisseling van de wacht expliciet de variatie in de luchtdruk te noteren zodat we leren over wat dat doet voor de wind. In de nacht wederom een dalende barometer en wolken die komen en gaan. De wind draait 30 graden en weer terug, 10 knopen oplopend tot 18 en dan weer terug. Dat hebben we als patroon nu al een paar nachten en in mindere mate ook overdag. Wat het betekent is lastig. Dan plotseling rommelige wind ineens krimpt. Vlagen trekken aan naar 20 knopen nog niks aan het handje maar binnen 5 minuten worden dat uitschieters naar 25 De oceaan lijkt vlak als een binnenmeertje te worden en dan bam... binnen 10 minuten krimpt deze 45 graden en staat er 39 knopen ware wind op de teller.. En dan 10 minuten later is de wind weer terug naar 15 knopen en komen de golven weer terug. Bizar en surrealistisch spektakel.
Bij de dagelijkse inspectie van het profiel blijkt het laswerk aan rolfokprofiel zover goed te houden.

Het voelt wel rustig eigenlijk... Ik ben blij met de dagelijkse weerupdates van onze weerman. Ook al leiden ze tot heden niet/ juist niet tot koerswijzigingen de analyse van wegtrekkende lagedrukgebieden en de gevolgen voor wind en golven en een advies over de te varen koers zijn onderdeel van het vaste dagschema. De dagelijks touch base over de as van het weer, voor de rest laten we de SMS functie ongeveer ongemoeid.

Off day,
Zo af en toe heb je zo een dag dat alles lang duurt, dat het ook niet uitmaakt en dat we ook overal de tijd voor nemen. De zon schijnt, de Bimini staat op tegen de hitte. Zweten, en smeren. Alles rustig tempo en iedereen grijpt de kans voor een middagdutje. Discussies gaan over de winnende strategie om een vis te vangen. Vandaag een test gedaan met een vliegende vis die zijn Waterloo vond op het dek. En in het kader van zingeving gekeken of hij nog wat toe kon voegen aan ons geluk door als aas te fungeren. Hij heeft ons initiatief helaas niet beloond met een verse Sashimi.

Ook een volgende stap gezet op weg naar de allround zeeheld. Een zonnetje schieten met een sextant. En zeg nou zelf wie wil dat niet kunnen.. Wij wel, en hoewel Timo me al had gewaarschuwd dat het niet mee zou vallen gaan we ervoor. De sextant kalibreren, spiegeltjes stellen en we gaan opzoek naar ons noonshot. Het is de makkelijkste peiling die je in staat stelt vast te stellen wanneer het precies 12.00 uur is en de hoek bepaalt kan worden. De nodige rekenarij bracht ons tot de conclusie dat we vlakbij Groenland zeilen.. Hmmm morgen maar een nieuwe poging en ondertussen bedenken waar onze berekeningen de mist zijn in gegaan. De hoogte tov het wateroppervlak blijkt verrassend gevoelig en op een rollende boot vliegt de zon van boven naar onder de horizon. Wat is onze dip. We laten ons humeur er niet door beïnvloeden, het is en leuke afleiding. En oefening baart kunst al komen we niet binnen de 50 mijl.

Windwak
Onze weerman gaf het al een paar dagen aan dat er zich een wind wak ontwikkelde ten noorden van ons en we moesten op passen om over BB zeilend niet te hoog te gaan varen om nog wat snelheid te pakken. Toch staat de windmeter al een tijdje op 7 kn true. Het is dat we altijd een kadootje van de stroming hebben van een dikke knoop maar het is natuurlijk ook een mooi dagje om te spelen met de gennaker. Mooi te zien hoe een van de opstappers kijkt naar wat het zeil doet, er vragen over stelt, en acties onderneemt om in de groove te komen en te blijven. Ik vertel hoe het werkt met een gennaker aan de hand van de metafoor van de tango. Waar een genua meer een starre voorspelbare feedback geeft, is het varen met een gennaker meer zoals het dansen van de Argentijnse tango. Er zijn patronen waar je op in kan spelen. De gennaker is een beetje een wispelturige tanguero maar wanneer je goed kijkt en achter de gennaker aan stuurt (De val een halve meter laten vieren en ruim geschoot varen we diep en bolt de gennaker ver naar loef. Het is zoals we op de skiff met licht weer toch diep kunnen varen en speed houden. Het werkt hier ook super. Binnen een kwartier stuurt hij als een volleerd stuurman de boot met gennaker met 5 knopen (minus 1,5 knoop stroom) in 7 knopen wind.. Je ziet de schijnbare wind half invallen opgedreven door de tango met Jenny. Zo komen we er wel.

Het ritme van de oceaan.
Flarden van een gesprek aan boord:
• De eerste etappe heeft de oceaan ons een ander gezicht laten zien. Dat je denkt kan het nog erger, kan dit schip het wel aan? Maar wanneer alles na een paar dagen nog steeds functioneert geeft dat ook vertrouwen en rust.
• De oceaan dat is toch wel een flinke bak water. Oneindig wanneer je uitvaart, onbestemd wat de oceaan ons gaat brengen. We gaan weg, we zijn weg en dat interbellum tussen vertrekken en aankomen dat geeft veel vrijheid en rust.
• Het gevoel dat de oceaan ons gevangen heeft; vanaf nu kunnen we er niet meer vanaf en moeten we het 14 dagen met elkaar rooien.
• The road to nowhere, maar ook de road to now & here. De oceaan onthaast, maakt je hoofd leeg. Geeft je het gevoel van eenheid met een groter geheel. Nog nooit dagenlang een 360 graden horizon zonder een levende ziel, een gebouw of een berg aan de einder. En s nachts de sterrenhemel zo vol met sterren, vallende sterren planeten. De aarde is een zandkorreltje in het heelal en wij zijn een stipje in die enorme bak water.
• Maar ook: de oceaan is zo gevarieerd, elke dag vele gezichten: glad met een lome lange deining, dan ineens een treintje golven die zachtjes brekend onder de boot door spoelen. Golven die boven je uit toornen en toch onder je doorlopen. Een heuvelland met ineens golven die je keer op keer uit balans brengen en de broodjes door de kajuit doen vliegen.
• De golven die je in slaap wiegen maar je ook uit je bed kunnen gooien.
• Vele soorten golven zoals de Inuit vele soorten en benamingen van sneeuw kennen, zien we hier een oneindige variatie van golven.
• De oceaan is niet de gevangenis geworden waar je niet uit kan maar een rustgevende omgeving, context, het is er altijd en overal. Ook al zie je haar niet ze is er en trekt soms een lange neus naar je waardoor je ook altijd alert moet blijven bijvoorbeeld wanneer ze ff 39 knopen wind over je heen blaast.

We drinken de laatste druppels van dit avontuur met volle teugen.

De laatste dagen zowaar meer scheepvaart, niet op de AIS in de meest gevallen maar gelukkig wel verlicht. Er komt een Liberiaanse tanker op ramkoers op de ais en dat is een mooie aanleiding contact te zoeken op de VHF. TCPA nog een half uur. We verleggen onze koers 10 graden en stekken achter hem langs. De nacht is de diepte teruggelopen tot 60 meter en voor ons liggen banken van 4-6 meter waarbij aangegeven is dat deze beperkt gemeten zijn. Reden om daar ruime afstand van te houden. Het gaat regenen en dat blijft het doen tot we de rivier op gaan. Kaart op de plotter blijkt niet goed geladen en geeft alleen de overzichtskaart. (op de oceaan heb je daar geen last van maar dat wordt nu toch wel lastig. Ik heb gelukkig Isailor kaarten gekocht en op de Ipad lopen we veilig het smalle kanaal binnen de Suriname rivier op. Timing is perfect en we spoelen met 3 knopen mee naar binnen. Paramaribo voorbij op weg naar Domburg. Daar hebben we een moorring. Wanneer we vast liggen: Champagne blijdschap en een verlangen even de voeten op de wal te zetten en het eerste biertje in 2 weken soldaat te maken. Wat een genot. Bier, verse saté, een douche en wifi. Het thuisfront wordt gebeld (we waren al gesignaleerd op marine traffic). Wat kun je nog bedenken… voorlopig eigenlijk niets. We zitten in een enclave met wereld om zeilers, Atlantic zeilers en mensen die op de boot wonen en zich noodgedwongen verplaatsen door een zeiltje te trekken. Ik ben een beetje een buitenbeentje, nauwelijks 3 weken onderweg en vlieg overmorgen terug
We hebben nog 2 dagen om in te klaren en ons vliegtuig terug te halen. Kort tripje naar een plantage, dagje Paramaribo, roti eten en dan met de taxi naar het vliegveld. Daar in de klamme hitte uren wachten om in te checken, op weg naar de douane , op weg naar de controle en dan 2 uur wachten in het vliegtuig omdat een toilet van de Dreamliner een foutmelding geeft. Het kan me niet boeien. Ik ben hier geen crew, gewoon passagier en geniet van de rust en kijk naar walk the line van Johnny cash. Je ego brengt je van alles. Veel mooie dingen maar ook (nog meer) ellende.
Deze overtocht, de kokosnoten route, zeil technisch een eitje. De duur van de tocht, de dynamiek aan boord, de sociale interactie dat is toch ook echt werk. Je zit in een big brother huis zonder kijkers. Mooi avontuur, trots op…

geweldig verhaal, thanks

Ik herken veel van wat je schrijft. Maar jij kan die indrukken verwoorden.

Mooi verhaal Hans.
Dit gaat niemand je ooit meer afpakken.
Dank voor het delen.

Ik had niet gedacht ooit deze tocht te ambiëren maar na het lezen van dit verhaal ga ik er toch anders over denken.

Mooi verhaal Hans. Ik was er ff bij.

Inderdaad een hele belevenis, wordt deze tocht gezeild met een Dehler 31

Mooi geschreven.

Mooi winterverhaal.....doet je verlangen naar zorgeloos zeilen in de zon.

Vinni

Vinni schreef :
Zoals uit de folder. De praktijk is echter een stuk weerbarstiger, wel of geen zon

Ik weet er alles van.......Onze reis naar Noorwegen van afgelopen zomer was alles behalve zonnig.

Vinni

We hebben idd gewoon mooi weer gehad op een paar windstoten na dan. Dat had met een Dehler 31 prima gekund al is dat dan met 4 wel erg krap. Ook een grotere koelkast is dan handig... de trip van Canaria naar mindelo was andere koek met regelmatig brekers in de Kuip.. ook dat moet een Dehler 31 aankunnen maar een paar meter groter is dan toch erg fijn. Het was overigens een oceanis 39.3. En mijn slaapplek was in de kajuit tussen tafel en rugleuning ingeklemd. Dat was overigens een van de beste plekken aan boord. Je legt jezelf klem en kan verder je spieren helemaal ontspannen. Desondanks toch 4 kilo afgevallen ondanks dat ik meer at dan normaal maar ook 14 dagen geen bier of wijn ( wat goed bevallen is overigens).

Mooi verslag Hans, een ervaring om nooit te vergeten. Leuk dat de sextant daadwerkelijk gebruikt is, voor mij ook weer een mooie aanleiding om dit weer eens op te pakken. Dank voor het delen!

ISO788 Hans schreef :
Misschien moet ik me ook maar eens aanmelden als opstapper.

Mooi Hans, gefeliciteerd! Voorzichtig aan nu, voor je het weet ben je verslaafd aan het oceaan gevoel en wil je niet anders meer.

Het oceaan gevoel is idd prachtig. De variatie van de golven is fascinerend. De eindeloosheid is rustgevend. Deze track zal ik niet zomaar weer doen. Al besef ik dat het iedere keer weer anders is.. de terugweg langs Cuba bijvoorbeeld...

ISO788 Hans schreef :
Oké leuk om te lezen dat je zón tocht ook met een Dehler 31 zou kunnen volbrengen, maar een 40 voeter is toch wel een stuke comfortabeler

Met veel plezier gelezen. Dank!

Bedankt voor het delen Hans.
Gaaf hoor....weer eens wat anders dan de Grevelingen

ik heb het zelfs mijn vrouw laten lezen

Mooi verhaal Hans!
Een vriend van mij is nu met zijn gezin dezelfde route aan het zeilen, door jou verhaal kan ik me goed inleven.

Zit die vriend nu in Domburg? 2 kleine kids mee?

Mooi verslag Hans!

Leuk geschreven Hans leest lekker weg, met plezier gelezen dus !

ISO788 Hans schreef : Hij is nu onderweg, nog niet in Domburg, maar voor zo'n 2/3de deel overgestoken. Zijn kinderen zijn al twintigers en speciaal aan boord gekomen voor dit traject. Ik ben als opstapper met hem en zijn vrouw mee gevaren van Madeira naar Gran Canaria.

Mooi! Die etappes tot aan mindelo zijn vaak pittiger dan de uiteindelijke overtocht in mijn indruk ( en was ook mijn verwachting en ervaring (n=1)).