Onderwerp: Koelkast ombouwen naar isotherm SP waterkoeling

In onze boot zit een koelkast die nogal wat stroom verbruikt. Omdat wij volgend jaar in wat tropischer wateren hopen te verkeren wil ik onze koelkast efficiënter/zuiniger maken. Stap 1 was de isolatie. Die was bedroevend en ik ben dan ook aan de binnenkant van de koelkast een extra laag PIR schuim isolatie aan het aanbrengen. Dat zal al aardig schelen denk ik.

Nu kan ik aan een gebruikte Isotherm SP (self pumping) huiddoorvoer komen: een watergekoelde condensor dus. Zo eentje:



Ik vroeg mij af of ik onze koelkast kan ombouwen om gebruik te maken van de waterkoeling. Onze koelkast is al wat ouder en komt van Indel. Hij heeft een luchtgekoelde condensor (die ook nog eens knullig is ingebouwd in een kastje zonder noemenswaardige ventilatie). Maar hij lijkt sprekend op een Isotherm classic, met ook de bijbehorende koppelingen die zo te zien hetzelfde zijn als de koppelingen aan de huiddoorvoer:



Mijn vragen aan de mensen die hier verstand van hebben:

- Ik lees hier en daar dat deze koppelingen zelfsluitend zijn. Dat je de leidingen dus los en vast kan halen zonder koelmiddelverlies. Klopt dat?

- Zou ik de huidoorvoercondensor er gewoon tussen kunnen zetten? Dus de huidige (luchtgekoelde) condensor laten zitten en de huidcondensor er in serie bijzetten. Dan zou mij besparen dat ik een koppeling moet lossolderen, de huidige condensor er tussenuit moet halen, de koppeling weer vastsolderen en het systeem weer laten vullen...

Ik hoor graag wat jullie er van denken, en vooral ook waarom

allereerst zou ik beginnen met de buitenkant vd koelbak te isoleren met vacuum getrokken PIR platen .dit zijn PIR platen die in een soort alu zak zitten en dan wordt de zak vacuum getrokken

als je daar 2 lagen (10-12cm totaal) aan de buitenkant van de koelbak maakt heb je al 100% betere isolatie . platen worden op maat gemaakt dus even goed uitrekenen hoe groot ze moeten worden

aan de binnenkant werkt ook maar je verliest een enorme hoop ruimte

vwb de kielkoeler , wij hebben er daar ook 2 van , 1 voor de vriezer , 1 voor de koelkast
het scheelt best in je rendement *als* je er voor zorgt dat je isolatie in orde is

koppelingen zijn echter verschillend van merk to merk en je kunt niet zo maar aannemen dt eea gaat passen

als eea aangepast moet worden is het misschien eenvoudiger (en goedkoper) om alles nieuw vh zelfde merk aan te schaffen , dan weet je zeker dat iig de koppelingen goed passen , als ze niet goed passen moet er een monteur komen , eea aanpassen veranderen en zit je met een 'niet standaard' systeem wat later bij problemen alleen maar moeilijker wordt om goed te herstellen

ps er is weinig kloteriger dan een niet goed werkend koelsysteem (koelkast / vriezer)
wij kregen de 1e problemen in spanje 'ach meneer , even bijvullen' (x2) daarna in Marokko 'ach meneer , even bijvullen' (wel in marokko meteen freon en slangen besteld) in Suriname weer problemen , toen heb ik een vacuum pomp gekocht , hele systeem >24uur vacuum getrokken , vocht filter en alle leidingen warm gemaakt en vacuum blijven trekken

daarna alles netjes gevuld en geen problemen meer (knock on wood)

dus wat je ook doet , probeer er voor te zorgen dat je het systeem snapt en dat je er wat aan kunt doen , iedere keer 50-75 euro voor 'bijvullen' is ook maar een lapmiddel als je het probleem niet aanpakt

Dank voor je reactie. Het aanpassen van de isolatie aan de buitenkant van de koelkast zou nogal wat voeten in aarde hebben; dan moet de halve kombuis er uitgesloopt worden . De binnenkant was een stuk makkelijker. En het verkleinen van de inhoud betekent ook een besparing op het energieverbruik

Ik zag dat jij een gecombineerde lucht/kiel koeling hebt van Frigo. Ik heb even zitten googelen, en kwam er achter dat je bij Frigo de kielkoeler zo aan een luchtkoeler kunt toevoegen. Ze bevelen het soms zelfs aan als optie:

"Occasionally, concern is raised by long‐range cruisers regarding not being able to operate a Keel Cooled system when hauled out for repairs. If the haul‐out is for one or two days, then something can be rigged to drip water from a hose onto the Keel Cooler, but that arrangement may not be workable for longer stays on the hard. If this is a major concern, a simple solution is to install a Keel Cooler system, but with an air cooled condensing unit instead of a K35 or K50. The fan on the air cooled unit would then be wired via a switch, and the fan only operated when the vessel is hauled out. This is a simple solution that is gaining popularity in cruising circles, here a little extra initial outlay buys considerable peace of mind."

Het komt ook in de installatiehandleidingen terug en je komt het ook omgekeerd tegen (je kunt een losse luchtcondensor bij ze kopen om aan een kielcondensorsysteem toe te voegen). Dat betekent dus blijkbaar dat je zonder problemen of aanpassingen een kielcondensor aan een (luchtcondensor) systeem kunt toevoegen. Dan zou dat bij Isotherm ook moeten kunnen lijkt me, dus dat stemt hoopvol.

Rest de vraag van de connectoren. Inderdaad moeten ze natuurlijk compatibel zijn om te passen (en dus waarschijnlijk van hetzelfde merk), maar daar lijkt het wel op. Ik kom er alleen niet achter of die koppelingen nou daadwerkelijk los en vast te maken zijn zonder verlies van koelmiddel. Ik kom daar verschillende berichten over tegen. Is er iemand die hier uitsluitsel over kan geven?

Veel verschillende ervaringen van zeilers uitgewisseld. De meeste kwamen er op uit dat uiteindelijk het vervangen van de complete set de enige blijvende oplossing voor een goedwerkende systeem was..
De hoeveelheid koelstof komt nauw en het systeem blijkt dan ergens (op de gesoldeerde koper/alu overgang) te lekken. Soms op de connectoren. Niet alle systemen kunnen losgekoppeld worden (Isotherm wel)..
Weet je waarom iemand dit systeem 2e hands aanbiedt? Wanneer het werkt laat men het meestal liever zitten dan er aan te gaan rommelen...
Ik heb zelf om deze redenen nieuw gekocht als complete set...

Skadi schreef :
zo zit dat idd bij onze koelkast , die heeft een fan condenser en de kielkoeler , de vriezer heeft helaas alleen de kielkoeler dus moeten we goed plannen als we het water uitgaan
Skadi schreef :
de frigoboat koppelingen kun je idd zelf los en vast maken zonder gas te verliezen , dat moet ook eigenlijk wel want er wordt geadviseerd om iedere 4-5 jaar of zo de o-ringen in de koppelingen te vervangen

andere merken weet ik niet maar daar moet wel achter te komen zijn ?

Als ik ISO788 Hans goed begrijp kunnen de koppelingen losgehaald worden zonder verlies. Dat stemt dus ook hoopvol.

Ik weet niet waarom de huiddoorvoer niet meer gebruikt wordt. Inderdaad is alles nieuw de meest zekere optie. Maar ja, we zitten helaas op de low-budget toer en even (minimaal) 800,- Euro uitgeven voor een nieuw koelsysteem gaat niet zo makkelijk Maar goed, nieuw kan altijd nog. Zo lang ik nog geen principiële bezwaren/no-go's heb gehoord ga ik eerst maar eens proberen de huiddoorvoercondsor er bij te zetten.

Misschien heb je hier ook wat aan: optimaliseren koeling

Zelf zou ik niet die SP huiddoorvoer installeren. Op andere boten dit gehad (vriezer en koelkast) en hoewel het ongetwijfeld wel wat uitmaakt, vond ik het niet bepaald overweldigend. Moeilijk in getallen uit te drukken. Nadelen zijn, dat het een kwetsbaar ding is, de gaatjes gaan gauw dischtzitten, waardoor de effectiviteit terugloopt, de boot moet in beweging zijn om effect te hebben en het werd geadviseerd een speciale (dure) zinkanode aan te brengen.
Dus extra onderhoud, extra gat in de romp en rendement enigszins twijfelachtig.
Ik zou eerst de dingen opvolgen die ik in het artikeltje noem, eventueel ventilatie verbeteren, sterkere fan installeren. Ik zou niet aan de koppelingen komen, kan "a can of worms" openen als het jaren zo heeft gezeten.

In de tijd dat compressor koelkastjes nog niet beschikbaar waren, heb ik een waterkoeling gemaakt met die stroomvretende cellen.
Een aluminium blok met kanaaltjes er in geboord, ruimer dan die in een
huiddoorvoer.
Een pompje voor voldoende doorstroming van water.

In aanvang koelde het heel goed, maar na enige tijd groeiden er wat schelpjes in en was het verstopt.
Was goed bereikbaar om schoon te maken, maar wel een enorme ergernis.

In mijn optiek lijkt het me efficiënter om vanaf de meest koele plaats, (de bilge?) lucht naar de condensor te blazen/zuigen.
Zo´n computer ventilatortje neemt niet zoveel stroom.

Bij mij zuigt een ventilatortje de lucht weg bij de condensor, de vervangende lucht komt tussen watertank en bodem vandaan.

Interessant stukje van 37South. Onze (platte) verdamper is al voorzien van een "koelelement" aan de achterzijde:



Dit element lijkt me eigenlijk alleen zinnig als er ook iets van een (slimme) regeling achter de koelkast zit zoals door 37South beschreven: extra koud koelen als er stroom genoeg is (wat dan in dat koelelement opgeslagen wordt) en minder koelen als de stroom krap is (en de koude uit het element gebruiken). Zonder zo'n regeling zie ik het nut niet zo in van dat element behalve dat als je de koelkast handmatig uit doet hij wat langer koel blijft.

Ik zat te denken om een regeling te maken die:

- Extra koelt als er laadstroom voorhanden is (van walstroom/motorlader/zonnepanelen/windmolen).
- Minder koelt als geen laadstroom voorhanden is.
- Koeling uitzet als accus te leeg worden.

Hiervoor zou ik dan zo'n AliExpress thermostaat en de huidige standaard (simpele) thermostaat willen gebruiken plus een tweekanaals relais (of twee relais in serie als ik bij AliExpress geen tweekanaals kan vinden).

Er is daarnaast inderdaad ook nog wel wat te winnen met de lucht aan en afvoer naar de luchtcondensor. Maar juist in de tropen zou ik een efficiëntiewinst verwachten van de watercondensor. Als de lucht (ook uit de bilge) al 30 graden is dan gaat het koelen van de luchtcondensor al minder goed, en zou de watercondensor het moeten winnen ook al is het water zelf ook bijna 30 graden...

Skadi,

Ik heb de neiging om alles te meten en allerlij dingen uit te proberen.
Dat leidt soms tot verrassende resultaten.

Zonpanelen zijn berekend om in decenber wat overschot te hebben.
Dat betekent in de zomer een groot overschot.

Er rijst dan de vraag: Hoe kan ik dat benutten?
Mijn koelkast is behoorlijk zuinig, maar in de zomer neemt hij in de nacht toch zoveel uit de accu dat het beter kon.

De thermostaat op maximaal en de stroom naar de koelkast via de load uitgang van de regelaar.
Zodra de spanning boven de 13V komt slaat de compressor aan, bij 12,8V stopt de regelaar de koelkast weer.
In die uren verbruikt hij een groot deel van het overschot aan paneel energy.
Het verbruik neemt flinktoe, maar wel met stroom die anders niet gebruikt had kunnen worden.

De compressor neemt nu ALLEEN direct van het paneel stroom, véél meer dan wanneer hij ´s nachts via de accu zou draaien.
De accu heeft nu een veel kleinere ontlading in de nachtelijke uren.
Het draaien op 60% rendement via de accu is er niet meer.

Er staan een paar flessen water extra in de kast, die bufferen enorm veel koude, die in de nachtelijke uren de boel koud houdt.

In lente en herfst een flinke laag water bevroren, in de vroege ochtend is er nog een klein beetje ijs over.
Temperatuur zo´n 3º a 4º voor het eten en drimken gemiddeld.

In de zomer, wekenlang 45º buitentemperatuur, heeft hij het wel moeilijk, dan is er zelden ijs.

Er is nog steeds een aardig overschot aan zon energy. Dat probeer ik nu te benutten door, naast de 2 warmwaterpaneeltjes, nog wat extra energy electrisch door de boiler te sturen.
De 230V spiraal neemt 3A. De zonpanelen, 4 in serie 88V, leveren 1A door dezelfde spiraal.
Eind van de dag is de temperatuur vaak ver boven de 70º, de thermostaatr sluit.
Na wat verbruik opent die weer, maar dan is er geen zon meer.

De windmolen neemt dan over.
Jaren lang bijna geen energy van die molen gehad omdat er weinig wind is, Bf 2 a 3 is normaal hier.
De molen opnieuw gewikkeld naar 230V bij 3000RPM. Dat zal zéér zelden gehaald worden.
Maar er wordt nu wel zo´n 50V geproduceert, voornamelijk in de donkere uren.
In de vroege ochtend is het water warm genoeg om te douchen.
Er is nu heel vaak 24 uur warm water.

De laatste weken erg somber weer en zelfs wat regen, dit geeft ook overdag wat wind, welke ik nu probeer te benutten door die 40V tot 60V op sombere dagen naar de accu te sturen.

Het is best nog een heel gepuzzel om dat allemaal automatisch te laten gebeuren.
Maar dat lijkt nu snel bereikt te gaan worden.

Skadi schreef :
ik weet niet precies waar ik naar kijk maar als dit de ruimte is 'achter' de koelkast zelf zou ik dit als eerste eens goed aanpakken en isoleren , dat geeft direkt en het meeste resultaat om de koel langer koud te houden en dus minder stroom gebruiken om koude te maken (warmte te verwijderen)

ReneK schreef :
Nee, dit is volgens mij de binnenkant van de koelkast.

Kleine correctie/aanvulling: dat *was* de binnenkant van de koelkast . Inmiddels ziet deze er wel weer appetijtelijk uit, nadat deze is schoongemaakt, een extra laag isolatie heeft gekregen met nieuwe bekleding

Even een update van de voortzetting en huidige status van dit "project".

Eerst maar even een fotootje van de binnenkant van de koelkast na isolatie (iets appetijtelijker dus):



Ik heb in het najaar per email contact opgenomen met Webasto/Indel in Italie. Ik kreeg daar zowaar response van een techneut met de toezegging dat ze uit zouden zoeken en zelfs zouden testen of het idee (SP-condensor in serie met luchtcondensor) levensvatbaar was. Toen bleef het stil. Iedere keer als ik weer eens informeerde hoe het er mee stond kwam de response "binnenkort". De laatste keer was in februari. Daarna heb ik ze niet meer lastiggevallen aangezien ik denk dat ze nu in Italie wel iets anders aan hun hoofd hebben.

Affijn, toen maar de knoop doorgehakt en de gok gewaagd. De boot stond op de kant dus ik heb de SP condensor geïnstalleerd. Overigens, ik heb hem op de kop getikt als zijnde gebruikt maar ik vermoed dat het meer NOS is want ik kan eigenlijk geen gebruikssporen zien.



Na installatie van de SP unit de boel aangesloten. De koppelingen zijn inderdaad van het zelfafsluitende type maar bij het loshalen van de bestaande koelleidingen hoorde ik toch wat koelmiddel ontsnappen. Een paar keer tegen de betreffende connector tikken hielp: het sissen stopte.

Daarna de boel weer aangesloten met de SP condensor in serie ná de bestaande luchtcondensor. Dat was geen probleem. Ik heb vervolgens de connector van de fan van de luchtcondensor losgehaald (daar moet nog een schakelaar tussen).

De boot ligt inmiddels in het water en de koelkast heb ik kunnen testen. Nog niet gedurende het "echte gebruik" maar wel leeg als een soort benchmark. Ik heb een temperatuurmeter in de koelkast gelegd en de compressor via een Ali watt-meter aangesloten.

Observatie 1: hij doet het nog

Even wat gegevens:

- De koelruimte is een bovenlader die deze winter wat (extra) geïsoleerd heb aan de binnenkant. De inhoud is nu zo'n 65 liter.
- De compressor is wat ouder een Indel 60 watt exemplaar (met luchtcondensor dus).
- De verdamper is een rechthoekige van 35 x 25 cm met aan de achterkant een koelelement (origineel aangebracht).

Een eerste test gaf de volgende verbruiksgegevens:

- Koelkasttemperatuur gezet op zo'n 5,5 graden.
- Koelkast leeg en dicht (slechts een enkele keer geopend om even te kijken).
- Luchttemperattur in de boot was zo'n 16,5 graden.
- Watertemperatuur zo'n 12,5 graden.
- De compressor trekt zo'n 5 ampere als hij draait (klopt aardig met de opgegeven 60 watt)
- Na de initiële afkoelperiode bleek het gebruik te stabiliseren op zo'n 0,8Ah, dus een duty cycle van zo'n 10 minuten per uur.

Affijn, de echte test moet natuurlijk nog komen tijdens normaal gebruik, maar tot nu toe ben ik hoopvol gestemd.


Dan nog een paar vraagjes voor de experts:

- Zoals gezegd is er een klein beetje koelmiddel verloren gegaan tijdens installatie. Niet veel, maar toch. Iemand een suggestie hoe ik kan bepalen of er (nog) genoeg middel in zit?

- Heeft iemand iets over het gemeten gebruik te zeggen? Iemand al eens een vergelijkbare meting gedaan met hun eigen koelkast?

Ik heb vorig jaar een Waeco/Dometic 30l koellade geinstalleerd, in de kajuitbank.
Luchtgekoelde condensor, goed geventileerd van bilge naar buiten.
Ik had van mijn vorige motor nog een losse draaiurenteller liggen en die heb ik op de condensorfan aangesloten, die draait alleen als de compressor ook draait.
Tijdens de hittegolf afgelopen zomer draaide de compressor ongeveer 1/3 van de tijd - verbruik draaiend is 3A. Normaal reken ik 25% draaitijd.
De urenteller hou ik bij in het journaal, kun je aardig monitoren hoe of wat.
Ik denk dat je met 10 minuten draaitijd per uur je zaakje prima voor elkaar hebt.

Skadi schreef :
geen expert , wel een beetje ervaring

als er te weinig koelgas inzit bevriest de condenser niet helemaal en blijft er een deel warmer (zonder ijsvorming) als er teveel gas inzit bevriest de retour leiding na de condenser ook

verbruik van onze koelkast en vriezer , bij draaien plm 4-5A en ze draaien 30-50% vd tijd