Onderwerp: Lacq, gestookte jachtlak

Wat zijn de ervaringen met deze jachtlak. Bedoeld voor onderhoud vlonders, houten dek, rondhouten enz. Tips en suggesties welkom.

Te koop bij de Marqt? Heb er geen verstand van, maar de hipsterspelling doet oude wijn in nieuwe blikken vermoeden. Aanbrengen met baarden en knotjes.

Ik zie dat het een product is van Vliegendhart. Dat was een zeer ouderwets (en dat bedoel ik positief) bedrijf dat in Delft op traditionele wijze lijnolieproducten stookte, onder andere Harpuis.
Jaren geleden is het bedrijf verhuisd naar Tiel.

Kijkend naar deze achtergrond, en de gegevens op hun site, denk ik dat het een goede traditionele jachtlak is met een mooie bolle glans en een matige UV-bescherming.
Dus een goede mooie keuze, als je de lak jaarlijks bijwerkt.

Jammer van die vreselijke knotjes-en-baardennaam.

Wim.

Als de lak net zo werkt als de website www.lacq.eu/ dan zal die lak heel langzaam drogen.

is er geen geroockte versie? Ruikt ook lekker ouderwets!
Ze verkopen ook Harpuis. Maar wat dat is kom je niet te weten.

Beetje vreemd dat spul dat in de Gouden Eeuw bedacht is (of lang daarvoor) nog steeds verkocht wordt terwijl er tegenwoordig bijvoorbeeld Coelan bestaat....

Baasklusje schreef :
Vraag maar aan mij, dat kom je het wèl te weten
Wim.

Baasklusje schreef :
Harpuis is lijnolie met toevoegingen. Niet bepaald een nieuwigheid. Voor de komst van modernere lakken/houtverduurzaming was het in de binnenvaart algemeen in gebruik.

Tsja, op de site kan je van alles aanklikken, maar er komt nooit (helemaal nooit) iets anders dan een soort zandloper....

Zeg het maar, wat is Harpuis?

Lang geleden op een Friese zeilschool had iemand bedacht (grapje) dat een schip dat gevaren heeft eerst ontladen moest worden; het zou gevaarlijk zijn af te stappen want dan zou alle opgebouwde statische lading door je ene been (op de punt) naar je andere been (op de wal) stromen, met pijnlijke gevolgen.
Om zo'n boot te ontladen hadden we 1 meter ketting met aan de einden elk een stuk takelgaren.
Een eind ketting tegen de voorstag, andere eind op de wal, vlak voordat de boot de wal zou raken.
Dat stukkie gereedschap heette een Harpuin…..

Baasklusje schreef :
De vier minuten die liggen tussen mijn laatste pots en die van jou zijn kennelijk te kort om te zien dat het antwoord er al staat.

Wadloper schreef :
Okee, komt-ie:

De omschrijving in het onvolprezen boek "Zeemanstaal" van J.F. Viëtor, uitgave 1964, luidt: "Harpuis een gele harssoort met lijnolie en vet, vroeger met zwavel, koehaar en glasgruis, gezamelijk gekookt voor het insmeren van de stengen en rondhouten en bij oude houten schepen ook de scheepshuid tegen houtworm".

De laatste halve eeuw bestaat harpuis vooral uit gekookte lijnolie met een flinke hoeveelheid natuurlijke hars (uit naaldbomen) en een klein beetje siccatief.
Het is een uitstekend conserveringsmiddel voor hout, vooral ook omdat het geen dampdichte laag vormt.
De beroemde botter BU130 (Trui) wordt haar leven lang (sinds 1875) met harpuis onderhouden. Elk vroege voorjaar wordt die botter helemaal kaalgeschrapt (wat makkelijk gaat omdat harpuis geen harde laag vormt) en dan in de zelfgemaakte (want veel goedkoper dan die van Vliegendhart) harpuis gesopt. Dat soppen kun je vrij letterlijk nemen: in een oude elektrische friteuse wordt 't spul opgewarmd, waarna het met allerlei vodden razendsnel over het schip wordt verspreid. Degenen die dat doen hebben daarna heerlijk zachte handen!
De botter glimt dan als een palingdrol in de maneschijn en ruikt als een hemelse natte droom.
In de loop van het seizoen wordt de botter steeds kaler en grauwer, maar het hout blijft vettig en uitstekend beschermd.
Tegen de tijd dat de Visserijdagen in Workum beginnen, ziet de Trui er erg kaal uit, maar wel schitterend kaal, als je begrijpt wat ik bedoel.

Laatst heb ik twee botters uitgebreid gekeurd; die staan in een soort moderne beits. Beide hebben grote problemen met vochtophoping in het hout, en dientengevolge ernstige rotvorming.
Dat gebeurt met Harpuis (ja, met hoofdletter) dus niet!

Heeft Harpuis ook nadelen?
Jazeker. Die van Vliegendhart is duur. En het droogt voor geen meter, wat komische bijverschijnselen oplevert als een bal (m/v) met de Pradakleding plaatsneemt op het glanzende boord.
Als je met zo'n harpuisscheepje een dag flink aan het opboksen bent tegen wind en zee, dan is het helemaal melkwit uitgeslagen. De olie gaat dan in een emulsievorm met het buiswater. Dat ziet er heel stoer uit, maar na een uurtje in de zon is de houtkleur weer terug.

Nog even terugkomend op de uitleg van Viëtor: hij schreef over glasgruis.
Glasgruis is inderdaad een heel effectief goedje om paalwormvraat tegen te gaan. In mijn werkplaats ligt nu een eiken Hamburgertje (nee, geen Mc, maar een sloep) uit 1909. Het onderwaterschip zit in een mengsel van bruine teer, lijnolie en glasgruis. Geen worm te bekennen!

Tot zover deze aflevering van de Teleac-cursus "Hoe glijdt uw boot het lekkerst".
Wim.

Mooi verhaal Wim. Altijd leuk dit soort weetjes!

is dat geen oplossing om je onderwaterschip wedstrijd-glad te maken?

DavidS schreef :
Ja. Vlak voor de wedstrijd dient het plastic jacht gedompeld te worden in een harpuisbad met swarovski-kristallengruis.

De enigste manier om dan de milieupolitie van je lijf te houden (i.v.m. de olievlek om je boot) is dan heeeeeel hard varen.

Of dat spul wel zo lekker is vraag ik me af als ik de MSDS lees die trouwens netjes op de website ( www.lacq.eu/portfolio_page/gestookte-jachtlak/ ) staat.
In oeder geval is het oplosmiddel gewoon gezuiverde kerosine wat vrijwel hetzelfde is als terpentine .
Zie veiligheiddatablad:
www.lacq.eu/wp-content/uploads...okte-jachtlak_NL.pdf

In ieder geval niet alleen maar milieuvriendelijke lijnolie .
Ad

Yellow Boat schreef :
Bij mijn weten wordt het spul niet ter consumptie aangeboden.
Maar wat let je om het te proeven?
Proost, Wim.

Berghout-2 schreef :
Het gaat mij er maar om aan te geven dat het geen milieuvriendelijke verf is zals de ouderwetse lijnolie verven van vroeger waar het hier mee vergeleken werd, maar gewoon een moderne verf met een lekker (synthetisch ) lijnolieluchtje .
Lijnolie is tenslotte niks anders dan olie uit lijnzaad oftewel vlaszaad ( vlas = linnen) en dat is biologisch nietwaar .
Ik vind de beschrijving op de website ook op zijn minst gezegd een beetje misleidend als ik die vergelijk met het veiligheidsdatablad op n.b. dezelfde webpagina: www.lacq.eu/portfolio_page/gestookte-jachtlak/
Ad