Onderwerp: Toenemende wind aan de grond begin van de avond...

Afgelopen weekend (25-28 mei) zat er in de Harmonie-voorspelling (IJsselmeer) steeds een forse toename van de wind vanaf 1800u, en dan de hele nacht door. Elke dag (ook maandag nog) hetzelfde.
Een voorbeeld van zaterdag:



5 kts om 1700u, 15 kts een uur later, en dan de hele nacht ca 20 kts, 5B.

We zijn eraan gewend dat de wind 's avonds gaat liggen... Dat is maar schijn, want op kerktorenhoogte waait het ook 's nachts gewoon door, alleen de menging met de onderste lagen stopt (wegens gebrek aan thermiek) en dan waait het aan de grond een stuk minder door de weerstand van het oppervlak (huizen, bomen).

Maar dit is dus precies andersom. Zo gauw het gaat afkoelen neemt de wind toe! En niet een beetje, maar van 5 naar 20 kts, 3 dagen achter elkaar. Daar moet een oorzaak voor zijn. Maar welke.....

Het IJsselmeerwater is 19 graden, de lucht 25+ . Thermiek (en daardoor menging) kan het dus niet zijn.

Wat dan wel....

KNMI heeft de data van de meetmast in Cabauw (bij Utrecht) online staan ( www.cesar-database.nl/ ).

Daar wordt wind gemeten op 3 hoogtes: 200m, 80m en 10m. (achtereenvolgens rood, groen en blauw).


De metingen van 26 mei, zaterdag. X-as is 0-6-12-18-24 utc.

Linksboven de temp, linksonder de windsnelheid in m/s, rechtsonder de windrichting.



Wat opvalt is dat de lucht op 10 meter om 19UTC kouder is dan die erboven. Geen thermiek, geen menging meer. Dat is wel de tijd dat de windsnelheid beneden moet toenemen volgens Harmonie.

In de windsnelheid zie je dat aan de grond 00utc 2 m/s wind is terwijl op 200m 8 m/s staat.
Als de grond opwarmt (blauwe temp boven de andere) gaat de boel mengen en wordt de windsnelheid op alle hoogtes gelijk: rond de 5 m/s (10 kts), totdat het weer gaat afkoelen. Dan vliegt de snelheid op hoogte omhoog naar 15 m/s. Maar aan de grond gebeurt niets....

Rechtsonder de windrichting. Zolang de snelheden verschillen (tot 08 UTC) tot 90 graden verschil in windrichting door Coriolis (de draaiing van de aarde).

Als de boel eenmaal gemengd is dan is de windrichting overal 100 graden. Afkoelen en het gaat weer verschillen.... eigenlijk meteen als de blauwe temp onder de andere 2 komt (afkoeling aan de grond).

Dan 27 mei, zondag. Let op, de schalen van de Y-as zijn anders dan bij de vorige.



Eigenlijk hetzelfde beeld, maar wel meer wind: op elke hoogte twee keer zoveel.
Daardoor is ook het effect va de Coriolis kleiner: de wind gaat sneller en heeft per afgelegde meter dus minder 'last' van de aarddraaing.
Ook op deze dag convergeren windrichtingen keurig als de boel gaat mengen door thermiek, en de snelheden doen dat ook. Niets bijzonders (nou ja, wel heel bijzonder natuurlijk, maar niets geks).

Maar nog steeds geen enkele reden waarom het 3 dagen achter elkaar om 19u zoveel harder ging waaien aan de grond......…

In de Harmonie voor Cabauw zit die toename elke avond ook, iets minder extreem dan op het IJsselmeer: van 5 naar 10kts, ipv naar 20 kts. Kennelijk komt de snellere lucht boven dat IJsselmeer toch naar beneden, ondanks het gebrek aan thermiek, misschien dank zij het gebrek aan wrijving boven water?

Wat opvalt is dat de basis wind Oost is.

De Zeewind, overdag langs de Noordzee kust zal West zijn. Hoe ver dit verschijnsel landinwaards nog te merken is, weet ik niet. Deze Zeewind zal dus de heersende wind tegenwerken. Waardoor het op lage hoogtes overdag windstil is.

's Avonds heb je te maken met het wegvallen van die thermische werking. De compensatie van de wind valt weg. Dus je voelt dat het weer gaat waaien

Zo iets?

Joop66 schreef :
Zou een verklaring kunnen zijn, ware het niet dat:
- zeewind op zo'n warme dag in Medemblik ook uit het oosten komt (naar het warme land toe)
- de KNMI-stations aan de kust in de daggegevens oostelijke wind melden, geen zeewind
- de Harmonie van IJmuiden voor afgelopen zaterdag ook gewoon Oost heeft en geen zeewind:

Is dit niet gewoon een heel mooie, uitgebreide en zeer correcte omschrijving van een nachtelijk windmaximum, ook gekend als low level jet? Gevolg van temperatuursinversie?

Zeelandbrug schreef :
Boven warmer dan beneden, die inversie. Dat is zeker zo, gezien de temp-grafieken van Cabauw.
Maar een low level jet zit meestal niet zo laag.... toch? Op de grond?

Wat ook opvalt in alle Harmonie is dat de hoge snelheid vooral boven water is. Boven land niet zoveel verschil tussen middag en avond.

Hier Alkmaar, daaronder Sneek en dan IJsselmeer 2 mijl NO van Medemblik. Alles zaterdagavond.







Het lijkt er dus echt op dat boven water het sneller gaat...… veel sneller!

Low-level jets:
www.knmi.nl/kennis-en-datacent...el-jets-boven-cabauw

De dagelijkse gang (Tn naar Tx en weer terug) boven zee is aanzienlijk kleiner dan boven land, omdat water nu eenmaal veel langzamer opwarmt dan land. Daarnaast is de wrijving boven zee door het 'gladde' oppervlak ook minder. De windrichting zal hier minder gekrompen zijn t.o.v. de stromingsrichting dan boven land.
Een low level jet zit meestal tussen de 400 en 600 ft.

Uit het KNMI-artikel:
LLJ’s hebben een typische snelheid van 6 – 10 m/s en bevinden zich op 140 tot 200 m boven het oppervlak.

Die 10 m/s klopt met de 20 kts uit Harmonie, maar de hoogte...…

We kunnen ons rondje ook in de nacht varen? Die 75 even aftikken. Samen ontbijten en weer naar huis.

We hadden het er laatst, dit verschijnsel dan, aan boord al over. Heb mijn meteo boeken erop nageslagen maar kan vooralsnog niks vinden.

Toch moet het een normaal bekend verschijnsel zijn, want Harmonie voorspelt het precies en het komt nog ut ook

Voor een LLJ zit het te laag en komt het te vroeg; een LLJ komt pas flink wat uren na zonsondergang, niet om 1900u eind mei....

Volgens mij heb je helemaal gelijk. Maar wat is het dan wel? Even paar uurtjes, dagjes, over nadenken.

Ik sukkel al uren en uren met een slakkegangetje van Lemmer naar Urk. Dus ik zeg, kom maar op met die wind van je!

Ata schreef :
Komt eraan. Ietsje verder uit de dijk is veel meer!

Een onderbouwd gokje, hopelijk zit ik op het juiste spoor. Hoe warm is het IJsselmeer water nu?

Met die vraag in het achterhoofd het volgende. In de 'boundry layer' kan ook weer een onderste luchtlaag ontstaan die 'ontkoppeld' (decoupling) is van de daarboven gelegen lagen. Er is geen verbinding meer met de 'echte' GEO wind, de wind neemt af en de vlagen verdwijnen. Normaal worden de lagen weer gekoppeld door een stijgende temperatuur van het land. Lucht stijgt op, hoe warmer hoe hoger tot ze weer een 'koppeling tot stand brengen. vaak een paar uur voor de middag. Tot ze door de onderste laag doorbreken, er cumulus wolken ontstaan en de Geo wind voor hardere wind en vlagen gaat zorgen.

Kan de warmte van het water er toe bijdragen (in relatie tot de temperatuur van de grond) dat er in de avond juist een koppeling tot stand blijft met de bovenste lagen, en juist toeneemt omdat het land in verhouding kouder is?

Gr Michel

*stuurt wat van de dijk af*

(Hoe komt dat dan, dat het van de dijk af meer wind geeft. Die dijk zit aan lij. Maar da’s off topic.)

(Ook off topic is dat ik ook nog eens heb gereefd net. Ik zie een bui komen en gisteren heb ik het niet gedaan en dat wat onverstandig).

Beauty schreef :
Het water is 19 graden. De lucht komt daar pas lang na 1900u (als de wind komt) onder, dus het water levert geen thermiek. En dus geen menging met hogere luchtlagen....

The Observatory's Tai Mo Shan wind station at a height of over 950 m above mean sea level also recorded the occurrence of nocturnal jet during the 2-day period (Figure 2). The time series of wind speeds showed that wind speeds started to increase significantly by late afternoon on 30 October. Winds exceeded 12 m/s and the jet was largely maintained up to around 8 a.m. the next morning. Wind speeds then decreased sharply during the day before another rise appearing in the evening

Bron www.hko.gov.hk/m/article_e.htm?title=ele_00210

Hier werden toenemende winden waargenomen van laat in de middag tot vroeg in de ochtend. Aan de grond, maar wel op 950 meter hoogte. De luchtdruk is lager op die hoogte, hebben we nu te maken met een (zeer) lage druk?

Gr Michel

Nee. 1014 hPa. Hogedruk.

Ik heb het me ook zitten afvragen. Eerste gok was ook het wegvallen van de zeewind (oostkust IJsselmeer) die de oostelijke wind tegenwerkt. Ik twijfel of dat klopt.

Wat je bij O/NO wind vrijwel altijd ziet is een soort "jet" van wind vanaf Harlingen naar de Afsluitdijk, soms door naar het zuiden langs de Friese kust. Die "jet" was er nu ook vaak de afgelopen dagen, maar er was nog een ander fenomeen waar het op het wad NO waaide en op het IJsselmeer bijna pal O. Dat moet veroorzaakt worden door land/zee, maar ik begrijp het nog niet. Zowel Harmonie als WRF voorspellen dat feilloos, en het klopt ook vrijwel altijd.

BK, heb je ook gemerkt dat de aantrekkende wind vooral aan de noord-oost-kant van het IJsselmeer optrad, of was het overal tot aan Medemblik?