Onderwerp: Dilemma bij opknappen houten Koopmans Stenvis 7.8m uit 1968

Hi,

Ik zit met een dilemma m.b.t. het opknappen van een erg leuke zeilboot, een houten koopmans van 7.8 m uit 1968. De boot staat al een paar jaar op de kant, en er moet nog veel aan gebeuren. De kiel is er nu af, en de boot is momenteel kaal. De spanten van de boot zijn verrot en worden vervangen, de kielbouten zijn behoorlijk verroest, en er zitten een paar gaten in het dek. Verder is op een aantal plekken in de huid (in de buurt van het dek) het hechthout gedelamineerd. De huid van de boot is in redelijke/goede staat, maar in het midden half onderaan de romp is een plek die zacht is. De kielbalk is in redelijke staat, maar om de bouten heen is het hout wat minder. We willen de boot nu van buitenaf impregneren, met een aantal glasmatten versterken en dan in de epoxy. Van binnen willen we de spanten vernieuwen, en ook een laag glasmat aanbrengen voor de versterking. Het dek willen we opvullen en afdekken met nieuw watervast multiplex. Ons dilemma momenteel is in hoeverre dit een goed idee is. We maken ons namelijk zorgen over de krachten die op de boot en de romp komen, van de verstaging de mast, en de kiel. We willen een low budget oplossing en we hebben al als advies het volledig inpakken in glasmatten met 4 lagen, maar dit is voor ons geen optie.

Wat zouden jullie doen?

Alvast bedankt!


[/img]

Als je het hout gaat inpakken tussen twee lagen epoxy moet je er 100% zeker van zijn dat het hout droog is en dat er nooit meer water tussen de epoxy in het hout kan lekken. Gebeurt dat toch zal het hout tussen de epoxylagen gaan rotten omdat het vocht er niet meer uit kan dampen.

Als er maar een paar dunne glasmatten op de huid worden aangebracht bestaat het risico dat de planken onder belasting toch gaan werken en de naden toch gaan scheuren. Wanneer de glasmatten de constructieve sterkte overnemen zal dit minder het geval zijn maar wordt de investering toch veel hoger. Het hout impregneren met dunne impregneerepoxy is misschien ook een optie.

Persoonlijk zou ik de boot het liefst op een traditionele manier afwerken. Of de zachte plekken behandelen met impregneerepoxy en alleen het onderwaterschip aan de buitenzijde bekleden met glasmatten en epoxy. Boven de waterlijn gewoon lakken of schilderen en de binnenzijde impregneren met een conserverend lijnolieproduct. Zodat er aan de binnenzijde geen afsluitende laag ontstaat maar eventueel ingelekt vocht toch nog kan verdampen.

De krachten die de verstaging op de romp uitoefenen moeten ook deugdelijk worden opgevangen en bij voorkeur worden afgeleid naar de plaats waar de mast op de kielbalk staat. Hoe dat wordt gerealiseerd is afhankelijk van de opbouw van de romp, als de mast op een hoofdschot staat zou deze de krachten kunnen overbrengen.

Beste ?

Op de manier zoals je het nu beschrijft zijn er een aantal dingen mis met je boot. De oplossingen die je aandraacht zijn niet echt low-budget, het materiaal is het duurste, epoxy en glasmat zijn nu eenmaal niet goedkoop.

Als je een beetje handig bent is het niet moeilijk om de slechte stukken uit de boot te zagen en te vervamgen door multiplex, zoals de boot oorspronkelijk gebouwd is. Als lijm zou ik wel gaan voor epoxy maar je hebt veel minder nodig als als je je hele boot in gaat smeren.

Voor ik een heel verhaal begin, kijk eens op www.digiphotos.org Daar vindt je onder Titia, Hedzer, kinderen en boot twee mappen met fotos, 1 map van ons eigen waarschip 730 met reparaties aan het dak, en 1 map met een halve nieuwbouw van een 730 die, zo te horen in de buurt komt van jouw problemen.

Een plaat multiplex kost niet zoveel, het inpakken van slecht multiplex lijkt op zich een goed idee maar zal weinig bijdragen aande sterkte van het geheel. Mij lijkt het zinvol om de boot eerst helemaal kaal te halen om een goed overzicht te krijgen van alle pijnpunten en deze integraal aan te pakken.

Succes, Hedzer

Hi; allereerst hartelijk dank voor jullie reacties, Hedzer en Marfamke!

Hedzer, wat je beschrijft is vanmiddag al gebeurd, we hebben de huid grondig bekeken op de plekken waar het erg slecht is en doordat het gedelamineerd is is de kracht weg uit deze stukken. Het gaat voornamelijk om de huid rond het midden van de boot We hebben ondertussen al een gat in de boot gemaakt waar het erg slecht was (gerepareerd) en zijn inderdaad van plan om er een multiplex stuk hout in te zetten met epoxy. Verder is ons plan om aan de binnenkant de huidige lagen te beplakken met dunne stroken merbau (hebben we in overvloed), in de tegenover gestelde richting om de huid verder te versterken. We halen dus eerst de slechte (delamineerde en met epoxy ingesmeerde) lagen hout weg om het vervolgens weer met een nieuwe laag te bekleden. Aan de binnenkant van de romp in het midden is er veel met epoxy en troep gewerk dus het ziet er niet uit en het is erg ongelijk. Door het verlijmen met stroken hout en bruislijm (of epoxy?) hopen we weer de stevigheid terug te krijgen. Het beplakken van de romp met glasmatten aan binnen en buitenkant is wat ons betreft idd niet ideaal, omdat het glasmat aan een klein laagje hangt, en het hout er tussen wel een stevigheid moet hebben.
Na het bekleden willen we de horizontale latten waar de spanten op gemonteerd zijn weer terug zetten, om vervolgens de nieuwe spanten weer erin te zetten. Dan zou het weer erg sterk moeten zijn. Wat denken jullie?! Zijn er hierna nog glasmatten nodig? Eventueel op de plek waar de kiel aan de boot wordt bevestigd? En zijn er nog andere ideeen? Verder zijn er nog genoeg andere projecten aan deze boot, maar dit is het meest essentiele en primaire. Alvast bedankt voor jullie reacties!

Pim

Beste Pim,

Klinkt op zich allemaal wel degelijk, al is het moeilijk een voorstelling te maken naar aanleiding van jouw verhaal. Wat ik begrijp is dat er een groot aantal slechte plekken in de boot zitten, het meest in de midden van de boot. Misschien dat er lange tijd water in de boot heeft gestaan?

Naar mijn mening kun je verrot, slecht materiaal gewoon weer vervangen door oorspronkelijk nieuw materiaal. Dus hechthout vervangen door hechthout, massief door massief etc. Als je daarbij op de goede manier het nieuwe aan het oude hecht (schuine lassen 1 op 10, liplassen of andere technieken) en je gebruikt een goede verlijming dan moet uiteindelijk de boot zo goed als nieuw worden en net zo sterk als nieuwbouw. Inpakken in epoxy en glasmat lijkt mij dan niet meer nodig hoewel andere mensen daar anders over denken maar dit is weer een heel andere discussie waar, ook op dit forum, voldoende over te vinden is.

Bij verlijming gaat mijn voorkeur uit naar epoxy in plaats van poly-urethaanlijm (bruislijm). Epoxy is sterker omdat het een volle lijm is, bruislijm zit belletjes in en lucht is van zichzelf niet sterk. Bovendien dwingt het je bij epoxy te zorgen voor een zo goed mogelijke passing om een goede verlijming te krijgen.

Eventueel dubbelen met stroken merbau zoals jij voorstelt is altijd mogelijk, de boot zal er altijd stijver van worden indien noodzakelijk, misschien voor je eigen gemoedsrust. Kost je wel een sloot epoxy.

Kern van het verhaal is dat je, naar mijn mening, zo dicht mogelijk moet blijven bij hoe de boot oorspronkelijk gebouwd is. De tekenaar, bouwer, ontwerper heeft de boot zo bedoeld met alle eigenschappen van dien. Je zou de boot natuurlijk kunnen versterken, verhogen, verbreden en pimpen, sommige mensen steken een vermogen in een VW kever om het op een mercedes te laten lijken, koop dan een mercedes denk ik dan. NAtuurlijk zijn er nieuwe materialen en methodes, geen enkele reden om die niet te gebruiken natuurlijk.

Succes en houd ons op de hoogte.

Hedzer

Eens met vorige spreker. En voor je rotte kielbouten/kielbalk: met een pottenboor of event. een grote speedboor de boutgaten uitboren tot je weer gezond hout hebt. Proppen maken van merbau dat je al hebt en die met epoxy in de gaten lijmen en dan de boutgaten opnieuw boren in het merbou. Boutgaten ff vol laten lopen met injecteer-epoxy en dan leeg laten lopen en het rot daar nooit meer.
Pieter