Onderwerp: teakdek vervangen, maar hoe?

Dit jaar kom ik er niet meer onderuit, en zal mijn teakdek van mijn w740 moeten vervangen. In de afgelopen twee jaar heb ik al een aantal stukken uit latten laten freezen en vervangen bij een werf, maar dit jaar springen de latten me zo ongeveer om de oren, en komt menig lat langs de voegnaat los her en der over het schip. Vervangen van het gehele dek lijkt me dus de enige oplossing, ondanks dat het schip nog maar 10 jaar oud is (3mm teak). Omdat dat mij te kostbaar is om het te laten doen (hechtschip vroeg ongeveer 10.000 euro voor een 8 mm teakdek bij een waarschip 730) wil ik het zelf gaan doen. Uit diverse berichten begrijp ik dat je het best het teak kan verwijderen met een electrische schaaf. Er werd in vorige berichten alom gewaarschuwd voor schroeven bij schaven, maar ik mag toch aannemen dat deze toch redelijk verzonken liggen in de mahonie-multiplex plaat eronder, en zo diep schaaf je het dek toch niet af (alleen teak laag en oude epoxy eraf!). Wat betreft het leggen van een nieuw teakdek, is dat redelijk zelf te doen? Zijn er voor gevormde midden stukken te koop met insparingen voor aansluiting van de latten. Waar koop je goede kwaliteit teaklatten (5mm minimaal op dek en banken, 8 mm alleen op de kuip-vloer ivm gewicht)? Hoe behandel je het kale dek voor het leggen? (het lijkt (nog) niet ingewaterd zoals bleek onder de stukken die reeds vervangen zijn). Is het misschien beter om het teak definitief eraf te laten op het dek, en te schilderen?

Alvast bedankt voor je reaktie
Jules Meijerink (Paperclip)

Beste Harman,

Hartelijk dank voor de tip, maar op de site van www.bootbouwschool.nl zag ik dat deze cursus pas op 23 en 24 juni 2006 start. Ik hoop dan toch al wel weer aan het zeilen te zijn.

Vriendelijk dank voor je reaktie,
Jules

Beste Jules.

Ik heb mijn teak dek met een elektrische schaaf eraf geschaafd. Het was 8 mm dik oorspronkelijk. De laatste millimeter heb ik met een bandschuurmachine eraf geschuurd. Ik heb twee verschillende schaafmachines gebruikt. Eerst een lichte groene van Bosch, dat ging voor geen meter, en daarna een zware blauwe van Bosch, dat ging veel beter. Een goede vraag is misschien ook niet alleen HOE, maar ook WAAR je dit karwei gaat doen. Het lawaai is oorverdovend 8O . En hoewel je jezelf natuurlijk prima daartegen kunt beschermen is dat veel moeilijker voor je omgeving. Niet alleen is de schaaf heel luid, maar ook gaat het hele schip als klankkast werken. Het heeft mij denk ik in totaal 3 (lange) dagen van schaven gekost. Je moet goed opletten dat je de schaaf niet laat kantelen, want dan gaat de hoek van de beitel snel te diep en trek je een groef in je dek (ervaringsfeit).
Het meest tijdrovende vond ik de randen langs kuiplijst en luiken, omdat de schaaf daar niet bij kon komen. Ik heb dat heel voorzichtig met een beitel gedaan.
Ik denk ook dat ik 'geluk' heb gehad dat een deel van het teak redelijk los zat. Als zo'n lossige lat bijna helemaal weg geschaaft was dan kon je de resten er zo af trekken.

Ik ben nu mijn dek aan het schilderen. Ik ben erg huiverig voor teakdekken geworden. Informatie over dun teak leggen, de zogenaamde 'thin veneer method' kun je vinden op
de website van WEST SYSTEM, SP en ook in
The Gougeon Brothers on boat construction, Gougeon brothers.
en voor een geupdate aanpak in
Wooden Boat Renovation , New Life for Old Boats Using Modern Methods, Jim Trefethen.


Net als meneer Flierefluiter vind ik die aanpak met epoxy heel aantrekkelijk. Ik ga nu teak leggen op het brugdek van mijn kwarttonner.
Teak heb ik bij de Amsterdamse Fijnhouthandel gekocht, 5mm dik. Dit heeft geen sponning maar moet met afstandsblokjes worden gelegd,
Naden ga ik vullen met ingekleurde en ingedikte hars. Ik geloof niet in eerder op dit forum aangevoerde argumenten dat de epoxy naden veel harder zouden zijn dan het teak en dat het teak tussen de 'naden' zou wegslijten. Uit ervaring weet ik inmiddels dat met microballoons opgedikte hars betrekkelijk zacht en gemakkelijk te schuren is.

De methode heeft duidelijk voorstanders (zie boven) maar ook tegenstanders ( Zie bijvoorbeeld The Epoxy Book van System Three pag. 17:"When epoxy gluing a teak on plywood deck, the teak should be less than 3/16" thick. The expansion joints should be of a flexible material like the two part polysulfide rubber mastics. Don't use blcak pigmented epoxy between teak boards that will be subjected to strong sunlight or weather (...)"
Ik denk dat mijn brugdekje daar wel aan voldoet.

Duidelijke beschrijving van pasmaken van latten met veel foto's in
This is Boat Interior Construction, Michael Naujok, pp121-134.
Voor een gerubberd teak dek op een 9 meter schip rekent hij ( met deelspecificatie per taak ) op 155 uur. Dat is zonder verwijderen van oude teak natuurlijk.



Ja, ja lastig, tegenstrijdige informatie in verschillende bronnen.

Succes ermee,

Duncan

BEdankt Duncan, en andere uiteraard anderen

Hartelijk dank voor de informatie, zeker voor de diverse verwijzingen naar boeken. Ik ga het boek van Michael Naujok bestellen, want dat lijkt me een goed boek voor allerlei tips voor onderhoud etc. Ik heb ook inmiddels een offerte bij de fijnhouthandel gevraagd. Destijds gaf de waarschip werf op dat je dan nodig had voor een 740 ocean:

8m2 teakstroken 5mm X 32mm (totale lengte 250 meter)
1.75m2 teakstroken 5mm X 50mm (totale lengte 35 meter) voor de lijsten rondom kuip banken, kajuit, etc
0.2m2 teakstroken 5mm X 80mm (totale lengte 2.5 meter) voor de centrale middenlat op het voordek.

de prijs inclusief simson primers en bedding compound en decking caulk bleef enigszins redelijk.

Ik heb inmiddels ook een kopie van de waarschip werf beschrijving hoe zij aanraadde dat je dan het dek moest leggen, ik denk wel dat ik nu simson produkten ga nemen voor het leggen en rubberen. Het enigen waar ik nog over twijfel is aan het feit dat de werf oorspronkelijkaanraadt om eerst langs de buiten kant van het dek twee 32mm latten koud tegen elkaar aan te lijmen (geen naad dus) evenals alle kopse verbindingen bij lat-lassen. Wel uiteraard dan een 5mm brede naad tussen alle andere latten ivm rubberen. Zou dat toch niet een lekkageprobleem opleveren in de loop van de jaren omdat epoxy niet tegen UV kan en dus verkrijt. Zal dit ook niet een probleem kunnen worden bij jouw brugdek, want ik begreep dat je dat met epoxy wil vullen? zou ik die direkte verbindingen inclusief alle kopse lasnaden niet gewoon voorzien van een 5 mm naad en rubber?

Nogmaals bedankt voor de reakties
Jules

Jules,

Behalve dat stuk over het leggen van een teak dek vind ik het boek van Naujok van beperkte waarde. Het gaat voornamelijk over het maken van intereurdelen voor de afbouw van een polyester casco, onderhoud wordt er niet in beschreven. Het boek van Trefethen is meer de moeite waard, maar mist weer de mooie fotorepo over het leggen van een teak dek....
Ik denk dat je heel goed moet nadenken waaraan je begint. Om nog eens Trefethen aan te halen. Hij beschrijft de verschillende manieren van teak leggen: straight vs. sprung. Sprung is wat je waarschijnlijk wilt, dus latten die de boorden van de boot volgen:
" and even this ( hij praat hier over de meer eenvoudige straight manier van leggen) should not be attempted without professional help except by skilled woodworkers who are confident in their abilities. If you mess up on a ajob like this, you can ruin your boat (...)".
Ik denk dat veel problemen met teak dekken op waarschepen zijn ontstaan door doe het zelvers die hun vaardigheden op dit gebied hadden overschat. Het leggen van teak op alleen kuipbanken en de kuipvloer is veel makkelijker omdat hierbij de latten niet of nauwelijks hoeven te worden gebogen.

Volgens Trefethen moeten de buitenste randen, de covering boards
worden verbonden met een ( voornamelijk decoratieve) schuine las (hooked scarf joint) , niet met een rechte las.
Alle stuiklassen tussen latten worden ook met een naad gemaakt, zie foto 16 op blz 125 in Naujok.

Wat betreft de epoxy had ik begrepen dat het zwarte pigment, veelal grafiet poeder de epoxy (beperkt) tegen UV beschermt. Vandaar denk ik de opmerking boven over strong sunlight or weather . Als ik hun advies juist interpreteer betekent dat denk ik dat deze aanpak niet geschikt is voor een teak dek dat continu aan de volle zon wordt blootgesteld. Mijn brugdek zit 99% van de tijd onder de dektent.

Nouja, in ieder geval succes ermee.

Duncan

Dit is een vanouds interessante discussie!

Hoewel ik geen enkel plankje teak op mijn dek wil hebben toch even wat aandachtspunten.

Ik heb een paar kwarttonners gezien met een recht gelegd teakdek. Even los van de kwaliteit van het lijmen e.d. een recht gelegd teakdek is om te huilen! Alle mooie lijnen die er in een boot (en zeker bij waarschepen ;-)zitten worden overschreeuwd door rechtlijnige rommeligheid.

Een recht gelegd teakdek voegt denk ik geen waarde toe aan je boot terwijl een gebogen goed gelegd dek dat wel doet.

Duncan noemt grafietpoeder als toevoeging voor de epoxy. Ik heb geen ervaring met het toevoegen van zwart pigment aan epoxy maar ik vermoed dat grafiet geen goede keuze is. Door de atoomstructuur splijten grafietdeeltjes heel makkelijk en ik vermoed dat een epoxynaad met grafiet daarom heel snel zal slijten. Gebruik pure koostof in zijn eenvoudigste vorm. Dit is zwarter dan grafiet (grafiet is ook pure koolstof maar met een specifieke gelaagde atoomstructuur).

Sven,

Ik ben geen chemicus, dus ik kan je argumenten niet beoordelen. Grafietpoeder is een van de standaard toevoegingen voor epoxy hars die WEST voorschrijft. het wordt gebruikt voor deze teak dek toepassing en als coating voor de bodem van zeilboten die op het droge worden gestald. Ik heb geen reden om aan de bijna 30 jaar expertise van de Gougeon brothers te twijfelen.

Ik respecteer je mening over het recht leggen van een teak dek. Alleen wordt het door Trefethen aangeprezen als een manier waarmee je de hoeveelheid werk en de nodige vaardigheden kunt verminderen. Ikzelf heb minder sterke ideeen erover. Een paar jaar geleden werd een nieuw Nederlands Draak-achtig schip gepresenteerd, de Focus 800. Dit is echt een topsegment schip met.... een recht gelegd teak dek ( Zie Zeilen nummer 1, 2002, pp.96-101). Misschien kunnen de foto's van dat schip je mening doen veranderen.

Duncan

Hallo Duncan,

Dank voor je reactie.

Ben meteen even gaan kijken bij de focus 800, absoluut een mooie boot. De foto's die op de site staan laten allemaal gebogen teak zien.

Dit lijkt verdiept in het dek gelegd te zijn. Op dezelfde plek zou recht gelegd teak denk ik minder naar zijn dan bij de waarschepen die ik gezien heb.

Hoe je je boot verfraait of verbeterd is natuurlijk een zeer persoonlijke keuze. Voor mijzelf moet een kostbare verbetering of verfraaiing de waarde van de boot niet boven de marktwaarde laten stijgen. De top van de markt voor kwarttonners is op dit moment ongeveer eu 12.000 Als je in een verder goede kwarttonner een inbouwmotor hebt en je vervangt die voor een nieuwe dan heb je voor je hem voor het eerst start al 3000 euro afgeschreven. Voor het vernieuwen van een teak dek geldt hetzelfde.

Als je van plan bent nog 20 jaar met je 725 te gaan varen dan is nieuw teak of een nieuwe inbouwmotor absoluut een optie, zelfs als je het professioneel laat instaleren. Maar ik denk dat voor de meesten geldt dat een 725 een doorgroei boot is. Voor mij is dat in ieder geval zo en daarom voor mij geen verbeteringen die duizenden euro's kosten.

En het blijft natuurlijk zo dat iedereen op zijn eigen manier van zijn boot geniet en voor velen zullen mijn economische argumenten geen (hecht)hout snijden.

Ik heb nog even op de site van west epoxy gekeken maar kon niets vinden over grafiet als vulmiddel. Weet iemand anders hier meer over te zeggen?

Beste Sven en Duncan,

Wat dit onderwerp toch allemaal weer losmaakt. Als het mogelijk is, zou ik graag van de desbetreffende passages van Trefethen een kopie willen maken. zou dat mogelijk zijn? Het andere boek van Naujok heb ik besteld, leek me erg illustratief (momenteel 18 dollar en 7 dollar verzend kosten via Amazon.com in America). Je hebt gelijk dat de klus niet eenvouding gaat worden, maar met geduld en nauwkeurigheid denk ik dat het wel gaat lukken. Naar aanleiding van de tip van Harman Kloos, heb ik toch de botenbouwschool in Enkhuizen ge-emailed met de vraag of het mogelijk was de teakdek-cursus a 165 euro pp medio oktober/november 2005 te geven. Ik vermoed dat daar misschien vanuit de waarschippers wel voldoende animo voor zal bestaan. Zodra ik antwoord heb zal ik hier meer over melden. Mocht het dek redelijk gaaf onder het teak uitkomen dan denk ik erover om het te schilderen en niet opnieuw te beleggen met teak. kuipvloer en banken uitaard wel, maar dat zijn gelukkig rechte stukken.

Met vriendelijke groet,
Jules

Sven,

Je hebt gelijk over die Focus 800. Kennelijk hebben ze dat veranderd. Ik heb het bewuste nummer van Zeilen hier voor mijn neus liggen, anders begon ik aan mijzelf te twijfelen. Ik vond het wel een mooi alternatief.

Voor dat grafiet poeder kijk op www.westsystem.com,

onder Product Guide,

423 Graphite Powder is a fine black powder that can be mixed with WEST SYSTEM epoxy to produce .....



Jules,
Ik had ook eerst het idee om weer teak te gaan leggen. Toen heb ik geprobeerd er zo veel mogelijk info over te verzamelen als ik kon. En toen maar besloten dat het geen goed idee was. Dat idee van een geschilderd dek was ook mijn idee. Je kunt die paar laagjes DD lak er zo weer afschuren en alsnog een teak dek leggen als je in een dolle bui bent.


Duncan

Beste Flierefluiter,
Mooie site van jullie werf, en bedankt voor jouw tips. Jij adviseerde om geen kit te gebruiken in de naden (teakdikte tot 5 mm), maar epoxy met zwarte piment en microballons, waardoor het totale dek meet stijfheid zou krijgen. Denk jij dat deze oplossing langer meegaat dan kit, denkende aan de UV inwerking? Als ik zie hoe normale epoxy bij verlijming van naden na 10 jaar totaal verkorreld en verkrijt is (zeker niet meer waterdicht), zou ik denken dat de naden het ook niet zo lang meegaan. Wat is jouw ervaring hierover?
Jules

beste flierefluiter. Ik heb een paar teak dekken gelegd maar altijd in een beddingcompound en met rubber naden. Ik heb begrepen dat dat was om de werking van het teak op te vangen dat uitzet en krimpt door het vocht. Ik kan me voorstellen dat door de naden van epoxy te maken die naden star worden en dus de werking van het hout niet meer opvangen. Mij lijkt dan dat het hout gaat scheuren of het dek bol gaat staan al naar gelang het vocht. Overigens heeft leggen in epoxy een zeer groot financieel voordeel want ik was met mijn traditionele dekken meer geld kwijt aan de lijmen en kitten dan aan teak.
Pieter

Flierefluiter,

Bij jouw toepassingen treedt naar jouw ervaring geen verkrijting op. Ik vraag me af of de situatie hier niet anders is dan in de gevallen die jij beschrijft. Ik neem aan dat een wedstrijd pampus als hij niet wordt gebruikt onder een dekzeil wordt gestald of misschien wel binnen in een loods. Ik neem ook aan dat de rondhouten die je hebt verlijmd werden beschermd door een aantal lagen blanke lak met UV-filter.
Maar wat als je schip niet bijna permanent door een tent wordt afgedekt?

Duncan

De teak dekken die ik heb gelegd waren op een stalen en een paar polyersterschepen. Teakdeeltjes waren 6 en 8mm dik en werden bevestigd op een hechthoutplaat van 10mm die op het staal/polyester werd geplakt met beddingcompound. De kunst met de beddingcompoud is dat je voldoende onder de teak delen moet krijgen zonder luchtbellen want anders heb je ook elend na een paar jaar. Ook primeren en kitten is belangrijk dat het zorgvuldig gebeurd want ook hiermee bepaal je in grote mate de duurzaamheid.
Het grote voordeel van werken met een losse hechthout ondergrond is dat je die eerst pas maakt op de boot en dan het teak er in de werkplaats opzet en alvast primert. Vervolgens plak je het bouwpakket op de boot, maakt de lijfstukken pas en plakt die en kit dan het geheel af. Afkitten in de werkplaats gaat niet daar je de platen in de bolling van het dek moet trekken. Maar het in de werkplaats grotendeels klaarmaken van het dek scheelt dagen op de knieen door gangboorden kruipen.
Met 4mm teakdeeltjes zou je ook op 5mm hechthout kunnen werken en dat scheelt erg veel gewicht op een ongunstige plek. Het is een idee als je dek redelijk slecht onder het teak vandaan komt en je er de helft van de dikte af moet schuren.
Pieter