Onderwerp: Een nieuw roer voor Wadloper

Lang geleden, in de jaren '90, heb ik een nieuw roer gemaakt voor de boot die ik toen had, een Victoire 22. Die boot had een balansroer.

Mijn huidige boot, een Southerly 28, heeft een aangehangen roer.
Zo'n roer haal je wat makkelijker van de boot dan een balansroer met een doorgestoken roerkoning, zoals bij de Victoire. Maar het maken van een nieuw aangehangen roer is wel iets gecompliceerder.
Het roer van de Southerly 28 heeft 3 zogenaamde vingerlingen die draaien in beslag dat aan de spiegel zit.



Ik heb eerst het beslag gemaakt (dat Chinese las-invertertje van HBM heeft z'n geld inmiddels wel opgebracht). De gaten in het beslag waren flink uitgesleten en de originele vingerlingen hadden veel speling. De nieuwe zijn iets dunner (16 mm. tegenover 19/20 mm.). Er blijken lagerbussen te koop van sinterbrons in een standaard-assortiment. Ik heb er een paar besteld met een binnenmaat van 16 mm. en 2 verschillende buitenmaten die zo dicht mogelijk bij de maten van de gaten in het beslag zaten. Met de bus in de kolomboormachine heb ik ze aan de buitenkant met een vijl pasgemaakt. De binnenmaat bleek zuigend pas op een stuk rondstaf van 16 mm. van rvs 316. Ook de rest van het beslag is van rvs 316.
Bij de montage eerst het beslag aan de boot gehangen en toe her roerblad tussen 'wangen' van het beslag geschoven tot de zaak goed uitgelijnd zat. Toen de gaten voor de bevestigingsbouten geboord.



Het roerblad is gemaakt van 9 lagen 8 mm. okoumé-multiplex. Het deel in het water heeft vanzelfsprekend een fijn NACA-profiel gekregen. Na het in de vorm brengen bekleed met een paar lagen keperweefsel van 160 gr/m2. en epoxyhars.



Het oude roer had een veel slechter profiel, maar de voornaamste reden om het te vervangen was het feit dat het begon te scheuren. Het is me niet duidelijk of het gedeeltelijk hol is. Het is loeizwaar. Ruim 70 kg schoon aan de haak. Het is weliswaar bijna 2 m. lang (hoog), maar moet bijna wel massief polyester zijn.



Het nieuwe roer heeft nog een winstpunt ten opzichte van het oude. Het weegt minder dan de helft van het oude roer. Met het beslag erbij zit het ergens rond de 30 kg. De kont komt dus ook weer iets verder uit het water.

Onderste helft moet nog in de Coppercoat (één setje besteld in Engeland; deed er een week of 6 over om aan te komen (lang leve de Brexit!). Het deel boven water gaat in de Marineblauwe dd-lak.

dat ziet er best profi uit .

Toch wel een vakmannetje die Wadloper...dat ziet er verrekte strak uit
Goed profiel en veel kilo's weg van een verkeerde plek, dat ga je wel merken.
Nog geen proefvaart gemaakt?

Ben benieuwd hoe dat gaat bevallen. Heb je nog iets aan het balansdeel veranderd? Lijkt iets kleiner geworden, of ligt dat aan de foto?

Petje af, wadloper!

Zit er een strip glasvezel (?) in de achterkant?

holtere schreef :
Nee, dat gaat nog pakweg 2 weken duren.

Eerlijk gezegd heb ik mijn hand een beetje overspeeld met het aantal klussen aan de boot.
Ik heb ook:
- een nieuwe gasbun gemaakt.
- de ruiten van mijn buiskap opnieuw vastgezet (voor de 3e keer; nu definitief).
- nieuwe transducer ingebouwd (DST800, met een Advansea-klok, klok moet ingebouwd worden)
- een rudiment van de oude stuurkolom (ooit had de boot een stuurwiel), waar de oude dieptemeterklok en de stuurautomaat-bediening inzaten, verwijderd. Die instrumenten verhuizen naar de zijkant van de kuip.
- de gaten die overbleven in de kuipbodem dichtgemaakt.
- oud transducer-gat dicht-gelamineerd.
- beugel voor mijn oude Danforthankertje verplaatst naar de spiegel.
- tas gemaakt van PVC-doek voor de kettingvoorloop en de ankerlijn van de Danforth. Komt aan de hekstoel te hangen (gelijmde naden, versterkt met stiksel, vervaardigd met de Easy Stitcher.

Ik ga nog wat nieuwe bedrading leggen voor die fabuleuze tiller-drive van Zeilprutser. De oude Q047 wordt de reserve drive.

Veel kleine klusjes, maar ten dele met lastige details, die tijd vragen.

Maar ach. Het voorjaar moet eigenlijk nog steeds beginnen, dus ècht veel verlet heb ik nog niet.

Ik ben wel tot de conclusie gekomen dat ik mijn strategie, met betrekking tot wanneer op de wal gaan met de boot, ga aanpassen. In de toekomst ga ik voor wat ingewikkelder klussen ergens in het voorjaar of in de zomer voor een paar weken de wal op. Meer warmte en meer ruimte in de berging. Midden in de winter, in zo'n afgeladen berging waar het koud als in het graf is, kom ik tot niks. Dat sfeertje is goed om een depressie op te lopen. En als het dan wat beter weer wordt, kom ik tijd te kort. Dat moet anders.

Jammer, want multiplex is niet het meest geschikte materiaal voor een roer of een zwaard.

Of je moet het zien als een soort sandwich materiaal. En dan ook nog okkume dat maar weinig vochtbestendig is.

Nachtvlinder schreef :
Het balansdeel van het oude roer had ik al eens een beetje vergroot, maar dat had weinig effect. Ik ben teruggegaan naar om en nabij de oorspronkelijk maat. Met het nieuwe profiel zou de effectiviteit moeten verbeteren. Meer 'lift' bij een kleinere roeruitslag. En dus ook lichter sturen. Een groter balansdeel leek me niet langer nodig.
Ik hoop ook op beter sturen bij lage snelheid. Tot nu toe stuurde het geval een beetje als een platbodem.

Ik heb nog overwogen om een eindplaat op de onderkant te zetten. Het roer steekt maar 80 cm. en komt niet onder de kiel uit. Een eindplaat zou de effectiviteit nog verder kunnen vergroten.
Uiteindelijk heb ik dat nog even uitgesteld. Eerst even kijken wat het in de huidige vorm doet.

JRomkes schreef :
Dat is wat ik had moeten doen.
Nu zit er een stuk rondstaf aluminium van 4 mm. waar ik omheen heb gelamineerd met een paar lagen 160 grams weefsel. Eigenlijk niet zo slim, want als er beschadigingen ontstaan en het aluminium komt bloot, vreet de Coppercoat het aluminium snel op, waarschijnlijk. Ik had ook messing of koper kunnen gebruiken, dat was een betere tussenweg geweest.

Maar het is wel een mooi scherp randje geworden, op deze manier..

brambo schreef :
In Lelystad zit een bedrijf (Modus Marine) dat niet anders doet dan roeren maken van multiplex bekleed met glasweefsel en epoxy.

Nu is dit een droogvallende boot, dus ik moet een beetje prudent met een en ander omgaan. Eventuele beschadigingen moeten direct worden hersteld. Maar in het geval van beschadiging is multiplex altijd nog beter dan massief hout. We gaan zien hoe lang het meegaat.

mooi Hans!
Sowieso is het beter als een roer drijft, dan slijten de vingerlingen niet zo snel

Wadloper schreef : Wat niet altijd goed blijft gaan.

BWP multiplex is prima; is idd een standaardtechniek die door gerenommeerde roerenbouwers wordt gebruikt. Op Nachtvlinder gaat dit (alleen aan de onderkant wat glas) in elk geval al 10 jaar goed.

De aanstroming is in dat vrij naar onderen uitstekende deel in elk geval minder verstoord door de nogal stevige skeg, denk wel dat een goed profiel daar goed doet. Eindplaat zou ik niet doen: bij het minste geringste stampen geeft dit veel turbulentie, waardoor het (belangrijke) stuk daar net boven niet meer goed kan werken.

Nachtvlinder schreef :
Die turbulentie zou volgens de experts te dele te voorkomen zijn door een 'fence' (ook een soort plaat) nabij de waterlijn. Je ziet dat ook wel eens bij motorboten. Maar eigenlijk heb ik het idee dat eindplaten het effectiefs zijn bij roeren die niet onder het vlak uitkomen, zoals bij platbodems, bijvoorbeeld.
De Southerly 28 zit wat dat betreft tussen mal en dwaas. Het is eigenlijk een soort semi-langkieler.

Mooi gemaakt zeg! Dat NACA profiel ga je echt merken. Hoeveel procent is het balansdeel nu geworden?
De galvanische interactie met Coppercoat schijnt erg mee te vallen omdat het koper ingebed zit in de epoxy en er weinig elektrische geleiding zou zijn. Nu moet je de kat niet op het spek binden, ik heb ieder contact tussen de Coppercoat en het gietijzer van mijn kiel of de aluminium saildrive zorgvuldig proberen te vermijden. Maar ik denk dat een beschadiging van de bescherming niet direct tot corrosie zal leiden.

ilCigno schreef :
Ik heb eerlijk gezegd geen idee. Het is ieder geval zo'n beetje het originele percentage. De 17 procent haalt het niet, denk ik.

Wadloper schreef :
Nee multiplex is niet beter dan massief hout. Een roer of een zwaard bouw je op met latten, Daarbij loopt de draad van het hout in de verticale richting. Bij multiplex dragen de dwars lagen maar weinig bij aan de sterkte.

Roer gaat zonder meer opdrijven. Gebruikelijk is dan om een vingerling omgekeerd te monteren, zodat opdrijven wordt tegengegaan en er tegelijk een loopvlak is waar het op drijvende roer tegen aan draait in het water liggend.

In de praktijk aardig wat gebroken roeren en zwaarden gezien.

Bram

In dit geval zit er wel een behoorlijk deel van de massa boven water, dus dat opdrijven zou wel eens mee kunnen vallen. Maar ik neem aan dat Wadloper er wel een vorm van borging op heeft zitten.

Qua balansdeel kom ik, gemeten van de foto, op ongeveer 5 à 6 %. Dat is niet veel inderdaad. In de praktijk zal wel blijken of dat een verstandige keuze is geweest.

In het onderste deel is pakweg 50 % van het oorspronkelijke materiaal verdwenen, door de profilering. Ook de helmstok, waarmee je een olifant kunt doodslaan, leunt nog op het roer. Ik verwacht niet dat het gaat opdrijven.

Wie goed kijkt naar de foto van het beslag, ziet de borging.
Met de hand M16 draad snijden is zwaar werk, trouwens.

Over roeren verliezen ...
Op mijn eerste zeiltochtje over het IJsselmeer van A'dam naar Muiden verloren we ons complete roer. Hangend overboord, aan de beentjes vastgehouden konden we het nog net redden en terugklooien...

Gisteren het roer, een dichtgemaakt gat van een verwijderde doorvoer en een gestroomlijnde (jawel!) nieuwe doorvoer voor een dieptemeter/log combinatie in de Coppercoat gezet.

De boot staat nog binnen, en met optische warmtemeter van de Action kon ik de temperatuur van de verschillende oppervlakken meten. Rond 12.00 u. was het roer tussen de 12 en 13 graden. De plekken van de doorvoeren haalden net de 11 graden.
Ik vroeg me af of het zou lukken om er voor het donker werd 5 lagen op te zetten. Hoe lager de temperatuur, hoe langer de wachttijd die nodig is tussen de lagen, was mijn idee. Toen Wadloper in 2017 voor het eerst in z'n geheel in de CC werd gezet, was het 's ochtend ook nog fris, maar werd het later op de dag ruim boven de twintig graden. Dat zat er nu niet in.

Toch maar begonnen met het aanmaken van het eerste mixje. Ik had voor dat doel een paar injectiespuiten van 100 ml bij Polyservice gekocht, waarmee keurig kleine hoeveelheden kunnen worden afgepast. Het koperpoeder heb ik, om de goeie hoeveelheid te bepalen, gewogen.

Na het opzetten van de eerste laag is het bepalen van het goede moment om de volgende laag op te zetten een kwestie van ervaring. Ben je te vroeg, dan trek je met je roller delen van de eerste laag los. In de praktijk moet je, net als bij normale epoxy, wachten tot er geen Coppercoat meer aan je vingen blijft hangen, als je het voorzichtig aanraakt.

Dat laatste bleek, ondanks de relatief lage temperaturen toch na een ruim uur (uur en een kwartier, misschien) het geval. Zelfs op de plekken van de doorvoeren, onder de boot, ging de tweede laag er goed op.

Geleidelijk werd het nog wat warmer, het roer haalde bijna de 15 graden, rond een uur of twee.
De drie volgende lagen werden er steeds met een uur tussenruimte (start-start) opgezet.
Om 17.30 u. zaten er 5 lagen op.
Dat viel me niet tegen, gezien de relatief lage temperatuur.

Morgen de bovenwaterhelft van het roer in de dd-lak en dan is Wadloper bijna klaar om te water te gaan. Officieel wordt trouwens aanbevolen om de CC een week te laten uitharden voor tewaterlating.

Je nieuwe roer ziet er goed uit, mooi gedaan!

Nice!

Wadloper schreef :
Er is 1 groot verschil met de roeren van Modus: die hebben nagenoeg allemaal een forse roerkoning die de het grootste deel van de krachten opneemt. Het hout is dus vooral slechts vulling.
Nu zijn bij jou de krachten vrij gering omdat het niet diep steekt en je veel vingerlingen hebt met grote afstanden en met wat meer glas is ook muliplex sterk genoeg te krijgen. Maar de vergelijking met een vrij gehangen roer van oa. Modus met roerkoning klopt niet.

brambo schreef :
Meer glas aan de buitenkant (anders dan alleen conservering) en je multiplex roer wordt sterk en onverwoestbaar. Voorkomen van inwateren is wel belangrijk. Het hout bij de vingerlingen is wat dat betreft gevoelig voor inwatering maar Wadloper weet vast wel welke maatregelen daarvoor ingebouwd moeten worden.