Onderwerp: Nieuw roer voor een platbodem

Waarom het roerbeslag vastklinken?

Juist vanwege het nodige onderhoud zet ik het roerbeslag altijd vast met rvs boutjes en zelfborgende moeren.
Net als het andere beslag schilder ik ze daarna zwart.

Vroeg of laat moet het beslag eraf om te lakken en het vervangen van kit kan na enige tijd ook geen kwaad.
Met klinkwerk is dat niet handig.

Een hete nagel door lassen oid. geeft gelijk schade aan het lakwerk of kit.

Van de eigenaar kreeg ik een kopie van de originele bouwtekening van het roer.

In werkelijkheid zijn er voor de buitenste delen platen van 31,5 cm breed gebruikt.Op de tekening staat als houtdikte 50 mm, maar in werkelijkheid is 43 mm gebruikt. Waarschijnlijk gemaakt van oorspronkelijk 52 mm dik ongeschaafd eiken. Ook is de zwemtrap niet gemaakt zoals op tekening aangegeven. Bij het gebruik van hoekijzers wordt de verbinding met de hak wel verstevigd, maar dat zal wel niet de bedoeling zijn geweest. Wat is overigens de officieele naam van de rood-wit-blauwe klossen onder het helmhout?

Het rood wit blauw (ook elders op visserman platbodems gebruikt) heet prinswerk; de klossen worden ook wel klampen genoemd.

Dankjewel Vlieter1.

Nog even verder googelend kwam ik op deze pagina, met nog wat meer onderdelen en hun benaming.

www.debinnenvaart.nl/binnenvaa...n/helmhout.html#foto

jerry schreef :
Ons roer (8 meter Staverse jol - grootste maten 2,40 x 1,10 meter) heeft een houtdikte van 42 mm wat ruim voldoende is.
Scheelt ook gewicht.

En jawel het bovenwaterdeel staat in de blanke lak van Epifanes.
Onder water alles in de epoxy met glasweefsel en epoxyboutgaten.
Zie ook: zeilersforum.nl/index.php/foru...2016?start=50#786680

Na 11 jaar nog geen problemen gezien.

Al het ijzerwerk, de zwemtreden en het Prinswerk is er nu af. Het onderwaterdeel van het roer heeft een dikke laag oude koolteer (in 1977 mocht dat kennelijk nog ) en een paar lagen ant-fouling.Het roer is ook een keer gerepareerd bij de hak. Ook vond ik koperen klinknagels en ijzeren nagels terug in het beslag onder op het roer. Het oorspronkelijke verzinkte ijzer is nog in redelijke staat en wordt hergebruikt.
Onder het Prinswerk was het hout een beetje ingewaterd en rot.

Vorige week hebben we het eikenhout gekocht bij de Haagse Fijnhouthandel. Zelf uitgezocht uit de stapels gezaagd hout. Vrijwel foutvrij Slavonisch eiken: enkele noesten die ik er uit kan zagen, vrijwel geen spint en redelijk vlak.
Aan de hand van de maten van het bestaande roer, waarvan de afmetingen iets afwijken van de tekening uit 1977, heb ik een zaagplan gemaakt. Daarvoor heb ik eerst de netto maten van het hout bepaald: na het vandikte schaven, vlakken en kantrechten. Er is voldoende hout om nog wat kleine onderdeeltjes te maken op de kop van het roer. Daarover later meer. Toch maar besloten om het roer aan de achterzijde niet 10 cm in te korten en dus de oorspronkelijke maat aan te houten.

Het hout wordt nu bij een machinale houtbewerker geschaafd en op maat gezaagd.

Ziet er goed uit, Jerry. Leuk om te zien hoe je het voorbereidt.
Werkse,
Wim.

Hout is gevlakt, vandikte geschaafd en in de schuinte gezaagd. Ik ga zelf de stroken afkorten.

Keurig Jerry!
Nog 1 gratis tip: voorkom ijzer-houtcontact, ook kortstondig. Doe dus altijd een houtje onder de lijmklem of plak er een stukje ducktape op. Anders krijg je zwarte vlekken in je mooie eikenhout.
Wim.

Weer enige voortgang te melden: de helft van de stukken waaruit het roer zal bestaan is voorzien van messing doken en is gelijmd met epoxy met katoenvezel. Ik heb epoxy gebruikt met een harder voor lage temperatuur, want in mjn werkplaats/garage is het net 10 gr C.


De tweede foto toont de stukken die nog moeten worden gelijmd.
Zo te zien heb ik niet alle tips van Berghout-2 opgevolgd.

Netjes hoor!
Mijn handen beginnen te jeuken, leuk werk.

Ik dacht al er waren toch tips over epoxy en epoxy.
Eerlijk gezegd zou ik de 2-componentenlijm D4 (de karamelkleurige) van Bison gebruiken.

Jollenbaas schreef:
Ik dacht al er waren toch tips over epoxy en epoxy.
Eerlijk gezegd zou ik de 2-componentenlijm D4 (de karamelkleurige) van Bison gebruiken.[/quote]
Zo heeft iedereen zijn voorkeur, Jollenbaas. Ik lijm al sinds ik boten bouw met epoxy en dat bevalt me prima.

Ik zie een lijm testje aankomen...?

Jollenbaas schreef :
Ik had nog nooit van die 2-componentenlijm van Bison gehoord..
Dit is een lijm op PU-basis. Kan tot bij min. 5 graden worden verwerkt, maar wel bij een max. luchtvochtigheid van 65 %, wat op dit moment in een niet verwarmde ruimte nauwelijks haalbaar is. Ik vind geen informatie over de potlife van dit spul, met andere woorden: hoe snel reageert het.

Het voordeel van epoxy met een snelle harder is dat het mengsel relatief snel reageert, ook bij lage temperaturen. Daardoor komt het met de luchtvochtigheid niet zo nauw.
Sommige PU reageert nogal makkelijk en snel met vocht (de werking van 1-component PU-bruislijm is erop gebaseerd). De vraag is dus een beetje of bij lage temperaturen (tussen 5 en 10 graden) die 2C-PU-lijm net zo vlot reageert als epoxy met snelle harder.

Ik geloof dat ik, zonder verdere informatie, ook voor epoxy zou kiezen.

De timmerman die laatst bij mij een kozijnstijl repareerde gebruikt altijd een 2 componentenlijm uit een spuitkoker. Heeft twee voordelen boven epoxy: hij hoeft niet precieze hoeveelheden hars en harder af te wegen/ meten en daarna te mengen en hij maakt nooit te veel lijm aan. Bij mijn werk speelt dat niet.
Vroegah gebruikte ik vaak bruislijm ( PU lijm) met als voordeel dat het onnauwkeurigheden in de houtverbinding opvult en als nadeel dat je veel moet nabewerken omdat de lijm uit de verbindingen komt. Verder krijg je hele vieze handen als je een beetje knoeit.

Ik weet dat hier veel mensen, zowel timmerlieden als chartervaart, altijd de Bison 2PU gebruiken.
Maar ik kan mij voorstellen dat epoxy ook goed werkt, maar is niet UV bestendig. Dat laatst in in een lijmnaad ook niet van toepassing.
herstel werkzaamheden aan mij zwaarden doe ik wel met epoxy, al dan niet met een filler of hout schuursel voor de kleur.

De hamvraag is natuurlijk de hechting!

Van de lijmen die vroeger gebruikt werden is bekend dat ze na enkele decennia wel los lieten, maar dat was destijds vast nog geen PU?

@ Jerry
Lijm je met impregneer epoxy of gewoon (dikte v.s. indring diepte)

@WADnWIND: ik lijm met dunne epoxy van Polyservice: Polypox THV 500. Eerst kwast ik de te lijmen oppervlakken in met epoxy, daarna maak ik lijm aan door een verdikkingsmiddel in het bakje te doen en tenslotte breng ik de lijm ( yoghurt dikte) aan met een plamuurmes. Houtschuursel gebruik ik ook, alleen niet bij lijmen. Wel bij "fillets" . De kleur wordt altijd een stuk donkerder dan het originele hout. Zichtwerk geef ik daarna altijd minstens twee lagen vernis met UV filter.

lodewijk stegman schreef :
Goh , die 2 comp PU lijm bestaat anders al langer dan de meeste tegenwoordig verkrijgbare epoxy lijmen .
Ik heb er al begin 70er jaren o.a. een piraat mee gebouwd en ook later regelmatig gebruikt. Was destijds het beter spleetvullende alternatief voor de ouderwetse Resorcinollijm die al veel langer bestaat.
DFe huidige epoxylijmen zijn pas later in zwang geraakt.
Die eencomponent bruislijm is overigens ook prima voor simpele constructie of bijv. meubelen maar zwaar belaste constructies zou ik er niet mee maken want het is en blijft uiteindelijk een uitgehard schuim wat dus waarschijnlijk minder sterk zal zijn.
Ad

Ik heb al vaker over mijn ervaringen en voorkeuren qua lijm geschreven.
Maar, zoals de kinderboekenschrijver Paul Biegel mij ooit toevertrouwde in een interview voor de schoolkrant: "Alles is al een keer gezegd. Maar omdat er toch niemand luistert kun je altijd weer opnieuw beginnen".

Ik werk nu 35 jaar beroepsmatig als scheepstimmerman/-restaurateur.
Ooit begon ik met resorcinollijm, die bruinrode pasta met wit poeder. Daar ben ik na vrij korte tijd mee gestopt om een aantal redenen waarvan de voornaamste zijn: het bevat een oplosmiddel (dat zorgt voor krimp en geeft problemen bij werken met droog hout waar dat oplosmiddel snel intrekt waardoor de lijmmassa fysisch te dik wordt vóór het chemisch uitharden), het wordt na verloop van tijd bros en ook de hechting op lange termijn is niet optimaal.
Toen het op de markt kwam was het de enige (en dus hypermoderne) 2K-lijm, maar er zijn nu veel betere en betrouwbaarder lijmen.
Ik heb een korte tijd met epoxy gewerkt, maar vond dat erg lastig bij het aanmaken van grotere hoeveelheden (zeg maar: enkele kilo's), en bij het verwerken bij lage temperaturen. Er zijn nu wel allerlei soorten epoxy die daarin beter te hanteren zijn, maar ik gebruik ze nauwelijks meer.

Al tientallen jaren gebruik ik Bison Constructielijm Super (in kleinverpakking heet die 2K Expert of zo). Ik koop hem in bussen van 5 kilo hars en 2 kilo harder.
Het is een poly-urethaanlijm, maar totaal anders dan spuitkoker/knijpfles-bruislijmen.
Met deze lijm kan ik lezen en schrijven. Deze lijm, gecombineerd met mijn lijmmethodes, vertrouw ik volledig, zelfs zódanig dat ik zwart-op-wit levenslange garantie geef op de verlijming van nieuwe rondhouten, met als enige voorwaarde: "bij normaal gebruik en adequaat onderhoud". Ik heb nog nooit een mast e.d. teruggekregen voor herstel van de lijmnaden.
#Stegman: de hechting is uitstekend (mits de juiste methodiek wordt gehanteerd); de potlife is onafhankelijk van de hoeveelheid die aangemaakt wordt (dit in tegenstelling tot epoxy die zichzelf opwarmt); luchtvochtigheid is geen belemmering zolang er maar geen condensering optreed; verwerktemperatuur is ongeveer tussen +3 en +30 graden. Er is keuze uit twee harders: de gewone en de snelle. Ik gebruik bijna altijd de snelle, dan is de verwerkingstijd ongeveer drie kwartier bij 15 graden, een half uur bij 20 graden, een dik uur bij 10 graden. Volledige uitharding (ca. 90% van de eindsterkte) na 12 tot 48 uur, afhankelijk van de temperatuur. Volledige uitharding (100%) na een week of zo.

Als je de lijm, na het gewone mengen en roeren, opdikt met fijn schuurstof (bijvoorbeeld uit de bandschuurmachine), dan wordt het een zwellend vulmiddel: het bruist enigszins, en na uitharding lijkt het op bruinbrood. Keihard en zwaar te verteren, dat wel.

Wat vaak wordt vergeten, zowel door amateurs als door vaklui, is het creëren van de juiste lijmconstructie.
Het gewoon tegenelkaar leggen van twee planken, met hier en daar een dook (pen) is een slechte constructie: de lijm wordt hier puur op trek belast.
Het is veel beter om te werken met veren: daarbij wordt de lijm op afschuiving belast (en bovendien treedt er een vergroting van het lijmoppervlak op).
Het verschil tussen trek en afschuiving? Testje: plak een stuk plakband op je tafel, en trek 1 uiteinde loodrecht naar boven. Je trekt het plakband simpel los (trekbelasting). Nu hetzelfde, maar trek nu aan het uiteinde in het verlengde van het plakband, dus horizontaal. Goede kans dat je het plakband kapot trekt bij deze veel sterkere afschuivende belasting.
Vandaar mijn advies aan Jerry, een tijdje geleden, om niet met doken maar met veren te werken.
Maar, adviezen zijn er om genegeerd te worden.

Groet!
Wim.

wel eens op camping de poel in gaastmeer gestaan. De eigenaar maakt oa rondhouten en zwaarden voor platbodems. Omdat het spul niet te tillen was vroeg hij of ik een middag mee wilde helpen met het samenstellen van een zwaard van ca 8 cm dik uit eikenhout. Hij gebruikte een freesmachine die de zijkanten van de delen in een soort zig-zag schaafde. Je moest er wel even bij nadenken dat je de delen om-en-om op de kop legde voor het schaven, maar het eindresultaat was een lijmoppervlak wat misschien wel 2 keer zo groot was als het ongeschaafde oppervlak.

helaas kan ik mij niet herinneren welke lijm hij gebruikte, maar het was een 1 component.

Gr Rob

Iedereen heeft idd zo zijn voorkeuren.

Vanwege de UV werk ik epoxy lijmwerk het liefst af met schilderwerk.

Van de jol zijn de mast, het roer en teakhout op hechthout met deze lijm gelijmd.
Ook Ventis in Enkhuizen gebruikt het.
Heb 30 jaar terug met deze lijm een stuk uit een betonnen tafelblad eraan gelijmd welke altijd buiten staat en waar nog niets aan mankeerd.

Deze lijm bedoel ik:

Jollenbaas schreef : Welke dan?

@Jerry:
De bestanden waren ff te zwaar.

Gelukt nu staan ze er beide op!