Onderwerp: Putting vervangen

Kon een beetje hulp gebruiken.
Onlangs is tijdens het zeilen één van de zes zijstag putting ijzers gebroken. De mast bleef staan, ik ben dan de resterende dertig mijl verder gezeild, nu, komende winter wil ik alle puttingijzers vernieuwen.
De oude waren 73 jaar oud. Gegalvaniseerd ijzer, heb ik altijd goed onderhouden behalve waar het ijzer door de mahonie houten schuurlijst was gevoerd. Daar heeft het roest dan hard toegeslagen.

Nu mijn probleem. Ik wil nieuwe puttingplaten maken en die buiten tegen de romp en over de schuurlijst gebogen monteren. Ik dacht aan brons platstaf. 35 mm x 8 mm dik. 60 centimeter lang.
Zes stuks, plus 4 stuks zelfde materiaal om het houten roer te zekeren.
Dan nog brons zeskant 20 mm om de bouten en moeren te draaien. Iedere bout is anders van lengte, heb een hobby draaibankje ( Emco unimat 3 ) aan boord zodat ik de bolkop bouten zelf kan maken.

Ik wil brons i.p.v. roestvrij staal gebruiken omdat dat het traditionele materiaal is, zeer corrosie bestendig ( roestvrij staal roest hard wanneer onder water en of ingesloten ) Bovendien kan ik het brons zelf buigen ( romp ronding ) en plooien, makkelijk te bewerken.

In Griekenland niet te koop, zoek in het internet maar vind weinig. In Engeland is een firma die 3/8 x 1.1/4 verkoopt, die beantwoord echter mijn mails niet.

Ook het roer heeft een beetje aandacht nodig. Ik heb dat roer nieuw gebouwd in 1995. Het is een balansroer dus heeft blad vóór de as. Gebouwd uit Nederlands eikenhout, teak en rvs beslag.
Na het lijmen met epoxy ( ik weet helaas niet meer of ik de 3 eikenhouten planken met tong verlijmd heb )heb ik het roerblad compleet in drie lagen epoxy mat gestoken, daarna nog zes lagen koolteer epoxy.
Ging 23 jaar goed, dan kwam water via de bouten van het beslag in het roer. De epoxy mantel loste zich aan bakboord, water kwam bij het hout en het roer trok krom. Is nu ongeveer 10 mm krom op zeshonderd mm roerbladlengte. ( hoogte 2,4 meter ) Dat krom zijn heeft gevolgen, de boot trekt tijdens het motoren flink naar bakboord en bovendien bestaat het gevaar dat de epoxy lijmnaad breekt zodat mijn roer uit mekaar valt.
Wil daarom met hetzelfde brons platstaf het roerblad zekeren.
Heb nu snorkelend twee dubbele spalken aangebracht, ( vond een houten sofa bij het huisvuil die prachtige balkjes verschafte ) Kon met dat gespalkte roer nog steeds 6 knoop zeilen.

Onder de techneuten ideeën ?

Metaalketen Hengelo
Postbus 1125
7550 BC Hengelo (OV)
T 074 243 64 55
Deze zaak heb ik voor je gevonden in Nederland. Hebben veel in brons en in diverse kwaliteiten.

Dank, die hebben 32 X 7 . Een beetje dun maar in nood kan ik er bij de kop waar de spanner opgezet word een stukje op solderen. ( Is lassen met zilver ) Altijd weer veel werk.

Straks eens informeren of ze bereid zijn naar Griekenland te leveren. Dat zal wel weer het probleem zijn.

Ik ben geen metaal specialist, in de literatuur word voor chain plates ( puttings ) silicon bronze aangeraden. RG7 ( CuSn7Znpb ) is dat Silicon ?

Nee , dan zou er SI bij moeten staan.
Hier meer info over de verschillende soorten.
www.nl.eocopperware.com/copper...on-bronze-strip.html
Ad

Dat is weer moeilijk. Dat Silcone brons waar de klassieke jacht specialisten het over hebben zal wel een plaatselijke of ouderwetse uitdrukking zijn. Zo bijvoorbeeld is messing in Griekenland ook brons.
Je zou denken dat SS sterker is, er blijkt rechter niet veel verschil te zijn tussen brons en ss. Bovendien zijn mijn spanners ook brons, dus dat die puttings zouden breken is niet erg evident.
De oude puttings waren ijzer, 40 x 10 maar die waren geproportioneerd om een zware mast met steng rechtop te houden, bovendien waren er geen vaste achterstagen. Mijn kleine holle mastje zonder gaffel en gaffeltopzeil geeft een veel geringere belasting.

RVS lijkt me wel veeeel makkelijker te krijgen.
en dat buigen ben je vast inventief genoeg voor.
Evt. geef je ze een passend kleurtje?

Heb zelf nooit aan brons gedacht toen ik die van mij verving, als je wel voor rvs gaat ,bij onze boot heb ik die "schuurlijst" waar de putting komt weggehaald zodat de rvs strip rechter zat en ik minder hoefde te buigen het meeste werk was nog het polijsten.De orginele putting verdween in de potdeksel waarin het lekker roesten.
Dat buigen was overigens erg gemakkelijk strip is 8mm dik en 60 breed als ik het goed herinner.
Brons lijkt mij wel mooi trouwens.

Rvs is ietsje makkelijker te krijgen, Het buigen voor de scheepsronding is eventueel mogelijk, het plooien kun je vergeten zonder machines ( waar in Griekenland ? ) Bovendien moet je plooien in twee vlakken om de richting van het stag te volgen. Het boren van al die gaten zie ik me met mijn 12 volt boormachientje uit de 80 er jaren niet doen. Moet je ook laten doen. Niet te doen want de plaatsing van ieder gat is aangepast aan de beplanking / spanten.
Bovendien is rvs onder water ( roer ) waardeloos. Zeker in eik.
Gewoon ijzer en galvaniseren? Tja, dan moet je reeds naar Italië. Daar word nog gegalvaniseerd.

Houten balk dwars door het dek, tegen de romp gebout aan de binnenkant. Is te doen maar geeft kans op lekken. Dan een seizing met modern touwmateriaal.

Twee jaar terug brak de voorstagputting. Dat was een gesmeed ijzeren band vanaf de kiel over de steven naar boven, over de stevenbalk en deels onder het dek. 7 cm breed, 12 mm dik.
Meer als 70 jaar zeewater. Roest. Ieder twee jaar bikken en behandelen.

Mijn eerste idee was gaten in de stevenbalk boren en dan een lashing met dyneema touw. Ik kon ook niet lassen ( boegsprietsteun ) maar heb dan uit rvs een nieuwe boegputting gemaakt die ik als een puzzle over het boegsprietbeslag schoof zodat er ook zonder lassen een perfecte verbinding ontstond. Paswerk noemden de oude dat.
Helaas niet bij nagedacht, dat rvs zit nu weer ingekapseld onder 5mm polyestervezel, zal veel sneller als het ijzer de geest geven. Alhoewel, mijn tijd zal het nog wel doorstaan.

joyce schreef :
Bij ons had men in de 70er jaren bij een grondige restauratie die oude puttingijzers opnieuw gegalvaniseerd en dan een zeer mooi bewerkte mahonie schuurlijst en afdekplank er overheen gewerkt. Als laatste hebben ze dan de ijzers ingekapseld. Zogenaamde pockets uit glasvezel er overheen. Zag er netjes uit, was de dood voor het ingekapselde ijzer.

Die “schuurlijst “ wil ik niet op zes plaatsen doorbreken. Is in totaal 20 cm op 4,5 cm en dat doorbreken zou geen goed doen aan de stevigheid van ons oude schuitje. Daarom er overheen, en de oude sleuf waar het puttingijzer door stak netjes opvullen. Met echt hout.

waarom moeten die strips eigenlijk zo lang?
alles komt toch op die ene bout aan.
ergo; een rechte strip alleen boven de ronding?
evt. een driehoek met 2 bouten en een gat in de top.

Kijk, dat mag ik, iemand die buiten het patroon denkt.
Ik vermoed dat de strips metaal zo lang zijn ( in ons geval waren ze tot aan de waterlijn, ik ga ze 10 cm korter maken ) om de krachten egaal te verdelen over de romp.
Een driehoek in de bovenste plank, dan trek je die plank omhoog. Die metaalstrips verbinden de karveel planken tot één geheel. Bij polyester of staal kan het met een driehoek.
Onze boot is nu 50 jaar gehuld in zijn polyester “doodskleed”, de verschillende gangen zijn zo droog geworden dat het breeuwsel van tussen de gangen valt. Dat betekend onderling bewegen mogelijk, een paar metalen strippen met bouten door ieder plank en een spant versmelt het hele deel waar de verstaging zit tot één geheel.

OldBawley schreef :
Dat is toch geen zicht? Zo over die lijsten gebogen. En constructief niet geweldig.
Sleufgaten in de lijst boren zodat de strippen plat op de scheepshuid gelegd kunnen worden.
Hoef je ook niet aan dat buigen te beginnen.

Is brons trouwens te buigen? Heb alleen ervaren met het draaien van dat spul.

Die sleuven zijn er. Nu steekt het oude ijzer er doorheen. Waarom ik op het idee kwam om over het hout te buigen met brons weet ik niet meer. Immers, bronzen puttings kunnen door het hout steken, er is geen corrosie. Staal en roestvast staal gaat erg snel stuk indien opgesloten.
Helaas, net een mail gekregen van Metaalketen Hengelo, brons is niet op voorraad, bovendien geen lust op te sturen naar Griekenland. Ze raden me aan in Griekenland op zoek te gaan.
Heb ik vanzelfsprekend, krijg reeds twee weken geen antwoord of “Ochi “. Nee dus.

Buigen :

Waarom ga je niet opnieuw voor gegalvaniseerd staal? Eenvoudig zelf voor te bereiden voordat je het laat verzinken...

Waarom geen gegalvaniseerd staal ?

Wel, we varen een jacht, geen werkschip. Ook gegalvaniseerd staal geeft binnen de twee weken roeststrepen, het water hier is warm en bijzonder zout, roest.
Op onze boot zijn slechts enkele ijzeren delen, o.a., die oude puttings en de mastvoet, het zijn precies die delen waar ik iedere keer weer veel werk aan heb.

Je moet in Griekenland ook rekenen met een andere mentaliteit als we in Nederland kennen.
Kom je met enkele kilo voor het galvaniseren kun je het vergeten. Interesseert ze niet. Bied je een werkloze een baan aan als hulp aan boord van een jacht weigeren ze.
Ik heb onlangs veel ( veel te veel ) geld geboden aan Costas voor een mooi stuk droog hout.
De man heeft een scheepswerfje, geërfd van z´n vader en dat hout is nog aangeschaft door zijn vader. Dat mooie hout verkopen ? Waarom? Hij heeft geld zat en het leven hier is goedkoop.
Ochi zeggen ze, draaien zich om en wandelen weg. Griekse mentaliteit.
Costa´s zoontje is twaalf. Als hij achttien is erft hij de zaak. Dat gaat hier zo. Dan is het zijn mooie hout.

Probeer deze eens. Zit in Rotterdam: Metaalwinkel.nl

Misschien dat je monel kunt gebruiken?

wetenschap.infonu.nl/techniek/...en-toepassingen.html

OldBawley schreef :
Dat gebeurt ten eerste alleen als het altijd onder water zit en er daarom geen zuurstof bij kan komen . En ook niet als je de juiste rvs soort neemt ,Duplex bijvoorbeeld wat ook nog eens een stuk sterker is dan meestal gebruikte soorten.
Ad

En betreft het opsturen naar Griekenland door bedrijven hier in Nederland, denk dat de ZFPD (Zeilersforum pakket dienst) daar niet zo'n probleem mee heeft.
Ik ben beschikbaar tussen Den Haag en Breda om eventueel iets op te halen en het naar Griekenland te versturen.

OldBawley schreef : Nooit meer aan denken ook.
Als je de strippen (makkelijk?) door bestaande gaten steekt zijn ze dan opgesloten?
En als ik een stuk beslag ergens op schroef is de achterkant dan opgesloten?

Je kunt je aardig wat werk besparen door uit te gaan van rvs. Begint al bij de levering (blijkt) en eindigt bij het zelf moeten maken van bronzen bouten (hoewel je brons prima met rvs vast kan zetten).

YellowBoat wil je natuurlijk direkt het beste aansmeren. Logisch, hoe meer je weet hoe hoger je de lat legt. Maar ook met een stuk 316 gaat het prima en als zelfs dat niet voorhanden is zou ik het ook met 304 nog doen. Wordt snel bruin maar roest echt niet door.

Jerry, brons platstaf helaas slechts tot 2mm dik bij metaalwinkel.

Ik zoek verder. In GB blijkbaar te krijgen maar geen enkel bedrijf antwoord op m´n prijsaanvraag.
Begrijp niet waarom, m´n geld is toch net zo goed als dat van een ander.

Later eens in Duitsland kijken.

Om een voorbeeld te geven van hoe moeilijk ruw materiaal hier te krijgen is het volgende verhaaltje.

Voor de bouw van mijn grote windgenerator had ik een stuk brons nodig. Diameter 18 mm, 310 mm lang. Ik gebruik graag brons omdat zo´n as draaien op mijn hobby draaibankje veel en veel makkelijker is dan bijvoorbeeld roestvrijstaal en brons voor een transmissie as sterk genoeg is.

In een dorpje langs de kust wist ik een mechaniek werkplaatsje en had er eens een oud bronzen schroefasje zien staan. Fiets aan land en daarheen. De man wilde zoals gebruikelijk geen stukje afzagen. Heb dan de volgende maand vele vele kilometer gefietst, was in ieder metaal werkplaatsje, in iedere garage vragen. Ochi, nee.
Ik wist ook in de zuidarm van Derric cove op Dokos eiland het wrak van een klein bootje liggen, daar zat nog een schroefasje in. Ik had reeds een keer geprobeerd met een dreg de as uit het rotte wrak te halen, was niet gelukt.
Naar Dokos gezeild, m´n bijbootje boven het wrakje geankerd. Als dinghy anker gebruik ik een oud dieptelood. Zeg maar een loden matrak, 4 cm dik en 25 cm lang. Die knuppel zit altijd met een touw vast aan het liftoog in de achterkant van het bijbootje.
Wij hebben een vast roei- zeilbootje als bijboot, dat heeft weinig stabiliteit vergeleken met een opblaasbootje, daarom liet ik me met snorkel op het gezicht achteruit over de spiegel van het bootje vallen. Honderden keren gedaan, ging altijd goed, nu niet.
Op een of andere manier had ik m´n rechtervoet in het ankertouw verstrikt, hing nu ondersteboven aan de spiegel van m´n bootje, m´n benen vanaf de knie nog aan boord.
Dat ankertouw is slechts 6mm dik, doordat het altijd op de bodem van dat bootje ligt in de restpekel van zeewater echter zo stijf als een potlood.
Ik had dan wel m´n duikmes mee, dat zat echter op mijn rechter onderbeen en dat zat muurvast op de bodem van de bijboot terwijl ik ondersteboven aan de spiegel hing.
Ik besefte heel snel dat ik brutale kracht moest gebruiken of het zou m´n dood worden.
Met het beetje lucht dat ik in m´n longen had heb ik dan gewurmd als een paling op het droge en ben vrijgekomen. Tussen rechter grote teen en tweede had ik een scheur van een centimeter diep door het stijve pekel doordrenkte touw. Beter als zelf stijf.
Heb de dag nadien het asje uit het wrak gehaald. Goede afmetingen maar roestvrij staal. Pech.

Heb later de technieker kunnen overhalen me een stuk van dat oude bronzen asje te verkopen.
Voor enorm veel geld, daar moest de doorsnee Griek twee dagen voor werken.

Twee bronzen bussen gedraaid, die met zilver op het asje gesoldeerd en ik kon aan de afwerking van mijn as beginnen.

ManneeB, dank voor het aanbod. Als ik iets in Nederland vind laat ik het weten.
Midden Januari krijg ik bezoek uit Nederland, hij kan eventueel ook iets meenemen.

Toen m´n zoon jonger was kwam hij regelmatig op bezoek. Iedere keer liet ik hem iets meebrengen uit m´n oude spullen berg. Zo is hij een keer met de TGV naar Marseille getreind met de mast, giek en zeil van onze zeildinghy. Gewoon mee in de coupé. Hoe hij dat voor mekaar kreeg weet ik niet. Een andere keer vloog hij naar Catania op Sicilië met een 16 kilo zwaar Northill anker in z´n rugzak.
Toch, als ik hem vraag een zak aardappelen mee te brengen wil hij niet.

hier al gekeken?

www.dejond.com/nl/metalen/brons.htm

www.tkchriston.be/nl/Products/..._brons_titanium.aspx

testas.be/home/?lang=fr

www.demar-lux.be/over-ons/

hemimex.be/brons-platstaf/

Eindelijk een firma gevonden die brons 32 x7 verkoopt en het blijkbaar op voorraad heeft.
Nabij Stuttgart Duitsland.
Wel forse prijs, ze willen 32,5 €/ kilo zonder BTW.
Is dit een reële prijs ?

Heb net gegoogled op "prijs brons per kilo" en kwam op 3,7€/kg misschien is dat bij de ijzersloop?