Onderwerp: Nieuwe watertank hout/epoxy

Ook deze post komt door teveel foto's in verschillende delen.

Nog een project wat sinds de aankoop van de boot op mijn lijstje stond: de watertank onder de BB kajuitbank vervangen. Er zitten 2 RVS watertanks onder de kajuitbanken op de Orion. Die aan SB is prima in orde (staat een beetje bol, maar niks wat RVS niet voor gemaakt is), maar die aan BB is nogal verwrongen. Er zitten echt vouwen en kreukels in en als hij gevuld wordt hoorde je hem meegeven. Ook duwde hij de bank enigszins omhoog als hij vol was en, als hij goed vol was en we over BB schuin gingen, lekte hij ook een beetje.

Wat te doen. Ik miste ook een mangat / inspectieluik in de tank, er is met geen mogelijkheid ín te komen. Een RVS leverancier sloot reparatie uit; staal is te dun om te lassen en de schade is simpelweg te groot. Het komt neer op een nieuwe tank. Kosten volgens offerte: €820. Als alternatief een kunststof exemplaar: €800.

Ik besloot dat ik voor minder dan €800 zelf wel een poging kon wagen om van hout en epoxy een tank te maken. Nog nooit gedaan, maar (o.a.) hier op het forum waren er toch veel voorbeelden te vinden van mensen die dat succesvol hadden ondernomen.

Eerst de tank maar eens van boord halen. Dat ging gelukkig verbazingwekkend makkelijk. Nu is pas goed te zien wat de schade is.



Wat er waarschijnlijk gebeurd is (maar ik weet het niet zeker) is dat de ontluchting dicht gezeten heeft en dat de tank geïmplodeerd is. Daarna een poging om het te herstellen door met perslucht oid de tank weer uit te deuken. Maar het blijft giswerk. Op de foto is ook te zien dat er aan gelast is (incorrect, heb ik me laten vertellen) en er ook kit aan gesmeerd is. Dat is onmogelijk als de tank in de boot zit, dus hij is eruit geweest om dat te doen.

Ontwerp
Omdat ik de oude tank had, kon ik deze heel exact nameten en in 3D natekenen. Daar gebruik ik OnShape voor. Met OnShape maak ik dan een overzichtstekening en een zaaglijst, om te gebruiken bij de constructie. Ik heb de tekening beschikbaar als PDF, voor de geïnteresseerden. Het is belangrijk om al in dit (ontwerp) stadium goed na te denken over de constructie, dus hoe je hem in elkaar wilt zetten. De volgorde is van belang, omdat hoe verder de tank vordert, hoe minder goed je erbij kunt. Ik koos voor een zo groot mogelijk mangat, omdat ik daardoor de laatste delen van binnenuit moest verlijmen. En om later goede toegang te hebben om schoon te maken natuurlijk. Belangrijk is dan natuurlijk dat je dit mangat weer goed dicht krijgt. Ik heb dit opgelost door een pakking te laten snijden bij Gelria. Je kunt daar op de website een DXF file oploaden met de exacte vorm van je pakking en die snijden ze dan voor je op maat. Werkt perfect. Het is wel even zoeken in het aanbod, maar Gelria heeft me telefonisch goed geholpen. Resultaat:



Keuzes keuzes
Als materiaal voor de tank heb ik 10 mm Okoumé multiplex gekozen, dit is in principe geschikt voor exterieur gebruik, dus ik kan erop vertrouwen dat er geen gaten in het materiaal zitten. Geen ‘marine grade plywood’ nee. Dat is verschrikkelijk duur en als je dit op de goede manier behandeld, is het net zo goed. Het is dik genoeg om er wat schroeven in te draaien als hulp bij de verlijming, maar dun genoeg om de tank niet onnodig zwaar te maken.
Ik kies ervoor om de tank vanbinnen niet verder te behandelen. Er bestaan coatings voor tanks en andere middelen, maar ik denk dat kale epoxy, mits natuurlijk goed gemengd en verwerkt, uitstekend geschikt is. Echt voedselveilige producten zijn er bijna niet. Je kunt er ook voor kiezen om een lichte kleur te gebruiken, omdat je dan vervuiling beter ziet. Dat is natuurlijk zo, maar ik vind deze gladde afwerking prima werken. Bovendien zie je nu, dóór de epoxy heen, verkleuringen in het hout als die ontstaan.
Ik weet dat op dit laatste punt veel verschillende meningen zijn, dat mag natuurlijk. Ik heb me goed geprobeerd in te lezen en ben uiteindelijk hierop uitgekomen.
Ik kies ervoor om het deksel met houtschroeven in het luikhoofd te schroeven. Dat geeft risico’s op inwateren van het luikhoofd, als er water in de schroefgaten komt. Uiteraard heb ik die schroefgaten wel met een druppel epoxy geprobeerd te behandelen, maar dat werkt nooit zo goed als een door en door verbinding, waarbij je het gat met epoxy behandeld (drill-fill-drill). Een door en door verbinding geeft echter weer meer risico op lekkage, én ik kan het moertje van binnenuit niet vasthouden. Dat zie je wel eens opgelost worden door in het mangatdeksel nog een kunststof draaideksel (inspectieluikje) te zetten, maar ik vind dat dat het geheel nodeloos ingewikkeld maakt. Een ingewaterd schroefgaatje kan ik goed repareren door het hout weg te slijpen en te herstellen met epoxy, mocht dat probleem zich voordoen.

Constructie
Ik heb de delen heel exact uitgetekend op het hout en daarna iets te ruim (een paar cm overgelaten rondom) uitgezaagd. Ik wilde pas exact op maat zagen nadat ik met epoxy had behandeld, zodat ik scherpe zaagsnedes zou overhouden. Zaagsnedes uiteraard daarna nog wel behandelen met epoxy!



Daarna alle delen met epoxy behandeld, in totaal 4 lagen, eerst één om het hout te sealen, daarna een dunne glasvezelmat en daarna nog 2 lagen voor een glad oppervlak. Ik gebruik al jaren naar tevredenheid epoxy en andere producten van Polyservice, dus ook hier. Ik heb het dunste glasweefsel (keper in dit geval) gebruikt.





Als alle delen zijn behandeld volgt het in elkaar zetten van het bouwpakket met ingedikte epoxy. Ik gebruik glass bubbles. Er zijn meer producten waarmee je fillets kunt maken, ik heb hier goede ervaringen mee.




Voor de aansluitingen (vul, zuig en ontluchting) gebruik ik kunststof huiddoorvoeren van TruDesign, die ik met epoxy goed in de constructie kan plakken. Dit doe je halverwege de constructie, zodat je er van binnenuit ook nog goed bij kunt.



Het laatste deel is natuurlijk het lastigst om in te lijmen, daar gebruikte ik wat dunnere epoxy voor en kantelde de tank zodanig dat de laatste fillet als onderste punt kwam te liggen. Zo 'liep' de epoxy enigszins in de goede positie. Daarna heb ik dat proces herhaald zodra de eerste fillet 'tacky' werd, maar dan met nog iets dunnere epoxy. Het resultaat is niet zo heel mooi (niet zo mooi als de andere fillets), maar wel waterdicht en sterk zat, en daar ging het om.

Ik heb de hele tank daarna buitenom nog behandeld met 1 laag epoxy en over alle naden een glasband gezet voor extra stevigheid.

En toen testen. Ik heb aan de vulopening een tyleenslang gemaakt en die omhoog gebonden, om zo de hoogte tot de vulopening en daarmee de maximale overdruk na te bootsen.



Het eerste water in de tank. Hier zie je goed het verschil tussen die laatste, lelijke fillet en die fillets waar ik goed bij kon. Het is sowieso een lastige fillet, omdat de hoek tussen de 2 panelen nogal flauw is.



Klein lekje gevonden helaas.



Dit bleek een lekje te zijn wat in een naad aan de onderkant was ontstaan (in een ‘mooie’ fillet). Waarschijnlijk een luchtbelletje in de epoxy. Ik heb dit uitgeslepen met een dremel tot op de fillet aan de binnenkant. Daarna heb ik weer (een klein beetje) water in de tank gezet en ik heb kunnen zien dat het lekje inderdaad in dit stuk zat. Het is maar een speldeprik, het traant erdoor.



Ik heb dit stuk opnieuw gevuld met een paar lagen glas en epoxy en toen afgewerkt met ingedikte epoxy.



Schuren, nieuwe glasband erover en weer als nieuw.



Opnieuw getest in de achtertuin: nu komt er nergens meer water uit. Ik heb er ook vertrouwen in dat er nergens meer lekkage is, want als dat héle kleine speldeprikje zo’n duidelijke lekkage oplevert, dan weet ik zeker dat er nu niets meer te vinden is. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er nergens een lekje zit wat langzaam het hout aantast. Dat zal in de komende tijd (hopelijk jaren) moeten blijken.
Niet onbelangrijk: past hij in de boot?



Ja.

Ik heb onder de tank een laag armaflex van 13 mm dikte geplakt, zodat de tank een goede ondersteuning zou hebben.
Ik heb de pakking van het deksel met een ruime hoeveelheid vaseline ingesmeerd.
Overal nieuwe slangen en slangklemmen, een nieuwe plek voor de waterpomp en een waterfilter voor koud water in de keuken, maakt het watersysteem voorlopig weer even toekomstbestendig.
Ik heb de tank tijdens het testen 2 keer gevuld en geleegd en daarna nog een keer met warm sop uitgesopt om eventuele ‘amine blush’ weg te krijgen. Sinds de boot in het water ligt heb ik de tank 2 keer doorgespoeld en sindsdien is hij in gebruik. Op een enkele slangklem na, geen lekkage tot nu toe. Missie geslaagd, wat mij betreft.

Kosten
Het begon omdat ik een tank wilde maken voor minder dan €800. Is dat gelukt? Ja.
De grootste kosten zitten in het hout (ong. €100) en de epoxy en hulpstoffen (ong €150). Pakking, schroeven, overige kosten maken het totaal ongeveer €340. Dit zijn natuurlijk alleen materiaalkosten, geen arbeid, stroom, gereedschap etc. Maar alsnog, minder dan de helft van het uitgangspunt. Ook die missie geslaagd, wat mij betreft. Ook omdat ik weer wat wijzer ben geworden, én het ook gewoon leuk vind om te doen.

Wat zou ik anders doen?
Tja. Niet zo gek veel, eigenlijk. Ik zou in één keer genoeg epoxy bestellen en niet de eerste keer te weinig en daarna nog een keer moeten bestellen.
Ik zou dikker glasweefsel gebruiken om de binnenkant te bekleden, en dan maar 1 laag epoxy gebruiken om af te werken. Daarmee zou ik wel de dikte krijgen die ik graag wil hebben, maar minder (dure) epoxy verbruiken én, belangrijker, een (tijdrovende) bewerkingsstap minder hebben in het proces.

Zou ik het opnieuw doen?
Voor het beantwoorden van deze vraag wil ik eerst in ieder geval 1 seizoen gevaren hebben. Ik heb er nog niet mee gevaren met helling en/of zeegang, dus ik weet nog niet hoe de tank daarmee omgaat.
Qua werkzaamheden: volmondig ja. Het viel me heel erg mee hoe ingewikkeld het eigenlijk is. Ik had het grote voordeel dat ik een passende tank had om de vorm van op te nemen, dus ik hoefde qua vorm niet bij nul te beginnen. Anders moet je aan de gang gaan met mallen etc. Maar zodra je die vorm eenmaal goed hebt en verder heel secuur werkt, valt het eigenlijk erg mee. Het is best veel werk, maar niet ingewikkeld.

Ziet er erg netjes uit.

Had je dit draadje ook gevonden voordat je begon?zeilersforum.nl/index.php/foru...ate?start=25#1121988

Je hebt een behoorlijk andere werkwijze gehad dan ik, ik ben dan ook wel benieuwd naar je bevindingen tijdens het gebruik.

Ik heb bijvoorbeeld alle doorvoeren zo hoog mogelijk uitgevoerd, mocht 1 doorvoer lekken hoeft er maar een heel klein beetje water uit de tank om het lek te stoppen. De aanzuigleiding heb ik met een buis naar het diepste punt gebracht zodat zo veel mogelijk water gebruikt kan worden.

Ook zie ik dat je een soort spantjes hebt gemaakt ter versteviging, maar wel met grote gaten erin. Ik heb de spantjes juist ook zo veel mogelijk als slingerschot gebruikt om het klotsen van water te voorkomen.
Zelfs dan is het soms nog een klankkast bemerk ik, ben benieuwd hoe dat bij jou is.

Ik heb juist wel een coating gebruikt, ben je niet bang dat er vuil in de onbehandelde fillets trekt?

Ook heb ik voor de grote deksel slagmoeren ingelamineerd in de topplank, op deze manier kan het deksel met bouten vast gezet worden i.p.v. schroeven.

Wel stoer dat je aangeeft het nog eens te willen doen indien nodig, ik had juist het tegenovergestelde, na het ondersteboven lamineren en coaten is een mooie custom kunststof tank is ook een prima alternatief

Mooi gedaan Joos! En een enorm mooie en leerzame presentatie van gemaakt, hartelijk dank daarvoor!

Ja, dat had ik inderdaad. Groot verschil was dat ik een losse tank wilde maken. Deels ook door de problemen die jij beschreef (slechte toegang voor lamineren etc.). En omdat ik de mogelijkheid wilde behouden om 'terug naar af te gaan' als het ding zou mislukken. Ik wil de tank thuis op de werkbank kunnen leggen als ik problemen zie en stukken moet gaan uitslijpen oid. Komt bij dat de situatie onder mijn bank een beetje anders is dan bij jou. Ik kon niet zo eenvoudig een heel compartiment isoleren als tank. Maar respect voor wat je gemaakt hebt daar, zeker ook voor de (rest van de) inspiratie die je geeft daar, want bijvoorbeeld je mast bracket heb ik met interesse gevolgd. Ik wil nog een plek voor instrumenten maken rond mijn stuurstand.

Joos schreef :
Ik denk eerder dat de tank regelmatig is gevuld totdat ook de vuleiding helemaal vol stond.
Verkijk je niet op de krachten die er dan op het oppervlak van die tank komen. Als dat bijv. o,5 m2 is kom je al , bij een hoogte van de vuldop aan dek van 1 meter boven de tank , op 500 kg en daar kan die dunne plaat echt niet tegen. Dat soort groetre platte tanks horen daarom vesterkingen te hebben van bijv. hoekprofielen op de grote vlakken .
Ad

Die overdruk valt op zich wel mee, ik heb met 1,5m gerekend, dat komt neer op 0,15 bar (als de ontluchting dicht zit, want die zit lager). De onderdruk is veel groter, een verdringerpomp (bij mij een eenvoudige membraampomp), kan gauw een onderdruk (aanzuig) maken van een 0,3 tot 0,4 bar, misschien wel meer. Plaatstaal kan best veel rekbelasting hebben (overdruk), maar drukbelasting is het niet voor gemaakt. Daarom vermoed ik dat het daar mis is gegaan, ook door de vorm van de schade.

Maar ik kan het zomaar mis hebben hoor, het is voor mijn tijd gebeurd en de vorige eigenaar beweert dat het ook voor zijn tijd is geweest. Het doet er ook niet echt toe.

Mooi! Hoeveel liter is ie geworden?

It Paradyske schreef :
Hij is dik 120 liter geworden.

Al voor de watertank van Accelerate en nu ook deze ben ik nog steeds van plan om mijn onhandige zakken welke in mijn banken zitten te vervangen voor vaste tanks.
Beide methoden zien er prima uit. Ik denk zelf aan een houten tank te maken die er precies in past. Echter deze bak wordt dan een mal.
Van de mal trek ik een bak met een een randje van 1cm waarop het deksel gelijmd wordt. Alles zonder hout dus. De epoxyglas bak ligt dan klem met wat armaflex en gefixeeerd met balkjes bovenlangs zodat deze ook kenterproof is. thanxz voor de input jullie, wellicht snel wat foto`s van mijn tank, maar eerst nog wat winterklussen afmaken.

Dat klinkt ook spannend! Zo maximaliseer je wel de ruimte inderdaad. Wil je dan het laminaat van je tank zo dik maken dat de constructie zichzelf 'draagt', of krijgt hij steun in de bak?

Ben van plan beide !

Niet om het één of ander maar is "recht op" bouwen nu niet veel eenvoudiger (en vooral betrouwbaarder)?
Als je eerst de bodem met daarop de zijkanten en schotten (die je dan echt als slingerschot kunt uitvoeren) lijmt kun je veel beter bij alle hoekverbindingen. Bovendien kunt je de tank ook testen op waterdichtheid voor je de bovenkant er op zet en mocht er nog een lekje in zitten is dat makkelijk van binnenuit te dichten.
Het deksel hoeft niet met slecht bereikbare filets te worden gemonteerd als je rondom en op de schotten een lat van b.v. 2 cm lijmt. De breedte is dan dik voldoende om het deksel er waterdicht op te lijmen.

Dat is zeker ook een optie, maar ook daar zitten nadelen aan. Betrouwbaarder zie ik niet zo, kun je dat toelichten?

Ik zie een aantal nadelen in deze methode, want hoe ga je bijvoorbeeld die naden tussen de lat en het deksel goed afwerken? Je kunt daar geen vloeiende fillet meer in zetten, met als risico dat je daar lekkage krijgt naar het hout, óf dat er bacterieën of schimmel in nestelt.

En hoe ga je die ruimtes die met de schotten afschermt, goed inspecteren en schoonmaken? Ik heb juist voor die wrangen gekozen om te zorgen dat ik de hele tank kan bereiken.

Maar nogmaals: er zijn talloze manieren om dit te doen. Geheel afhankelijk van je situatie, eigen inzichten, kennis en expertise kies je een methode. Wat jij beschrijft is zeker niet 'fout' ofzo, dat bedoel ik hier zeker niet te zeggen. En wellicht kom ik nog wel terug op mijn methode, want zoals ik al schreef, ik wil er eerst een seizoen mee varen voordat ik conclusies trek.

Joos schreef : Uiteraard doet iedereen het op zijn eigen manier. Ik was alleen maar verbaasd over je volgorde van opbouwen.
Het kan toch niet anders dan dat je de laatste naden van binnenuit moet afwerken? Dat is lastiger dan een naad waar je vol zicht op hebt en waar je uit elke richting bij kan. En hoe moeilijker je ergens bij kunt hoe groter de kans op een minder perfecte afwerking.

Als ik ergens niet meer bij kan voor een behoorlijke (waterdichte) verbinding maak ik eerst een glasvezel versterkte fillet op die plek. Het resultaat daarvan is een flens waar je weer verder op kunt bouwen.

Noballast schreef :
Komt overeen met het lijmen van een lat aan de rand.