Onderwerp: Projectje: Vervangen morsehandel

De éénhandel-motorbediening, ook wel morsehandel genoemd, van de il Cigno (een Compromis 888 uit 1997) begon er wat sleets uit te zien na 25 jaar trouwe dienst. Hoewel hij mechanisch nog in orde leek heb ik besloten om zowel de bediening als de kabels preventief te vervangen.



Het aardige is dat ondanks dat het model dus al tientallen jaren oud is je nog steeds exact hetzelfde model kunt kopen. Vroeger werd dit type (B80S) gemaakt en verkocht door Teleflex, maar werd op een gegeven moment overgenomen door ‘SeaStar Solutions’ en weer wat later doorverkocht aan ‘Dometic’. Maar alleen de naam is veranderd, niet het model. Dit krijg je als je hem besteld:



Het mechaniek is even simpel als ingenieus. Het zorgt ervoor dat de keerkoppeling eerst schakelt (vooruit – neutraal – achteruit) en er vervolgens gas gegeven kan worden. Het is een tamelijk universeel systeem, vrijwel alle motoren en keerkoppelingen (in mijn geval een saildrive) kunnen hiermee bediend worden.





Op zich is vervangen niet moeilijk, omdat alles één op één hetzelfde is. De meeste moeite gaf nog het verwijderen van de oude bedieningshandel. Die zit op een getande as (spline) en wordt geborgd door een inbusboutje. Door corrosie zat hij echter muurvast maar dankzij veel WD40 en een soort breekijzertje dat ik leende van een havengenoot kon ik toch genoeg overtuigingskracht uitoefenen. Daarna kan je de kunststof kap lostrekken, die zit gewoon geklemd met vier pennen.



Om de kabels los te maken moet je achtereenvolgens het borgmoertje losdraaien, de splitpen verwijderen die het messing busje borgt, het busje van de kabel schroeven, de borgclip van de gaskabel verwijderen en de zwarte kunststof afdekkapjes er af schuiven terwijl je de kabel naar onderen er uit trekt. Omdat de kabels er hetzelfde uitzien is het misschien handig om ze even te labelen.



In de handleiding lijkt het nu alsof je het geheel na losdraaien van de schroeven in één keer kunt verwijderen.



Maar dat is wat optimistisch bleek, het gat is daarvoor te klein. Maar je kunt de onderdelen vrij eenvoudig losmaken door het verwijderen van twee boutjes en dan past het wel.



Het monteren van de nieuwe handel gaat in de omgekeerde volgorde. Ik heb de lengte van de gas- en schakelkabel gewoon hetzelfde gehouden als in de oude situatie. Dit wijkt iets af van wat de handleiding voorschrijft, maar het werkte voorheen goed en nu weer dus dan ga ik niet experimenteren. De handleiding schrijft voor om de as waar de handel over schuift licht in te vetten, ik vermoed dat dit in 1997 niet gedaan was en dat daarom de boel zo vast was gaan zitten.

Na het monteren van de bedieningshandel moest ik nog wel even de frictie instellen, zodat hij in alle standen blijft staan en niet terugzakt. Dat doe je met een klein inbusboutje.



Wat raadselachtig is de O-ring die in de verpakking was meegeleverd. Ik kon nergens in de handleiding vinden waar die voor bedoeld is. Omdat hij qua maat precies over de centrale as past heb ik hem daar maar opgeschoven, maar echt functioneel is hij daar niet. Ik raak hem in ieder geval niet kwijt mocht iemand nog eens uitvinden waar hij voor is.



Als laatste kon het kenmerkende rode knopje op zijn plaats gedrukt worden en heeft de il Cigno voor de volgende 25 jaar weer een prima morsehandel.





Heb je belangstelling voor de oude morsehandel, zie de te koop sectie.

Mooi!
Fantastisch dat ze na zoveel jaren nog niet veranderd zijn.
Deze morsehandels zijn trouwens ook heel makkelijk om te bouwen om voor elektrische aandrijving gebruikt te worden.
Het kabeldeel er af en in de as een gaatje 6mm. Dan met een beugeltje de potmeter in het verlengde van het gat vastzetten.

Duidelijke beschrijving

Wat heb je voor slijtage geconstateerd aan het uitgebouwde mechaniek? Was het nodig deze preventief te vervangen?

Ben i.d.d. benieuwd naar je oordeel over de conditie van de essentiële onderdelen. Bij mij is alleen de bedieningshendel en de rubberen knop verweerd, en mist het rode dopje al jaren. Met het vervangen van die onderdelen zou de zaak er weer als nieuw uitzien. Mijn Compromis is uit 1988, en redelijk intensief gebruikt. De vraag is dus of totale vervanging misschien beter is ? Bij welke leverancier heb je de nieuwe bediening aangeschaft?

Goede vragen. De technische staat van het mechaniek bleek beter dan ik tevoren dacht. Ik had gelezen over ernstig uitgesleten messing busjes en vond ook tussen het mechanisme een beetje metaalslijpsel op het vet dus er was zeker aanleiding om te denken dat vervanging nodig was. Maar dat bleek toch heel erg mee te vallen, de busjes waren nog prima en ik kon nergens zichtbare slijtage vinden dus ik denk dat het slijpsel er ofwel al lag vanaf de fabrikage, ofwel dat het in de loop van de jaren zich verzameld had zonder dat het ergens voor problemen had gezorgd. Ik denk dat het mechaniek op zich gerust had kunnen blijven zitten.

Maar los daarvan, een volledige vervanging was financieel toch verstandiger. Alleen de handel en het afdekkapje vervangen, dus de zichtbare delen, kosten samen een kleine €100. De totale set kocht ik voor ongeveer €140. Voor dat relatief kleine prijsverschil had ik weer een volledig nieuwe bediening. Iemand anders zal misschien een andere afweging maken.

CeesS schreef : Bij RS-yachttechniek.

Dankje!

Deze handel is onder heel veel merken te krijgen. Allpa, seastar, volvo etc. Zijn allemaal dezelde binnen werken. Enige verschil is vaar de prijs of levertijd

Klopt, maar ze komen allemaal uit dezelfde fabriek. Het merkstickertje wordt niet voor niets los meegeleverd

Seastar Solutions is niet meer de eigenaar dus, maar op veel sites wordt deze handel nog wel onder die merknaam verkocht. Of zelfs onder de naam Teleflex, hoewel die al vele jaren niet meer de eigenaar zijn. Voor veel mensen staat deze handel nog wel bekend als 'Teleflex', een beetje als 'Asperine' voor pijnstillers.

Dank voor je goede beschrijving Il Cigno! Toevallig heb ik hem ook net vervangen, mijn oude was uit 1998.
Die oude klikte een beetje rottig van vooruit naar neutraal terug.
Ik hoopte dat de nieuwe soepeler zou gaan, maar hij gaat iets stroever. Verder alles net iets strakker qua beweging.
Remschroefje paste bij mij geen inbussleuteltje in? Of hoort die bijgeleverd?
Is blijkbaar engelse maat?.

Op dat probleempje blijf ik nog even hangen…

Bij mij was het inbusboutje voor de frictie gewoon een metrische maat, standaard inbussleutel, niet bijgeleverd.

Ik kwam je vorige reparatie nog tegen bij mijn zoektocht naar een losse hendel
zeilersforum.nl/index.php/foru...teleflex-morsehandel

Há dat klopt ja, was in 2016. Die reparatie heeft het verbazend goed gehouden trouwens, nooit meer iets aan hoeven doen.

Ik heb de mijne vorig jaar vervangen. Het knopje om alleen gas te geven zonder te schakelen kwam niet meer naar buiten. Dat was me een gedoe zeg. De hendel bleek vastgerot te zijn op de as. Dat inbusboutje kwam wel los, maar de rest mooi niet.

Dus: de hendel en as goed invetten voor montage en eens per jaar herhalen

Bij mij zat hij ook ongeveer vastgelast op de as. Je weet wel, dat je denkt dat je vergeten bent om een spi of zo los te halen. Ik was blij dat ik kon zien aan de nieuwe hendel hoe het vast zat, tamelijk simpel dus. Maar de corrosie is zéér hardnekkig!

Projectvervolg:
Hoes voor morsehandel

Carbon morsehandel

Morse hendel ondersteboven!

Bedankt voor de uitleg,
Na de vervanging van de kabels gaat het blijkbaar te soepel en blijft gas niet meer staan tussen 2000 en 2500.
Was al op zoek naar de frictie, maar helaas kan ik niet zo gemakkelijk bij. Om hoekje in de achterbakskist.
Dankzij ilcligno weet is nu dat het achter de zwarte plaat zit.
Nu maar hopen dat de handel er een beetje normaal af komt...

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Vraagje: Timo voegt hiervoor opnieuw een foto bij van zijn 2016 reparatie.
De foto's in het draadje van 2016 zijn er niet meer dat is voor iedereen zo neem ik aan?
Of ligt het aan mijn systeem?

Met mijn huidige oude morse handel trek ik de knop uit voor in zijn vrij te zetten. Indrukken weer motor in zijn werk. Hoe gaat dit met de nieuwe handel? Ik neem aan dat dit overeen komt.

Als je dan toch gaat vervangen, ik ben voor deze gegaan omdat de gashendel bij mij in de weg zat: de ATCU hendel van Spinlock. De hendel is wegneembaar en kan in diverse standen gemonteerd worden. De voorkant is van aluminium. Monteert aan de achterkant op een Teleflex.

Als je het korte bijbehorende hendeltje kwijt bent werkt ook elke lierhendel. (hoe weet ik dat )

www.spinlock.co.uk/nl/uk/products/atcu

Bedankt voor de heldere uitleg Timo. Was het niet nodig de kabels te vernieuwen?

Waterblok schreef : Er zijn ooit bij een crash van de ZF server heel veel foto's verloren gegaan. Ook zijn meerdere gratis fotoservers gewoon gestopt, die foto's worden dan niet meer getoond. Ligt niet aan jou dus.

martinw schreef : De kabels zien er uit als nieuw, maar ik ga ze desondanks ook preventief vervangen.