Onderwerp: Solo hijsen

Op mijn bootje (Edel IV) staan de vallen vast op de mast, wat betekent dat ik fysiek naar de mast moet om zeilen te hijsen of te laten zakken.
Ik ben van plan hier op termijn valstoppers te laten plaatsen zodat dit vanuit de kuip kan, maar even terug naar hoe de situatie NU is.

Stel ik zou bij zachte wind solo willen varen, hoe hijs ik de zeilen dan het beste?
Ik kan sowieso op de bbm de haven uit naar een plek waar genoeg vrije ruimte om mij heen is om wat te kunnen klooien zonder anderen in gevaar te brengen.

Is het handig om eerst te ankeren zodat ik dan in alle rust tegen de wind in kan hijsen? Of is dat niet handig omdat ik dan stuurloos met zeilen dobber terwijl ik het anker ophaal?

Als ik de motor neutraal zet en het roer loslaat heeft de boot de neiging ongeveer halve wind te gaan liggen.

Ik leer graag van uw wijsheid.

Over het algemeen is het zo dat kleinere boten beweeglijker zijn dan grote. Bij het solo zeilen met een klein jachtje kan het behulpzaam zijn de helmstok en daarmee het roer door middel van een stevig elastiek min of meer vast te zetten. Met de motor langzaam vooruit kunnen dan de zeilen worden gehesen. Ankeren zou ik niet doen, dat lijkt mij een overbodige extra handeling die vaak langer duurt dan het hijsen van de zeilen zelf. En troep aan dek.

Johan

Met voldoende vrije ruimte zou ik gewoon dobberen tijdens het hijsen. BBM super langzaam zetten, roer iets fixeren zodat je vrijwel stilligt tegen de wind in.
Vaar je op drukke en/of kleine meren, dan is er minder vrije ruimte en is ankeren een idee. Hoe je voor anker voldoende tegen de wind in kunt hijsen is een ander verhaal.
De laatste oplossing: richt alles zo in dat je (grotendeels) voor de wind kunt hijsen. Met een torentuig moet dat wel lukken, met gaffel is het lastiger, maar die heeft een Edel IV niet.

Beetje handigheid opdoen. zorgen dat je in de haven alles voorbereid en dat het hijsen soepel loopt.
Vervolgens buiten de haven met een klein beetje vaart tegen de wind sturen, motor in zijn vrij, grootschoot los en in 10 seconden het grootzeil hijsen. Met je been kan je altijd nog een duw tegen de helmstok geven om de koers te corrigeren.

Bij een kleine zeilboot zoals een Edel 4, zou ik op motor tegen de wind varen en de helmstok wat vastzetten met bijv elastiek. Grootschoot goed los en bij de mast dan hijsen. Hijsen gaat vermoedelijk enorm snel gezien de val over minder blokken zal lopen en dit een klein tuig betreft. Dus met een paar halen zal het zeil boven zijn. Even op de vallier natrekken en weer naar de kuip.

Om tussentijds bij te sturen even terug naar de kuip in. Of je maakt nog een lijntje aan de helmstok zodat je bij de mast even kunt oploeven.

Zoek zo mogelijk een plekje aan een steiger om met de kop in de wind te hijsen.
Ankeren is niet handig in dit geval.
Anders: leg de boot aan de wind, motor in de vrij. Zorg dat de grootschoot helemaal vrij kan uitlopen en hijs het grootzeil. Sommige kleine boten gaan dan meteen loeven, andere blijven met de giek tegen het want en een beetje wind in het achterlijk aan de wind of halve wind vooruit drijven. Weer andere boten gaan door de wind of verzinnen zelf elke keer iets anders (mijn Leukothea). Leer je boot kennen!
Stuur eventueel even bij als dat nodig is. Als het grootzeil staat kan het handig zijn juist wel even de helmstok vast te zetten, al naar gelang wat de boot nu doet.
Dan de fok hijsen en varen!

Bedankt voor alle reacties tot dusver!

Recapitulerend maak ik hier het volgende uit op:

• Goed voorbereiden in de haven
• Op de motor naar buiten en op een geschikte plaats tegen de wind in draaien
• helmstok fixeren
• motor zacht of vrij
• grootzeil hijsen
• terug sprinten naar kuip
• gewenste koers inzetten
• helmstok fixeren
• fok hijsen
• fokkeschoot vast
• grootschoot vast
• motor uit en zeilen

Wat is een handige manier om aan het einde van de dag de zeilen te laten zakken? Met name het oprollen en weg binden van de fok kost aanzienlijk meer tijd dan het hijsen hiervan. Ook hier leer ik graag van jullie ervaring

De eerste keer niet te lang gaan zeilen. Direct ook het strijken en weer aanleggen oefenen.
Als je moe bent willen dingen wel eens tegenvallen; zeker de eerste keer.
Heb je een hele dag dan vaar je daarna weer uit.

Buiten, zeilen, strijken, binnen aanleggen en dan weer verder. Manoeuvres en handelingen (in/voor de haven, aan dek, voor de oever/kust) zijn belangrijker dan de afstanden.

Ik denk zelfs dat je bij je Edel IV staand in je kajuitingang kan hijsen. je kan dan bij de mast en je helmstok. wel oppassen met de giek die kan klapperen.

Elders hier wordtgeschreven over strijklijn aan de fok.
Dun lijntje al dan niet door leuvers naar boven waarmee je de fok naar beneden trekt en houdt, met de schoot strak gaat hij niet overboord.

Ik hijs en strijk bij voorkeur niet recht in de wind, maar aan de wind. Dan weet ik beter wat de boot zal doen terwijl ik bezig ben.

En als na het grootzeil ook de fok gestreken is, lig je voor top en takel. De kop waait dan weg, meestal tot de boot dwars op de wind ligt. Dan heb je vaak wel even tijd om de fok netjes op te doeken. Maar als er golven zijn gaat het dan wel wiebelen!

In de wind is geen goed plan.
Dan weet je niet over welke boeg je zal volvallen.
Klein beetje over een boeg.

Verder zou ik eerst de fok hijsen, dan gaan zeilen en aan de wind met helmstok een beetje vastgezet op mijn gemak het grootzeil erbij zetten.

klaasX schreef :
Dat lijkt mij nogal een gedoe eerlijk gezegd.

SailorMcSailface schreef :
Hmm, ik was er eigenlijk van uit gegaan dat een rolfok installatie aanwezig zou zijn, maar met leuver fok…

Even je lijstje overgenomen en hier en daar aangepast met hoe ik het denk te doen:

• Goed voorbereiden in de haven
• Op de motor naar buiten en op een geschikte plaats tegen de wind in draaien — persoonlijk doe ik het heel scherp aan de wind.
• helmstok fixeren
• motor zacht of vrij — niet vrij zetten ivm dat je vaart dient te houden om niet te snel af te vallen of stuurloos te raken.
• grootzeil hijsen
• terug sprinten naar kuip
• grootschoot vast en koers aan de wind — in feite zeil je dan dus reeds op het grootzeil
• helmstok fixeren
• fok hijsen
• fokkeschoot vast
• motor uit en gewenste koers inzetten

Je kunt nog proberen of eerst grootzeil of eerst de fok hijsen prettiger werkt.

Baasklusje schreef :
Precies, zo vind ik het ook het fijnst, zowel bij hijsen als strijken. Afhankelijk van windkracht en golven kan je zelfs het roer helemaal zo zetten dat je maximaal oploeft, dat een beetje met beleid beginnen zodat je snelheid verliest en niet overstag gaat, dan lig je afhankelijk van boot, wind, golven helemaal stabiel en heb je alle tijd om te doen wat nodig is.

Baasklusje schreef :
Precies, dit is de methode.

Bij veel wind:
Tegenwind hijsen niet doen!
Dan heb je op een klein schip dat je vreselijk deint en de golven over de boeg gaan en het scheepje vreselijk danst op de golven.
Iets afvallen en je fok hijsen, vaar dan hoog aan de wind.
Grootschoot los.
Dan zeilend het grootzeil hijsen en misschien gelijk een reef erin.
Ook ik heb een klein scheepje en hijs/strijk bij de mast.
Omgekeerd kan dit ook.

Bij veel wind ga je bijliggen.
Dan grootzeil in, vaak is dat simpel want ws heb je er al 1 of 2 reven in.

Vergeet je niet aan te lijnen bij veel wind!

Bij weinig wind maakt het allemaal niet zoveel uit.
Motor aan, knoop of 2 tegen de wind en rustig de boel hijsen of strijken.

SailorMcSailface schreef :
Gewoon rustig naar de kuip gaan, is maar drie stappen en als je overboord dondert ben je verder van huis

Ik hijs en strijk mijn fok altijd voor de wind als ik solo vaar. Lekker rustig. Inmiddels geleerd om de fok op het dek te vouwen middels gebruik van het roer en de wind om te voorkomen dat deze in het water valt. Hoef ik de kuip niet meer uit (de mast staat dicht genoeg bij de rand om niet op het dak van de kajuit te hoeven klimmen).

Vroeger, toen zeilschepen nog niet uitgerust waren met motoren, stuurautomaten en boegschroeven, beschikten jachthavens over ' tuigsteigers'. Niet bedoeld om je pubers aan wal achter te laten maar wel om even op en af te kunnen tuigen. Met kleine schepen is het een overweging waard om in iedere situatie even te kijken of er ergens een kopsteiger of paal is die daarvoor kan dienen. Bij Stavoren bijv. is bij iedere wind met een N er in de 'tuut en d'r uut' steiger ideaal.

En als je toch varend optuigt: de methode om op de fok te gaan varen en dan zeilend het grootzeil te zetten, VOELT veel lekkerder omdat je boot dan al aan de wind ligt. Veel plezieriger dan op een deinzend en dansend jacht. IDD geeft het ook de mogelijheid om toch nog even dat (extra) rif te steken als er toch wat meer wind staat dan in de haven leek. Want je weet; onderbemand en overtuigd gaat niet best samen (in meer dan 1 betekenis).

De tuigsteiger, leuk. Doet me denken aan WSV Delfland, waar de tuigsteiger in de luwte lag van de botenloods. Aan de overkant van onze ligplaats stond een paal. Daar pagaaide ik naar toe, lijntje eromheen en optuigen. Na het zeilen andersom. De pagaai heb ik nog.

Eerst de fok hijsen en dan hoog aan de wind?
Doet een Edel dat?

FS33 schreef :
Valt niet tegen dat iemand toch nog met dit idee op de proppen komt. Naar mijn idee de simpelste manier om singlehanded het grootzeil te hijsen. Op veel plekken is wel een een steiger of een paal aan de hoge kant van een stuk vrij water te vinden.
Dubbel lijntje van de boeg naar een paal of bolder; de boot ligt vanzelf met de kop in de wind en als het grootzeil wordt gehesen met een flink opgevierde grootschoot, kun je de boot na het hijsen achteruit en dwars op de wind laten deinzen (dat is nauti-speak voor achteruit dobberen). Als er voldoende ruimte is tot steiger of paal, trek je de gootschoot aan en zeil je.
Het voorzeil hijsen kan op alle koersen.

OK, ik schreef 'steiger', maar ik bedoelde natuurlijk 'alles waar je even aan vast kunt knopen om met de kop in de wind te liggen'.

Echt verreweg het makkelijkst, maar dan even met beleid afvaren. Dat zie ik geregeld mis gaan, het staat niet voor niets zo in de boekjes:
Fok bak houden om over de goede boeg vol te vallen, grootschoot om te beginnen los en roer geven voor deinzend schip.

Thea schreef :
Je hebt gelijk Thea, je was de eerste die deze methode noemde. En dank voor de aanvullende details.