Onderwerp: maststrijken ( interesse vraag )

Het is ook een beetje mijn gevoel dat de sprenkel / spinakkerboom veel meer drukkracht te voorduren krijgt dan ik zou denken.
Het is redelijk essentieel dat deze niet breekt tijdens de klus.

Ook op de mastvoet komen krachten richting de punt te staan (schuifkrachten). Ik wil niet weten hoe snel het op je afkomt als je scharnierpunt het begeeft en jij staat op het voordek je mast te laten zakken. Ik denk dat je voetjes in de lucht gaan

@ zeekraal: ik heb (nog) geen boot , maar houd je aanbod in gedachten

Nu mijn mastje van 9 meter en, wat zal het zijn... hoogstens 60kg gezien het gemak waarmee ie met twee man of zelfs in m'n eentje nog te verplaatsen is.

J-maat is 3,35m.

Hefboom zwaartekracht 4.5m.
Hefboom schoot is haakse afstand van schoot tot draaipunt, is 3.35 / wortel(2) = 2.37m

Kracht schoot totaal = 60 * 4.5 / 2.37 = 114kg.
Compressiekracht spiboom = 60kg + 114 / wortel(2) = 141kg, naar boven afgerond...

Lady Elsa.
Ik zie bij het terug bladeren dat je al die gegevens al hebt vermeld.
Voor een digibeet als ik gaat het wel erg snel.
Ik zal mijn spreadshead eens tevoorschijn halen. Kijken of dat ding op het zelfde uit kom als Web.
Spreadshead nog niet goed gecontroleerd dus als we het niet eens zijn (Web en ik) heeft hij gelijk.
Grt, Leo.

Lady Elsa schrijft:Hoeveel compressiekracht denk je dat er op de spiboom staat als ie een spinnaker van een metertje of 80 naar loef moet trekken, met pittig aangelierde schoten? Mast strijken zal de bij het tuig passende spiboom dus zonder blikken of blozen aankunnen.

10 m mast, 100kg, spiboom 3m.

Horizontale kracht op mastvoet 150 kg.
Kracht in de hijstalie 212 kg.
Compressie in spiboom 195 kg.

Grt, Leo.

Leo, ook ik kan denkfouten gemaakt hebben hoor. Maar ik probeer dat zo min mogelijk te doen

Schuifkracht mastvoet is gelijk aan de horizontale component van de totale kracht in de hijstalie. Omdat de som van alle krachten nul dient te zijn.

In het voorbeeld van Elsa 167kg, in mijn geval 81kg.

Kwalijker dan de schuifkracht zelf, is dat het geen pure schuifkracht is, maar een kracht die op het draaipunt van de mast, een stuk boven het dek aangrijpt. Een beetje het "boomstronk omver trekken" idee. Stel de mastvoet is 45cm hoog, en de bouten door het dek zitten 15cm uit elkaar, dan heb je daar ook alweer een 1:3 hefboom, die z'n best doet om met een halve ton aan kracht de achterste mastbouten uit het dek te trekken. Kunnen ze veelal wel hebben, maar het is goed om je te realiseren wat je doet.

Puristen zullen roepen dat ik krachten in Newtons dien uit te drukken. Zijn hebben gelijk, echter zo blijft het iets leesbaarder voor niet-natuurkundigen

Toch andere uitkomsten. Ik kan uitleggen hoe ik aan de mijne gekomen ben. Jij ook? Zal m'n situatieschetsje zo ook even posten.

Het is wel "even" voor de beeldvorming waar we het over hebben. Is toch nog best een hoop. Zeker iets om rekening mee te houden.

Uiteraard is de kracht op de spinakkerboom ook hoog, maar ik schat in dat die wel lager is: immers staat je schoot redelijk haaks op de spinakkerboom...
Dit is mijn gevoel althans en niet onderbouwt door enige berekening.

Ja. En die puristen maar roepen dat 100kg 1000 Newton is!!!!!
We houwen het gewoon op kg en vergeten de versnelling van de zwaartekracht.

Overigens heb ik jouw eerste correctie al te pakken. Als ik schrijf "horizontale kracht op mastvoet" is dat allicht op de bout. Als het draaipunt op een halve meter boven het dek zit, b.v. omdat de mast anders de opbouw raakt stelt dat zwaardere eisen aan het deel dat op het dek zit.
Grt, Leo.

Of de schoot bij spinnakeren haaks op de spiboom staat, hangt geheel af van de stand van de boom en of je er een barberhauler / jockey pole bij gebruikt.

Het beloofde schetsje van de "mast strijken" situatie van Elsa, van opzij bezien:


Hoogte van mastvoet boven dek/voorpunt is hierin niet meegenomen, om het een beetje simpel te houden.

Ik kan in mijn spreadshead ook de plaats van het zwaartepunt van de mast invoeren. Heb dat niet goed gedaan. Had nog 40/60 staan i.p.v. 50/50 waar jij van uit ging.
Ook ging jij uit van 60 kg en ik van 100kg.
We doen het opnieuw.
Grt,Leo.
Edit.
De lengte van de spiboom is niet van belang, in die zin dat hoe korter hoe groter de kracht in de hijstalie.
De spiboom op de foto's is ook zo'n 30 cm korter maar dat zie je niet op de foto. Had ik een foto van het totaal dan zouje dat goed kunnen zien.
Grt, Leo.

Nog even een vraagje, die sprenkel moet precies lopen tot aan de voorstag denk ik?

Of zie ik dit verkeerd en mag hij best iets korter zijn?
Dit is omdat ik nog geen sprenkel heb en de kans om een originele te scoren erg laag is.

Hij mag korter zijn, maar dan worden de krachten groter (het laatste stukje) omdat je minder hefboom hebt.

Een kortere sprenkel maakt dat je iets meer kracht in de hijstalie nodig hebt (je hefboom is ook korter), en dat je 'm er al tussenuit moet haken voordat de mast helemaal rechtop staat. Maar dat kan ook best, je haalt 'm er dan tussen weg op het punt dat de stag en hijstalie in lijn staan, er staat dan ook geen kracht meer op de sprenkel.

Daarna hijs je het laatste stukje dus zonder sprenkel.

zeekraal schrijft:Ik heb twee berekeningen gemaakt, eentje met 60kg en 3.35m, en eentje met 100kg en 3m.

Beide uitgaande van 50/50 zwaartepunt, dat wel.

Wat maakt het allemaal uit, kijk eens wat voor kracht een droge lucifer rechtstandig kan ondergaan voordat deze het begeeft. Dan maak je hier toch geen zorg om.

Daar heb je absoluut gelijk in Proost !
Ik maakte me ook geen zorgen, maar had geen concreet "bewijs' bij mijn gevoel ... (en nu wel)

Groet
Sander

zo krijgt mijn vraag een toch nog interessantere ontwikkeling!

Proost schrijft:
Wel wat erg kort om als sprenkel te gebruiken.
Maar doe je dat toch dan levert dat een trekkracht in de talie op van 990 kg en een compressiekracht in de lucifer van 700 kg.
En dan heb ik nog zo'n grote genomen.
Wel een paar extra boutjes in je mastvoet zetten hoor.

Edit.
Sorry. Ik was mis met de komma. Krachten zijn resp. 10 ton en 7.2 ton.
Hoop niet dat iemand intussen op die manier zijn installatie heeft opgetuigd.

Mijn rekenblad gaf na goede invoer toch dezelfde getallen voor 9m/60kg/J3,35m. Alleen voor de kracht in de spiboom zat er een foutje in.

Voor diegenen die het ooit eens voor hun eigen boot willen berekenen is de trekkracht in de talie (o.b.v. het schetsje van Web):

halve mastgewicht * mastlengte *1,414 / lengte spiboom

en geldt voor de situatie waarin:
a: de lengte van de spiboom/sprenkel even lang is als de afstand van mastvoet tot bevestiging van de talie aan het boegbeslag. (J)
b: het zwaartepunt van de mast in het midden ligt.(*)

(*) Omdat het onderste deel van de mast vrijwel altijd zwaarder is dan het bovenste deel zal de uitkomst altijd iets hoger zijn dan de werkelijke waarde.

dcourbois schrijft:Het kan natuurlijk helemaal geen kwaad om eens te kijken wat die krachten nu echt zijn. Ik las ijverig mee omdat ik mijn mast wat makkelijker wil kunnen strijken, het gaat nu wel 'op de hand' maar het houdt iedere keer toch een klein risico in waar ik van af wil.

Ik begrijp in ieder geval dat ik een normale spiboom mastplaat als deze kan gebruiken, die ik dan zo laag mogelijk op de mast monteer.


In plaats van de grootschoot (lastig van de overloop te halen) zet ik een blokje aan het einde van de sprenkel en een blokje met hondsvot aan het boegbeslag, en trek ik zo een aparte lijn van het boegbeslag naar de sprenkel en weer terug naar het boegbeslag, en vandaar naar één van de vallieren of schootlieren. Verder zet ik niet de voorstag maar één van de vallen aan de sprenkel. De gele lijn is aan weerszijden een hulplijntje naar de voetrail om de sprenkel recht te houden.

Zorg dan wel dat je spiboom exact haaks op de mast staat, het afgebeelde oog kan zeer slecht een kracht naar boven of naar beneden verdragen, al een paar scheef zien staan!

@FMJ: Mijn bestaande spioog staat ook al scheef (of beter: gedraaid), en heeft ook al een haarscheurtje in de las. Ik was al gewaarschuwd, maar evengoed bedankt!

(ik koop er nu dus maar 2 tegelijk, en wie weet maak ik aanspraak op kwantum korting )

Dit fraaie schetsje herinnert mij er aan dat er ook nog andere dan masttop getuigde boten rond varen. Reden om de voorwaarden bij de een paar posts terug gegeven formule aan te vullen.