Onderwerp: Maststrijk installatie voor een Finnclipper 35

Beste zeilers,
Wij hebben in september 2012 een heel mooie Finnclipper 35 gekocht. Dit is een z.g. motorsailer.
Nu zal iedereen mij direct vragen wat doe je met zo'n grote motorsailer op de Maasplassen bij Roermond.
Tja, ik ben in mijn jeugd begonnen met een sportjak daarna een FJ, een vergrote BM (16m2) een Domp en nu een Finnclipper 35.
Nu heb ik natuurlijk direct een probleem want hoe kom ik onder al die bruggen door?
Daar wil ik graag een solide, makkelijk bedienbare maststrijk installatie voor laten maken.
Op dit Forum lees ik al veel maar kan mij iemand vertellen waar ik allemaal rekening mee moet houden.
De mast strijk ik nu door de twee mastbomen te gebruiken aan de tweede voor stag. Met als gevolg dat de de voorstag waar de rolfok zit erbij hangt en je dit niet even in gebruik neemt als je een Maasbrug onder door wilt. zie bijgevoegde foto's.
Graag hoor ik van jullie.

Wij hadden ook een maststrijkinstallatie. Die zat permanent aan de voorstag, maar onder de rolfok. Bij het strijken ging de rolfok dus mee omhoog met de maststrijkinstallatie. Door het gewicht van de mast bleef de stag/buizen redelijk recht.

Als je de strijkinstallatie zo kan maken dat hij "recht op" onder de bruggen door kan, kan je de hele boel laten zitten en is het slechts nog een kwestie van voorstag los, talie laten vieren tot de mast ligt en de strijkinstallatie staat, onder de brug door, talie aantrekken, stag vast en zeilen.

Hoe hoog is je mast, hoe breed is je boot? Want ik heb nog een maststrijkinstallatie te koop.

De mast is ongeveer 8,5 mtr en de breedte is 3,12 mtr.

Hans,
Het probleem bij een bokkepoot die aan dek (gangboord) scharniert, is, dat naarmate de mast lager komt, de werking van de poot steeds minder wordt. Ik bedoel, de stag zal steeds verder naar het draaipunt van de mast zakken, terwijl de bokkepoot juist in dat deel van het strijken het meeste werk moet doen. Zoals ik het op de foto's zie met die spiboomhaken tamelijk link ook nog; de ogen aan dek zijn veel te wijd.
Het beste scharnierpunt is het draaipunt van de mast, of nog beter, op het onderste eind van de mast. Sommigen hebben op de mastbout verlengde moeren, waar ze in een ingestoken groef tijdelijk de bokkepoot inhangen. Dat is dan een losse, afneembare. Beter op te bergen is een enkele ronde pijp (aluminium) die dan op één of andere manier op het eind van de mast gestoken wordt.
Een mastje van 8,5 meter levert m.i. geen enkel probleem met een derdehandje of vierlopertje. De hoogte van de bruggen op de Maas is dacht ik nergens minder als 8 meter (Roermond en Ravestein), dus je bokkepoot (of sprenkel eigenlijk) kun je overal rechtop laten staan.
In Dordrecht is een handig maststrijkspul een must omdat je overal onder bruggen doormoet, en ik heb er al heel wat ingericht.
Vr.groet, peter

hans.mighorst schreef :
Je hebt PB

Petervdw schreef :
Dat de benodigde kracht toeneemt als je de mast strijkt met een bokkepoot klopt , dat is trouwens altijd zo. Maar hoe jij het uitlegt moet je toch eens wat verduidelijken.
Ik heb zelfs ooit een spreadsheetje gemaakt waarmee je e.e.a. kunt uitrekenen.( zie linkje , wel even downloaden met pijltje helemaal links vanwege de excel file en na invullen gegevens op F9 drukken)
docs.google.com/file/d/0B0vn-l...N2Jvalp5a0QxR00/edit
Hier nog een wat uitgebreidere waar je ook het krachtverloop tijdens strijken kunt zien.
S.v.p. alleen de groene getallen wijzigen anders klopt het niet meer!
docs.google.com/file/d/0B0vn-l...TXNjRElGZzNPbzg/edit
Ik heb voor al mijn boten al een strijkinstallatie gemaakt vanaf een 7 meter tot mijn huidige 10 meter mast.
En allemaal met een bokkepoot en stijkwant.
Van de laatste ook een (Engels) verhaal gemaakt:
docs.google.com/file/d/0B0vn-l...OE9QU0FEUUwwZEk/edit

Overigens doet de plaats van de draaipunten van een bokkepoot er niet toe , alleen de benodigde kracht wordt groter naarmate de bokkepoot korter is.
Daarom heb ik er maar een van 2,2 meter gemaakt zodat ik de bokkepoot kan loshalen van het voorstag/olreef na het strijken.
Daarmee wordt mijn minimale hoogte ruim onder de 2,5 meter.

Overigens lijkt me een mast van 8,5 meter voor een boot van 11 meter wel heel erg kort, zelfs voor een motorsailer.
De mijnen van 10 meter voor 27 voet boot is al bepaald niet lang te noemen.

Ad

Ad,
Toch heel eenvoudig in te zien, daar heb ik geen grafieken of wat dan ook voor nodig.
Nog maar eens dan. Die bokkepoot dient om een hoek te handhaven tussen voorstag en mast. Dus de hoek aan de top, OK? Hoe groter die hoek, zoveel te kleiner de kracht in de voorstag. Als de bokkepoot of sprenkel aangrijpt op het draaipunt van de mast in de mastkoker zal die hoek tussen voorstag en mast over het hele strijktraject constant blijven. Zet nu de bokkepoot op dek met het scharnierpunt, dus lager dan het mastdraaipunt, dan is toch duidelijk te zien dat de tophoek kleiner wordt naarmate je verder strijkt. Uiteraard neemt de kracht in de stag en de talie toe naarmate je verder zakt
Afneembaarheid van de stag van de poot is een mogelijkheid. Makkelijker, vooral bij lange poten, is het doorstrijken, waarbij de poten op de gestreken mast komen te liggen.
Vr.groet, peter

Petervdw schreef : Duidelijk verhaal.
Ik zit zelf al een tijdje te denken over een strijkinstallatie. Mijn mast staat in een flinke mastkoker, met het draaipunt van de mast vrij hoog boven het dek.
Ik had mezelf ook al gerealiseerd dat de krachten in de talie en stag of val waarmee je de mast strijkt, oplopen, naarmate een bokkepoot of sprenkel (met de draaipunten op het dek) meer naar de verticale stand gaat: de 'arm' wordt en opzichte van het draaipunt korter. Het is dus geen ook goed idee om de draaipunten van de bokkepoot te ver naar voren te zetten; De bokkepoot wordt dan korter en de krachten worden nog verder vergroot. Daarbij komt dat de mast nogal ver naar achteren staat. De bokkepoot moet dus een aanzienlijke lengte hebben en in gestreken stand zit het uiteinde ervan nogal ver boven het dek; je kan er eigenlijk niet bij. Ik had dus ook al bedacht dat er genoeg lijn door de talie moet kunnen lopen op de bokkepoot in laatste instantie 'achterover' op de mast te kunnen laten zakken, zodat de voorstag kan worden losgemaakt van bokkepoot en talie.

Uiteindelijk is de bedoeling om de strijkinstallatie permanent te installeren, met de talie ingeschoren. De mogelijkheden voor toeren op het binnenwater worden er aanzienlijk door vergroot. Op dit moment strijk ik de mast met een enkele sprenkel, die op de mastbout wordt gezet. Dan blijven de krachten min of meer gelijk. Maar strijken met een enkele sprenkel is eigenlijk alleen werkbaar in een rustige haven. Het geheel is een stuk minder stabiel dan met een bokkepoot (twee sprenkels, die in ruststand langs de boorden liggen). Ik strijk elke winter de mast voor de boot de winterberging ingaat.
En naarmate je ouder wordt moet je het jezelf wat dit soort klussen betref zo makkelijk mogelijk maken..

--
stegman

Petervdw schreef :
Klopt helemaal , we zijn het dus gewoon met elkaar eens.
De reden dat ik bij mijn maststrijkinstallatie de lengte van de bokkepoot heb beperkt is dat ik een rolreef heb waardoor doorstrijken niet kan , of ik zou een val moeten gebruiken om te strijken.
Alleen zwabbert dan de rolreef ( met zeil erop) er een beetje bij.
Op mijn vorige boot had ik de bevestiging van de bokkepoot onder de rolreeftrommel zodanig gemaakt met een soort haakconstructie dat die met een simpele beweging was los te maken.
Op mijn huidige boot durfde ik die constructie vanwege de veel grotere
krachten ( hijsen gaat ondanks een zes schijfs takel slechts in de lage stand van de tweesnelheden lier) niet aan en daar zit de bevestiging met een zogenaamde "dropnose pin" van 10 mm die ik er makkelijk uit kan trekken.
Zo kan ik de bokkepoot en de rolreef toch vlak neer leggen.
Vandaar de bereikbaarheid.
www.georgekniest.nl/Catalogus/...ose+Pin/product.aspx

Ad

Hans,
Uit je eerste bericht wordt niet helemaal duidelijk wat er gaat gebeuren.
Kom je met die boot (chique boot hoor) eenmalig naar Roermond (e.o) varen, of is het de bedoeling om in voor- en najaar op en neer naar Zeeland of zo vanuit Roermond te varen, of wil je blijvend op de Maas stukken zeilen. Een vraag kan dan zijn of je met de zeilen omhoog wilt strijken of op de motor de Maas op/af wil varen en ergens anders gaat zeilen.
M.a.w. gebruik je de strijkinstallatie frequent of is voor een enkele keer strijken wat meer improvisatie (wel veilig uiteraard) ook voldoende.

Stegman,
Uiteraard is een enkele pijp of sprenkel minder stabiel dan een "echte" bokkepoot zoals op de foto van Ad te zien is. Als er strijkwant aanwezig is, kun je de sprenkel met een paar lijntjes wel beveiligen tegen zijdelings uitbuigen, maar ik heb wel eens een constructie gezien van twee pijpen naast elkaar op de (royale) mastbout en dito moeren, die me toch erg sterk leek. Het vooreinde van die poot moet wel in een sluiting of oog van de voorstag aangrijpen, geen vork waar je de stag inlegt.
Alleen, waar laat je zo'n ding als je 'm niet gebruikt. Tegen het slingeren van de mast op woelig water helpt alleen het strijkwant. Bokkepoot of sprenkel maakt dan niet uit.
Vr.groet, peter

Op mijn boot zat , toen ik hem kocht , ook een sprenkel die bestond uit drie stukken 35 mm rvs pijp die je in elkaar kon schuiven en zo in de bakskist pasten.
Was trouwens de standaard uitvoering van de toenmalige importeur TRIBA ( wie kent ze nog?).
De bevestiging op de mast zit er trouwens nog steeds.

Die sprenkel zat ook vast met twee lijntjes die waren bevestigd aan het verhoogde draaipunt van de (onder)strijkwanten.
Dat ging inderdaad best goed en heb ik twee keer gebruikt.
Omdat je zo'n sprenkel steeds moet monteren/demonteren heb ik die bokkepoot geinstalleerd.
Ad

Beste Peter,
de bedoeling is dat ik in de omgeving van de Maasplassen blijf, ik wil dus graag een vaste, makkelijk bedienbare strijk installatie. Een bokkepoot is te onstabiel op open water.
Bedankt voor je reactie,
Gr. Hans

Beste Ad, de totale hoogte is rond de 11 mtr hoog, dus schatte ik dat de mast ongeveer 8,5 mtr is, maar als ik mij bedenk dat het schip 11 meter lang is en als de mast plat ligt dan is deze maar iets korter dan het schip. Dus verwacht ik dat deze rond de 10 mtr is. Maar ik zal hem eens opmeten. Tevens zal ik hem proberen te wegen zodat ik jou spreadsheet kan invullen om er achter te komen wat de beste oplossing is.
Alvast hartelijk dank daarvoor.
Gr.Hans

Petervdw schreef : Het strijkwant moet het in feite doen, maar alle beetjes helpen.
Met een enkele sprenkel kan het uiteinde van die sprenkel zijdelings uitwijken. Daar kun je die touwtjes tegen inzetten, maar die blijven niet strak, als de 'arm' korter wordt.
Bij een echte bokkepoot kan de verbinding tussen voorstag en strijktalie niet zijdelings uitwijken. Dat is toch een soort beperking van de krachten die in het strijkwant optreden. Alleen de bewegingen van de masttop moeten nu door het strijkwant worden tegengegaan.

--
stegman

Bij een goede masttrim staat je voorstag op rond de 30 procent van de breeksterkte. Vraag me altijd af hoe mensen dan nog hun voorstag los en vast kunnen maken met een vierlopertje of houtje-touwtje-liertje. Als je geen gepijlde zalingen hebt en een makkelijk bedienbare achterstagspanner dan is het nog te doen, maar in al die andere situaties.. Kan me niet aan de indruk onttrekken dat al die mensen permanent met een slecht getrimde mast rondvaren, met alle gevaren van dien.

Stegman,
Je moet die touwtjes ook bij het strijkwant vastmaken.
Uiteraard moet je die sprenkel zelf wat stugger maken en ook uitwijkstar aan de bout van de mast zetten. Zolang de mast door het strijkwant stil gehouden wordt, zal er voor de sprenkel ook geen reden zijn om zijdelings uit te wijken.
Vr.groet, peter

FMJ,
Gepijlde zalingen kan wel bij een strijkbare mast omdat het onderwant strak blijft en de mast zo niet veel kan uitwijken. Door het achteroverkomen van de mast gaat de spanning van de topwanten. Je moet natuurlijk wel een achterstagspanner hebben om de spanning van het voorstag te kunnen halen om de bevestiging los te kunnen halen. Bij het opzetten moet je het laatste stukje bij het op spanning komen van de topwanten wel iets harder doortrekken met de talie. De spanning in het onderwant blijft in principe gelijk omdat de bevestiging op de theoretisch draaias van de mast hoort te liggen. Na de bevestiging van het voorstag draai je dit door de achterstagspanner weer op de juiste spanning. Heb je ook nog een babystag dan moet dit ook eerst van de spanning af voor het loshalen en na het zetten weer op spanning.
gr.
Ger

FMJ schreef : Je hebt kennelijk weinig ervaring met strijkinstallaties. Je lijkt bijvoorbeeld niet te begrijpen hoeveel kracht je met een beetje talie kunt zetten. Daarmee trek je gemakkelijk een kracht die (ik noem maar wat) 35 % van de breeksterkte van de voorstag is. Als de talie onder en boven het permanente bevestigingpunt van de voorstag aangrijpt, is dat voldoende om de borstbout waarmee de voorstag vastzit eruit te kunnen trekken.
Met andere woorden: je kunt naar mijn idee het één en het ander hebben. Dus waar heb je het nu eigenlijk over?

--
stegman

Petervdw schreef : Je hebt gelijk.
Ik ga teveel uit van mijn eigen situatie, maar het voert tever om dat allemaal hier op te gaan dissen.

--
stegman

Wij hebben gepijlde zalingen, en bij het strijken los ik eerst de achterstag, daarna de zijstagen iets lossen (zijn gemerkt) en vervolgens even op de bokkepoot gaan zitten om zo de voorstag wat ruimte te geven. Gaat prima.

Omdat zowel topwant als onderwant achter de mast staan, gebruik ik 2 vallen als slingerwant.

Stan

hans.mighorst schreef :
Truukje om een mast vrij nauwkeurig te wegen:
Zelf de mast optillen ( alleen uiteraard) terwijl je op een gewone personenweegschaal staat.En dan rekenen.
Maar gaat natuurlijk alleen als je niet te zwaar bent. Een 10 meter mast zal ca. 65 kg wegen maar vaak ook minder.
Als jij samen met de mast te zwaar bent kunt je ook de mast aan een kant een klein stukje optillen en het berekende gewicht maal twee nemen.
Is wel niet zo nauwkeurig maar voor dit doel genoeg.
Ad

lodewijk stegman schreef :
Vandaar dat ik dat programmatje heb gemaakt . ( Is trouwens een vertaling/verbetering van een zelfde programmatje van een Duitse website).Ook trouwens om de benodigde diameter van de bokkepoot pijpen ongeveer te kunnen bepalen.
Overigens , als je het strijken en hijsen met de hand doet kun je de maximale kracht vrij makkelijk uitrekenen.
50 kg trekken is voor "normale" mensen ongeveer het maximum en dat neem je dan maal het aantal schijven in de takel of aantal plus één afhankelijk hoe je de takel hebt ingeschoren.
Bij een zesschijfs takel wordt dat dus 300 tot 350 kg
Bij mijn eigen boot met een vrij zware (60 kg) 10 meter mast is de maximale kracht op het voorstag ongeveer 75 kg.
De maximaal benodigde kracht om aan de talie te moeten trekken is 45 kg . Vandaar dat ik dat eigenlijk alleen red met de schootlier op de laagste stand.
Ad

Beste zeilers,

ik lees het al......heb nog erg weinig verstand van zeilen. Weet niet wat de volgende termen betekenen als "Enkele sprenkel en gepijlde zalingen' ??

Maar je weet toch hopelijk wel wat googelen betekent?
Vooral als je op afbeeldingen googelt vindt je snel antwoord.
Alleen moet je met name bij "sprenkel" wel ook op bijv. "maststrijken" zoeken of "zeilboot" want "sprenkel" heeft meer betekenissen.
Nadeel van een sprenkel t.o.v. een bokkepoot of A-frame zoals de Engelsen zeggen is dat een sprenkel minder stevig is en niet kan blijven zitten onder het zeilen ( zit nogal in de weg.
Ad

Sprenkel

Plaatje lijkt me duidelijk wat de gepijlde zalingen zijn