Onderwerp: Smeren gaffelbus polyvalk

Nu het bootje weer te water ligt, heb ik een paar maal het grootzeiltje gehesen. De polyvalk heeft zo'n zwarte mast met zwarte aluminium gaffel en giek. De gaffel zit met een bus scharnierend aan de mast. Het scharnier wordt gevormd door 2 oren aan de bus en een gat door de gaffel. De bus is gevoerd met rubber om de zwarte opp. van de mast niet te beschadigen. Nu het probleem: bij het hijsen trek ik eerst het piekeval een eind op, en dan samen met het zeileval het hele zeil. Het zeileval zat origineel met een heel iel beugeltje ook aan dat scharnierboutje waardoor de bus erg schrankte. In de oren 2 gaten geboord, waardoor het aanhechtingspunt van het val veel dichter bij de mast kwam in de hoop dat daardoor de bus minder zou schranken en daardoor minder zwaar langs de mast zou gaan. Maar ik vind het nog steeds erg zwaar gaan.
Vraag: Moet die bus ergens mee gesmeerd worden of heeft iemand nog een andere oplossing voor dat zware hijsen en doorzetten van het zeileval. En waarmee zou je kunnen smeren zonder er een vette troep van te maken.
Siliconenspray heb ik al geprobeerd, maar hielp niet.
Vr.groet, peter

ik had geen valk, iets lomper alle maal . maar wel een gaffer.
de gaf "leunde met een halve bus tegen de mast. zo ver gelijk.
maar ik hees de gaf altijd horizontaal tot gaf op hoogte was en dan pas de piek. dan krijg je veel minder druk tegen de mast.

Bedankt voor de snelle reactie.
Misschien dat ik het wel verander in die zin. De bus kan er alleen af door de topbeslag er af te halen, maar ik kan hem ook voorlopig laten zitten en iets nieuws maken. Dat zou zo'n cirkelvormige plaat moeten zijn die rond de halve mast ligt en dan een borglijntje om de mast heen met delrin kralen er op zoals bij platbodems. Die plaat kan ik dan bekleden aan de binnenzijde met leer. Dat lijkt me al een stuk beter glijden dan die bus.
Goed idee eigenlijk, hoe meer ik er over nadenk, hoe meer ik er voor voel om het zo te maken. Zeer bedankt.
Vr.groet, peter

ja die binnenkant van die halve bus had ik ook bekleed met leer wat ik onregelmatig in vette met een leer vet. ging wel omhoog langs een stalen buis, epoxy en dd lak. nooit beschadigen gehad.

Hi,

Teruggaan naar iets dat lijkt op een 'gewone' klauw, is volgens mij achteruit innoveren...

De charme van de bus is nu juist, dat de gaffel nooit los van de mast kan raken en daardoor ook niet beschadigt.

Als het klauwval netjes recht omhoog trekt en je de piek niet te hoog optrekt aan het begin, mag er nooit een probleem zijn.
Het enige dat ik kan bedenken, is dat je nylon binnenbus is versleten. Normaal gesproken geeft die nét genoeg speling om de bus over de kale mast te schuiven. Dan is kantelen eigenlijk onmogelijk en smeren niet nodig.

De gaffelmanchetten zijn hier los te koop, maar er zijn vast ook nog losse bussen voor het oudere type.

In het algemeen is er weinig te verbeteren aan een échte Hoora-Valk

Gr, Arent

Arent,
Inderdaad heb ik de gewoonte om de piek in het begin al vrij steil op te trekken. Komende tijd eens proberen om dat minder te doen voor ik iets ga veranderen. Daardoor neemt de druk op de bus in horizontale zin toe, en dus minder schranken. Ik zag de voering van de gaffelbus aan voor een soort rubber, maar bij nader inzien dus zwarte nylon. Voldoende ruimte om de mast en niet versleten. Verder over eventuele verbeteringen aan een Hoora valk: die van mij komt van Ottenhome. Ik weet uiteraard niet of er veel verschillen in zitten, want ik ken de Hoora niet, maar aan dit bootje heb ik al diverse dingen "terug geïnnoveerd" omdat m.i. de sterkte, dan wel de mogelijkheden, te wensen overlieten.
Vr.groet, peter

Petervdw schreef :
Aha, dan kan er vast wel hier en daar iets beter

Tot een jaar of 10 geleden was de handel in alu masten ed erg interessant: Hoora had de matrijzen en liet alu profielen maken. O'home laste er van alles aan en op, Hoora liet het anodiseren en legde een deel van de voorraad in de stelling bij O'home.
Een ingewikkelde vorm van wederzijdse afhankelijkheid en controle. In praktijk betekent het, dat alle oudere Valken precies dezelfde masten, gieken, gaffels en mastkokers hebben
Nylon bussen voor gaffelmanchetten zijn dus in principe een Hoora product...

Gr, Arent

Arent,
Wat is dat nou toch voor een kleinerende opmerking dat er "vast nog wel hier en daar iets beter kan". En dan dat: "Aha".
Nou, het zal me een zorg zijn waar de valk van mij vandaan komt, het interesseert me echt niet. En merkgebondenheid heb ik helemaal geen last van. Ik snap ook niets van die vooringenomenheid voor een bepaald merk van sommige mensen. Dingen die ik tekort vind schieten, verbeter ik zo mogelijk, liefst zo goed en goedkoop mogelijk. De meeste veranderingen aan mijn boot houden regelrecht verband met het vaargebied en de gebruiks-omstandigheden en -beperkingen.
Vr.groet, peter

Tja, laat ook maar....

Ik ben hier niet om eindeloze, oeverloze disscussies te beginnen...

Gr, Arent

Ik heb heel wat jaartjes valk onderhoud gedaan bij een zeilschool. Jouw probleem kwam soms voor, en is vaak makkelijk op te lossen. Dit soort gaffels moet echt in elke stand soepel te hijsen en strijken zijn. Daar is het specifiek op ontworpen.

Smeren met een droog smeermiddel zoals PTFE oid is een goed begin. Er voor zorgen dat de val zo dicht mogenlijk bij de mast aangrijpt op de klauw ook.

Veel vaker is het de verbindingsbout. De klauw of bus zit met een flinke bout aan de gaffel gemonteerd, dezelfde waar waarschijnlijk het beugeltje van de val aan vast zat. In sommige gevallen zit de moer strak aangedraait. Dit zorgt er voor dat de de klauw moeilijk schaniert, en dus bij het hijsen klemt om de mast. De moer moet zelfborgend zijn, en hoeft dus niet strak te zitten om op zijn plek te blijven. Tevens horen er teflon ringen tussen de gaffel en klauw te zitten, om invreten te voorkomen en voor een wat soepeler gewricht. Vervang de moer en ringen elke paar jaar. Ze zitten trouwens op veel meer plekken op je boot, en zijn echt van belang om regelmatig bij te houden. Een setje bij ottenhome of hoora is weinig, en vaak gratis wanneer je nog iets besteld.

Mocht het losser draaien van de moer niet werken, dan kan het toch aan de bus liggen. De nylon bussen verslijten over het algemeen net zo snel als een gietijzeren kiel.. Maar de aluminium bus kan vrij makkelijk vervormen bij verkeerde belasting. Je gaffel flink in de modder, klem bij het maststrijken oid kan daar voor zorgen. Wanneer er torsie op de gaffel ontstaat, zullen de aangelaste oortjes de buis vervormen. Een licht vervormde bus is rot, en kun je beter vervangen.

Kijk verder even naar de gaffel, in de klauwhoek zit een bus gelast waar de eerder genoemde bout doorheen zit. Heel soms kan de bus in de gaffel op de lasnaden breken, wat je niet van buiten ziet, zodat de boel in orde lijkt, maar de bout net iets scheef trekt. Een scheve bout zorgt voor een slechte kniebeweging.

De polyvalken zijn verre van perfecte boten, maar goed uitgedacht qua robuustheid. Onze boten waren tussen de 10 en de 15 jaar oud, en zeilden makkelijk 300 / 400 uur per jaar. Vergeleken met een sailhorse, bm of zo´n idiote randmeer, vergen ze een stuk minder onderhoud.

Ik denk niet dat arent kleinerend deed, dus wees niet zo snel op je landvasten getrapt en ga lekker zeilen.

hoff27,
Dank voor Uw reactie. Die snijden hout. Met name de opmerkingen over de scharnierbout zal ik zeker ter harte nemen. De gaffel is van de winter eraf geweest, de bus is op de mast gebleven. Het zou inderdaad kunnen dat de bout nadien te zwaar is aangezet. Het is een M8 boutje met een zelfborgende moer. Waarschijnlijk is door de vorige eigenaar niet het originele boutje gebruikt, maar een iets te korte. Om de moer te laten borgen moet die ws te ver worden aangedraaid. De mogelijkheid bestaat dat daardoor de oren op de bus te zwaar klemmen. (De teflon ringen zijn aanwezig, zowel op het gaffelscharnier als op de mastbout) Ik zal eerstvolgend weekend het boutje vervangen door een wat langer en de inwendige bus in de gaffel controleren op scheurtjes.
De ruimte van de bus is op de mast rondom overal evengroot en ca. 2 à 3 mm. Lijkt mij prima in orde. Ook de rondheid van de mast op diverse plaatsen gecontroleerd; geen afwijkingen gevonden.
Door mijn experimenten met hijsgaten dichter bij de bus en het horizontaler houden van de gaffel tijdens het hijsen werd het zwaar gaan van het laatste stukje hijsen wel een stuk minder maar zeker niet gemakkelijk.
Uiteraard is geen enkele polyvalk perfect; dat verwacht ik ook niet. Zeker in vergelijk met andere bootjes van gelijke strekking is het wel een gooi in de goede richting. Robuust en weinig onderhoud. Ze zeilen bovendien lekker zag ik deze meidagen weer bevestigd, hoewel er eerst weinig, en toen weer veel te veel wind stond.
Nogmaals dank voor uw goede suggesties.
Vr.groet, peter

Dat is fijn,

ze zeilen inderdaad heerlijk, ongeacht wat de 'experts' beweren.
VD Stad was een geweldig ontwerper, zeker voor zijn tijd. Alleen bij echt slecht weer zijn het lastige boten, omdat ze niet zelfrichtend zijn, en er soms meer water in slaat dan er uit kan stromen. Maar geniet van je boot, en laat maar weten als het probleem aanblijft

Hoff27,
Van de week uw raadgevingen gevolgd en dat hele gaffelbus gebeuren onder handen genomen. Langer boutje, delrin lagerbusje in de gaffel vernieuwd, nieuwe ringen, beugeltje voor het zeileval vervangen van 3 mm naar 5 mm (3 leek me erg fragiel hoewel het wel heel bleef). Het "gewricht" en het beugeltje kunnen nu heel soepel bewegen, losjes zou ik zeggen. Het wachten is nu op wat warmer weer om het geheel eens te proberen.
Wat je schreef over het varen met slecht weer, we zijn niet van die diehards, we zijn echte mooiweer zeilers.
Vr.groet, peter

Hoff27,
Afgelopen weekend (vrijdag t/m maandag) ruim gelegenheid gekregen om de nieuwe voorzieningen aan de gaffel te testen. Het hijsen verliep inderdaad iets lichter. Maar het laatste stukje blijft nog steeds erg veel kracht vergen. Ik heb niet de indruk dat dat nog aan de gaffelbus te wijten is, maar dat mijn fysiek tekort schiet. Oftewel: je bent niet sterk genoeg, opa. Daarbij genomen: het voorgerekte nylon van de vallen is ook al geen prettig gevoel aan je handen. Omdat ik de vallen toch al een beetje aan de korte kant vind, ga ik eerst maar eens op zoek naar langere en iets dikkere vallen. Per slot heb ik de schoten ook al vervangen door 18 mm Marlow, niet voor de sterkte, maar i.v.m de "trigger" gewrichten in mijn linkerhand. Bovendien de grootschoot over 6 parten ingeschoren i.p.v. 4. Scheelt de helft in kracht.
Afgelopen weekend kwam dat goed van pas met die harde noordenwind, waarbij we elke dag alleen maar gereefd hebben gezeild. Wel met een grote fok, dan ligt zo'n valkje als een huis en loopt als een speer. Komend weekend wordt het warmer. We kijken er naar uit.
Vr.groet, peter

Heb je bij andere valken even het verschil kunnen proberen met het hijsen? Veel plezier in ieder geval dit weekend, het blijven relaxte bootjes!Dinsdagmiddag even op het Heegermeer een rondje gemaakt:

Petervdw schreef :
Sla de klauwval om de nagel of kikker en stretch, voet op de kuiprand en hangen.Om te testen of je je fok moet reven: aan de wind varen, roer los en als de boot dan loeft is het ok. Met één rif in grootzeil gaat dat meestal goed, maar met het 2e rif er in moet je toch echt je rolfok wat reven. Vaar je ruime wind dan maakt het niet uit, maar als je dan ineens moet loeven om een ander te ontwijken, tsja ...
Valken met een te grote fok slaan makkelijk om.

Ruud,
Nee, geen vergelijk kunnen maken omdat er rond Dordrecht maar weinig van die Valkjes varen. Mijn enige ervaring met die polyvalken is met huurbootjes en die hadden allemaal houten masten, gieken en gaffels, die bovendien overgezet waren vanaf Flytours. Daarvan herinner ik me dat zware hijsen niet. Omdat er vorig jaar herfst zo'n groot aanbod op MP was hebben we er nu één gekocht. Dat huren is ook prijzig en dan heb je maar 1 of 2 weken de beschikking over het bootje. Tot nu toe bevalt het uitstekend. En die vallen vind ik ook wel iets op. Echt relaxte bootjes, wat je al zei. Leuk filmpje trouwens. Bedankt.

La Mavare,
Bedankt voor de goede raad, maar zonder strekken zou het zeil er helemaal gelubberd bijhangen, en als ik ergens een hekel aan heb is het een slecht getuigde boot. Ik denk dat de dunne vallen (10 mm) van voorgerekte nylon mede debet zijn aan de pijnlijke ervaring. Dat gaan we komend weekend eens bekijken. Ander touw, wat desnoods wat meer rekt, en wat dikker. Desnoods andere blokjes erbij.

Dat zo'n valk makkelijk op een te grote fok omgaat heb je gelijk in. Dit weekend met een genua van 7 m2 was dat al bijna ervaring. Vieren van je grootzeil helpt echt niet meer, en oploeven gaat heel traag. Het bootje blijft zo'n beetje hangen. Een vlaagje erbij en bam. Je voelt het aankomen. Maar ik wil de Directrice ook niet continu met de fokkeschoot belasten. Oplossing: kleinere fok, van 4 of 5 m2. Werkt inderdaad prima. We hebben geen rolfok. Bedankt voor de goede raad.
Bij onze grote boot speelt dit allemaal niet zo. Zeilt wel, maar zeer stabiel en omslaan al helemaal niet aan de orde.

Vr.groet, peter

Voor het afgelopen weekend de vallen vervangen door zachtere kwaliteit nylon en dikker. Zeileval 14 mm, piekeval 12 mm, fokkeval 12 mm. Het zeileval wat dikker genomen om de rek te beperken. Ook andere blokken opgehangen. Alles gaat nu ogenschijnlijk een stuk lichter als met de vallen van 10 mm voorgerekte nylon. In ieder geval prettiger aan m'n handen.
Bij het zeilen met harde wind rekt het zeileval toch nog iets, maar een keer nastrekken helpt goed. Het zeil staat er acceptabel bij.
Ieder bedankt voor de goede raad.
Vr.groet, peter