Onderwerp: Verstaging aanspannen

Beste zeilers,

Ik had het idee dat mijn verstaging te slap staat(lijzijde staat aardig te bungelen aan de wind vanaf 4 bf).

Nu heb ik een Loos spanningsmeter gekocht (Loos PT 2M)om de boel eens na te meten.

Nu heb ik zojuist de spanning van het topwant gemeten en die bedraagt aan de stuurboordkant circa 9,5 % en aan de bakboordkant circa 8%. Volgens de tuningguide van Selden moet dit ongeveer 20% zijn...
Conclusie: het staat nogal slap inderdaad...

Ik heb ook de spanning van wat andere boten hier in de haven gemeten en ik kwam nogal wat variatie tegen. (allemaal fractionele 7/8 tuigage met enkele gepijlde zalingen). Het laagst wat ik mat was 5% en het hoogste 15%. De meeste boten staan er niet echt strak bij dus.

Nu vind ik die 20% uit de tuningguide wel wat veel, dus ik heb het plan om het eerst eens op 15% te zetten en dan weer te gaan zeilen en dan kijken hoe de lijkant er dan bijstaat.

Een paar vragen voordat ik aan de slag ga:

1. De spanning van het topwant aan bakboord is niet gelijk aan de spanning van het topwant aan stuurboord. Moet dit wel zo zijn? (oftwel: moet ik beide zijden op 15% zetten of beide zijden evenveel slagen geven met aandraaien?)

2. Mijn mast staat niet helemaal recht lijkt het. Hij staat helemaal bovenin iets naar bakboord. (Wat op zich vreemd is, want stuurboord staat immers strakker...??) Hoe krijg ik deze weer recht? Gaat dat door middel van de onderwanten aan te draaien?

3. Ik lees nergens in de tuningguide iets over de spanning op het onderwant? Waarom niet?

Ik hoor graag van jullie.

Groetjes,

Niels

de spanning op de topwanten is heus wel gelijk, dat kan niet anders want de mast is veel te slap om zelf iets toe te voegen aan de spanning. Het verschil is een meetfout.
Meet eens 10 keer BB (en dan middelen of optellen) en idem SB.
Dan wordt de meetfout 10 maal kleiner.

15% ipv 20% kan wel hoor.

rechtzetten doe je met de topwanten (en de onderwanten los).

onderwanten staan alleen op een spanning die voldoende is om de bocht die je in de mast krijgt van de spanning op topwanten en hekstag een beetje terug te halen, anders wordt de zaak te krom.
Daar is dus geen getal voor te geven, het moet op basis van hoeveel bocht (voor/achter, niet opzij) je wil toestaan in de mast.

Baasklusje schreef :
Geldt dat ook voor topgetuigde schepen?
Mijn mast buigt niet door het doorzetten van achterstag, heeft rechte zalingen. Volgens mij zorgen de twee onderwanten vooral voor het tegengaan van mastvibraties en vangen ze een deel van de krachten van het grootzeil op?

Moeten zo strak zijn dat de mast geleidelijk naar lij wegbuigt. Als er een 'zakker' in zit (thv de zaling verder naar lij dan in de top) dan staat je diagonaal die bij die zaling op de mast aangrijpt te los.

Zelfde geldt natuurlijk bij een 7/8e tuigage met gepijlde zalingen, alleen zit je daar ook met de mastbuiging. Om die twee optimaal op elkaar af te stemmen moet je dan gaan spelen met de positie van je maststep. Naar achteren is meer spanning op de diagonalen bij een gelijke buiging. Dat werkt dan weer alleen bij een doorgestoken mast.

De Loos geeft wel eens een meetfout. Als je hem er net op hebt gezet kan je zachtjes tegen de stag tikken, dan zet de veer zich.

Bedankt voor jullie hulp! Toch lees ik in de Selden tuningguide dat je de mast rechtzet met de onderwanten en niet met het topwant...?

'recht' met de onderwanten betekent dat je de bocht eruit haalt met de onderwanten, dus dat is niet hetzelfde als 'recht (haaks) op de boot'

Ok, merci baasklusje!

Heb het laatst voor het eerst zelf gedaan doormiddel van de meetlat methode, verbazend simpel en de mast heeft er nog nooit zo lekker bij gestaan.

geen absurde doorhang meer aan lijzijde als er wat meer wind staat

En inderdaad, alles los(ser) zetten dan met de hoofdwanten de mast rechtzetten en met de onderwanten de slinger er uithalen.
Slinger is goed te zien (zeil er af en dan via de gleuf waar je zeil in naar omhoog gaat naar boven kijken, dan zie je snel of hij recht is of niet

Controleer ook op eventuele slingers en bochten in de mast als je aan het zeilen bent (langs de groef kijken): ook dan moet dit in orde zijn (niet alleen in de box zonder windbelasting). Maar loshangende stagen aan lei dient natuurlijk altijd voorkomen te worden.

Baasklusje schreef : De juiste benaming van onderwant is eigenlijk hoofdwant, en dat klopt ook. Als je het krachtenspel op de verstaging ontleedt, is duidelijk dat de zijwaartse krachten op de mast onder de zaling direct worden opgenomen door het hoofdwant. En de zijwaartse krachten boven de zaling en van het topwant worden uiteindelijk ook door het hoofdwant doorgeleid naar de romp. Dus de functie van het hoofdwant is veel meer dan alleen de bocht uit de mast halen.
De maximale krachten op de verstaging bereken je overigens vanuit het maximaal transversaal oprichtend moment, dat uit de stabiliteitscurve van je boot volgt.
De 20% voorspanning op de verstaging die Selden aanbeveelt, klopt alleen als de verstaging zorgvuldig berekend is. Mijn indruk is, dat vooral bij kleinere schepen de verstaging qua diameter nogal eens overgedimensioneerd is, en bij 20% voorspanning onnodig hoge krachten op mastvoet en romp worden uitgeoefend. Persoonlijk zou ik in zo'n geval met een lagere voorspanning beginnen en kijken hoe dat uitpakt.

CeesS schreef :
daarom moet je er ook voor zorgen dat ze die bocht er ook bij 6B aan de wind en 30 graden helling nog steeds uit halen
de spanning die daarvoor nodig is staat niet in een boekje, zal je in de haven en onderweg moeten ervaren.

Je hebt gelijk met hoofd- en topwant, maar dat leidt altijd tot eindeloze verwarring. Als we het alleen nog maar over topwant en onderwant hebben kan het verwarrende hoofdwant geen roet meer in het eten gooien, we snappen dan altijd allemaal waar het over gaat.....

Of we gaan (weer) over op d1, v1, etc.

Groeten,
Johnnie

Ik wil aanstaande vrijdag of zaterdagmorgen mijn verstaging gaan aanspannen/mast rechtzetten. (meten of mast recht is, ga ik doen door meetlint aan val te hijsen en dan op vast punt op dek meten aan bak- en stuurboord).

Nu staat er eigenlijk elke dag wel 4-5 beaufort de laatste tijd. Ook vrijdag dus. kan ik dan gewoon aan de gang met de verstaging of heeft de wind dan (teveel) invloed op de meetresultaten?

Groeten,

Niels

Hoe minder wind hoe nauwkeuriger maar 2 keer een waterpas moet ook helpen toch?
Stel de mast staat er kijkend door de groef kaarsrecht op. 1 waterpas op de boot en 1 waterpas langs de mast. Wat is daar mis mee ervan uitgaande dat het profiel van de mast naar boven toe niet steeds dunner wordt?

Gr Michel

Ik heb het op onze 34s met sterk gepeilde zalingen ook met de dubbele metermethode gedaan. Met een schuifmaat de rek nameten en ter controle nameten tussen de draadeinden van de stagspanners.

Voor vertrek zat er meer dan 3cm verschil tussen links en rechts. Nadien (tweemaal mast af en op) is er nauwelijks verschil (enkele mm).

Zit tegen 20% aan. Is best veel als je er aan voelt, maar ja, hoe moet het voelen? Vertrouw dus op het meten.

Heb jij sterk gepeilde zalingen? Weet dat je ook de achterstagspanning moet opvoeren dan wel wegnemen tijdens het regelen.

Het verschil tussen 15% en 20% is vaak maar enkele halve slagen van de wantspanner. Ik heb zelf maar de gulden middenweg gekozen en de stagen op 17% gezet. En inderdaad, er staat nu aan lij niets meer slap en de doorhang van het voorstag is ook aanzienlijk minder geworden.

Hoe breng je de stagen op (ont)spanning als de boot geen achterstag heeft? M.a.w. is er een andere manier om de spanning van de terminals te halen om deze minder te belasten bij het vast- of losdraaien om de stagen te (ont)spannen?

Kraanlijn of grootzeilval, als die daar tegen kunnen…

Nachtvlinder schreef : Kraanlijn heb ik ook niet.
- Grootzeilval dan ergens aan spiegel vastzetten?
- Of is vastzetten aan achterkant giek in combinatie met aangetrokken neerhouder ook een optie?

huho schreef : Als je een kromme giek wil wel. Beter de grootschoot. Maar val ergens op achterschip vast lijkt me t beste.

huho schreef :
Drupje spannerolie van Selden bij het (her)monteren.
Ik was sceptisch om eerlijk te zijn. Weer zo’n “special product” waar je vervolgens niks speciaals in kan ontdekken. Maar het is een apart goedje. Dikke druiperige en kleverige olie is de beste omschrijving. Per ltr best prijzig, maar een klein flesje is goed te doen en gaat heel lang mee.

Hypoïde olie. Maar bronzen spanners werken beter.

Bij het trimmen van je mast wil je niet de spanners ontspannen om ze aan te kunnen draaien, dan weet en meet je immers niet de spanning waar ze op ingesteld worden en je hebt het bij 20% breeksterkte voor 7mm draad al snel over 800kg.

Als de spanners slecht lopen, hebben ze even onderhoud nodig of ze staan al zeer strak. Toevallig heb ik afgelopen weekend de mast erop gezet en getrimd tot ~20% breeksterkte met een Spinlock Rig Sense. Dat gaat met mijn spanners met bronzen huizen vrij gemakkelijk zonder al te veel kracht te zetten op de bahco.

Ik vermoed dat jouw mast ook tussen 20-25% breeksterkte getrimd moet worden, zeker door ontbreken van de achterstag.

Na het spannen maak je de tijdelijke hulp weer los en meet opnieuw. Het maakt het spannen een stuk minder inspannend voor de spanners en jezelf.