Onderwerp: tuig op platbodem / schouw

Wie heeft er informatie over (/ links naar) hoe je een platbodem / schouw op tuigt?

Ik heb namelijk een oude kajuitzeilschouw gekocht en daarbij een heleboel staalkabels en vallen met blokken daaraan. Helaas is het mij niet helemaal duidelijk wel touwtje nou waar bij hoort.

Ik heb 5 stagen / want kabels. De dikste (1) zal wel voor moeten. Dan heb ik nog twee redelijk dikke en 2 dunne kabels over. Ongetwijfeld zullen die voor het want/zijstag zijn. Wat mij nog niet duidelijk is, is of de dunste een bakstag is. Mogelijk dat daar echter een geslagen touw voor wordt gebruikt. Als dat zo is, dan denk ik dat ik weet waar twee van de vele lange touwen met blokken voor zijn. Dan zit ik helaas wel weer met 2 zijstagen die heel dicht bij elkaar op de romp aanhechten. Ik denk trouwens dat de metalen stagen vaste stagen zijn omdat ik ook 5 spanners heb.

Even wat informatie om te voorkomen dat jullie zeggen: 'kun je de vorige eigenaar niet vragen?'. Aan 1 van de lijnen zit een vlaggetje met daarop een marekrite vlaggetje van 1995... Dat is wrs. de laatste keer geweest dat de boot met vol tuig heeft gevaren...

Ik heb dus nog een heel stel vallen, die ongetwijfeld bij de klauw en piek horen. Maar hoe zit dat dan met het katten van het zeil? Hoe loopt zo'n lijn dan? En aangezien de lijnen allemaal voorzien zijn van meerdere katrollen en het zeil behoorlijk zwaar is, denk ik dat het niet heel onlogisch is dat die nog weer ergens horen om de krachten wat te verminderen. Toch lijkt het mij niet dat je met zo'n systeem een grootzeil wil hijsen, aangezien je dan heel wat lijn nodig hebt...

Die lijnen zelf zijn bijna allemaal van dat 'ouderwetse' geslagen touw. Niets geen moderne kunstof lijnen. Op mijn polyester bootje zit dat spul, zodat ik de boel lekker strak kan doorzetten. Is dat op zo'n platbodem minder belangrijk en kun je daarom goed gebruik maken van die 'oude' geslagen touwen?

Nou, je kunt misschien wel lezen dat ik zoekende ben... dus wie kan mij wat informatie verschaffen?

Alvast bedankt,

Helco

Pfoei,

Dat is een hoop info... Misschien kunnen wat foto's de zaak verduidelijken!

Hoe ik te werk zou gaan is kijken aan de mast hoe en waar het vast zit (het zit toch nog vast?) De stag aan de voorkant is uiteraard het voorstag (en idd waarscijnlijk de dikste. De rest zou in paren moten gaan, dus elk twee dezelfde. Dit zijn dan de hoofdwanten en waarschijlijk idd bakstagen.

De bakstagen zij waarscijnlijk niet lang genaog om gelijk vastgezet te worden, daar komen dan weer blokken aan met geslagen touw. Hiermee kan je de bakstagen op spanning zetten.

De vallen ed heb ik niet zo'n verstand van hoe dat allemaal zou moeten zitten, maar misschien is het verstandig om daarvoor eens bij andere platbodems te spieken!!

Succes en groeten,
Globe_Trotti

Allereerst van harte gefelicitaart met je boot!

[doorhalen dus]Bakstagen op een gaffeltuig lijken mij verre van aannemelijk (of heb je ene hele kleine met spriettuig gekocht?)[/doorhalen] De mast wordt doorgaans in een scharnier naar voren gespannen door het voorstag, inderdaad waarschijnlijk de dikste staaldraad. Ook dubbele zijverstaging in staal klinken plausibel.

Als je geen lierinstallatie hebt voor je vallen, dan is een flinke vertraging gebruikelijk voor:
- klauwval
- piekeval
- kraanlijn
- fokkeval
- katval (tenzij je een onwijs lichtgewicht zeil hebt is deze ook gewoon vertraagd)
Ter verduidelijking: er loopt vanaf de bolders/klampen beneden 1 lijn naar boven. Deze verdwijnt in een blok aan de mast, welke vervolgens richting een blok aan bijvoorbeeld je piek gaat. Deze gaat vervolgens nog enkele keren heen en weer ter vertraging en zit uiteindelijk aan een hondsvot op één van de twee blokken.


verder heb je nog nodig
- halstalie (die meestal ook als 'reefhaak' dient voor je halshoek)
- zwaardvallen aan beide zijden, meestal voorzien van een stuk ketting of staaldraad voor het onderste gedeelte dat met gestoken zwaard in het water zit
- rakband met kloten (kraalband of simpel gezegd rijglijn)
- schoten (uiteraard)

Geslagen manila of andere natuurlijke lijn heeft altijd meer rek dan gevlochten synthetisch spul en je kan derhalve je tuig iets minder strak zetten dan je gewend bent met je poly boot. Evenwel zijn je zeilen waarschijnlijk ook tamelijk oud en dus zal het voor je zeileigenschappen weinig uitmaken denk ik.

Je kan je geslagen spul prima vervangen door iets met minder splinters en dergelijke, maar dat zou je afbreuk kunnen vinden aan de authentieke look van je schouw.

Succes!

edit: correctie nav post sigdock hieronder

Bakstagen op een gaffelzeil zijn juist heel aanemelijk. Stagen zijn bedoeld om langsscheepse krachten op te vangen en juist bij een gaffelzeil is een hekstag een onmogelijke optie. Bakstagen zijn dan dus de enige optie.
Over de vertragingen is, zonder afmeteingen van boot en/of zeilen, heel weinig te zeggen. Ik heb een jaar of drie geleden nog een vallenplan moeten maken voor een oude visserschouw uit Hoorn en daar hebben drielopers voor de grootzeilvallen en de fokkeval gebruikt. De kraanlijn gewoon rechtstreeks en de kluiverval ook.

Touwwerk: er bestaan classic line lijnen bij de diverse producenten. Je hebt dan modern materiaal met een klassiek uiterlijk. Hoeft dus geen probleem te zijn. Dacht dat o.a. Marlow dit had.

Ah, excuses, ik verwarde de bak/hekstagen.

Mee eens,...... allemaal tuig

Wauw, wat een hoop informatie weer terug. Het ziet er naar uit dat ik inderdaad moet gaan kijken welke lijn en welke blokken bij welk deel van de boot horen. Ik ben internet al aan het afsporen naar foto's van andere boten, maar veel detail foto's heb ik nog niet kunnen vinden.

Over die staaldraad die het water in gaat bij de zwaarden... kan je daar ook een dyneema lijn voor gebruiken? Dat lijkt mij wat voordelen te hebben, aangezien zo'n lijn wat makkelijker door een blok heen loopt, en hopelijk minder snel mijn lak zal beschadigen bij bootcontact.



Ter verduidelijking: er loopt vanaf de bolders/klampen beneden 1 lijn naar boven. Deze verdwijnt in een blok aan de mast, welke vervolgens richting een blok aan bijvoorbeeld je piek gaat. Deze gaat vervolgens nog enkele keren heen en weer ter vertraging en zit uiteindelijk aan een hondsvot op één van de twee blokken.


Ach natuurlijk, dat kan mooi aan de onderkant van de piek worden vastgezet. Daar had ik zo niet aan gedacht...

Bedankt allemaal!

[helco grinnikt]

De staaldraad voor je zwaarden (de zwaardval) kan je vervangen door een dyneema of andere lijn. Een 12mm geslagen poly-lijn is zelfs goed te gebruiken.
Maar als je een lijstje maakt met alle blokken, lijnen en andere dingen die je hebt en je zet de maten van de boot er ook even bij dan kunnen we hier met zijn allen vast wel uitzoeken hoe het moet komen te zitten.

De dyneema lijn is er gekomen, de zwaarden kunnen omhoog!

Nu de rest nog... ik heb zoals voorgesteld even een overzichtje gemaakt van de lijnen. Helaas had ik geen tijd en ruimte om alle touwen af te rollen...


Van voor naar achter kijken zie je voor het zwaard een groot oog, en recht daarboven een wat kleiner oog. Daarnaast kun je zien dat de mast ook nogal wat ogen heeft. Let wel op, de mast ligt op zijn buik. De ogen horen onder...



Waarschijnlijk hoort op het grote oog een stag. Het kleine oog zou kunnen horen bij de bakstag. Die bakstag kan worden bevestigd op het tweede, nog grotere oog achter het zwaard...



Naast dat oog zie je een touwconstruct die ook bij de bakstag hoort. Het oog en het blok moeten nog vast worden geschroeft in de gaatjes die je erboven ziet.



Het einde van de touwconstructie wordt met een oog vastgezet...

Daarnaast heb ik dus nog heel veel touw en metaal...




En dat is dus het probleem... wat zou nou waar voor zijn, en hoe maak ik de bakstag...




hier zie je alle spanners, en 2 dezelfde touwen. Ik ga er vanuit dat die 2 bij de bakstagen horen.




daarnaast dus stagen en wand. Gelukkig zijn die gebundeld, dus SB/BB en voor zijn te herkennen... Waarschijnlijk horen de diksten aan de zijkant, en zijn de dunste voor de bakstagen.., of niet soms?



een grootschoot en fokkeschoot (2x?)



dan nog een stuk touw met een groot blok en een stuk met een eenvoudig blok en vlaggetje uit 1995



(detail)



dan nog een touw met 2 grote blokken



en als laatste nog een touw met 2 eenvoudige blokken...

nou, zeg het maar... waarmee ga ik hijsen, strijken, gijen, katten, overstag, etc...

Even concreet mijn vragen op een rij:

Welke lijn hoort waar?
Hoe maak ik een bakstag?
Waarom heb ik zoveel spanners?

Hmm.... eens even een beginnetje maken.... De lijn met de twee grote blokken zou ik in eerste instantie inzetten als grootzeilval en de lijn met de twee eenvoudige blokken als fokkeval; de schoten lijkt me een redelijk uitgemaakte zaak. Verder kan je de lijn me het eenvoudige blok inzetten als kraanlijn, afhankelijk van de lengte uiteraard. De grootzeilvalval komt op het onderste oog op de mast en de kraanlijn komt daarboven.

Je voorstel over de verstaging klinkt ook heel aannnemelijk, zit er ook een voorstag bij overigens? Een bakstag is heel eenvoudig: staaldraad vastmaken in de mast, aan de andere kant van de staaldraad een blok, daar haal je een lijn doorheen waarvan je een kant vastzet aan de boot en de andere kant kan beleggen op een kikker. Op die manier kan je de loefkant aanspannen en de lijkant los laten hangen.

Waarom je zoveel spanners hebt.... geen idee, maar beter mee dan om verlegen.. toch?

Kan je hier iets mee anders moet ik kijken of ik er een plaatje van kan maken...

Bedankt voor je uitgebreide reply!

>> De lijn met de twee grote blokken zou ik in eerste instantie inzetten als grootzeilval

Hoe moet ik dat op de gaffel aansluiten? Ik heb namelijk een piek en een klauw. Op de gaffel zelf loopt een stalen ketting van bijna voor tot bijna achter, met daaraan een harpsluiting. Ik heb dan volgens mij 2 lijnen nodig. Wat dan wat lastig wordt, is dat door de vertraging ik niet meer 2 lijnen tegelijk kan hijsen, zoals ik dat deed bij mijn 16m2.

>> de lijn met de twee eenvoudige blokken als fokkeval;

Dat lijkt mij niet heel onlogisch, hoewel misschien de lijn nodig is voor het grootzeil, en ik een fokeval moet gebruiken zonder vertraging.

>>de schoten lijkt me een redelijk uitgemaakte zaak.

Ja, die streep ik door..

>>Verder kan je de lijn me het eenvoudige blok inzetten als kraanlijn, afhankelijk van de lengte uiteraard.

dat lijkt mij een goeie

>>De grootzeilvalval komt op het onderste oog op de mast en de kraanlijn komt daarboven.

dat is dus een lastige, omdat ik klauw en piek heb...

>>Je voorstel over de verstaging klinkt ook heel aannnemelijk, zit er ook een voorstag bij overigens?

ja, ik denk het wel. Ik neem aan dat dat de niet gebundelde staaldraad op de foto is.

>>Een bakstag is heel eenvoudig: staaldraad vastmaken in de mast, aan de andere kant van de staaldraad een blok, daar haal je een lijn doorheen waarvan je een kant vastzet aan de boot en de andere kant kan beleggen op een kikker. Op die manier kan je de loefkant aanspannen en de lijkant los laten hangen.

in theorie is dat inderdaad eenvoudig, maar de miliondollarquestion is: wat moet ik met dat stuk touw met 2 ogen, blok, oog en uitstekende punt op de boot?

>>Waarom je zoveel spanners hebt.... geen idee, maar beter mee dan om verlegen.. toch?

Ik heb daar over na zitten denken. Mogelijk dat die spanners voor een deel bij de maststrijkinstallatie hoorden... Ik zou de twee grote spanners dan voor de zijstag gebruiken, en 4 voor om de maststrijkinstallatie: 3 onder, en 1 boven de dwarsbalk. De onderste 3 lopen naar de boor, de bovenste naar de voorstag (zie foto)


(maststrijkinstallatie: witte balken... soortgelijke foto stond op marktplaats, zou jij de boot kopen? De maststrijkinstallatie komt er niet meer op...)

>>Kan je hier iets mee anders moet ik kijken of ik er een plaatje van kan maken...

Hier kan ik al wel veel mee, maar die bakstag en het hijsen van het grootzeil zijn nog wel lastig...



Hoe kan ik van de kleurtjes een heuse bakstag met vertraging maken? en Hoe moet het touwconstruct dan lopen?


Zoals je kunt zien komt het blok vast te zitten met schroeven. Ik kan mij nauwelijks voorstellen dat je daar bakstag krachten op los wil laten. Zou je dan heel veel moeten vertragen om het houdbaar te houden? Bijvoorbeeld van blauw, naar groen, naar blauw, naar groen, naar blauw en dan naar het uiteinde van rood? De grootste kracht lijkt me dan tussen blauw en groen te komen, en slechts een deel op het rood, en dus op de schroeven....

Die stalen ketting is waarschijnlijk de spruit, met als spruitloper een harp. De piekeval sla je aan aan die harp. Tegelijk hijsen gaat je in je eentje zonder lierinstallatie (hoe noem je dat vliegwiel en versnellingsbak bij de mast die je vaak op skutsjes terugvindt?) gaat 't waarschijnlijk niet worden. Aan de andere kant: eerst de klauwval volledig zetten en dan de piekeval erachteraan is een volgorde die ook op skutsjes gebruikt wordt.
Hoe groot is je fok? Waarschijnlijk heb je het bij het recht eind en is je tweede vertraagde lijn voor je piek/klauw
Jeej! Lijstjes afstrepen!
Ik weet niet of we dezelfde lijn bedoelen, maar ik veronderstel dat de lijn met het vlaggetje de kraanlijn was. Dat lijkt mij naast de verstaging van alle lijnen de meeste logische plek om zo'n vlaggetje op te hangen...
Helaas weet ik niet zoveel over plekken op de mast bij platbodems... Succes!Over verschil tussen bak- en zijstag: het stag waar dat oogje aan zit zal tot je zijstagen behoren, want dat oog is voor de boom 8) (fantastisch item aan een platbodem) en die zal niet zomaar in een verstelbaar stag of in het voorstag zitten Ehm... Heb je daar ook ergens een kikker in de buurt? Anders zou ik gaan voor die uitstekende punt als 'begrenzer', zodat je niet verder kan vieren, het losse oog voorzien van het touw dat door het blok (dat aan de staaldraad zit) gaat, weer terug op de boot, naar dat uitstekende grote oog. Dan kan je nooit je verstaging teveel vieren, maar hoe je hem dan aan zou moeten trekken kan ik niet bedenken.
Brrrrr... ik zou toch inderdaad wat aantrekkelijker foto's op marktplaats zetten.
Hm. Mijn suggestie zou dan neerkomen op 1 vertraging (rood -> blauw -> groen), wat niet logisch zou zijn voor dat kleine blokje.
Dat rare lijoog wat vlak voor het blok zit, geeft aan dat er vanuit de richting 'achterkant schip' aan de lijn getrokken zou moeten kunnen worden. Tenminste, ik veronderstel hierbij dat het oog geplaatst is om slijtage aan het blok door scheef aantrekken te voorkomen. Dat zou suggereren dat dit blok inderdaad voor het bakstag bedoeld is met weinig vertraging, want anders had je meer lijn nodig gehad (of je zou heel weinig moeten hoeven stellen).

Wel, ik hoop dat 't een beetje uit de verf komt, wat ik bedoel.

Succes!

De bakstag ga ik nog even over nadenken.

Voor het grootzeil kan je toe met één val, iets wat wel vaker gebeurt op schouwen. Een halend part langs de mast naar beneden, het blok op de gaffelklauw en het andere end van de val aan de spruitloper. Bij het hijsen hou je dan de klauw eerst even tegen totdat de gaffel redelijk gepiekt staat, daarna gaat het geheel keurig omhoog.

Die bakstag kan inderdaad op de manier die Rinus voorstelt waarbij je dan tussen groen en blauw een extra vertraging kan zetten, een twee- of drieloper bijvoorbeeld. Overigens zou ik het onderste eind van de bakstag vastzetten aan het stalen oog wat achter het geleide-oog zit. De functie van het schildpadblok en het leioog is me (nu nog) onduidelijk. Maar we komen er wel uit....

Op 10 oktober is het rondje tiengemeten voor gaffelgetuigde zeilschepen. Ik weet niet precies waar ze starten en finishen, maar misschien is het handig om dan eens bij die schepen langs te lopen om te kijken hoe eea daar loopt!!

en op 19 oktober is de zware bakken race, georganiseerd door Helius in Hellevoetsluis. Deze is welliswaar voor scherpe en platbodem jachten, maar daar valt vst ook wel wat te zien!

Groeten,
Globe_Trotti

Bedankt voor de tips!

De mast staat! Uiteindelijk bleek dat de dunnere stagen de zijstagen waren, en de dikke de bakstagen. De voorstag was lang genoeg, en had dus niet op de maststrijkinstallatie gezeten.



Het aantal touwen is nog niet voldoende. Ik kan wel de gaffel hijsen, maar katten lukt niet, evenals het aantrekken van de halstalie, aangezien daar geen touwen en blokken voor aanwezig zijn.




Ik ga vandaag een rondje havens doen, om te kijken hoe het bij andere boten zit. Ik ben nog niet helemaal tevreden over de verstagingen etc.
De bakstagen zitten aan de achterkant van de bovenkant van de mast vast, maar lijken dan te gaan wringen met de vallen. Misschien dat ik die naar de zijkant moet verplaatsen.



Waar ik zeker naar ga kijken is de bakstag constructie. Ik heb een foto geplaatst van mijn 'first guess', maar die guess is volgens mij niet juist.
Heeft iemand nog alternatieven? Mogelijk dat er nog iets moet gebeuren met dat oog, aangezien ik nog een hele lange lijn heb die bij de bakstag hoort (niet op de foto! tijdelijk een zwarte lijn geplaatst...)



Dit is de boot met de mal voor de dektent. Zoals je kunt zien zijn er 2 openingen voor de bakstag en het touwconstruct gemaakt. Misschien dat die 2e niet nodig is, als blijkt dat het touwconstruct naar de bakstag toch anders gemaakt dient te worden. Maandag moet ik daarover uitsluitsel geven.



Daarom nogmaals mijn vraag: Wie kan bedenken hoe die bakstag (blauw) moet zitten? Voorwaarden zijn dat er voldoende spanning op de stag moet komen te staan, het touwconstruct (rood) mee moet helpen, bij het loshalen van het ogen van de uitstekende punt (rechter rode stip), dient de stag naar voren te vallen, thv. de zijstag (geel). Let op: voor het zwaard zit nog een extra oogje (paars), mogelijk dat die een functie heeft, aangezien ik een touw heb, dat gemakkelijk een paar keer van heen en weer gehaald kan worden tussen het oog en het grote oog van de bakstag (groen)...

Op wedstrijdschepen zie je vaak een lang stuk elastiek aan de bakstag zitten zodat deze naar voren wordt getrokken als je hem losgooit, misschien kan je daar wat mee?

Groeten,
Globe_Trotti