Onderwerp: Grootte stormfok

Hey iedereen,

Gezien ik zelf in BE woon en tweedehands bootspulletjes niet altijd makkelijk te vinden zijn ga ik deze paasvakantie een paar dagen naar NL om (hopelijk) een paar dingen van m'n "moet-ik-nodig-nog-kopen" lijstje te halen.

Een van de stops wordt hopelijk bootjessloperij "het harpje" voor wat kleine dingetjes, en hopelijk ook een stormfokje met leuvers voor aan m'n wegneembaar kotterstag.

Waar let ik best op bij deze aankoop? Welke grootte raden jullie aan voor een (zware) stalen 29-voeter? Het is niet de bedoeling om door te kunnen varen met de stormfok, maar om te kunnen gaan bijliggen als verdervaren niet meer verantwoord is.

orchidius schreef :
DISCLAIMER: dit is allemaal theoretische praat van mij, ik heb nog nooit bijgelegen. Maar ik ben mij wel goed aan het voorbereiden, dus wie weet klopt het wat ik zeg.

Het lijkt mij dat, indien je niet verder verantwoord kunt verder varen, het nog veel onverantwoordelijker is om op het voordek een stormfok te gaan installeren. Ik zou dus zeggen dat je je stormfok WEL gebruikt om te zeilen, totdat je je genoodzaakt voelt om bij te liggen. Indien je een stormfok gebruikt om bij te liggen heb je waarschijnlijk ook nog wat grootzeil staan (gereefd). Het is ook mogelijk om alleen op stormfok bij te liggen maar dat hangt dan wel af van hoeveel windvang je hebt achter - tenslotte moeten "voorboot" en "achterboot" in balans zijn. Bij de meeste boten zal er zowel voor als achter de mast zeil gevoerd moeten worden.

Hoe groot een stormfok moet zijn hangt van veel dingen af, maar vooral van je eigen keuzes. Want - wat is een stormfok? Iets dat je wilt gebruiken in BF7, of iets dat je wilt gebruiken in BF10+? Voor het laatste moet je voor een 29 voeter denken aan maximaal 4m2. Voor de eerste optie eerder aan 10-12m2. Denk eraan dat terechtkomen in een storm van BF10+ een zeer, zeer zeldzame aangelegenheid is. Er zijn mensen die tienduizenden, soms honderdduizenden zeemijlen hebben gedaan zonder dat tegen te komen. Stormzeiltjes die voor dat soort situaties zijn bedoeld worden eigenlijk nooit gebruikt.

Ik ben bezig met een zwaarweeroptie op mijn 38 voets Baltic. Ik laat een wegneembare kotterstag plaatsen met daarop een kotterzeil van een kleine 20m2, met daarin een rif dat het tot een 12m2 verkleint. Zo kan ik van 53m2 --> 32m2 --> 25m2 --> 19m2 --> 12m2 met 2 zeilen. Daarbij heb ik drie riffen in het grootzeil 35m2 --> 27m2 --> 21m2 --> 14m2. Dat dekt alle situaties tot en met zo'n 9BF (gok ik).

Ik kan het kotterzeil in de zak op dek plaatsen, al aan de kotterstag aangehaakt zodat we in zwaar weer niet naar voren hoeven. Voor het echt zware weer denk ik nog wel een 5m2 oranje stormzeil te kopen als ik echt lange tochten ga doen, met de wetenschap dat ik hem waarschijnlijk nooit zal gebruiken. Voorlopig doe ik echter tochten van maximaal een week, en dan zie ik de noodzaak nog minder.


Onno

Bedoeling is idd om voordat het té erg wordt de stormfok op dek aan de wegneembare kotterstag "klaar" te maken. Zo kan als het "de moment" is gewoon de rolgenua ingerold worden en de stormfok gehesen.

Dat doe je goed Onno!

Ik heb een kotterstag op mijn HR40: ooit met tot 40 knopen wind het ding gebruikt: terwijl de boot niet erg onder controle voelde met een stukje genua en wat grootzeil, keerde de rust volledig terug en lekker verder gezeild op de kotterfok: gaf het gevoel van alles 100% onder controle.
Dus: een kotterfok is juist zeer geschikt om mee te zeilen. Je zou kunnen overwegen er een reef in te laten zetten om het ding ook als stormzeil te gebruiken. Het lijkt me zonde om geen gebruik van de kotterstag c.q. het kotterzeil te maken als erg goede optie bij wat meer wind.
(Uiteraard moet het een zeil van zeer stevige uitvoering zijn)

Volgens ORC zou je stormfok de volgende maat moeten hebben: " a storm jib of area not greater than 5% height of the foretriangle squared, and luff maximum length 65% height of the foretriangle " .

Stel jouw voordriehoek is 10m hoog, dan zou je dus maximaal 5% van 10x10m als oppervlak moeten hebben= 5 vierkante meter. En dat bij een maximale voorlijk lengte van 66,5 meter.

Mijn ervaring reiikt niet verder dan windkracht 9 en dan voldoet dat nog uitstekend. Maar als je echt voor de ergste stormen voorbereid wil zijn, dan hoor ik van ervaringsdeskundigen toch nog een stuk kleinere maten, ongeveer de helft van de ORC regel. Erik de Jong kan je dit ongetwijfeld precies vertellen!

Over het toepassen van een rif: op zich een uitstekend idee, maar volgens mij niet te handhaven in windkracht of 11 of 12: elk stukje zeil dat dan uitsteekt en waar de wind achter kan komen wordt losgetrokken en wappert daarna kapot. Dus ik denk dat je dan toch naar een vaste maat zeil toe moet.

Misschien evsn verduidelijken dat mijn reisplaneen rondje Atlantische is volgens de "gewoonlijke" route tijdens de "gewoonljjke" seizoenen. Windkracht 11-12 zit er daar niet in denk ik, maar wil wel wat achter de hand hebben natuurlijk dat beter overweg kan met wat meer wind als mn rolgenua...

Nou ja, dat is natuurlijk het probleem bij dit soort keuzes. Die windkracht 9 van mij kan je zeker tegen komen. En ook hoger kan je op de Noordzee al overkomen, alhoewel je dan wel fllink je ogen moet sluiten voor de weerberichten. Maar vanuit de UK richting het zuiden kan dat zeker, vandaar het leger 'wachters' aan de zuidkust...

Een ander argument is natuurlijk de kosten. Zo'n hele kleine stormfok zal je de kop niet kosten, dus wwellicht beter mee verlegen dan om verlegen:-)

orchidius schreef :
Laat je ff weten hoe laat je bij het harpje bent, zet ik wel even koffie voor je het is mijn overbuurman...

Ik heb een fluor oranje stormfok aan boord, gekocht bij De Vries. Die raadde mij voor onze 29 voeter een 5m² stormfok aan, wat dus aardig blijkt te kloppen met de voorgaande info. Ik heb het aan boord voor het geval de rolgenua het dreigt te begeven. Het stormfok is uitgevoerd met rakbanden zodat ik het om de opgerolde genua kan hijsen.

Top jongens! Ik ben op zoek naar een fok met leuvers voor het kotterstag, vandaar de hoop dat er wat te vinden is bij het harpje in degelijke staat.

Hoe zit het verder met de "cut" van het zeil en de materialen? Zijn alle stormfokken op dat vlak zowat hetzelfde? Even vlak gesneden, zelfde gewicht zeildoek, zelfde vorm ed?

Wat is ook nog belangrijk om op te letten ivm schade (al dan neit door leeftijd) ed?

En heeft er verder nog iemand ervaring/input ivm het alternatief om een werkfok te kopen die met een rif kan dubbelen als stormfok? In eerste instantie ben ik op zoek naar iets voor echt zwaar weer, maar een werkfok die ook gewoon in iets hardere wind kan dienen als de grote genua niet echt meer ideaal is is natuurlijk wel interessant. Ik weet echter niet of de vorm/bolling/gewicht van een gereefde werkfok voldoet als stormzeil... Een puntje rolgenua is hier immers ook absoluut niet voor geschikt, al heeft het misschien wel de juiste zeiloppervlakte...

ErikSnel schreef : Dit is inderdaad de standaard regel die de ISAF hanteerd voor offshore wedstrijd boten als MAXIMALE maat. In de praktijk is dit echter veel te groot als overlevingszeil. Volgens de ISAF regels, zou ik een stormfok van ik meen 24m2 mogen hebben, maar ik wist uit eerdere ervaring al dit dit echt veel te groot is, ondanks dat de boot ruim over de 20 ton weegt. Toen ik de zeilen voor de boot heb gemaakt, heb ik dus ook de stormfok kleiner gemaakt, die is nu 16m2.

In 2010 zijn we daarmee de Atlantische Oceaan over gezeild, maar dan via de moeilijke weg, noord van Schotland langs, zuid van IJsland en Groenland en dan over de Grandbanks naar zuidelijk Canada. Dat is een tocht die tegen de heersende wind en stroom in gaat, dus dat was feitelijk een kruisrak van ruim 2000 mijl, die gepaard is gegaan met zeer veel wind. Op dat tochtje hebben we dus mooi kunnen experimenteren met zeilvoereing, en we hebben uiteindelijk, noodgedwongen, 3x 18 uur met alleen de stormfok aan de kotterstag gevaren. Bijliggen etc. was er nog niet bij, zelfs niet toen de wind aantrok tot ruim 50 knopen continue met nog sterkere vlagen. Toen was echter die 16m2 veel te groot, ondanks dat de boot tijdens die oversteek 22 ton woog, en de fok al aanzienlijk kleiner was als wat de ISAF als maximum hanteerd.
Na die tocht heb ik dus besloten om er nog een tweede stormfok bij te maken van 8m2 voor als we weer eens zo'n bries tegen het lijf lopen.

Wij hebben geen rolzeilen, en het reven gaat in deze stappen: voorzeil: van 160m2 naar 83m2 naar 40m2 naar 16m2 naar 8m2. Het grootzeil gaat van 68m2 naar 45m2 naar 31m2 en dan een trysail van 20m2.

In de praktijk is dit optie genoeg om een goede balans te zoeken. Voorzeil in oppervlakte halveren tijdens het wegnemen/reven vind ik in de praktijk erg prettig werken mits je niet aan het racen bent. Doe je dat in kleinere stappen, dan ben je continue aan het werk.

IPV de ISAF rules gebruiken, zou ik de stormfok eerder relateren aan het bootgewicht. Voor een rondje Atlantic zou ik om en nabij de 0.7-0.75m2 per ton bootgewicht aanhouden. Wil je wat serieuzer oceaanwerk gaan doen (dus buiten de passaat winden), dan zou ik daar een tweede fok van slechts de halve grootte bij doen. Wij hebben het al moeten gebruiken, en de boot is nog maar 5 jaar in de vaart.

En reven van een dergelijk zeiltje niet aan beginnen! gewoon een lapje oranje doek van 320 grams doek volstaat op een 29 voeter.

Hier een foto van ons Trysail en ons stormfok, gewoon om een beetje een idee te krijgen hoe belachelijk klein dergelijke zeilen eigenlijk zijn (foto is van de grote stormfok, de kleine hadden we toen nog niet), let ook op de voorloper op de halshoek van de stormfok, die wil je echt hebben om de overkomende zeeen onder het zeil door te laten gaan, en om een aangeslagen stagfok gewoon te kunnen laten liggen als het moet:

Erikdejong schreef :
Idd is reven op een echt stormzeil niet aan de orde. Ons kotterzeil reven we wel, maar dat is geen rolzeil, we hebben gekozen voor een traditioneel rif zodat het zeil nog effectief is. Dit zorgt bovendien voor grotere afstand tot dek waar golven onderdoor kunnen. Het is natuurlijk wel zaak dat rif tijdig te zetten; als het nog verantwoord is naar voren te gaan.

W.v.b. een try sail - dat is mijns inziens alleen haalbaar als je een aparte rail laat installeren op je mast, en dat meen ik op Bagheera ook te zien aangezien het grootzeil nog op de giek zit. Ik heb er (voorlopig) vanaf gezien omdat we met een 3e rif in het grootzeil m.i. voldoende flexibiliteit hebben.

Overigens is het voor mij ook belangrijk om een volledig doorgelat grootzeil te hebben, dat maakt het reven een stuk makkelijker.


Onno

Roland27 schreef :
Niet alleen mijn verdienste, ik heb erg veel gehad aan de know-how van Anton Brinkhof van North Sails. Mijn dank, Anton! Ik denk dat we samen een erg mooi zeilplan hebben samengesteld.

De aramide kotterstag gaat er maandag op, als het goed is. Ziet er mooi uit, weegt haast niets.


Onno

Ben erg benieuwd hoe het er allemaal komt uit te zien. Ik heb er in ieder geval 100% vertrouwen in.

JazzyO schreef : Je moet inderdaad wel een aparte rail hebben voor een trysail anders vind ik het zelf ronduit gevaarlijk. Als je die rails niet hebt of niet kwijt kunt ben je veel beter af met een diep rif in je grootzeil.
Bagheera heeft inderdaad een extra rail die net iets hoger komt dan de halve masthoogte. Zeg maar een meter boven de middelste set met zalingen.

Is het echt aramide? dat is namelijk niet UV bestendig. Aramide stagen komen wel geregeld voor, maar die hebben altijd een UV beschermende mantel er omheen. Als dat het geval is, moet je erg oppassen met het soort leuvers dat je gebruikt. Dan ben je beter af met klittenband leuvers dan met bronzen of RVS leuvers. Die zullen namelijk in een paar uur door de beschermende mantel heen schavielen.

Erikdejong schreef :
Er zit idd een beschermende mantel omheen. We gaan softhanks gebruiken.


Onno

Als ik me niet vergis is een diep derde rif ter grootte van een trysail ook wat bvb Skip Novak aanraadt. Makkelijker, sneller en veiliger als een trysail aanslaan als het weer dit al zou dicteren.

Wel allemaal beetje off-topic natuurlijk .

Verder nog iets dat ik moet weten over de vorm/cut van stormfokken? Zijn die allemaal ongeveer hetzelfde, of zijn er toch grote verschillen?

@orchidius
heb je op je lijstje behalve het Harpje, ook de winkel in Vinkeveen staan?
zeker de moeite waar om eens rond te kijken. ook plenty gebruikte zeilen voorhanden.
(geen aandelen)

Neen, ik wist dat er nog eentje was, maar was me de kop aan het breken waar dat weer was! Bedankt