Onderwerp: welke maat stormfok

Gezien mijn verlangen toch meer op zee te willen gaan varen, wil voor mijn Taling 32 nog een stormfok aanschaffen, maar kan ik de documentatie geen maten vinden voor deze fok. De kleinst genoemde fok (fok I) is 10m2.
Wat is een goede maat voor deze fok gezien mijn vaargebied:
85% Markermeer/IJsselmeer
10% Zeeland/wadden
5% Noordzee
Hoewel ik verwacht deze fok vnl te gaan gebruiken in de 5% range, want op binnenwater vaar ik meestal niet uit boven 6bft, en dan voldoet mijn kleinste fok nog (12m2)

Voor de volledigheid: de boot is is een zwaar S-spant van 10m, 5.5ton, torengetuigd, met boegspriet en kotterstag.

Lijkt me in ieder geval kleiner dan je 10 m2 fok.
20% kom je op 8 m2 of 30% misschien?
Op de foto zit je kotterstag bijna bij de mast, de plaats en lengte bepaalt ook mede wat je kwijt kan aan de kotterstag. Zo'n stormfok komt niet ver voorbij de mast meestal.
Kan je een kleine fok goed schoten of moet je extra leioog maken?
Heb je er een val voor?
Als het zo hard waait wil je zeker niet te veel hebben, kan je het grootzeil klein genoeg maken?
Of moet daar een rif bij of ga je voor een trysail?
Kortom als je zware omstandigheden langere tijd wil kunnen handelen moet je overallplaatje maken.
Je kan ook proberen te voorkomen natuurlijk maar dat lukt niet altijd.
Ik heb een oude stormfok aan boord maar nooit gebruikt.

De officiele ISAF regels stellen dat een stormfok niet groter mag zijn als 5% van I in het kwadraad. I is de hoogte aan de mast van je buitenste voorstag gemeten tot het dek.

Dat gezegd hebbende, ik heb zelf proefondervindelijk vast gesteld dat 2,5% van I in het kwadraad een betere maat is. Die ISAF regels zijn opgesteld voor wedstrijdboten en geven de maximale toelaatbare maat aan. Als je half zo groot gaat zit je goed voor de noordzee.

Zorg dat je halshoek zo'n 50-70cm boven dek zit, dat de schoothoek redelijk hoog opgesneden is en dat je een goed zichtbare kleur hebt.

Als je er een laat maken, vraag je zeilmaker dan om de schoothoek hoogte en voorlijk lengte zo af te stemmen dat je leioog kan blijvenstaan waar eht is voor je normale zeil.

Zelf heb ik voor mijn 31 voeter van 5 ton ( vol beladen ) net een stormfok aangeschaft van 4 m2. Dat lijkt erg klein, maar je moet je wel bedenken dat die echt voor noodweer bedoeld is. Lang geleden schreef Erikdejong dit in een draadje:

'Kies inderdaad een zwaar doek, fluor oranje of geel om de zichtbaarheid vanaf andere schepen te vergroten. Bijvoorkeur op leuvers, zo dicht mogelijk bij de mast, maar zorg ervoor dat het zeil bij overstag gaan geen andere stag of de mast kan aanraken.

Maximale oppervlak volgens de ISAF special offshore regulations is 5% van de hoogte van je mast boven dek in het kwadraat. Naar mijn mening is dat veel te groot. Ik zou een stormfok van 1m2 per ton boot gewicht nemen, en als je denkt in serieus slecht weer terecht te komen, dan zou ik er ook een meenemen van de helft van die maat.

De krachten op een stormfok zijn absurd klein, je hebt niet eens een lier nodig om een dergelijk zeil te hijzen of te schoten, ook helt je boot niet of nauwelijks onder stormfok. Maar toch wil je het zeil wel graag bomvrij hebben, want als je platgaat in slecht weer, en er komt een bak met water in of op, dan moet het zeil bij voorkeur ook heel blijven.

Het onderlijk en het achterlijk moeten hol gesneden worden, minimaal 2%, maar bij voorkeur wel 4%. De halshoek moet op een stropje boven dek zitten zodat deze ongeveer een kwart van je boot breedte boven dek komt te zitten, de schoothoek zou ik zo snijden dat je leioog op dezelfde positie kan blijven staan als voor het zeil waarvoor de stormfok in de plek komt. Hoe minder je hoeft te verstellen, hoe beter het is.

Verder horen er geen reguleerlijntjes in, een dubbel of trippel, staps gewijs aangebracht lijkenband van ongeveer 70% van eht doekgewicht van het zeil zelf. Forse versterkingen op de zomen zowel aan het voorlijk als het achterlijk, zware persringen met meerdere stukken webbingband erdoor.

Breede zomen, minimaal 2 keer met een tripple steek gestikt, voor iedere 4 ton bootgewicht een stiksel (uiteraard ook weer een tripple) extra erbij.

Het zeil moet vlak zijn, en bijvoorkeur onder en boven symmetrisch als dat past op je boot. Als je dan de tophoek of halshoek verkeerd aanslaat in het heetst van de strijd, dan maakt dat niets uit voor het zeil.

De maat van een stormfok word niet bepaald door hoeveel helling je kunt of wilt varen zoals bij andere zeilen, maar door hoeveel voortstuwing ze geven. Met een stormfok die te groot is, accelereert je boot te snel en worden de aanvaringen met golven zeer geweldadig. Bijvoorkeur wil je niet sneller tegen een storm in varen dan ongeveer 50 tot 60% van je rompsnelheid. Halve wind varen moet je niet willen in golven die meer dan ander half keer de breedte van je boot hoog zijn, en voor de wind ga je zonder stormfok ook al hard. Niet te groot dus! Maar ga zeker ook niet te klein, want als je stil komt te liggen wegens niet genoeg voortstuwing, dan luistert de boot niet meer naar het roer en kom je dwars te vallen met alle gevolgen vandien.

Dus voor 9 bft constante wind, neem een zeil van 1m2 per ton bootgewicht mee, voor 10 en 11 bft ongeveer de helft, daarboven weet ik ook niet, heb ik nog nooit meegemaakt, maar ik vermoed dat het opprvlak lineair met de winddruk van het zeil minder word.'

Nogmaals dank Erik, voor deze woorden. Mijn stormfok voldoet in principe aan alle eisen die je stelt.
Frank

Dank voor de reacties, ik moet dus naar 4-5m2 kijken.

Een paar verduidelijkingen
@waterbok: Op de foto zit de kotterstag opgeborgen langs het want, je ziet als je goed kijkt wel de bevestiging op de mast zitten (1.20 onder de top) en voorzien van bakstagen naar achteren (nu ook opgeborgen) Bevestiging kan ik op de boeg, of 60cm naar achteren op het dek zetten op een putting die onderdeks ook wordt doorgevoerd naar de steven

@Erik: waarom zou je de halshoek zo hoog boven dek nemen, je wilt toch juist de drukpunt zo laag mogelijk houden? Of Is dat om overslaand water in het zeil te voorkomen?

Hier staat ook een lijstje:
www.georgekniest.nl/Catalogus/...tormfok/product.aspx
En hier:
www.compass24.nl/product/97698016/stormfok
www.compass24.nl/product/19486...fok-voor-stagruiters

Overigens heb ik weliswaar ook een stormfok aan boord (zat er nu eenmaal bij) maar heb hem nog nooit gebruikt tijdens de ongeveer 5000 mijl die ik tot nu toe , voor ongeveer 70% op zee, met mijn huidige boot(8,2 meter en dik 3 ton) heb gevaren.
Hoe groot die is weet ik niet eens maar de originele brochure van de boot zegt 5,39M2.
Ik vaar echter i.h.a. alleen dagtochten en vaar nooit uit ( behalve op kanalen en zo) bij Bf6 of meer.
Ad

Ik hoop m liever ook niet te gebruiken, maar vind het wel een veilig gevoel er een te hebben die ik in geval van kanaal-rat of iets dergelijks kan hijsen...

MoonRiver schreef : Hellen doe je bijna niet als je een stormfok gebruikt, en overkomend water wil je graag zo snelmogelijk van dek af hebben.

Mmm , een keer een "kanaalrat"gehad op de Oostzee tussen de kust van Jutland en Samso.Was dus eigenlijk een "bijna kleine Belt rat"
Plotseling een GMDSS security call van Lingby radio ( leve GMDSS!) voor 20-30 meter/sec.
Amper grootzeil dubbel gereeft en genua ingerold tot ca. 4 m2(geschat) of het barstte los.
Gelukkig waren we niet ver van Hov op Jutland verwijderd en daar toen 4 dagen storm gehad.
En dat was niet voorspeld in de vijfdaagse verwachting de dag ervoor
En in de haven diverse boten met zeilen aan flarden en een zeer drukke havenmeester.
.
Maar een stormfok had ik echt niet nodig en zou die ook niet gauw gezet hebben bij dat weer.
Ik denk sowieso dat je een stormfok niet zo makkelijk zult kunnen zetten als het al eigenlijk te laat is , tenzij die altijd aangeslagen is aan een kotterstag of zo.
Dan liever met de motor bij en een puntje gereefd zeil op of afkruisen.
Gelukkig is het achterste deel van mijn rolgenua van sterker doek dan de rest.Kost wel een beetje efficientie maar ja , ik heb sowieso geen raceboot
Ad

Moonriver, ik kan nog toevoegen dat ik al een fok ( die aan vervanging toe is ) heb van 5,3 m2, maar die heb ik in echte stormen als te groot ervaren. Vandaar dus nu 4 m2. Maar ik moet ook wel eerlijk zeggen, dat ik de zee, ver uit de kust, bevaar. Als jij het slechte weer in z'n algemeenheid kunt vermijden, is het wellicht een optie om iets groter te gaan. Mijn volgende maat fok is 9 m2, en die ik gebruik bij ca. 7 a 8 beaufort, samen met een 3 maal gereefd grootzeil.
Frank

@Frankrijk, ja dat is ook een beetje mijn twijfel. Ik ben toch vnl kustvaarder en hopelijk dit jaar oversteker naar GBR ( ). Op mijn bucketlist staan de zuidwest kust van de UK, Noorwegen, de kanaaleilanden en mogelijk denemarken, maar veel verder zie ik toch niet snel gebeuren.
In de vaartijden van 1 tot max 3 dagen waar ik dan aan denk heb je toch over het algemeen goede weersvoorspellingen en zal ik niet snel in echt zwaar weer terecht komen.

Overigens kan ik mijn stormfok aangeregen aan dek klaar hebben liggen bij grotere tochten aan de kotterstag, en kan ik mijn grootzeil 3x reven.

Een stormfok aan boord is een must bij offshore-races, dus bij meerdaagse oversteken. Gezien je vaarplannen vaar je hooguit één nachtje door.
Lijkt me eenvoudiger en goedkoper om een rif te laten maken in je kotterfok.