Onderwerp: Stagspanningsmeetster

Hoewel ik m'n eigen stagspanningsmeetster nooit weg zal doen is dit wel leuk: Spinlock annonceert er nu ook een: de rig-sense. Verkrijgbaar per september.
www.spinlock.co.uk/en-nz/categ...uct_groups/rig-sense
En ook een app!
www.spinlock.co.uk/en/categori...ct_groups/sense-apps

Ziet er erg gelikt uit, maar ik hoop dat ze ook een tweede versie gaan maken die ook dikkere stagen kan meten. 5 mm heb je toch al vrij snel (of heb ik het verkeerd?).

Grappig, op het moment zit ik in Barcelona in een appartement van mij neef, een fervent zeiler. In zijn boekenkast staat een boekje van Fred Imhoff & Lex Pranger: Dit is snel zeilen: de optimaal getrimde boot. Een boekje uit 1975. Uiteraard komt het trimmen van de spanning op wanten en stagen aan bod. Waarbij het hieronder vermakelijke plaatje getoond wordt (pag. 71): een zelfgemaakte spanningsmeter .

Staat er ook bij hoe?
Deze wil ik nl ook maken, maar ik heb geen 'data'

Lijkt me simpel. Een model als op de oude foto, unster eraan, en dan ijken aan de hand van de methode met de meetlat langs de stag (rek meten).

Wel een kek jackie

Baasklusje schreef :
De waarden zijn dan enkel relevant in onderling vergelijk bedoel je?
De werkelijk gemeten kgrammen is immers ahv lengte van de leveler

Eerst de vereiste rek meten en dan daarna de rigiditeit bepalen.

@SB, nope, geen uitleg:

De functie van de zalings komt overeen met die zoals beschreven op pagina 20 en 21, echter in die zin dat de invloed zich hier minder doet gelden door de trimmogelijkheden die met de onderkanten kunnen worden bereikt.
Bij het plaatsen van de mast moet, bij een dergelijke verstaging, eerst met licht aangedraaide wanten worden bepaald of de mast uit het lood staat. Daarna worden de wanten op de vereiste spanning gebracht. Dit kan op gevoel geschieden, maar controle door middel van een spanningsmeter is beter (zie foto). Hiermee kan tevens worden bepaald of de spanning op beide hoofdwanten of onderwanten gelijk is.

That's it.

SB. schreef :
Met de rekmeting (met meetlat) meet je absolute kracht in de draad (rek in mm is recht evenredig met percentage belasting).
Bij een gegeven rek (= dus spanning) ijk je vervolgens je eigengemaakte meter.
Dat doe je dan voor 5%, 10%, 15%, 20% en 25% belasting, en klaar is kees: je meter is geijkt.

Baasklusje schreef :
En (uiteraard ) in een spreadsheet een grafiekje van maken en een curve door fitten zodat je de meting ook op tussenliggende waardes kunt gebruiken.
Ad

Dank.
En voor mezelluf dan nu even iets verzinnen om te kijken of mijn zetten op het oog/gevoel een beetje in de buurt van 'volgens het boekje' zit, zat dan

ook een handige methode, maar dan moet je evengoed nog omrekenen...

www1.foragebeef.ca/$foragebeef...ile/fencetension.pdf

Seashore schreef : Dat staat er helemaal niet. Er staat dat zo'n meter ook zelf kan worden gemaakt, maar niet dat de getoonde een zelfgemaakte is.

Sherp

Die stagspanning is echt geen rocketscience. Elk getal wat men durft te geven kan nooit meer zijn dan een standaard richtlijn. De optimale waarde is per boot verschillend. Nut van zo'n spanningsmeter zie ik dus voor wedstrijdzeilers om de voor hún boot proefondervindelijk bepaalde optimale spanning te kunnen meten en reproduceren.

Bij een mechnanisch superstijve boot volstaat een veel lagere stagspanning dan een uit elkaar gezeilde wedstrijdboot. Doel is om de mast statisch en dynamisch (vlagen, helling, rollen, stampen) stabiel te houden.

In het boek "High Performance Sailing" staan wat interessante experimenten beschreven met flexibele tuigages. Flexibel betekent hier niet dat de mast van SB naar BB staat te wapperen, maar wel dat het tuig een ontworpen flexibiliteit in zich heeft, waardoor bij vlagen het grootzeil opent, harder aan het voorstag trekt en zo haar power (gedeeltelijk) aanpast aan de dynamische omstandigheden.

Als je zo'n tuig klakkeloos op 25% ofzo gaat zetten dan verandert daarmee het gedrag. Hoe hoger de voorspanning, hoe stijver het tuig - stijver dan bedoeld wellicht.

De handleiding van mijn boot (absoluut geen wedstrijdboot) noemt geen getallen, maar beschrijft een methode die gebaseerd is op stijfheid in tuig en romp. Je trekt de mast in een vooraf bepaalde boog dmv de topwanten (icm gepijlde zalingen) en geeft daarna op de hoofdwanten zoveel spanning als nodig om die bocht er weer (bijna helemaal) uit te trekken. Met de verstelbare achterstag geef je weer méér bend als de omstandigheden daar om vragen. Resulterende spanning hangt hier dus af van stijfheid mastprofiel én stijfheid romp (niet andersom).

Zal eens nameten welk getal dit oplevert in %breukspanning. Lei komt in ieder geval niet los te hangen bij 25gr helling...

PS: vraag me nu hardop af waarom meestal over "prebend" wordt gesproken. Is dat met achterstag helemaal lós - dus met verstelbaar achterstag op spanning is het "postbend" eigenlijk!?

prebend is met achterstag los, dus de bocht in de mast alleen veroorzaakt door de gepijlde zalingen.

Overigens, die zelflozende zeilen als in het genoemde boek zijn met een 3/4 of 7/8 tuig, waarbij ook de wanten niet tot de top doorlopen. Dan kan de masttop wegwaaien naar lij en gaat daardoor het achterlijk open.

Goed te zien op deze video vanaf 2:30

Inderdaad, maar een normaal 7/8 tuig kent dit effect ook in mindere mate (in lengterichting). Zeker bij fathead grootzeilen dient de flexibiliteit in het tuig afgestemd te zijn aan de snit van de zeilen (en andersom).

Mijn punt is: waar komt die 20/25% vandaan? Het gaat m.i. om het resultaat...

Die komt uit handleidingen van mastenmakers en tuigers, zoals Selden.

Feit is wel dat bij een beetje stijf gebouwd schip de lijwanten niet los gaan hangen bij zo'n 15 a 20 % spanning (rechtop zonder wind).

Verder geldt (masttop) dat de voorstagdoorhang erg belangrijk is, en daarvoor is dan weer de hekstagspanning van belang. Voor een beetje beschaafde doorhang bij windje 5B heb je al gauw 20% in de hekstag nodig.

Baasklusje schreef :
Anders geformuleerd dan: waar haalt Seldén dit vandaan? Waarom geen 15 of 30%?

Eenzelfde mast met 2 stel zalingen gedraagt zich anders dan bij 1 stel zalingen bv.

Die 20% is vast een veilige vuistregel, niet meer en niet minder.

Heb jij wel eens geexperimenteerd met meer/minder spanning? Je leiwanten zullen vast niet meteen los gaan hangen bij iets minder voorspanning. Welke verschillen zie je aan je zeilen in vlagen, toe of afnemende wind?


Baasklusje schreef :
Natuurlijk, maar de luffcurve in een zeil kan ook dááraan aangepast worden natuurlijk.

De beste methode blijft toch deze:

Mooie luffcurve!

Nachtvlinder schreef :
in het Selden boekje www.seldenmast.com/files/1416926327/595-540-E.pdf staan een stuk of 10 verschillende masttypes met verschillende manieren van tunen.
Soms 20%, soms meer, soms minder......

Ik doe altijd heel veel met de voorstag/hekstag. Bij vrijwel elke koerswijziging of windverandering van een paar kts moet daar wat aan versteld voor de juiste diepte van de genua.

Verder merk ik dat de spanning op de wanten ietsje minder wordt na een zomer en winter in het water: het tweede seizoen na het tunen van de mast hangt aan lij de zaak heel soms iets los, en dat is niet het geval als ik alles netjes volgens het boekje op spanning heb gezet. Ergens geeft er dus iets mee (vermoedelijk gaat de mast een half milimetertje dieper de boot in.)

Baasklusje schreef :
Dat is trim nav de omstandigheden - ik was benieuwd naar de effecten van meer of minder voorspanning op de "ingebouwde flexibiliteit" van een tuig in de praktijk. Kan me ook voorstellen dat dat niet zo speelt bij jouw toptuig. Alle mastkrommings of spanningsveranderingen op voorstag trek je er zélf in - niet via de wind.

Voor de tuigupgrade van Aurora ben ik van plan een aantal consultancy sessies in te gaan om o.a. dit soort dingen te bespreken. Het "standaard alternatieve" tuig voor mijn boot heeft een ongestaagd stuk van bijna 2 m namelijk. Een diamant kan de zijdelingse stijfheid geven; trimbaar achterstag en de wind bepalen voor de rest wat er in de top gebeurt. Ben benieuwd of Bounty zich nog meldt.

Hoewel, topic ging eigenlijk over de stagspanningsmeetster: die ziet er gelikt uit. Zag ook electronische urnsers met uitlezing op afstand: blijkbaar is er wel een markt die zich niet aan de "voor eens en altijd op 25%" houdt maar hierin proefondervindelijk optimaliseert...

Vandaag even een stagspanningsmeter gemaakt; totale kosten 7 euro.

Daarna geijkt aan de hand van de meetlat-en-rek-methode, voor 10% en 20% belasting, op de hekstag.
Die 10% levert 4,5 kg op op de unster, de 20% maakt 6,0 kg.

Ofwel omdat alles lineair is en de unster wel op 0,2 kg nauwkeurig is af te lezen, hebben we hier een nauwkeurigheid van iets in de buurt van 1 a 1,5 % (in het relevante gebied 10-30 % ).

Vervolgens de topwanten gemeten, die zijn april 2014 op een kleine 25% gezet. Meting leverde nu ca 22% op. Dat kan best kloppen.

Hij werkt nu, met deze ijking, natuurlijk alleen voor mijn 7mm Dyform stagen en wanten, voor elke andere boot is ijking op 1 draadje nodig.