Onderwerp: Zeilmakers en luff-curves

Halverwege het recente draadje Nieuw setje laminaat maar wat nu te kiezen kiest TS voor een gebruikt grootzeil wat op maat is gesneden voor een boot/mast met andere buiging als TS' mast. Dan ontstaat er enige discussie, maar achteraf blijkt dat het zeil er prima bij staat, ondanks dat de luffcurve voor een andere mast gesneden is.

Aangezien ik binnenkort zelf een nieuw grootzeil en genua I ga aanschaffen/moet laten inmeten voor het nieuwe tuig wat op mijn boot komt, lijkt het me nuttig hier iets meer van te weten.

Voor een genua lijkt me de keuze die een zeilmaker dient te maken betreft luffcurve relatief eenvoudig: voorstag is een min of meer gespannen boog, waarbij de buiging per definitie elliptisch is - plaats diepste stuk ligt altijd halverwege de voorstaglengte. Diepte varieert met voorstag- en schootspanning. Klopt dat of is dit te eenvoudig bedacht?

Voor het grootzeil lijkt me dit veel ingewikkelder. Mijn mast wordt 7/8 met een behoorlijk stuk boven het voorstag. Mastenmaker heeft het originele ontwerp van een First 310S mast gebruikt, modificaties bij mij zijn het (wegneembare) binnen-voorstag, dyneema bakstagen en een backstayflipper. Verjonging masttop is net zoals bij de First 310S mast: van de ongestaage 1.30 m is de bovenste 1.10 m verjongd.
Dit is een behoorlijk trimbaar tuig, aangezien de mastkromming goed te beïnvloeden zal zijn middels het achterstag. Buiten de bakstagen zijn alvast ankerplaatjes voor checkstays (net onder de zalingparen) aangebracht. Ik lees hier en daar dat (behalve op hard-core wedstrijdboten met heel dunne masten) deze checkstays eigenlijk alleen gebruikt worden om pompen tegen te gaan - niet om de kromming te beïnvloeden.

Aangezien de vorm van de kromming bij aantrekken achterstag bij elke mast anders is, zullen hier geen standaard vuistregels zoals bij een voorzeil gebruik kunnen worden, lijkt mij. Mijn mast zal bv heel anders buigen dan wanneer het een 9/10 tuigage zou zijn en ook de lengte en mate van verjonging en spanning op de wanten zal van invloed zijn op hoe de mast buigt.

Hoe wordt dit gemeten in de praktijk? En wat doet een goede zeilmaker hier precies mee?

Je kunt het meten met ongeveer 10% nauwkeurigheids marge. Je kunt dit doen voor zowel de voorstag doorhang als voor de mastbuiging. Als je het juist doet meet je zelfs het effect van de buigende boot mee. Het heeft me een hoop geexperimenteer gekost, maar ik heb zelf een methode ontwikkeld om de voorstagdoorhang te meten twerijl de boot in rust in de haven ligt. Ik weet neit hoe andere zeilmakers dat doen, maar ik vermoed (en weet van een heel aantal, inclusief gerenmomeerde zeilmakers) dat ze het gewoon gokken.

Ik meet graag zowel de minimale doorhang/mastbuiging als de maximale, de vorm van de curve (het is niet eliptisch overignes) en voor je ontwerp houdt je rekening met wat je maximaal en minimaal aan voorlijk ronding wilt hebben.
Je hebt namelijk een bepaalde hoeveelheid voorlijk ronding nodig om tot een gewenst zeilprofiel te komen, maar die vorm moet dan weer gecompenseerd worden voor de vorm de de bevestiging van het zeil aan kan nemen. Dat kan een stag of een mast zijn.

Om uit te leggen hoe ik de voorstag doorhang meet moet ik wat tekeningetjes maken, anders is het wat lastig te doen. Ik heb op dit moment niet mijn eigen computer bij de hand, dus die hou je even te goed van me

De curve van je zeil is daarnaast niet alleen afhankelijk van de doorhang maar is ook nog een middel om plaats en hoeveelheid bolling in een zeil te geven.

Erikdejong schreef :
Zo'n voorlijkcurve ziet er anders uit dan je zou verwachten.
Dit is mijn oude, behoorlijk diepe HA-fok:

Zit een kleine S-vorm in, onderaan. Waarom?

Geen idee.... Erik?

Baasklusje schreef : Dat is bolling welke je voorlijk wegdrukt als je deze plat neerlegt.

Zodra je een vouw een halve meter achter, en evenwijdig aan het volledige voorlijk legt, dan zie je de werkelijke luffcurve zoals deze ooit gesneden is.

Dat een voorlijk doorhangen niet elliptisch is voor een genua laat zich raden. Het zeil is immers driehoekig en onderaan trekt het dus meer dan bovenaan.

Dor voorlijk curve verschilt ook tussen een leuverzeil en een zeil op een roller.

Eea is ook (in enige mate) een kip-ei verhaal. Je buigt je mast om de bolling te controleren. In enige mate is dit ook weer afhankelijk van het zeil. Een licht afwijkende curve kun je dus opvangen Door simpelweg je mast wat anders te trimmen.

Als je een fris nieuw zeil hebt wil je graag dat het redelijk optimaal is en je nog wat meer buiging kunt maken voor als het zeil ouder en dieper wordt.

Hscharfs zeil stond er niet optimaal op, maar was met masttrim binnen het redelijke te krijgen. Uitgezet tegen de investering in nieuw een prima compromis.

Ik vind zelf dat (juist de gerenommeerde, grote) zeilmakers tegenwoordig wat dit betreft vaak op safe spelen. Een vlak zeil met weinig "jus" in het profiel staat altijd wel prima. Hierin onderscheiden zich sommige zeilmakers dat ze wat gedurfder snijden.

Veel geduld met een "nieuwerwets" setje zeilen. Het reageert allemaal zo als het hoort hoor. Qua twist en trim. Maar bij een windje 3 wil ik zelf lekker het zeil vet kunnen zetten en met het profiel spelen. Veel langzamer of harder gaat het niet. Maar de spielerei mis ik dan.

Bij voorzeilen wordt de schootlijn bij neutrale trim vaak voorgesteld door de lijn, vanaf kar via schoothoek tot halverwege voorlijk. Ik zie niet voor me waarom het voorstag onderaan dan met grotere kracht naar achter getrokken wordt dan in het midden. Wil je dat nog eens, mss op een andere manier, uitleggen?

Waarom wordt de luffcurve van een rolgenua anders gesneden dan bij een leuverzeil? Of doel je op een voorzeil, bedoeld om te rolreven? Dan kan ik me daar iets bij voorstellen: profiel is een gevolg van panel-layout en luffcurve.


Interessante punten verder!

En ik mocht niet eens mijn achterstag maximaal doorzetten van Bjorn (stade).
Dus kan zelfs nog ffies mee naarmate het ouder word.

Lijkt me dat een profielstag anders buigt dan een staaldraadje.....

Nachtvlinder schreef : Stel je voor dat de leuvers aan een voorstag eigenlijk handjes zijn die de stag vasthouden. De kracht waarmee het zeil bij de stag vandaan trekt moet opgevangen worden door de leuvers, de krachten in de top van het zeil zijn bijna evenwijdig aan het voorstag, je zou bijwijze van spreken gaan verschil in het zeil profiel zien als je de bovenste 3 of 4 leuvers niet eens vast zou maken. Onderaan trekt het meer horizontaal weg, als je daar een leuver weg zou laten krijg je direct een grote zak in het voorlijk. De resultante van al deze kleine krachtjes bepalen de curve van de doorhang van de stag.
Opzich maakt het niet uit of het een roller of een leuver zeil is, met dien verstande dat een stag met een metalen koker erom heen stijver is dan alleen een stag, de roller heeft dus theoretisch gezien een extra weerstand tegen doorhangen, maar het verschil is minimaal.

boarderbas schreef :

...autocorrect, geduld = gezeild