Interessant!
boarderbas schreef :
Een fractioneel tuig is al "kreupel" in de top. De top van het grootzeil heeft geen genua of fok om upwash te maken.
Ik denk daar iets anders over: het grootzeil creëert de upwash waarvan het voorzeil profiteert en het voorzeil creëert downwash waar het grootzeil nadeel van ondervindt (netto effect "1+1=2.5" is nog steeds positief overigens).
De top van het grootzeil van een fractioneel tuig heeft dus minder last van de door het voorzeil veroorzaakte downwash. Je kunt deze top daardoor dus losser schoten (=met meer twist varen). Voordeel is dat de liftvector méér in de vaarrichting werkt: minder helling en meer voortstuwing (helemaal als je gaat uitbouwen).
Dat is volgens mij ook de reden dat de bovenste telltale bij een toptuig best 50% van de tijd in stall kan bewegen (de top van zo'n grootzeil vormt eigenlijk één grote telltale voor het deel daaronder), terwijl je deze bij een fractioneel tuig (zeker wanneer uitgebouwd) "flying" wilt houden: dat stuk grootzeil draagt veel meer bij aan de voorstuwing dan een dun puntje van een toptuig-grootzeil.
Omdat de top van het voorzeil bij een fractioneel tuig een groter stuk grootzeil (langere koorden) achter zich heeft, opereert de top van dit voorzeil in een sterkere upwash, waardoor je de top van dit voorzeil méér kunt/moet twisten dan bij een toptuig (wederom dezelfde voordelen als hierboven).
Bovenste twee effecten verklaren waarom je de zeilen van een fractioneel tuig met meer twist hoort te varen dan een toptuig.
Verder heeft een fractioneel getuigde boot de mast meestal verder naar voren staan dan eenzelfde romp met toptuig, waardoor de gieklengte langer wordt. Hierdoor heeft het grootzeil gemiddeld langere koorden en (in verhouding tot deze koorden) een korter turbulent deel achter de mast.
(Alles hierboven bij hetzelfde totaal zeil-oppervlak en aan-de-wind. Ruime wind zijn er weer andere voor- en nadelen van beide varianten en ziet de vergelijking er heel anders uit (maar iemand begon hier over "efficiency", wat ik lees als voortsturing/m2 zeil).
De limitsituatie (géén voorzeil, wel netto oppervlak handhaven) loopt ergens spaak natuurlijk; namelijk omdat je een zeer lange mast zou krijgen wat qua stabiliteit de mist in gaat... Waar het optimum ligt hebben onderstaande boeken geprobeerd uit te zoeken, maar zijn daar nog niet helemaal uit - is complex en van veel factoren afhankelijk...