Onderwerp: Juiste spanning babystag

Het andere topic over “extra voorstag” zette mij aan het denken: (en om het andere draadje niet te kapen..):

Wij hebben een oudere Beneteau (type Baroudeur MK2).

Die heeft een babystag achter het voorstag (volgens mij babystag, want ik hang er geen zeil aan, anders heette het een kotterstag toch?

Zie onderstaande plaatje.
Die extra babystag is origineel.
Maar dat principe zie ik tegenwoordig niet meer. Is zo’n stag overbodig? En... wat is de juiste spanning? Eerst voorstag en dan voor-babystag op spanning? (Vind deze configuratie niet in de zeil-trim boekjes terug..) misschien dat 1 van jullie het weet?

Een babystag is zeker niet overbodig, het maakt deel uit van de door de ontwerper gekozen tuigage. Het babystag zorgt er voor dat de mast, door de kracht die het grootzeil er op uitoefent, niet de verkeerde kant op buigt. Dus met de buik naar achteren. Een mast hoort een lichte kromming naar voren te hebben, dat trek je er in met het babystag. Het is dus niet de spanning op het babystag dat je meet, maar de mastkromming.

De functie van het babystag kan in modernere tuigages vervallen omdat de krachten worden opgenomen door een 7/8 tuigage en / of de wijze waarop de zalingen geplaatst zijn. Een andere ontwerpkeuze voor de tuigage dus.

Pagina 35 www.seldenmast.com/files/595-540-E.pdf

Rob10 schreef :
Bedankt Rob! Hier was ik naar op zoek, erg duidelijke handleiding!

In aanvulling hierop: de mastbuiging hoort afgestemd te zijn met je grootzeil. Heb je een grootzeil laten maken of is het zeil niet vreselijk oud, vraag dan je zeilmaker met welke buiging hij of zij rekening heeft gehouden. Laat je nog een grootzeil maken, stel dan de vraag welke mastbuiging geadviseerd wordt. Pas vervolgens je mast daar op aan.

ilCigno schreef :
Aha, bedankt! De valling van de mast (rake) kan ik wel bepalen/meten met een gewichtje aan het grootzeilval. Maar hoe meet je of de voorbuiging (pre-bend) van de mast goed is? Dat kan toch alleen maar als je in de mast klimt? (Want dat meet je halverwege?)

Selden zegt trouwens een “slight prebend”, maar hoeveel is dat dan?

Reden dat ik m’n tuigage goed wil hebben is dat mijn scheepje al geen geweldige zeiler van nature is, en weet dat als tuigage en zeiltrim wel optimaal is, je gewoon fijner zeilt en het direct merkt in de prestaties..

Beoordelen hoe je grootzeil er bij staat...

sjoerd1981 schreef :
Nee, dat issie niet. Mijn Ome Wim had er een. Ik had toen geen andere mogelijkheden, ik mocht m lenen. Maareh.. En inderdaad: masttrim scheelt wel echt. Nieuwe zeilen ook trouwens. Of je er de turbo op zet. Echt.

"Slight" is natuurlijk een zachte term. "Normaal" wordt gezien als: Je zet je val vast aan de halshoek, en trekt hem strak. Halverwege wijkt de val ongeveer een mastdikte van de groef.

Maar dat is allemaal zeer afhankelijk van mast, tuigage, etc. Een dikke alu paal met een rolinrichting er in zal minder buigen dan een dunne houten spriet.

Wat nodig is hangt af van de luffcurve, staat en gewenste trim van je grootzeil. Vergelijk met doorhang voorstag (maar dan de andere kant op).

Meer buiging geeft een ondieper camber dat naar achter schuift. Diepste punt kun je bij dezelfde diepte weer terug naar voren schuiven met voorlijkspanning.

Zie de vele trimdraadjes hier.

Om hier nog even een vraagje aan toe te voegen: Wordt de spanning op de babystag niet snel erg hoog??

Als de onderwanten op zeg 20% van de breeksterkte worden gespannen (wat ik geregeld tegenkom als richtlijn), dan trekken die met z'n tweeën de mast (ook) naar achteren. De babystag moet dat in z'n eentje "tegenhouden". Daar komt dan dus een stuk meer spanning op, zeker als er ook nog prebend in de mast moet waardoor de mast zelf eigenlijk ook nog de babystag naar achter trekt (of zo je wilt doet de achterstag dat).

Op onze boot (topgetuigd, babystag en onderwanten naar achteren gericht) is de babystag ook nog eens een mm dunner dan de onderwanten. Ik ben dus nogal huiverig om met de babystag een prebend in de mast te trekken (die ook nog eens flink is uitgevoerd)....

De onderwanten hoeven niet op 20%. Daarbij kan de babystag (soms) een gunstigere hoek maken dan de onderwanten: als die laatste bv 20 cm achter de mast staan en de babystag 50 cm daarvoor, verdelen de krachten zich al naargelang. De ontwerper heeft hier rekening mee gehouden als het goed is...

Bij ons staan de onderwanten op vrijwel dezelfde hoek naar achter als de babystag naar voren. Wel staan ze natuurlijk ook naar buiten. Zou even moeten gaan rekenen wat dat betekent voor de trekkracht naar achter ten opzichte van de stagspanning maar het blijft twee tegen één en dat is niet eerlijk (plus dat de babystag 7 mm is en deconderwanten 8 mm)...

Waarom heb je 20% van de breekspanning op de onderwanten? Buigt de mastgroef te hoogte van de zaling naar lei? En wanneer gereefd?

Ik heb geen 20% spanning op mijn onderwanten, meer richting 15%. Ik zei er ook "stel" bij en dat ik dat hier en daar tegenkwam (bijvoorbeeld hier www.zeilen.nl/aan-boord/vaarti...sttrim-vijf-stappen/).

Wat is de maximum spanning die een babystag mag hebben? En moet de spanning op de onderwanten dan dermate laag zijn dat die spanning niet overschreden wordt? Dan zou ik theoretisch uit moeten kunnen rekenen wat de maximale spanning op de onderwanten dan mag zijn...

Leuke discussie.
Mijn onderwanten trekken de mast inderdaad naar achteren. Daar moet ik iets aan doen.
Ik begrijp dat mijn gepijlde zalingen voor mastvoorbuiging kunnen zorgen. Dat betekent dat ik het hoofdwant op flinke spanning moet zetten en het onderwant "net aan".
Deze week ga ik er naar kijken.

Gijper schreef :
Inderdaad, prebend met het hoofdwant maken (teveel) en die dan ietsje terughalen met de onderwanten. Wel ietsje meer dan 'net aan;.
Die komen dan NOOIT op 20% of meer.
Het boven gelinkt verhaaltje in Zeilen is prutswerk.
Neem deze:



Wat betreft de babystag en mastbuiging:
Buig de mast wat door een beetje spanning op de babystag (als de zalingen niet gepijld zijn)
Zet vervolgens het hoofdwant op spanning (met losse onderwanten)
De mast zal dan door de compressie vanzelf meer prebend krijgen; het begin was er al door de babystag.
Zet daarna de onderwanten een beetje strak voor de juiste prebend.

De guide van Selden is me bekend (en boven ook al genoemd). Daar wordt geen spanningspercentage voor de onderwanten gegeven, er staat alleen "Straighten the mast with the lower shrouds." En dan onder zeil kijken of de mast recht blijft en zo niet de spanning van de onderwanten (en (dus) babystag) opvoeren.

Ik heb voor de grap even zitten rekenen, correct me if I'm wrong:

Onze onderwanten staan zo'n 60 cm naar achter en 150 cm naar buiten, 1 op 2,5 dus. De babystag staat ook 60 cm naar voren en niet naar buiten natuurlijk.

Als ik X spanning op de onderwanten zet is daarvan 1/3,5 naar achter en 2,5/3,5 naar buiten (ik laat de trekrichting naar beneden even buiten beschouwing). De babystag compenseert de kracht naar achter van beide onderwanten dus (2/3,5)*X.


Onze babystag is 7 mm, als die op 40% van de breeksterkte zou staan is dat zo'n 0,4*3850 = 1540. Dat betekent dat de onderwanten dan staan op 1540/2 = 770 per stag naar achter, dus 3,5*770 = 2695 in totaal. Onze onderwanten zijn 8 mm dus die zouden dan staan op 2695/5040 = 53% (!) van hun breeksterkte (breeksterktes van de site van lijnenspecialist).

Andersom, *als* de onderwanten op 20% zouden staan (wat dus al als erg hoog gezien wordt), betekent dit dat de babystag op 2*((1/3,5)*(0,2*5040))= 576 staat, dus op zo'n 15%.

Mijn angst is dus ongegrond. Om mijn eigen vraag te beantwoorden: Met onderwanten op normale spanning (en dus niet de 15-25% van Zeilen), blijft er nog genoeg marge over in de babystag om voor prebend te zorgen. Dat verklaart ook dat onze babystag 7 mm kan zijn ten op zichte van de 8 mm onderwanten.

Dit alles voor topgetuigd, 1 paar rechte zalingen, 2 onderwanten en 1 babystag.

Skadi schreef :
Daar komt nog bij dat de prebend wordt gemaakt door een beetje babystag voor de juiste buigrichting (bij gebrek aam gepijlde zalingen) en vooral door de spanning in het hoofdwant. De spanning in de babystag is nog veel lager dan je berekent. Moet ook wel, ze zitten meestal niet zo goed aan het dek vast

Voor compressie: neem een sateprikker (een lange), zet hem vertikaal en druk op de bovenkant.
Puntje aan de onderkant
Maar dat wist je vast al.