Onderwerp: Stagen en wanten 20 jaar oud....

Bootje van 2002, de tuigage ook.
Nu roepen velen dat verstaging na 10 a 15 jaar vervangen moet worden.
De verzekering (EOC) heeft daar niets over in de voorwaarden staan.
Telefonisch verzekerden (no pun intended) ze me vandaag dat bij regelmatige inspectie ze geen leeftijd hanteren voor het vervangen van de staaldraden.
Elke 2 jaar gaat de mast eraf (binnenkort weer) en inspecteer ik de hele boel.
Dus we gaan gewoon door met dezelfde Dyform-draadjes!

Natuurlijk. Als je nu zou vervangen is de kans op breuk groter vanwege “infant faillures” zoals wals- en materiaalfouten.

Ik ben hetzelfde van plan deze winter (12 jaar oud), maar wil wel een verklaring van een tuiger die ik uit ga nodigen. Hoeft van EOC niet, overigens.

wij hebben ze na 22 jaar vervangen. Ik vraag me nog steeds af waarom want het spul was nog allemaal puntgaaf voor zover je dat kunt beoordelen.
Aan de andere kant kenden wij de geschiedenis niet en dat ligt voor jou anders.
Bij regelmatig op- en aftuigen (bij ons is dat 2 x per jaar) Mooi laten zitten dan!

Wij hebben na 29 jaar ook preventief vervangen op de d31..
leek ook geen vuiltje aan de lucht maar ik vond het wel fijn idee: verstaging. Met certificaat en datum in gegraveerd…

Mits er geen wereldreis mee is gemaakt, gaat de verstaging lang mee. Een goede controle van de aangewalste terminals is van belang. Indien hier minuscule haarscheurtje aanwezig zijn vervangen.

Het probleem zit veelal in de spanners. Als deze krom is, onmiddelijk vervangen. De gegoten toggles blijken soms van een minderwaardige kwaliteit. Aan te raden is, deze te vervangen.

Verder zijn er enige tijd problemen geweest met de haakterminals. Jammer dat er nog steeds geen keurmerk is van deze spullen, die in toenemende mate ook nog uit China en vergelijkbare landen komen.

Verder is het belang dat verstagingen naar de mast in de rechte lijn lijn staan. Sommige van die bal terminals bewegen onvoldoende en hierbij ontstaat er een knik in de verstaging juist achter de terminal.

Uiteraard niet die ronde borgringen gebruiken, maar degelijke splitpennen.

Een regelmatige inspectie van de mast is zeker aan te bevelen. Slotplaatjes van haak terminal kunnen losraken. Controle van de zalingen en de bevestiging ervan.

Maar een staaldraad die breekt kom je zelden tegen.

Bram

En hoe zit dat met rodrigging?

Dat is een wat lastige vraag. Tegenwoordig is er wel de nodige ervaring mee opgedaan. Maar dergelijke verstaging in de beginfase gaf soms wel problemen.

Nieuw is ook de gevlochten verstaging met de moderne vezels. Wat is daarvan de levensduur ?
Denk aan UV bestendigheid bijvoorbeeld.

brambo schreef : Oneindig, ze worden namelijk op rek gedimensioneerd en niet op sterkte. Dyneema verstaging is dus een factor 20 keer sterker als nodig. UV heeft geen merkbare invloed op de sterkte van Dyneema.

Je onderwanten (D1's) krijgen het het zwaarst voor de kiezen. Die zou je kunnen laten inspecteren/testen met bijvoorbeeld penatration agent. Zo lang jij geen gekke dingen hebt gedaan met de boot en de verstaging is juist gedimensioneerd dan is er vanuit technisch oogpunt gezien geen reden om te vervangen.

brambo schreef :
Bij dyneema wordt de levensduur bepaald door de creep. Bij de soorten dyneema met hele lage creep is de verwachte levensduur dus heel hoog. Soorten dyneema met lage creep waardes hebben echter een hogere elasticiteit wat weer nadelig is. Er is dus een trade off tussen creep en elasticiteit.
Je hebt natuurlijk ook nog te maken met schavielen, mechanische schade.

Bij PBO is het indringen van water de boosdoener.

Als de spullen drijfnat zijn en gaat vriezen, wat zijn daarvan de mogelijke negatieve effecten.

Wat is de UV bestendigheid ?. Want dat is veelal de oorzaak van achteruitgang van de materialen.

brambo schreef :
Rodrigging heb je het nu over? Als het antwoord ja is, dan is "tegenwoordig is er wel de nodige ervaring mee opgedaan" een jaar of 30-40 volgens mij. Ach ja, alles is perceptie.

Sneaker schreef :
Inderdaad. En dat moet ook weer even breeduit worden geventileerd.

Met staalkabel zal toch al snel meer dan 100 jaar ervaring zijn, toch? Dan is het idee 'tegenwoordig' in relatie tot "een jaar of 30-40" nog niet zo héél vreemd, niet?

Probleem is dat rod-rigging moeilijk te beoordelen is. Is uiteraard ook erg afhankelijk van het gebruik. Wedstrijdschip, gebruik in tropen etc. etc.

Het kan echter plotseling falen. De verwachting is, dat het normaal gesproken wel zo'n 20 jaar kan meegaan.

Uiteraard, zoals bij RVS materialen, vervangen als het verbogen is (of geweest).

De cirkelvormige terminals kun je nog wel inspecteren op haarscheuren.

Ben overigens nog nooit een gebroken rod-rig stang tegen gekomen om deze eens te onderzoeken.

brambo schreef :
Elk tuigage kan plotseling falen. Rod rigging faalt wellicht anders, maar niet vaker is mijn ervaring. Heb het tot nu toe nog nooit zien falen bij normaal onderhoud. Zegt niet alles, ik ben geen rigger maar zeil wel met rod rigging. Nu van ruim 10 jaar oud.
brambo schreef :
Bij Rod Rigging doe je dat meestal niet zelf overigens, je geeft al terecht aan, het is moeilijk te beoordelen (nou ja, niet moeilijk maar je hebt kennis en juiste gereedschap/tests nodig). Men laat vaak een NDT uitvoeren. Kan op diverse manieren. Een visuele test alleen is bij rod rigging meestal niet genoeg, zo leert de ervaring van de afgelopen 40 jaar. Prima systeem hoor, rod rigging.

onze (standaard) rodrigging heb ik bij 16 jaar laten vervangen en toen was er nog helemaal niets aan te zien, maar omdat de boot bij de eerste eigenaar waarschijnlijk flink wedstrijd heeft gezeild was ik er niet gerust op.
Zaten ook een paar onlogische dingen in zoals een niet passende ring onder een eind vormstuk.

Vervanging is inmiddels ook alweer 15 jaar geleden en nu weet ik wat ermee is gedaan, dus ik heb er wel vertrouwen in dat t voorlopig wel goed gaat.