Onderwerp: Advies nieuwe verstaging

Voor de helderheid; als ik het heb over trim ,i dat niet "de laatste tiende knoop er uit persen","de puntjes op de i" of het laatste kreukje in het zeil perfectioneren. Een verstelbaar achterstag is het verschil tussen met ingerolde genua en de gangboorden door het water en heerlijk gecontroleerd en ontspannen met een volke genua 1 varen. Het effect is alles behalve subtiel.

Dit schreef TS in zijn openingspost:
jvanakker schreef :
Lijkt me duidelijk. TS kent het en gebruikt het.

Waarom een tuiger deze trimmogelijkheid om zeep wil helpen is me een raadsel.
- het is extra werk voor hem, dus extra mogelijkheid voor inkomsten
- de klant zou het niet willen missen.
- het is hét trimmiddel voor genuadiepte, dat weet iedereen

Blijft alleen de mogelijkheid over dat deze tuiger er geen verstand van heeft.

Nachtvlinder schreef :
Het is als autorijden zonder alle versnellingen te gebruiken.

Deze winter laat ik mijn verstaging vervangen. Ook de rolfokinrichting (Selden Furler Type B Mk2) is aan vervanging toe. Hij loopt niet lekker soepel meer en schoonmaken en smeren helpt niet meer afdoende.
Het wordt weer een Selden, nu een type: 204S.

De keuze is voor mij gevallen op CS-Rigging, ze komen goed over, hun offerte is zeker competitief en ze hebben een aantrekkelijke winterkorting.
Nog wat over de opmerking over het sneuvelen van de rolfokinstallatie omdat dat "met veel geweld gepaard gaat".

De onderste terminal van de voorstag bestaat uit een conus waarover de draden van het stag geplaatst worden, met een bochtje aan het einde. Door een tegenconus die hier tegen wordt aangedraaid wordt het stag in de terminal gefixeerd. Met Locktite wordt losdraaien voorkomen.
Door de Locktite en eventuele corrosie en vuiligheid bestaat er een gerede kans dat bij demontage schade aan de terminal optreedt. Ook warm stoken voorkomt dit soms of vaak niet.
Dit heb ik van meerdere tuigers gehoord. Omdat er van dit type rolfokinstallaties geen onderdelen meer leverbaar zijn en als de betreffende tuiger niets meer heeft liggen, betekent dit dat je aan een nieuwe rolfok-installatie vast zit.
Zie plaatjes (in het Germaans)

Even terug naar het achterstag van TS. Naarmate het draadjes vordert raak ik steeds meer de weg kwijt, maar ik begrijp om te beginnen al niet wat de tuigerij nu voorstelt. Het huidige achterstag zit via een spruit constructie op de achtersteven van de boot op twee aangrijpingpunten vast en zoals vaak zit daar een takel in opgenomen die de spanning regelt. Ook in de nieuwe situatie zullen dezelfde 2 aangrijpingpunten moeten worden gebruikt en dat lijkt een spruit toch voor de hand te liggen of hebben we straks 2 achterstagen? Je zou de takel weg kunnen laten uit de spruit, maar dan zal er toch iets van een spanner nodig zijn. Wordt die dan tussen het stag en de spruit onderin aangebracht? Wat zegt de tuigerij daar nu echt over?
Spanning lossen om in de voor driehoek buiging te verplaatsen begrijp ik ook. Er is wel een volgorde waar in je zaken op spanning zet. De standaard buiging/spanning voor het voorstag die toegelaten wordt, bepaal je bij mijn weten nog voor het voorzeil gehesen wordt. En vervolgens zet je met de val je voorzeil op spanning. Ga je die samen met het voorstag nog verder spannen dan kun je het zeil verkloten, want met zo'n takel kun je echt achterlijk veel spanning genereren en krijg je ook te maken met een slechtwerkend rolsysteem. Maar wellicht dat dit niet bij alle schepen opgaat. Op mij Jeanneau Fantasia, waar ik ook een dergelijk achterstag constructie had, moest ik echt oppassen met de achterstagspanning te ver op te voeren op straffe van het feit dat het oprollen moeizamer ging als ik dat deed met het zeil op de roller gemonteerd en al op spanning gebracht met de val.

Bedankt voor alle antwoorden! Heb met veel plezier de discussie gelezen, nuttige info! Conclusie: ik laat de de verstaging vernieuwen en houd de achterstag trimbaar zoals het nu is, al dan niet nog met een andere/betere trimmethode. Ook ga ik eerst eens wat andere tuigers contacten.

CS Rigging lees ik veel positieve ervaringen over, maar zit wat ver weg. Ik ging er vanuit dat een tuiger eigenlijk echt even bij de boot even advies zou moeten geven (zoals de vorige gedaan heeft). CS rigging is dan iets te ver weg, tenzij ik het hele spul ter vervanging gewoon daar langs kan brengen, zonder dat zij de boot hoeven te zien?

(de boot ligt inmiddels op de kant met mast plat, dus dat is wel een optie)

huho schreef :
De vraag wel of geen achterstag was niet aan de orde inderdaad

boarderbas schreef :
Bedankt voor die link! Zoals het nu zit, heet blijkbaar dus eigenlijk “Cascaded”.

En inderdaad het is een heerlijk bootje! Ondanks dat ik nou niet per sé wedstrijdzeiler ben, vind ik het leuk om met trimmen bezig te zijn en ook fijn dat de boot mij bijvoorbeeld tijdens het solo zeilen feedback geeft bij elk windvlaagje. Tegelijk gewoon heerlijk weekendjes/vakanties samen weg.

Ben laatste jaren beetje aan het herintreden in het zeilen, tegelijk nog aan het leren en ervaring aan het opbouwen. Bijvoorbeeld trimmen achterstag blijft bij mij momenteel nog redelijk beperkt tot “meer wind meer spanning, weinig wind weinig spanning”).

Baasklusje schreef :
dehler31abc schreef :
Bedankt voor de info! De zijstagen stonden (ligt inmiddels op kant) dit seizoen goed op spanning, ook bij aantrekken hekstag. Afstellen van de zijstagen was begin seizoen door vorige eigenaar met een spanningsmeter gedaan. Het verbaasde me hoeveel spanning het is... veel hoger dan ik bij mijn vorige bootje had, maar goed daar had ik alles maar "op gevoel" afgesteld (en tijdens zeilen lij-stag checkend).

Dubbele hekstag is trouwens inderdaad ook een interessant idee! Of dit praktijk goed te realiseren laat ik aan een tuiger over.

Nachtvlinder schreef :
Leuke guides! Beide staat erin beschreven inderdaad, mastbend en de headsail sag (bij mij zeer merkbaar met die achterstag trim).

dehler31abc schreef :
Yes, er is eigenlijk maar één First 26. De latere modellen hadden andere namen, bijv. de gek genoeg iets kleinere First 265 met dubbel aangehangen roer. De nog iets latere 260 wordt soms ook gezien als opvolger, maar is nog kleiner en heeft een heeft een compleet ander/kleiner interieur, meer gericht op dagzeilen ipv als mini cruiser zoals de First 26. De First 25.7, 25S en huidige 25 zijn weer opvolgers van de 260. De 26 is een evolutie van de First 25, maar dan met een modernere binnen-indeling zoals de 29 en 285, en qua formaat is het een opvolger van de First 27. Oké, tot zover dit mooie verhaal!

Cees Zomers schreef :
Ahh, ook dank voor deze nuttige info! Dit past wel in het verhaal van de tuiger. Het zou wel balen zijn als hij beschadigd, omdat bij mij de Furlex nog wél soepel werkt. Maar goed, ook dit ga ik navragen bij andere tuigers.

jvanakker schreef :
Als je de stagen door identiek wilt vervangen, dan kan dat. Als je een afspraak maakt kun je er op wachten.

jvanakker schreef :
Als je de stagen door identiek wilt vervangen, dan kan dat. Als je een afspraak maakt kun je er op wachten.

Zo heb ik zelf heb ik nog een identieke reserve onderstag aan boord, omdat die het meest kwetsbaar is (op mijn boot althans).

Met CS rigging zijn uitstekend afspraken te maken en afspraken te combineren zodat je niet de volle reiskosten krijgt. Volgens mij is er ook een servicepunt in Dinteloord of daar komen ze zeer regelmatig.
De afstand lijkt me niet zo`n punt denk ik. Ervaren als fijn bedrijf met goede kwaliteit / prijs verhouding.

CS Rigging werkt door het hele land dacht ik. Even bellen anders voor overleg

Cees Zomers schreef :
Ik ben persoonlijk GEEN fan van Furlex. Dat is geen reden er geen te nemen, maar misschien neem je dit mee in je overwegingen.

1: De rolfokinstallatie is integraal onderdeel van de krachtenlus van de voorstag. Die functies zijn het liefst gescheiden. Gescheiden functies betekent ook gescheiden problemen en vooral dus gescheiden oplossingen.
2: De crimp werkt alleen goed als je die HEEL NETJES monteert. Er mag geen tiertje raar zitten. Anders zit hij niet vast genoeg.
3: Demontage kan heel lastig zijn. De stap 12 naar 11 gaat echt niet zomaar.
4: Relatief prijzig.

Voor zoiets cruciaals als een voorstag verbaasde ik me ook dat het houtje touwtje met een handmatige knel verbinding vastgemaakt is maar je hoort toch nooit (bij mijn weten) dat de voorstag daar faalt (punt waar einde voorstag met knelverbinding vastgemaakt is aan de rolfok installatie).

dehler31abc schreef :
Een aan-gewalste terminal is ook maar een knel verbinding ..........

Vergis je niet: die Sta-Lok of Norseman "screw-on" terminals zijn, mist zorgvuldig gemonteerd, van uitmuntende kwaliteit en worden vaak bij superjachten gebruikt.

Dat Seldén deze hier toepast hoeft op zich niets te betekenen, al weet ik niet wat voor kwaliteit er hier inzet wordt. Het niet inspecteerbaar zijn lijkt mij wél zwak punt!

Jeroen-Pion schreef :
Met deze verschillen:

1: Zichtbaar, en niet ergens diep in de constructie verstopt.
2: Niet onderdeel van de rolfok, dus hoeft ook niet uit elkaar als er iets mee is,
3: Kwa benodigde zorgvuldigheid en vakmaschap VEEL simpeler.
4: Kàn ook echt niet los komen.
5: Ik zou ook nog een verhaal op kunnen hangen over piekspanningen en vermoeiing, maar dan zou ik flink aan t rekenen moeten slaan, en daar heb ik geen zin in.

+1 Joop66, Daarnaast is aangewalste terminal natuurlijk geen handmatige verbinding maar een permanente verbinding door deformatie. Niet vergelijkbaar.

Nachtvlinder schreef :
Nou, ik ben zeker wel geïnteresseerd. En alles wat ik erover lees probeer ik ook toe te passen. Maar ik ben ook lerend.
De achterstag gebruiken om te trimmen heb ik echter nog nooit gedaan/geprobeerd. Ik ben wel benieuwd naar het effect.
Maar ik vind het ook eigenlijk best spannend om de achterstag spanning aan te passen. Sterker nog, ik durf niet eens de hendels van de achterstag spanner uit te klappen want ik kan niets over dat ding vinden:



Misschien hier tips over?

De handels zijn om de instelbare spanner klem te zetten, een klem dus. Doe de 2 handels omhoog en draai dan, als het goed is kun je zo de stagspanning aanpassen.

dehler31abc schreef : Ja, zover dacht ik eigenlijk ook al. Maar nooit geprobeerd.
Maar dan hè, hoeveel slagen mag je maken, hoe zie je dat. En het aantal slagen goed onthouden lijkt mij, want hij moet ook weer terug. Maar misschien voert deze instructie hier wat ver...

Dat is dan het handige van zo’n (belachelijk dure) wantspanningsmeter van Loos: je kunt eens wat experimenteren binnen verstandige grenzen en bij twijfel de boel ook weer makkelijk op de spanning zetten waarmee je begon.

Gewoon eens proberen. Precieze afstelling hangt van je tuig af en hoe actief je zeilt natuurlijk. Te slap of te strak is nooit goed maar de meeste stagen staan eerder te slap. Stap 1 is de rest van je verstaging goed te hebben (zijwant). Is veel over te vinden op Selden site maar als je hier details deelt komen er vast ook tips, zeker van mensen met hetzelfde type boot.

RobertWalter1 schreef :
Die wantspanningsmeters zijn leuk maar eigenlijk gebruik ik ze zelf niet meer , kan ook omdat ik piepklein bootje heb natuurlijk. Toch zie je ook ervaren tuigers zelden zo'n spanningsmeter gebruiken, tenminste niet toen ik ze aan boord had op vorige boten (CS Rigging en anderen)

lschip schreef :
Tegen de tijd dat je hem niet meer rond krijgt kom je in de buurt van de gewenste hekstagspanning.

dehler31abc schreef :
De handles hebben hier geen enkele andere functie dan het kunnen bedienen van de spanner. Deze is zelfborgend en loopt niet spontaan los. Je klapt de handles na gebruik in om ze niet in de weg te hebben zitten; er wordt verder geen klemmechanisme oid mee bediend.

Ik heb een vergelijkbare, maar veel makkelijker bedienbare spanner: je stopt er een lierhandle in en kunt vanuit je zitpositie zwengelen. Ik wil ter hoogte van waar het schuivende deel in het vaste deel verdwijnt nog markeringen gaan aanbrengen (10, 15, 20, 25% voorstagspanning oid: 3 cm verschil geeft een enorm effect), dan weet ik ook een veilige maximumwaarde. Denk dat ik daar de duimstokmethopde voor gebruik; is toch slechts eenmalig.



In de praktijk kijk je tijdens het zeilen naar de resulterende vorm van je zeilen; zolang je onder die eerder bepaalde max-waarde blijft, kun je alle kanten op met deze effectieve trimhandle!

Een beetje afhankelijk van je exacte tuig configuratie (toptuig vs 7/8, wel of geen babystag etc) bedien je met de achterstagspanning:

De VOORstag spanning, en
De mat kromming.

De achterstag spanning wordt vooral bepaald door de krachten in de fok.

Waarom is die voorstagspanning zo interessant? Een lage spanning zorgt voor meer (zijdelingse) doorhang van de stag en geeft een algemeen dieper zeilprofiel. Dus: meer kracht. Vooral leuk op ruime koersen of als t niet te hard waait. Aan de wind, kun je door een strakke voorstag je fok langer laten staan, en hoger tegen de wind in varen.

Samen met de babystag of voorste onderstagen, kun je mastbuiging geven. Ongeveer 1 tot 1.5 x (trimguru's?) de profieldiepte van de mast is prima. het effect is dat je grootzeil over het midden bereik vlakker wordt. En dus hoger en minder krachten ==> langer vol zeil.