Onderwerp: Zeilen en droogvallen in Zeeland

Ik ben altijd een liefhebber geweest van getijdengebieden. De dynamiek van gebieden waar eerst water, dan land en vervolgens weer water is, heeft voor mij een grote aantrekkingskracht.

Ik heb mijn vaste ligplaats op het eiland van Dordrecht. Het dichtstbijzijnde getijdewater is dus Zeeland. Op de wadden ben ik in de loop der jaren ook verschillende keren geweest, maar voor een weekendje varen is het te ver.

Nu staat de Waddenzee regelmatig in de aandacht als het gaat over natuurbeheer en beperkingen voor de recreatievaart. Na alle praat die er in de afgelopen decennia over de Wadden is geweest, zijn de mogelijkheden tot ankeren en droogvallen op het Wad nog steeds behoorlijk ruim.

Zeeland vormt daarmee een schril contrast. Als je goed zoekt langs de randen van de groene stippelijnen die op de kaart langs vrijwel alle banken staan, dan kun je hier en daar nog wel een plekje vinden om droog te vallen (wel een stuk of drie, vier..), maar in de praktijk mag het bijna nergens. De oostelijke hoek van de Oosterschelde is in de laagwaterperiode praktisch afgesloten. Zelfs varen en ankeren is er dan verboden.

Ik heb me vaak afgevraagd waarom de regelgeving en de afsluitingen in de Zeeuwse Delta zo streng en allesomvattend zijn, in vergelijking met de Wadden. Ik kom er eerlijk gezegd niet achter.

Wie zeilt er hier in Zeeland en is ook een liefhebber van ankeren en droogvallen? Wat zijn jullie ervaringen met droogvallen en eventuele handhaving op overtredingen?
Wie weet waarom de regelgeving hier zoveel strenger is dan op het Wad?

--
stegman

Tja, de wadvaarders he. Onderschat niet hoeveel invloed die hebben gehad, om al die sluitngen van gebieden tegen te houden. Natuurlijk liggen we nog continue in de clinch met bijv. LNV, maar door alle weerstand die is geleverd is het denk ik niet zo ver gekomen als in Zeeland.

Ik woon, werk en zeil in Zeeland maar droogvallen, nee ik blijf liever drijven, dat zeilt ook een stuk beter !

It Paradyske schrijft:
Even vooraf, Hans; is 'It Paradyske' de opvolger van 'Paradise Regained'?

Wat de Wadvaarders betreft; daar hebben we het natuurlijk al eerder over gehad. Jullie hebben niks te klagen feitelijk. Maar daar heb ik in Zeeland niet zoveel aan.
Het blijft ontzettend vreemd dat de Zeeuwse & Zuid Hollandse Delta, waar men wat het millieu-aspekt betreft in allerlei opzichten ontzettend aan heeft zitten knoeien nu zo krampachtig beschermd wordt. Alle zeearmen behalve Ooster- en Westerschelde afgesloten; Rijn-Schelde verbinding die er nog meer vanaf heeft geknabbeld en ga zo maar door. Het lijkt wel of men achteraf van alles wil compenseren met een beleid dat in het overgebleven getijdegebied vrijwel niets toelaat.

Kortgeleden kreeg ik een hydrografische kaart van 1986 onder ogen. Toen was er van de huidige afsluitingen nog geen sprake.
Ik probeer al een tijdje te achterhalen wat de geschiedenis en motivering achter het huidige beleid is. Vooral om eens te kijken of er andere aspecten een rol spelen dan op het Wad.
Tot op zekere hoogte zijn de gebieden vergelijkbaar. Waarom mag in Zeeland niet wat op het wad wel mag?
Op het internet is daar echter vrijwel niets over te vinden.

Misschien wordt het tijd dat er Zeeuws-Zuid-Hollandse pendant van de wadvaarders wordt opgericht.

--
stegman

Jutter schrijft:
Boeiende observatie, Jutter.

Als er met je vinkiel en balansroer niks anders op zit dan ten allen tijde de boot drijvende te houden, dan valt er verder ook niks te willen, natuurlijk.

Maar leuker is natuurlijk het een doen en het ander niet hoeven laten.

--
stegman

lodewijk stegman schrijft:Yep, we wilden een beetje in de paradijs sfeer blijven. Dus ik vond het ook wel leuk om m'n naam hier op het forum daar op aan te passen.
Heeft jou boot nog steeds dezelfde naam als toen je hem kocht?
Wel een motivatie om nog wat vaker naar het noorden te komen!

Ben eigenlijk ook wel benieuwd naar de achtergronden van die verhekking in Zeeland. (Al was het maar om het nut van de wadvaarders aan te tonen). Wie zijn de beheerders?

Terugdraaien van die verhekking is heel erg moeilijk, als er eenmaal een stukje tot natuur wordt gebombardeerd/geconfisceerd dan wordt dat slechts zeer zelden weer prijsgegeven. Tenminste als het gaat om het rijk. Instanties als staatsbosbeheer/natuurmonumenten, zijn al iets soepeler met het openstellen.

It Paradyske schrijft:
Alleen al het Oosterscheldegebied wordt beheerd door een scala van beheerders: RWS, Staatbosbeheer, Natuurmonumenten en Het Zeeuws Landschap onder andere.
Wie wat beheert is mij nog niet duidelijk. Tot het Oosterscheldegebied worden bijvoorbeeld ook allerlei binnendijkse gebieden gerekend, zoals de Prunjepolder (Plan Tureluur), een stuk 'nieuwe natte natuur' op Schouwen.

Wie is feitelijk de beheerder van de Waddenzee? Op de jaarvergadering van de Wadvaarders is daar wat over gezegd, maar het is me alweer ontschoten hoe die vork in steel zat. Het was ook een veelkoppig monster, als ik het me goed herinnner.

Afgelopen jaar voor Stavenisse iets te ver doorgevaren en drooggevallen in verboden gebied.

Stom ding zo'n GPS. Je weeet dan dus precies waar je uithangt.

Ik heb diverse malen de dames en heren van de politie langs zien varen. Mits zij goede uitkijk hielden kan ik hen niet zijn ontgaan. Hun prioriteiten lagen blijkbaar elders. Overigens is dat mijn enige ervaring met (niet) handhaving.

zeehond schrijft:
Ja, ik vraag me ook af hoe streng die handhaving is.
Feit is wel dat je in Zeeland zelden drooggevallen schepen ziet. Een van de weinige plekken waar het me tot nu toe opviel was de zuidpunt van de Roggenplaat bij de ingang van de Hammen. En inderdaad: als je op de kaart kijkt komt de plaat juist daar net buiten de groene stippellijnen. Ook bij Stavenisse (vlakbij het Keeten) zie ik wel eens mensen droogvallen. Meestal met relatief kleine motorbootjes. Locaal volk uit de haven van Stavenisse, denk ik. Net voor de dijk ligt daar inderdaad een zone 'waar het mag'.

Bij het daadwerkelijk vinden van die toegestane plekken met behulp van GPS is een kaartplotter waarbij je daadwerkelijk je positie op de kaart ziet, bijna ontbeerlijk. Je kunt dan in de 'vrije zone' een beetje rondpionieren tot je een geschikte plek hebt gevonden.
De enige andere methode is een punt (of een aantal punten) in het toegestane gebied als waypoint in te voren en dan ook daadwerkelijk op dat bewuste punt droog te vallen. Nadeel is dat die plek als je eenmaal ter plekke bent minder ideaal kan blijken (te diep, te ondiep, niet vlak genoeg, usw.)

Ik heb de boot (Southerly 28) nog maar kort en tot nu toe heb ik (ondanks de thuishaven) gek genoeg meer ervaring met droogvallen op het Wad dan in Zeeland. Tot op heden ben ik in Zeeland eigenlijk alleen maar dooggevallen langs de Krabbenkreek, waar ook een aantal plekken zijn buiten het verboden gebied.
Nou is dat een tamelijk beschutte plek onder de meeste omstandigheden. Hoe beviel in dat opzicht het droogvallen onder Stavenisse? De plek waar ik hierboven over spreek ligt in de invloedssfeer van de beroepsvaart die van Wemeldinge naar de Krammersluizen vaart en lijkt me nogal onrustig in dat opzicht, met name bij 'gaan staan' en 'loskomen'.

Heb je buiten de genoemde plek nog ervaring met droogvallen in Zeeland? Ik heb zelf ook wel wat ideeen voor goeie plekken, maar ik hoor graag de ervaringen van anderen.

--
stegman

Hoi Hans,

Teveel diepgang hier denk ik..... Letterlijk dan

It Paradyske schrijft:
Dat bedoel ik. Er is hier in het zuiden helemaal niemand in droogvallen geinteresseerd. Ze kunnen al die verboden net zo goed opheffen. Maakt geen enkel verschil.

Aan de andere kant ook niet zo erg, die geringe belangstelling. De mogelijkheden zijn niet oeverloos, dus misschien is het maar het beste zo.

--
stegman

Geen daadwerkelijke ervaring maar ik ben ook wel benieuwd. Wilde het dit jaar eens uitproberen. Op de Oosterschelde.

Ik dacht dat ik aan de noordkant van de Roggenplaat, zo'n beetje tegenover Plompe Toren ook wel eens platbodems heb zien droogvallen. Het lijkt er wel op dat dit binnen het "verboden" gebied ligt.

Aan de westkant zo in de buutr van Boei H2-H4 zit een smalle strook waar het zou mogen, maar is het daar niet te stijl?

Groeten,
Cees

Heren,

Ik kan jullie wellicht wat antwoorden geven. Beroepshalve ben ik werkzaam bij de organisatie die toezicht houdt / handhaaft in de Natura 2000 gebieden.

De Oosterschelde is ook Natura 2000 gebied. Het feit dat een bepaalde organisatie beheerder is zegt niets over wie de wetgeving moet handhaven. Gebieden die onder de NatuurBeschermingswet (NB-Wet) vallen, vallen onder het bevoegd gezag van de provincie. (Zeeland in dit geval). De provincie ziet o.a. toe op illegale betreding, verstoring, naleving van vergunningen van dijkverzwaringen, zandsuppleties, zandwinning etc.

Buiten de formele toezichthouder kunnen KLPD e.d. natuurlijk ook toezicht houden. Iedere organisatie heeft dus zijn eigen primaire aandachtspunten. De provincie dus de natuurwetgeving, de KLPD waarschijnlijk de vaarreglementen. Zolang je dus geen grote overtredingen begaat t.o.v. het BPR zal de KLPD je niet snel bekeuren. Als je echter niet voldoet aan het BPR en tegelijk ook op een plaat droog valt waar dat niet mag, dan kan de KLPD daar ook wat mee. Het is dus niet gek dat ze je niet hebben bekeurd o.i.d. Waarschijnlijk deed je verder niets geks. Andersom, kan de provinciale toezichthouder ook tegelijk BPR overtredingen meepakken.
Het zal jullie niet verbazen dat voor de Waddenzee de toezichthoudende organisatie de respectievelijke provincies aldaar zijn.

Ik ga jullie verder natuurlijk niet vertellen waar wat en hoe we toezicht houden. Dit hangt sterk af van prioriteiten, weer, planningen, getij en capaciteit. We zien toe vanaf het water met schepen en vanaf het land. Ik vind ook niet dat ik dat hoef te doen. Als iets verboden gebied is, dan is dat verboden gebied. Of je het er nu mee eens bent of niet. Als je er voor kiest de natuurwetgeving aan de laars te lappen, dan is dat je eigen keuze en loop je het risico daar op aangesproken te worden. Er zijn beperkte gebieden in de Oosterschelde waar je mag droogvallen, maar grotere gebieden waar dat niet mag.

Ik ben het met jullie eens dat het lastig is te doorzien waarom op het oog op het Wad meer is toegestaan dan op de Oosterschelde. Beide gebieden vallen onder dezelfde wetgeving. Ik zit zelf ook nog met die vraag.

Die wetgeving wordt overigens opgesteld door Europa. De gebieden worden ook door Europa aangewezen. De vergunningen daarbinnen (bijvoorbeeld voor zeegroenten snijden) worden dan door de provincie afgegeven en dus ook door die provincie gehandhaafd.

Ik lees het wel als er verder vragen zijn,
Groeten,
Durk-Jan

Mensen verbieden andere mensen iets.
Maar die zelfde mensen stellen zichzelf boven die wet.

tondini schrijft:
Verklaar je eens nader Ton?

Op de Oosterschelde zijn hele stukken verboden voor mensen dus ook voor mijn.
Maar voor bobo's is een uitzondering.
Als die naar de zeehonden willen gaan ze op onze kosten met een boot van de RP er even heen op een mooie zomerdag.

De laatste drie posts dragen eigenlijk totaal niet bij aan de discussie over de organisatie van het natuurbeheer van dit mooie stukje water en ik wil iedereen dan ook van harte aanmoedigen om hier vooral niet op te reageren.

@Durk-Jan: "Door Europa" is zo'n dooddoener. Kan je aangeven welke instantie binnen "Europa" verantwoordelijk is voor het toewijzen van die verboden gebieden? En eventueel ook, van welke instanties ze hun gegevens krijgen?

Ben het eens met Apae. Als we iemand op een bepaalde wet willen aanspreken wordt al snel gezegd tja... is door europa in Brussel besloten, wij zorgen alleen maar voor de handhaving.

cmental schrijft:
De strook die je noemt zit aan de oostkant van de Roggenplaat, maar ik begrijp welk stukje je bedoelt. Dat is de plek waar ik in een eerdere post over spreek. Er liggen regelmatig bootjes.

Ik heb er zelf nog nooit gelegen en ik heb inderdaad de indruk dat de rand van de bank daar vrij stijl afloopt. Meestal ligt men met de boeg naar de bank. Of er echt wordt drooggevallen of dat men er alleen maar 'aanlegt' weet ik niet. Ik denk het laatste.
Ongeveer tegenover de Plompe Toren ligt de ingang van een geul die de Roggenplaat in loopt. Misschien lagen die platbodems die je zag dus wel voor anker.
Die plek is overigens wel 1 van de plekken waar ook regelmatig zeehonden liggen. Je kan ze soms vanaf de haven van Burghsluis met de kijker zien liggen.
Als je de natuurbeschermers er sjaggerijnig wilt maken moet je dus daarheen gaan ...

--
stegman

Tsss. Inderdaad Oost! (moet je over de marifoon in geval van nood niet doen... ) Dan hebben we het over dezelfde plekken.

Ik zal het binnenkort eens van wat dichterbij gaan bekijken.

Lagendijk schrijft:
Het verhaal over handhaving is wel verhelderend. Een boot van de Provincie ben ik overigens op de Oosterschelde nog nooit tegengekomen. Maar misschien zijn ze ook niet zo herkenbaar als die van de Politie of RWS.

Zoals iemand anders al opmerkt is "Europa" inderdaad een iets te makkelijke kop van jut.
De wetgeving rond de Oosterschelde bestaat al minstens 15 jaar. Ik denk dat de invloed van Europa op natuurgebieden toen nog niet zo groot was of misschien wel helemaal niet aan de orde.
Het gegeven dat pakweg 95 % van de droogvallende platen in de Oosterschelde gesloten gebied komt voort uit een Nederlands initiatief.

Ik denk wel eens dat de Provincie zo graag zeehonden in de Oosterschelde wil (toeristische attraktie!) dat alle streven daarop gericht is. De afsluiting van het Oliegeultje in het vaarseizoen is daar een voorbeeld van.

Het trieste is dat anderzijds in de delta bepaalde aantasting van natuurwaarden voor lief werd genomen, zo lang het maar een economisch belang diende. De Philipsdam en de Rijn-Schelde verbinding, bijvoorbeeld.
De Krammer en het Volkerak waren van eenzelfde kwaliteit als de Oosterschelde, wat natuur betreft, maar niemand heeft een kik gegeven toen die werden opgeofferd om te verworden tot zoetwaterplassen die aan het eind van de zomer consequent stinken als gevolg van blauwalg.

--
stegman

Ik kom vanavond met een uitgebreider antwoord, ook ambtenaren moeten gewoon werken tijdens werktijd (al zou je dit bijna als werk kunnen beschouwen)

Europa is inderdaad een algemeen begrip en aanwijzing van N2000 gebieden ligt uiteraard wat genuanceerder. Ik zal daar vanavond wat meer over schrijven, evenals over de zichtbaarheid.

Durk-Jan

Goed, Europa dus:

Natura2000 (N2000) bestaat eigenlijk uit 2 Europese richtlijnen: Habitatrichtlijn en vogelrichtlijn. Lidstaten kunnen gebieden die van groot (Europees) belang zijn voor deze richtlijnen aanmelden. Dit kan zijn omdat in een bepaald gebied bepaalde soorten voorkomen die van groot belang zijn op Europese schaal en daardoor bijdragen aan het Europese netwerk van natuurgebieden.

De Europese Commissie (= dus Europa) heeft in 2000 de door het ministerie van LNV (= Nederland) aangemelde gebieden in het kader van de vogelrichtlijn op de lijst geplaatst en in 2004 de door LNV aangemelde gebieden in het kader van de habitatrichtlijn.

De Europese Commissie plaatst de gebieden dus op de N2000 lijst, maar de lidstaten melden ze zelf aan.

Vervolgens moeten de lidstaten instandhoudingsdoelen formuleren. Dat is dan weer verplicht vanuit de habitatrichtlijn. De lidstaten zijn verplicht om de betreffende gebieden in een gunstige staat te brengen (en te houden). Tot slot wordt er door LNV een aanwijzingsbesluit geformuleerd waarin de precieze begrenzing wordt vastgesteld en ook de instandhoudingsdoelen worden uitgewerkt.

Dan het toezicht van de provincie Zeeland:

Alle deltawateren, Voordelta incluis, vallen onder de NB-wetgeving (= habitat en vogelrichtlijn samen). We moeten dus prioriteiten stellen. Waar gevaren wordt is afhankelijk van weer, getij, seizoen, capaciteit en verplichtingen. Dat de meeste zeilers geen toezicht van de provincie ervaren kan goed kloppen: de meeste zeilers varen in de grotere diepere geulen, en daar is het nou net niet te doen voor het toezicht. Dat speelt zich toch meer af op de slikken en schorren, platen etc.

Verder nog iets over het feit dat aantasting van natuurwaarden eerder voor lief werd genomen ter faveure van economisch belang:

"Toevallig" weet ik hier ook nog wel wat vanaf. De deltawerken zijn destijds aangelegd na 1953. Na de ramp was heel NL ervan overtuigd dat een dergelijke overstroming nooit meer mocht gebeuren. Het deltaplan werd uitgevoerd, waarbij veiligheid voorop stond en de dammen ontegenzeggelijk veel economisch voordeel meebrachten voor Zeeland (en NL). De Oesterdam en Philipsdam zijn niet alleen maar voor een Schelde-Rijn verbinding aangelegd, maar waren absoluut noodzakelijk om de bekkens te verkleinen zodat de stroomsnelheden afnamen waardoor later de andere dammen gebouwd konden worden.

Hoewel men destijds wel iets wisten van de negatieve effecten op de natuur, waren de huidige omstandigheden niet te voorzien. Wel is gaandeweg de bouw veel nieuw inzicht gekomen en is het sluitstuk, de Oosterscheldekering, een open kering geworden waar dat in het begin de bedoeling was dat het een dichte dam zou worden.

De laatste jaren is er heel veel werk verzet door diezelfde overheden om de negatieve effecten weer teniet te doen. Het Veerse Meer bijvoorbeeld was tot 2004 een meer met grote aanvoer van voedselrijk polderwater. Het gevolg was een slechte waterkwaliteit. In 2004 is de doorlaat in de Zandkreekdam in gebruik genomen (Katse Heule) waardoor er nu een veel hoger zoutgehalte is. Als je nu op het Veerde Meer vaart zie je op een diepte van meer dan 2 meter de bodem onder je door schuiven.
Op dit moment is de "kier" van de Haringvlietdam in het nieuws. Ook hier is het de bedoeling om het Haringvliet weer deels zouter te maken. Dilemma hier is de zoetwater inname door de landbouw op het Spui.

Deze dilemma's kom je ook tegen op het Krammer-Volkerak. Iedereen ziet in de zomer de blauwalgen welig tieren. Vermoedelijk de beste oplossing is om dit bekken ook zout te maken door water uit de Oosterschelde in te laten. Alleen, ook uit het zoete Krammer-Volkerak halen landbouwers zoet water. Bovendien zou er een grote zoutindringing optreden via de Brabantse riviertjes. Toch lijkt uiteindelijk een zout meer met wellicht wat getij de beste oplossing.

Wat veel mensen ook niet weten is de zandhonger van de Oosterschelde. Door de aanleg van de OS-kering is het getij toch nog sterk verminderd. Het systeem van platen en geulen is zich nog steeds aan het aanpassen aan de nieuwe situatie waardoor er zand van de platen afkalft en in de geulen verdwijnt. Dit heeft tot gevolg dat er over pakweg 50 jaar geen droogvallende platen meer zijn...
Deze zandhonger is een groot probleem, want er komt geen zand meer binnen uit de Noordzee (de kering houdt dat tegen) en ook niet vanuit de rivieren. Grote hoeveelheden suppleren of de platen vasthouden zijn dus alternatieven. Hiermee wordt nu driftig geëxperimenteerd, wat soms vreemd over komt omdat er dan ineens met baggerschepen en graafmachines midden op platen wordt gereden/opgespoten.

En ja, om al deze problemen ook bij bestuurders op het netvlies te krijgen, is het soms nodig om een bezoek te brengen aan deze gebieden.

Kortom: De inperking van de deltawateren met de ecologische gevolgen is een direct gevolg van de aanleg van de deltawerken. Niemand zal er, zeker in de jaren '60 en '70 aan hebben getwijfeld of we deze moesten aanleggen. Wel is er gaandeweg al besef geweest van de gevolgen, maar pas de laatste jaren is dit besef echt doorgedrongen en wordt er hard gewerkt aan verbetering hiervan, met behoud van veiligheid!

Durk-Jan

Dat Natura-2000 is toch dat gebeuren waar Nederland meer gebieden voor heeft opgegeven dan de rest van Europa bij elkaar?

Nou ja vwb Zeeland en de Wadden vind ik het alleen maar goed, is prachtig en moet prachtig blijven.