Onderwerp: Stand motorhandle tijdens zeilen

Sinds ik een keer met 6 bft op het Volkerak bijna voor een binnenvaartschip stil kwam te liggen na een overstagmanouvre, heb ik de sleutel altijd in het contactslot zitten en (om vlot te kunnen starten) de motorhandle op 3/4 kracht vooruit. Zo zeilen we over 's Heeren waterwegen.

Nu kan ik vanaf een knoopje of vier de schroef (geen sailadrive) door de vaarsnelheid in beweging zien komen; draait dan flink rond soms!
En nu komt de vraag: betekent dat dan, dat met de motorhandle in 'vooruit' de motor ook continu tornt? En dat de waterpomp ook steeds koelwater aanvoert? Of werkt dat zo niet?

is niet goed dat ie mee draait, vraag me niet waarom.
ik zet hem altijd in de achteruit.

Zit er nog wel olie in?

Nee hoor, je schroef draait wel en de motor niet: je bent je koppeling aan het mollen!
Schroef blokkeren tijdens zeilen ALTIJD in achteruit!
Deze kleine mechanische keerkoppelingen zijn zelfbekrachtigend en gebruiken hiervoor het askoppel.
Geldt zowel voor lamellen- als conuskoppelingen.
Als je schip op de wal staat kun je met de koppeling in vooruit je schroef met de hand niet achteruit draaien zonder de motor mee te nemen - dan werkt de bekrachtiging, maar de andere kant op niet: dus bij een in vooruit staande keerkoppeling kun je de schroef met de hand wel vooruit draaien: dan slippen de conussen/lamellenpakketten met als gevolg slijtage.
Tijdens zeilen met wat meer wind wil de schroef vooruit gaan draaien terwijl de motor stil staat, dus de bekrachtiging werkt dan niet.
Bij achteruit werkt het verhaal andersom: als dan de schroef vooruit wil gaan draaien werkt de bekrachtiging wel zodat de schroef de motor mee moet nemen, en bij onze gangbare snelheden lukt dat de schroef niet.
Je kunt het zelf proberen, ook in het water, of op een lange avond uitvissen hoe je keerkoppeling werkt: het is echt geen "rocket science".

Helder verhaal, dank!
Voortaan blokkeer ik de zaak dan via de handle in 'achteruit'
Weer wat geleerd!

Kitehert schreef :
Meestal is dat ok, maar er zijn ook (Yanmar?) die dat niet ok vinden.
Dus dan moet de handel in neutraal staan.

Heb een farymann. Ga het iig testen en monitoren!
Was me iig 'op de kant' staande met de Leisure al opgevallen dat ik de schroef wel vrij de éne kant op kon draaien, en niet de andere. Toen niet over nagedacht hoe/waarom, maar nu kan ik het plaatsen.

Hangt van de koppeling af of die er onder lijdt of niet. Voor sommige merken/fabrikaten maakt het niet uit. Ik heb een ZF koppeling achter mijn motor en daar staat expliciet in vermeld dat op een zeilboot de schroef gewoon mee mag draaien. Ik vind dat leuk want nu hangt er een dynamo aan en word er stroom opgewekt als de schroef mee draaid. Als ik de energie niet nodig heb, dan gaat de keerkoppeling in zijn achteruit en zet ik hem stil.

Als ik me goed herinner mag de keerkoppeling van onze Yanmar ook in vrijloop tijdens het zeilen. De schroef gaat vanaf 3 knopen vaart meedraaien, bij 4,5kts wordt dat voelbaar en boven de 5 produceert dit trillingen die bepaald niet prettig zijn. Er zal wel een onbalans ergens in het systeem zitten.
Zodra ik me eraan stoor gaat de hendel in achteruit en is het probleem opgelost. Een vrijdraaiende schroef zou iets minder moeten remmen dan een stilstaande, maar ik heb het nu diverse keren bekeken op het log en zie geen enkel verschil tussen meedraaien en stilstaan.

Of het vrij laten meedraaien van de schroef tijdens het zeilen schadelijk is voor de keerkoppeling is sterk afhankelijk van het fabrikaat van de keerkoppeling.

Een tijdje terug was er al een discussie over dit fenomeen waarin ik dit schreef

Ha, interessant topic, bedankt!
Ik heb overigens een TMC 40M Technodrive Twin disc C40M keerkoppeling.
Als ik het door Lodewijk genoemde topic zo doorlees, lijkt me dat die het fijner vindt om niet onbelast rond te draaien. Maar ik zal aan boord nog eens zien of er iets over te lezen valt in manual en /of sticker materiaal. De ATF olie van de KK verversen is sowieso op korte termijn het plan.

Hier een Vetus met een TMC40M. Lekker in de vrijstand meedraaien en zo weinig mogelijk weerstand creëren.

Er zijn vele soorten keerkoppelingen met allemaal hun eigen eisen/mogelijkheden.
Bij TMC mechanische keerkoppelingen zitten de voor- en achteruit conussen op de secundaire (de uitgaande) as. Bij vrijloop draait alleen de secundaire as (onbelast), en de tandwielen staan stil - dus geen slijtage (van betekenis).
Bij vele oudere Volvo koppelingen (en ik meen ook de meeste saildrives) zitten de schakelconussen in het primaire deel, dus voor de reductie, wat inhoudt dat bij vrijloop de tandwielen wel mee blijven draaien - nu dus meer weerstand en meer slijtage in vrijloop.
Bij hydraulische keerkoppelingen zijn er types die een oliepomp op de ingaande (motor)as hebben waardoor in vrijloop een deel ongesmeerd draait. Andere fabrikaten hebben hier weer voorzieningen voor getroffen waardoor vrijloop onder zeil wel is toegestaan.
Zoals met bijna alles: kijk wat de fabrikant zegt/voorschrijft.