Onderwerp: Hoe lang kan een polyesterboot mee?

Berghout-2 schreef :
ja, dat is een van de redenen dat de eerder aangehaalde lasers slapper worden. Bij aramide(kevlar) is het nog veel erger.
Er zijn voor polyester diverse processen die het laminaat aantasten. Een er van is water, polyester is niet compleet waterdicht, en het laminaat verzadigd zich. Hoewel de sterkte vooral uit de vezels komen, tast het water de hars wel aan. Dit heeft een kleine invloed op de totale sterkte. Een van de verhalen die de rondte gaat is ook dat composiet geen materiaal moeheid kent. Dit is een fabeltje. microscopisch kleine scheurtjes vormen elke keer dat laminaat belast wordt. De reden van het slapper worden. en dan UV nog. het tast lakken aan, en ook zeker harsen en dus gelcoats. Het wordt op den duur dof.
Dan is er nog de polymerisatie van de hars, die blijft doorgaan. De hars wordt steeds harder en brosser.

Alle kleine beetjes die ik hier aanhaal zijn van invloed op de uiteindelijke levensduur en gebruiksduur. Hoewel polyester eigenlijk niet vergaat, verliest het wel veel van zijn eigenschappen. Door overgedemensioneerd te bouwen is veel wel op te vangen.

Voor projecten in de infrastructuur wordt bijvoorbeeld 100 jaar voor de structuur genomen en 50 jaar voor de coating. Ik denk dat je met polyester rompen ook die kant wel op kan gaan. Hoewel minder stijf en gevoeliger voor scheuren,kan zo'n romp dan nog best even mee. Het probleem met de levensduur zal zich vooral voordoen in alles wat op de romp zit. rolfok installaties, rolgrootzeilen, lieren op het randje van het toelaatbare, en vooral de interieurs die het gaan begeven zal menig boot de das om doen.

mocht een boot vanwege eigenschappen gewild zijn dan is er altijd een refit uit te voeren waarbij de romp weer verstevigd wordt, en waardoor de levensduur verlengd word(zoals bij bijvoorbeeld de cal 40 veel gebeurt)

Wat ik dan verder nog kwijt wil, eerder werd de marieholm aangehaald, maar daar in wil ik dan nog de waarschip kwarttonner vermelden. Hoewel vele inmiddels gesloopt zijn, hebben de nog zeilende bootjes amper iets van hun kwaliteit verloren, in stijfheid en sterkte. en de gesloopte boten hebben een minimale impact op ons milieu gehad. Polyester is leuk, maar met een beetje aandacht blijft hout toch veruit het superieure materiaal om bootjes van te bouwen.

jmarinis schreef :
Waar het in mijn commentaar om gaat is de risico inschatting. Er is geen wekker die op een vooraf bekend tijdstip afgaat. Ga jij in het zicht van de haven ontdekken dat jouw boot net de laatste zeemijl heeft gevaren of ergens halverwege op de oceaan? Dat weet je van te voren niet, dus zul je afhankelijk van het soort gebruik andere keuzes maken en eerder of later beslissen of een boot wel of niet aan z'n eind is gekomen. Daarnaast heb je ook zeilers varierend van voorzichtig tot roekeloze waaghalzen die een andere risico inschattingen maken. Allemaal keuzes die mede bepalen wanneer een boot voor de eigenaar de laatste zeemijl heeft gevaren.

Er is geen eenduidig antwoord wanneer een boot aan z'n eind is gekomen. Het soort gebruik en het karakter van de eigenaar zijn een belangrijk onderdeel van die beslissing.

Wanneer ik dat chargeer kan een duikende booteigenaar ook een gezonken boot die als duikstek en kunstmatig rif dient nog beschouwen als "niet aan z'n eind". Het is maar net hoe je het ziet.

hnrts schreef :
Kan jij van een stalen schip, zonder een ultrasoonmeting, vertellen of het staal nog dik genoeg is om de oceaan op te gaan?

Zelfde vraag voor hout; zie jij of het van binnenuit rot?

Ik niet, dus in principe is uitvaren met elke boot een risico.

Gr, Arent

hnrts schreef :
Alsof oude polyesterboten met roekeloze waaghalzen aan boord op zee in het zicht van de haven plotseling uit elkaar vallen en zinken ??

Als je jezelf veiliger voelt op een jonge of nieuwe boot is dat oke, maar dit is onzin en bangmakerij niet gebaseerd op enig feit.
Er is geen enkele aanwijzing dat een oudere polyesterboot minder zeewaardig zou zijn dan een nieuwe.
Eerder andersom: afvallende kielen komen nooit voor bij oude polyester s-spanten maar wel (heel zelden) bij een jonge CE gekeurde AWB uit de fabriek.
Is dat een reden om die af te schrijven voor zeereizen?

NB Bangmakerij is een heerlijke marketing strategie ( neem "Verishure" ) ook voor de watersporthandel. Iedereen koopt zich suf aan uitrusting en elektronica om het maar "veilig" te maken. Wee de roekelozen die zich zonder al die spullen op zee durven te begeven. In dat kader is het ook wel fijn 40plus polyester boten als potentieel onveilig of "afgeschreven" te positioneren en kopers als roekelozen, met zo veel oud spul op de tweedehandsmarkt.

Zijn er gevallen bekend waarbij een oude polyesterboot uitelkaar valt en zinkt ? Bij mij niet bekend. Dat zegt natuurlijk nog niks maar wel dat het einde van een polyester boot volgens mij door andere oorzaken in beeld komt.

Kwa risico inschatting behoorlijk voorspelbaar lijkt mij.

Dat is niet te zeggen over stalen en houten boten. Daar kan veel meer onzichtbaar leed in zitten.

Datzelfde is denk ik ook wel te zeggen over moderne lichtgebouwde polyester jachten waar structurele problemen kunnen ontstaan. Dat heeft dan niet zozeer te maken met ouderdom als wel met een ontwerp- of bouwhout. Ze zijn nog jong en onbewezen.

Vermoeiingsschade in staal begint *altijd* aan het oppervlak. En is dus inspecteerbaar. Vermoeiingsschade aan GFRP begint *altijd* aan het oppervlak van de vezel. Niet inspecteerbaar.

Ik dacht meer aan staal (en hout) dat plaatselijk alleen nog door de verf bij elkaar gehouden wordt.

Arent schreef :
Ja.
En ik ruik het en hoor het en proef het

JotM schreef :
Zet eens het aantal doorgeroeste afgeschreven stalen jachten uit de 70er jaren tegenover het aantal ingezakte polyester boten uit die tijd naast elkaar, zou ik zeggen? Dan lijkt dat "verborgen" probleem bij polyester nog wel mee te vallen.

Erikdejong schreef :
Feitelijk is deze constatering juist, maar het is wel goed dat in perspectief te zien. Met deze toplasers wordt in die 5 jaar gedurende meer uren gezeild, dan de normale recreatielasers in hun hele bestaan. 4 tot 6 uur per dag is heel gewoon. Vaak 1 of 2 jaar topwedstrijden en dan nog een paar jaar als trainingsboot.

Voor zover ik merk vaart mijn Grinde alsof ze net opgeleverd is. Nergens kraakjes of bungelende stagen; voorstagdpanning is heel pima snaarstrak te trimmen.

In contrast tot de 20(?) jaar oude Dehlya 22 die mijn ouders gehad hebben. Daar lekte vanalles; is van nature al een heel licht bootje natuurlijk…

Ik denk niet dat er veel algemeenheden bestaan; onderhoud en intensiteit waarmee een boot gebruikt zijn hebben ook invloed…

martinw schreef : Waarbij opgemerkt dat dit soort boten zeer licht gebouwd zijn.Mijn oude Finnjol zag je ook indeuken als hij niet goed op de trailer stond. Maar je kon er wel gewoon decennia mee doorvaren.

Ik heb wel eens tijdens een pinkstertocht tegen de huid van een polyester bootje proberen te slapen die bij elke golf een beetje maar wel merkbaar bewoog. Er gingen toen wel wat vermoeiingscurves van m'n studie door mijn hoofd en hoe die redelijk voorspelbare eigenschappen van metaal zijn toe te passen op GRP. Maar de boot in kwestie zeil nog prima rond. Zal hooguit een beetje verslappen voor de jaren heen denk ik zo.

Niemand een passende formule om het wetenschappelijk te onderbouwen? Valt me tegen mannen.

Philip schreef :
Als een polyester boot op de kant staat klemmen de deurtjes soms wegens vervorming van de romp, in het water weer niets aan de hand.
Zelfde effect met verstaging spannen en/ of mast eraf en er weer op.
Motoruitlijning moet om die reden ook altijd met boot in het water.

Nu is het ook zo dat sommige schepen er op gebouwd zijn om te kunnen bewegen.

Reed schreef :
Dat zal niet meevallen. Zoveel verschillende werven, zoveel verschillende harsen, verschillende diktes en productiemethodes.
m.a.w. een polyesterboot is geen standaardproduct. Bijna iedere boot is uniek. En daarom is het erg moeilijk om er een formule op toe te passen.

Ja dat leer je op de zeevaartschool: "Hogging and Sagging" voor alle zeegaande schepen. Mooie filmpjes.
Tijdens de storm van 26 januari 1990 op Noordzee was ik dienstplichtig varend op een S-fregat bij de Kon.Marine. Tijdens de inspectierondes hoorden we steeds een krakend geluid in een van de portalen dat we maar niet konden duiden. Uiteindelijk bleek door het bewegen (torderen) van het schip op de golven dat de rubberen pakkingen deed kraken van een groot luik. Stonden we wel even van te kijken.

Echter denk ik dat dit soort bewegen niet van toepassing is op polyester jachtjes, daar heeft de vervorming weer andere oorzaken.

Heerlijke filmpjes. Zo ernstig als op het binnenvaartschip waarop ik een vakantie lang meevoor is het nog niet. Deze Dortmunder was nog grotendeels geklonken. Bij windkracht 7 op het IJsselmeer bewoog de romp letterlijk met de golven mee. Wat niet echt mee hielp dat we staalplaten in het ruim hadden van een voor de graanvaart gebouwd schip. Grootste risico was wel dat de klinknagels het niet zouden houden. Bij laden en lossen moest je ook extra kritisch zijn en zorgen voor voldoende gelijke belading om te grote spanningen in de romp te voorkomen. We verhaalden dan ook wat vaker dan modernere binnenschepen al moet ook daar het verhalen voor een gelijkmatig belading nog steeds Als je een binnenchip in balast tegenkomt, zie je vaak wel dat de romp een behoorlijke buiging aan kan. Bij de zeevaart was vroeger het risico van het loslaten van klinknagels in de huid vanwege de voortdurende bewegingen van de romp allerminst denkbeeldig.
Denk niet dat polyester dezelfde mate van flexibiliteit biedt al boog de bodem van mijn polyvalk ook wel enigszins mee onder druk.

Onze plastic boten bestaan uit:

Onverzadigde polyesters. Polyesters, de thermohardende soort, zijn relatief broos en worden versterkt met vulstoffen, waarvan glasvezel gemakkelijk het populairst is. Glasvezelversterkt polyester; daarvan is dus uw boot gemaakt.

Over de levensduur kun je niet veel vinden maar onderstaande is wel aardig geruststellend:




Verder als bron: BCE (Big chem. Encyclopedia):

Unsaturated Polyester Resins
Fundamentals, Design, Fabrication, and Applications
2019, Pages 199-231
This chapter deals with various cases of degradation of unsaturated polyester resin (UPR)-based materials (composites with polyester matrices and polyester interpenetrated networks). The consequences of degradation mainly on mechanical and engineering properties are presented from a structure-relationships point of view. Two main kinds of mechanisms are presented, namely physical (chemicals and water penetration) and chemical mechanisms (hydrolysis, radiolysis, photolysis and photooxidation, and thermal oxidation) together with experimental trackers, existing kinetic models, and some of their available parameters. It seems in particular that the lifetime prediction of UPR-based materials submitted to chemical aging remains an open issue due to the nonideality of networks.

Je zou daaruit kunnen opmaken dat de discussie nog open is door oa de verschillende verschijningsvormen van de composieten (..remains an open issue due to the nonideality of networks).

Tony schrijft dat al.

Het zal wel meevallen;
een PET fles neemt zoals het er nu uitziet zeker 1000 tot 2000 jaar de tijd om volledig af te breken.
Er zal eerder een risico te verwachten zijn van een bacterie die onze boot gaat opeten, of dat erg is denk ik eigenlijk niet..

Omdat je er nu nog nooit van hoort (een kiel valt er veel vaker af dan dat een boot verbrokkelt) zeil ik zonder last over de baren met mijn 43 jaar oude plastic boot.

De eindconclusie van het artikel in Zeilen wat betreft houdbaarheidsdatum die rond 40 a 50 jaar ligt was meer gebaseerd op economische houdbaarheid. Dat getal klopt wel dan. In dezelfde uitgave van zeilen staat ook een artikel over de Golden Globe Race trouwens, racen met polyklassiekers, dus...

JeePee schreef :
Ehmm ja. MOL lines toch? Dan moet ik hieraan denken...

triXXS schreef : Verkeerd formule gebruikt bij het bepalen van de golfhoogte

Nope. Waardeloos beladen.

Ik denk echt dat de afschrijving van oudere polyester boten komt door hoge uitgaven voor nieuw interieur, stagen, zeilen, motor, dat soort dingen gaan kapot, en zijn te duur voor die laatste eigenaar om te repareren. Ik zie overal groen uitgeslagen boten liggen waarvan alles vergaan is, behalve de boot zelf.

Zwaardopzee schreef :
Klopt helemaal......en toch loont het de moeite soms tegen de algemene adviezen in te gaan met zo'n groen uitgeslagen boot, dat zien we nu bv met de Dufour31 van Magnetron.
Economisch afschrijven staat natuurlijk haaks op recycling en duurzaamheid. Oud polyester netjes in de vaart houden kan best meevallen in je portomonnee en is waarschijnlijk beter voor het milieu dan de volgende 4-6 ton aardolie producten en metalen uit de fabriek te laten rollen.