Onderwerp: Elektrisch varen

nee dat klopt, en dat doe ik ook niet.
Ik zou blij zijn met max 4 knopen electrische aandrijving, maar dan wel 6 uur aan een stuk (ivm ringvaart naar ijmuiden) met een schoon aan de haak 2300 kilo wegende boot.
Als gezegd 5 jaar geleden leek me dat niet haalbaar en hebben we de yanmar ingebouwd.

de overwegingen:
www.dehlerzeilers.nl/forum3/viewtopic.php?f=24&t=1494

@Roozeboos:
En die Yanmar moet je ook gewoon aan boord houden!
Toen ik 4 jaar geleden de €Xr aanschafte, wilde ik meteen de bbm vervangen door elektrisch. Ik had toen geen idee wat er 'te koop' was en ben me gaan oriënteren in een wereld die eigenlijk tegen me zei: 'Niet doen'. De meest gebruikte argumentatie was: 'dat is je bootje niet waard...' Als ik naar die mensen had geluisterd, had ik de boot wel meteen naar de sloop kunnen doen.
Ik ben me toen gaan oriënteren in vermogens en energieopslag op basis van de 5pk bbm. Ik berekende dat 6kW het mooiste vermogen was en dat ik met 100Ah lood-zwavelzuur accu's dat kon doen wat ik het meeste deed: op de motor de haven in en uit. Wilde ik verder, dan de bbm erbij.
Kijk ik naar de stand van zaken 3 jaar later...
De prijs van zonnepanelen is gedaald naar 25% van de prijs destijds.
De prijs van lood-zwavelzuur accu's daalde naar 60% van de prijs destijds.
De LiFePO accu kwam als alternatief.
de prijs van elektromotoren voor aandrijving is maar iets gedaald.
De prijs van fossiele brandstoffen is bijna verdubbeld.
De veranderingen gaan zo snel dat een herberekening van kosten/baten na 2 jaar al hele andere aspecten biedt.
Als je de hele aandrijving van je Loper vervangt door een elektrische inboard van 8kW, waarbij de schroef is aangepast op de gunstige eigenschappen van de elektrische aandrijving, ben je beter af.
Bij het aanhouden van je huidige Yanmar diesel, maar met daaraan een dc generator die een set kleine accu's (60Ah) vol laadt, ga je varen als of je een Prius rijdt, onmiddellijk afvaren en dan slaat de motor aan. Na het aanslaan van de diesel mag je de volle 8kW op de schroef zetten, ik voorspel je, je gaat als de brandweer!
Gebruik je een set relatief kleine zonnepanelen, dan houdt je de accu's vol en hoef je voor in en uit de haven geen diesel meer te gebruiken.
In dat geval heb je de aandrijving van je boot aanmerkelijk verbeterd en flink zuiniger gemaakt. Niet omdat je elektrisch bent gaan varen, maar gewoon omdat je de 'drive train' hebt verbeterd. Ergens tussen de motor en stuwstraal van de schroef ben je kennelijk bezig 10pk in de omgeving te stoppen zonder daar snelheid voor terug te krijgen. Dat is pas echt duur. (en niet erg groen, maar dat laat ik even buiten beschouwing)
Ga je ooit aan de elektrische aandrijving verdienen? Dat kun je vergeten. Zou je ooit aan je aandrijving met fossiele brandstoffen verdienen? Ik denk het niet en vind het raar dat sommige vinden dat je dat wel moet doen als je over gaat op elektrische aandrijving. Dit geldt niet voor jou persoonlijk, maar ik ervaar dat sommigen zo denken en vind dat vreemd.
Is je Loper dat waard? Natuurlijk! Als dat niet het geval was, had je het ding allang weggedaan! Heb je nu het geld ervoor? Tja dat weet ik niet en dat kan wel niet zo zijn. Indien je de motor weinig gebruikt, verspil je ook niet veel. Het zou kunnen zijn dat je met een 2e hands 8pk bbm op een motorstoel al zuiniger en harder vaart dan nu. Als je de mogelijkheid hebt dat met een geleende bbm eens uit te proberen, is dat zeker de moeite waard. Dan weet je wat je te winnen hebt!
Groeten, Peper.

Vandaag even in elkaar geflansd: Rekje voor 16 LiYFePO₄ cellen, komt met een band vast te zitten in het luik onder het bankje onder de dinette.


(Hé Peper, bij ons zit de vloerbedekking altijd bovenop de vloer...
Ja, ik ben altijd al wat eigenaardig geweest, hier dient het ter bescherming van de romp tegen schavielen).
Groet, Peper.

Bent u ook zo'n 'type' dat een balpen eerst open schroeft om te kijken hoe het werkt voordat er maar een letter mee geschreven is? Ik wel. Dat heb ik voor mijn LiYFePO₄ cellen niet gedaan, want dan zijn ze kapot! Even zo goed was ik wel nieuwsgierig en voor hen die net zo nieuwsgierig zijn, heb ik deze foto van een kapotte, open gezaagde cel.


Garage voor kajuitluik en 2 zonnepanelen

1 Het kajuitluik van mijn €Xr sluit niet goed waterdicht af als er een puts water tussen de geleiders naar achteren wordt gegooid. "Dan moet je dat ook niet doen, Peper!" zult u zeggen, maar dat is de makkelijkste oplossing, want als er door een golf een klats water tussen de geleiders komt, dan is het effect hetzelfde. Dan heb ik water in de kajuit, niet veel, maar genoeg om er binnen een natte boel van te maken.
2 Verder heeft de zeilmaker de buiskap op de voorkant van het kajuitluik vastgemaakt, zodat het luik heel goed sluit. Niet slecht, maar als ik met het luik open wil varen, zit de buiskap aan de voorkant niet over de hele lengte vast.
3 Het zonnepaneel om de service accu op te laden en bij te houden, zit op het ontsnappingsluik van het vooronder. Dat zou geen bezwaar zijn als het precies even groot zou zijn als het luik, maar het is iets langer en iets smaller. Soms blijft de fokkeschoot erachter haken, ondanks het geleidingssysteem dat ik ervoor maakte.
Drie kleine dingen die 'perfectie' in de weg staan. Als ik nu 'voorop' een waterkering maak, dan heeft die 'klets water' al een behoorlijke weerstand op zijn weg, maar het kan er nog altijd schuin van boven 'neerplenzen'.
Als ik nu achter de voorste waterkering het zonnepaneel boven de rails en het kajuitluik monteer, kan het water van boven niet meer in een plons tussen de geleiderails komen en heb ik geen last meer van water in de kajuit. Er kan natuurlijk wel water bij, maar niet met een grote hoeveelheid en ook niet meer met zoveel kracht.
Als ik dan tussen de houders van het zonnepaneel een boog van gelijmd triplex maak waarop de drukknopen voor de buiskap worden vast gezet, kan ik het kajuitluik openen en dichtschuiven en kan ik varen met een open kajuitluik en een buiskap die goed vastzit.
Achter die boog heb ik dan ook een mooie ruimte voor een console voor aanwijsinstrumenten zoals log, windrichting, windsnelheid en nog veel meer dingen die ik niet van plan ben, maar het is er dan tenminste wel!
Zoiets dus...

Dat is dan meer een carport dan een garage, maar toch houdt het de plenzen water weg van het kajuitluik. Wil ik het echt dicht hebben, dan kan er nog wel een plaatje triplex boven op. Door het zonnepaneel hoeft dit niet heel erg sterk te zijn.
Er moeten wel twee afwateringsgaatjes aan de voorkant komen, anders kan het eventueel in gespetterde water niet weg.
Het kajuitluik is ongeveer 75cm breed en 80cm lang. De afstand kajuitdak tot de bovenkant van het kajuitluik is ongeveer 6cm maar moet vanwege kabels toch zeker 10cm worden.
Aan de voor-onderzijde moet het met een boog worden geprofileerd om een goede aansluiting op het kajuitdak te vormen. Aan de onderkant wil ik wel een strip mos-rubber plakken om een nette aansluiting te maken op het polyester.
Aan de bovenkant mag het best recht zijn, dan past het zonnepaneel er mooi op.
Dit geldt ook voor de zijkanten. (alhoewel ik iets schuine zijkanten wel mooier vindt) De zijkanten moeten net niet onder het zeil van de buiskap steken.
Aan de achterkant kan de opening achter het zonnepaneel worden opgevuld met een plaat triplex waarvan er meerdere lagen boven op elkaar in een boog worden gelijmd. Hierop kunnen dan de drukknopen worden bevestigd.
De zijkanten worden gemaakt uit stevige hardhouten planken: 45 graden afgeschuind, kortste lengte 580mm.
Ik wil het bouwen van hardhout en de constructie 'gelijmd en geschroefd' maken met polyurethaan lijm en rvs schroeven. Triplex is niet watervast te verkrijgen onder de 10mm dikte en ik zal mijn best moeten doen dit waterdicht te lakken/lijmen. Ik vind hout wel mooi en zal het in de blanke polyurethaan lak zetten.

Dat was het plan...
En dat plan was goed genoeg voor het 35Wp zonnepaneel op het voorste luik en dat was goed genoeg voor de binnenverlichting, de waterpomp de marifoonontvanger en de navigatieverlichting op een 12V 50Ah lood-zwavelzuur accu.
Ondertussen liep ook het project 'elektrische aandrijving'. Toen daarvan de outlines van de energie-opslag duidelijk werden, zou een 35Wp paneel niet meer voldoen en moest er toch meer in de accu worden gestopt dan dit paneel zou kunnen leveren.
Twee 40Wp panelen (inmiddels even duur als het oude 35Wp paneel) zouden de honger naar energie moeten kunnen stillen en de 4kWh_eff 'new technology' accubatterij op peil moeten kunnen houden.
Er zou nu een 'vorst' over het midden moeten komen zodat de beide panelen naar de zijkant op afschot komen te liggen.
De nieuwe panelen hebben een enorme aluminium lijst en zijn zeer buig-stijf. Ze kunnen voor een deel vrij dragend zijn en dat zal het deel worden dat links en rechts buiten de 'garage' uitsteekt.
De panelen worden parallel aangesloten, zodat schaduw op het ene paneel niet meteen voor spanningsval zorgt, maar natuurlijk wel de stroom verminderd. Je krijgt niets voor niets!
De nieuwe panelen komen uit China en dat kun je zien aan de vertaling op de sticker. Ze hebben dan wel het CE merk, maar dat geldt niet voor de vertaling!

Hé bamibakkers, het is 'standard' en niet 'standerd' en standard mag met een kleine letter S!
Veel interessanter is dat de gegevens zijn opgenomen bij een instraling van 1000W/m² en dat is ongeveer het niveau van de zonnestraling in Nederland. De oppervlakte is 306290mm² 1000W/m² is 10W/dm² en bij 30,629dm² zou dat theoretisch 306,29 Watt zijn. Dat is waar bij het absolute nulpunt indien de ladingsdragers niet door de 'Brownse beweging' (is de temperatuur afhankelijke beweging van atomen in een kristalrooster) naar hun oorspronkelijke plaats kunnen terugspringen. Bij 25^oC blijft er dan 40W over. Op een zonnige dag zal dit paneel ook wel zijn 40W leveren. Vanwaar deze exercitie? Het is goed de zonnepanelen zo koel mogelijk te houden, dan leveren ze het best. Isolatie of afscherming van luchtcirculatie aan de achterzijde werkt dus averechts.
Het MPP (maximum power point) ligt voor deze panelen bij 18,72V en 2,14A = 40,0608W. Dat is volgens opgave correct. De booster moet de spanning nog eens met een factor 4 'oppompen' om aan de maximum laadspanning van 64V te komen.
De doorvoer van de kabel zal ik met een goede waterdichte connector doen, die met veel vet en kit op het kajuitdak wordt gemonteerd. Voorlopig kan deze kabel nog wel even door het kajuitluik naar binnen lopen.
Als alles past, volgt lakken en de definitieve montage.
Groeten, Peper.

Stap 1: vervangen lood-zwavelzuur service accu door 4 LiYFePO₄ cellen in serieschakeling.

LiYFePO₄ cellen direct op een zonnepaneel. “Poor man's solar charger”
Ik wil mijn lood-zwavelzuur accubatterij van mijn service accu vervangen voor een LiYFePO₄ accubatterij. Dat wil zeggen, ik ga de laadregelaar voor het zonnepaneel en de lood-zwavelzuur accubatterij verwijderen en vervangen door 4 LiYFePO₄ cellen in serieschakeling. Ik zal een laadregelaar moeten gebruiken om te voorkomen dat de cellen niet worden overladen. Dit wordt geen definitieve situatie, maar een tussenstap als test. Voor hen die erover denken van lood-zwavelzuur over te stappen naar LiYFePO4 accu's en deze op te laden via een zonnepaneel, is dit waarschijnlijk de goedkoopste oplossing. Ik geef toe, het is ook een beetje 'Q&D' (quick and dirty).

Belangrijke eigenschappen waarmee rekening moet worden gehouden:
De open klem spanning van het zonnepaneel is 22,46V. Dit is nagenoeg onafhankelijk van de zonnestraling die op het paneel valt. Ik heb het niet uitgemeten, maar bij een onbewolkte hemel en volle maan zou het paneel toch zo'n 22V moeten leveren. Het levert dan niet voldoende stroom om een vlieg te elektrocuteren, maar het levert spanning.
Bij een zon instraling van 1000W/m² (dit is ongeveer het maximaal haalbare in Nederland en dan moet het paneel loodrecht op de zonnestralen staan.) levert het paneel het maximum vermogen af bij een spanning van 18,72V. De afgegeven stroom is dan 2,14A en gezien de grens aan de maximum zon instraling zal dit ongeveer de maximale stroom zijn. Sluit het paneel kort met een ampère meter dan komt de stroom nog tot 2,43A, maar wordt de energie geheel in het paneel geleverd en zal het paneel warm gaan worden. Het paneel kan hier wel tegen, al neemt de opgewekte stroom dan af.
Conclusie:
Het paneel moet worden aangesloten met draden die een stroom van 2,5A kunnen voeren zonder zo heet te worden dat de isolatie er van afvalt en de isolatie moet zo dik zijn dat deze de 23V paneelspanning 'binnen' kunnen houden. Standaard soepele montagedraad van 1,5mm² met een isolatiewaarde van 500V is ruim voldoende. Er hoeft dan geen smeltveiligheid in de leiding opgenomen te worden, want bij kortsluiting zal er niet zoveel stroom kunnen lopen dat de isolatie van de leidingen zal 'afdruipen'. Ik ga twee panelen parallel aansluiten en dit biedt de mogelijkheid dat er bij kortsluiting de kortsluitstroom van 2 panelen zal lopen, maar dit is nooit meer dan 5A en daar wordt 1,5mm² misschien een heel klein beetje warm van, maar het komt niet tot het smelten van de isolatie of nog erger; brand.
Er is een 'maar' aan verbonden, de veel gebruikte PVC isolatie is niet UV-bestendig. De kabel of leiding mag niet in de zon liggen of moet worden beschermd door een UV-bestendige mantel. Bij een definitieve aansluiting van de panelen zal ik hiermee rekening moeten houden.
De rode streep verbindt de punten waarbij het paneel zijn hoogste vermogen levert bij de diverse zon intensiteiten. Hieruit is af te leiden dat het paneel bij zeer weinig zonlicht in elk geval nog 14,5V levert.
Waarden om rekening mee te houden:
Maximale stroom uit 2 panelen: 4,86A, hoogste spanning uit 2 panelen: 22,46V, maximaal vermogen uit 2 panelen: 80W. Omdat de panelen onder een hoek met elkaar staan is het onmogelijk dat beide panelen hun maximum vermogen leveren (de zon instralingshoek is niet gelijk en het is onmogelijk dat de twee panelen tegelijkertijd de optimale zoninstralingshoek hebben). Het vermogen van 80W en de stroom van 4,86A zullen nooit worden gehaald. 60W bij 4A is een te verdedigen maximale opbrengst voor deze 2 panelen. Een MPPT regelaar zorgt ervoor dat de omzetting van de variabele paneelspanning naar de laadspanning precies gebeurt van uit de hoogste punten in de curves en de zonnepanelen worden dan belast op het gunstigste punt.

De laad-shunt annex overlaad beveiliging.
Afhankelijk van welk type Li-ion accu u heeft, moet de maximum eindspanning worden aangepast. De eindspanning voor LiYFePO₄ cellen is 4V. De spanning kan voor de individuele cel oplopen boven de 4V. Is er bij deze spanning nog een laadstroom, dan kan de cel hierdoor te warm worden en uiteindelijk kapot gaan.
Transistor Q4 staat normaal dicht zolang er geen stroom kan lopen van de e (emitter) naar de b (basis). De stroom heeft geen andere keuze dan door de cel te lopen en deze op te laden. De spanning op de cel staat ook over de spanningsdeler R3-R4. De stroom door deze weerstanden is 4V / 399000Ohm = 10uA. De cel wordt dus altijd iets ontladen door de meting. Daardoor is er ook doorlopend een belasting aanwezig en wordt het moeilijk voor de booster om de spanning oneindig hoog op te laten lopen. De booster heeft een 'bleeder' weerstand ie dit tegengaat.
Op de midden aftakking staat een spanning die in verhouding is van de waarden van de weerstanden. In dit geval is dat 249/399 x 4V = 2,4962406015037593984962406015038V. Niet zeuren, dat is gewoon 2,5V indien de spanning op de cel 4V is. U5 is op de aftakking aangesloten met een sensor aansluiting, die de stroom door U5 tot 100mA kan verhogen als de sensoraansluiting merkt dat er meer dan 2,4V op de sensor aanwezig is. De stroom door U5 gaat van 0 tot 100mA in het traject van 2,4 naar 2,5V. De weerstand R5 zorgt ervoor dat de stroom niet boven de 35mA uit kan komen.
Deze stroom loopt van de e naar de b en zet de transistor 'open'. Voor elke mA die van de e naar de b van Q4, via R5 door U5 loopt, lopen er 100mA door de transistor Q4 en die lopen niet door de cel. Bij 30mA loopt er 3A door de transistor. Omdat de booster maximaal 1,1A kan leveren (bij de gunstigste condities) zal 3A een dergelijke zware belasting vormen dat de booster dit niet redt en de spanning daalt. De grootste daling zal plaatsvinden bij de cel waarvan de transistor open staat.
Bij 1,1A bij 4V zal de transistor 4,4W in warmte omzetten als de cel is opgeladen en de zonnepanelen hum maximale opbrengst hebben. Deze transistor kan 8W aan, dat is geen probleem en een klein koelplaatje kan voldoende warmte afvoeren, zodat de transistor niet te warm wordt.
Het is belangrijk dat deze laadshunt elke cel individueel bewaakt. Hoewel LiYFePO₄ cellen heel goed tegen diep ontladen kunnen (tot 80% van de capaciteit), is deze grens er alleen om accu's zonder balancers niet te diep te ontladen. Met deze balancers kan ik meer dan 80% van de capaciteit van de cellen gebruiken zonder de levensduur in gevaar te brengen.
Maar nu de praktijk
Voor de laadregelaars moest een printje worden gemaakt en elk printje werd voorzien van een stukje 1,5mm2 om een oog aan te buigen en deze ogen onder de tapeinden en moeren te monteren.
Daarna werden de gemonteerde printjes in twee stukken krimpkous 'gekrompen' zodat de polariteit van de laad-shunt goed zou zijn aangegeven. Ompolen zou de shunts kunnen vernielen.
De power transistor steekt buiten de krimpkous uit, zodat deze de gevormde warmte beter kwijt kan. De warmte weerstand van de transistor bedraagt 100K/W zodat de transistor bij 1W dissipatie al 100^oC warmer wordt. Misschien moet ik bijspringen met een klein koelblokje... Dat kan dan later worden gemonteerd. Gemonteerd op een cel ziet het er dan zo uit:

'The proof of the pudding is in the eating' en dus werd een testopstelling gemaakt.
De cellen zijn niet geladen en hebben een open klemspanning van 3,31V, welke aangeeft dat de cel op ongeveer 40% van zijn capaciteit zit. Dit is de voorkeurslading voor een LiYFePO₄ cel in opslag.
Het zonnepaneel wordt zoveel mogelijk in de schaduw gezet om een 'worst case scenario' te benaderen. De cellen met de 'balancers' staan in serieschakeling en worden aangesloten op het paneel.
De DVM meet de spanning over de cellen.
Bij het aansluiten van het paneel loopt de celspanning op naar 3,33V, wat er op wijst dat de cel wordt geladen met 0,02V boven de open klemspanning.

Over de hele accubatterij gemeten is de spanning 13,32V

4 x 3,31V = 13,324V de meter wijst 13,32V aan en het is niet duidelijk of het zonnepaneel er in slaagt ook nog maar een kruimeltje stroom in de cellen te stoppen. Een stroommeting moet dit aantonen.

Ondanks de slechte condities (alleen indirect zonlicht) weet het paneel toch nog 350mA in de accubatterij te 'proppen'. De capaciteit van de cellen is 100Ah, er zit 40Ah in, met 350mA heb ik ongeveer 20 uur nodig om de cellen vol te krijgen en te kunnen beoordelen of de balancers bij volle cellen werken.
Ik heb de tijd...
Groeten, Peper.

BD140 heeft max Ic van 1,5 ampere hoor! en de hfe is +- 25 bij hogere stromen, in mijn datasheet tenminste. ik denk dat als hij , of een ander type, 8 watt moet dissiperen je flink moet koelen, en dan zit er ook nog een krimpkous omheen. vraag me af of dat heel blijft?

edit ik zie nu net onder je foto dat je je ook al zorgen maakt om de koeling. inderdaad 100C/W.

is je print enkelzijdig? dan kan jeje afvragen of het geheel wel sterk genoeg is en het koper niet van de printplaat afbreekt.
Ik zou smd doen, en de transistor netjes vastschroeven aan de print, onder een koelplaatje zoals het hoort.
Beter is wellicht fet te gebruiken, met een lage rdson

Terecht opgemerkt Roozeboos!
Ik gebruik een BD138-16 (maar in eerste instantie de BD140 overwogen vanwege de hogere Uce0) met een hfe van >100 bij hogere stromen. Bovendien is het ding ook nog geïsoleerd en heeft eigenlijk alleen Rthj-amb van 100K/W. Verder wordt er een Rthj-case opgegeven van 10K/W. Een klein koelblokje zal die thermische weerstand naar de omgeving wel iets verlagen, maar niet veel.
De stroom zal echter in de 64V serieschakeling van 12 cellen nooit hoger worden dan 1A, dat moet dus wel gaan. Voor deze setting van 4 cellen op 1 paneel, gaat dat krap aan worden.
In de uiteindelijke setting zal er dus niet meer dan 4W per transistor worden gedissipeerd, dat kan de BD138 wel aan.
Een LiYFePO₄ cel zal bij 4V nog steeds wat stroom opnemen, die 1A zal dus nooit geheel door de shunt lopen. Ik verwacht in de uiteindelijke setting nooit aan meer dan 1A Ic te komen en nooit meer dan 4W te dissiperen. Maar ja, als we heel erg zonnig weer krijgen... moet ik er maar darlingtons in zetten! Is ook niet zo erg, het kost geen droppie.
De BD138 zit overigens niet onder de krimpkous, maar steekt er boven uit. (kan ik er dus nog een koelblokje opzetten, ik ga ze zo zagen!) Bedankt voor je reactie!
Groeten, Peper.
[EDIT]
Zie ik dat je nog meer schreef... Ga ik verder met een PS.
Een fet wordt lastig, die hebben een drempelspanning van 2,5 tot 3V en dat laat me wat weinig regelruimte met die spanning van 4V. Ik heb er wel aan gedacht, maar toch maar niet aan gedaan.
SMD zou wel heel mooi zijn... Ik vind het heel lastig solderen (tenzij je zo'n tin-golfslagbad hebt, maar dat heb ik niet)
Ik heb de 1,5mm² via een soort 'trekontlasting' door de print gestoken. Niet dat ik de cellen aan de 'balancers' kan optillen, maar het zit behoorlijk stevig en de kans dat de koperlaag loskomt is klein door de zigzag die de draad door de print maakt voordat de draad op een onbenullig grote pad wordt gesoldeerd (moet ik echt 30W voor inzetten, met m'n soldeernaald gaat dat echt niet!)
P.

oh nou mooi. ik denk nog wel dat je transistor als eerste zal breken, daar moet je mechanisch wat voor verzinnen lijkt me.
Uiteindelijk moet het schakelingetje je dure accu beschermen. Het zou lullig zijn als je bijv met je mouw de tor teveel omtrekt waardoor er een padje breekt. Je merkt het ook niet wanneer er een schakelingetje defect is.
Misschien een ledje erbij?

ik zou een microcontrollertje nemen die alle accus monitort en beschermt, waarmee je meteen de spanningen en stromen kan meten. dan kan je ook fets gaan gebruiken, omdat je dan 12 volt voeding hebt. Dan kan je ook een defecte accu mooi aangeven.
maar ik zet al gauw een controllertje in hoor

@roozeboos:
Breaking news: je gaat misschien al heel snel gelijk krijgen! De zon staat nu vol op de panelen en de laadstroom (hoger dan mogelijk is bij 16 cellen in serie) is opgelopen tot 2,8A bij een celspanning van 3,5V (nog geen shunting door de regelaars).
M'n DVM is inmiddels zo warm geworden door de zon dat het display helemaal zwart is. Ik ga een paneel afdekken!
Peper.

zou je dat wel doen? dit is wel een praktijk situatie. Nu kan je mooi zien of het fout gaat. en je bent erbij dus je accus blijven heel.

Maar dan mis ik de uitslag of ze bij 4V wel regelen.
Praktijk zei je? Die leert mij door afdekken ook al heel wat! 1 paneel afdekken en de stroom gaat terug naar 1,3A... (wat te verwachten was).
Klein strookje van het andere paneel afdekken en er blijft nog 100mA over. Er zitten duidelijk geen bypass diodes in deze panelen! Echt donker is dus geen stroom.
Groeten, Peper.

Er is weer een streepje schaduw over beide panelen... De laadstroom is gedaald naar 0,6A. Conclusie: een solar tracking installatie kan voor dramatische opbrengstverhoging zorgen.
Groeten, Peper.

Zonnepaneel is ook 'maanpaneel'

Eergisteren werd ik wakker bij volle maan... Naar buiten kijkend zag ik de bewegende schaduwen van het blad van de perenboom op de zonnepanelen. De volle maan scheen erop! Zou die dan ook...
Ja, 21,6V en 5mA kortsluitstroom direct door de DMM.

Groeten, Peper.

Peper schreef :
Durf het bijna niet te vragen, maar heb je dat bij de Torqeedo al gedaan ?
Ben nieuwsgierig wat voor motor de fabrikant gebruikt.

Voor de motor van Sunday, de 2KW versie, is het deze:

www.torcman.de/motoren/tm685/tm685_e.htm

Alleen de bovenkant... De motorbehuizing heb ik niet opengemaakt omdat ik geen mogelijkheden heb de waterdichtheid te controleren en te inspecteren.
Fijn dat je de motor van de 2kW versie hebt kunnen vinden! Is voor het archief.
In de webpage wordt ook een 3 en 4,5 kW versie genoemd. Het ligt in de lijn der verwachting dat de 4kW versie gebruik maakt van de TM685-40 motor. Aangezien de motoren dezelfde diameter hebben en het koppel en vermogen kennelijk met de anker- en veldlengte varieert, kan ik dat niet met zekerheid zeggen.
Opvallend is de opmerking dat ze de 4,5kW versie maar tot 3kW hebben getest vanwege beperkingen door de gebruikte accu's in de test. Kennelijk waren deze niet robuust genoeg om de gehele 4,5kW te leveren.
Dit wordt ook aangegeven in de gebruiksaanwijzing van de 4kW versie. De motor wordt in de vermogensafgifte beperkt door de kabels en de elektronica.
Groeten, Peper.

Hier staat iets over de torqeedo 4: endless-sphere.com/forums/view...=39&t=33547&start=30

Bedankt buurman!
Ze gebruiken dus inderdaad de TM685-40 voor de 4kW versie. Hoe ze ooit zo'n ding hebben kunnen laten doorbranden is mij een raadsel... De koeling van de motor kan kan haast niet beter als je hem onder water houdt. Tenzij ze het 'op het droge' hebben uitgeprobeerd.

Peper, misschien ook nog interessant voor jou:
Lichtgewicht generatortje. Te licht voor jou, maar mooi concept?
www.torcman.de/faszination/pra...onda-gx35_430-30.htm

Heb je het generatortje gezien dat ze gebruiken... Dat is dezelfde constructie en bouw als de motor in de Torqueedo's.
Het ding gaat 500W leveren en levert voor mij geen vervanging van de accu's als deze leeg zouden zijn (vraagt 8 uur laden).
Het charmante aan dit ding is voor mij dat het zelfbouw is! Het motortje is een standaard Honda van 1pk, maar dat generatortje is werkelijk zeer efficiënt en compact, echt een 'leukje'.
Absoluut een mooi concept.
Groeten, Peper.

Zonnepaneel lijkt ook een bliksempaneel te zijn!
Ondertussen zit ik al een paar dagen tegen een langzaam opkruipende spanning van 4 lithium cellen aan te kijken. Dat is net zo interessant als kijken naar het groeien van gras of het opdrogen van verf. 3 dagen geleden nog 13,8, dag later 14,1 gisteren 14,3V. De 100Ah cellen worden langzaam volgeladen.
Vanmorgen: 15,2V! Huh, bijna een volt spanningstoename? Het was helemaal niet zo zonnig gisteren. Zou de bliksem...
Vraag maar na bij buurman Sunday, maar het ging er vannacht flink op met het onweer. Een 'sissende' flits en meteen daarop een knal waarvan de ruiten rammelden. Waarschijnlijk een inslag in de buurt van de Rijn, misschien wel de spoorbrug...
Tijdens zo'n flits is het lichter dan overdag, in principe zou dat dus ook meer ladingsdragers uit de p-n overgang moeten kunnen losmaken en in m'n accu moeten pompen... Ik heb niets gemeten tijdens de flits, daarvoor ben ik niet snel genoeg
Feit is wel dat de spanning op de accu's behoorlijk is toegenomen en meer dan uit de trend is te verwachten...
Roozeboos krijgt wellicht op 2 manieren gelijk als hij verwacht dat na inslag de accu's in elk geval goed volzitten...
Groeten, Peper.

Ja peper, het was de spoorbrug! Daar zijn vannacht drie paarden door de bliksem dood getroffen.
Kan dan goed dat je accu's overvol zijn. Misschien een paar super condensators in je schema opnemen? Één bliksem die de condensators volgooit en maanden lang volle accu's?

Ja, dat zou mooi zijn, maar voor die enorme lading zal de condensator groter moeten zijn dan de boot zelf.

Of ze zijn gewoon, de spanning loopt op het laatst snel op.

turesnuur... Ik denk dat je gelijk hebt!
(Leuk grafiekje! Lijkt de laadcurve van een LiYFePO₄ cel te zijn en niet van 'zomaar' een lithium ion cel)
Vanmorgen (09:00) was de eindspanning van 16V (4 x 4V) bereikt. De cellen zitten dan vol en mogen even naar 16,8V (4 x 4,2V) worden doorgeladen voordat overlading begint (zie grafiekje in de post van turesnuur). En in de volle zon wordt die spanning ook snel bereikt.
Nu was het tijd om te zien of de 'overlaad' beveiliging zijn werk deed. De celspanning varieerde van 4,32 tot 4,39V over de cellen. De shunt zou zijn werk moeten doen en de spanningsdeler zou zelfs iets terug geregeld mogen worden om die 4,2V als echte maximaal spanning aan te houden (als de DMM echt voldoende nauwkeurig is!).
Zou er nu stroom lopen door de transistors? En hoe controleer je dat zonder in de schakeling te gaan solderen?
De shunt transistor zou warm moeten worden door de stroom die er doorheen loopt. Even voelen... Au, die is inderdaad gloeiend heet! Nu heb ik een TO-126 / SOT32 (is de aanduiding voor een transistor behuizing) afdrukje in mijn wijsvinger staan.
Ik hoef geen stroom te gaan meten om te weten dat er stroom door de shunt loopt, die loopt er! Ik moet wel het paneel van de accu loskoppelen want het vermogen kan teveel stroom door de transistors laten lopen en ze doen doorbranden. Roozeboos krijgt ook gelijk... Er moet een koelplaatje op de transistors worden gemonteerd anders redden ze het niet.
Na loskoppelen van het zonnepaneel loopt de spanning terug naar 15,97V over de hele accubatterij en per cel varieert de spanning tussen de 3,95 en de 3,97V. De transistoren zijn inmiddels weer op de omgevingstemperatuur er loopt kennelijk geen stroom meer door de transistoren.
Conclusie:
De 'poor man's charger' werkt volgens plan. De kortsluit-stroom van het paneel mag echter niet hoger zijn dan de maximaal toelaatbare stroom van de transistor in de shunt. Het bij die kortsluit-stroom horende vermogen moet door de transistor omgezet kunnen worden in warmte waarbij de temperatuur van de transistor niet te hoog mag worden. Dit houdt in dat in de meeste gevallen de transistor van een koelblikje moet worden voorzien.
Hoewel dit laadsysteem niet gebruikt gaat worden, is het goed te weten dat dit werkt. Het zal worden toegepast in een ander project.
Groeten, Peper.