Onderwerp: zekeringen vraaaaag

zo zijn we weer aan een nieuwe klus begonnen in de boot.

Ik wil alle elektronica vernieuwen in de boot, alle leidingen schakelaars enz...


alleen nu zit ik met het volgende,

Hoe kan ik berekenen hoeveel ampere zekering ik nodig heb voor b.v de navigatie verlichting? of een pompje enz enz enz....

is hier een rekensommetje voor of iets dergelijks?


bedankt

Groet dennis

Wattage van de verbruiker delen door het voltage.

Een oven van 3600 watt op 230 volt heeft een zekering van 3600/230=16 ampere zekering.

Verlichting van 60 watt op 12 volt heeft een zekering nodig van 60/12 5 ampere.

dank u marvin!

Ik zou het iets ruimer nemen. Anders ben je je zekering al aan het vervangen als je apparaat het 'gewoon' doet. Bovendien hebben zekeringen nogal een spreiding. Afh. van de kwaliteit kan dit tientallen procenten te hoog of TE LAAG uitvallen. Ik hanteer meestal ca. twee keer boven het nominale amperage, tenzij de gebruiksaanwijzing vh apparaat een bepaalde waarde voorschrijft.

Normaal gesproken wordt deze tabel gebruikt:


draaddoorsnede [mm²]............ 0,5 1,5 2,5 4 6
maximale waarde zekering [A].... 6 15 20 25 40

De reden hiervan is dat bij kortsluiting de draad niet mag smelten, vandaar ook maximale waarde.

Bovenstaande reactie zijn in principe wel juist, maar soms een beetje kort door de bocht.

Als je wilt weten welke waarde de zekering nodig heeft, moet je eerst bepalen wat je wilt beschermen met de zekering. De kabel of het apparaat.

Als je de kabel wilt beschermen is het lijstje van Henkvd een prima leidraad. Wel met in het achterhoofd de gedachte dat: als de kabel erg lang wordt, het spannings verlies in de kabel zo groot wordt dat stroom nooit groot genoeg kan worden om de zekering te laten springen. Maar dit zal op een jacht niet snel gebeuren, mits niet te dunne kabel wordt gebruikt.

Ook moet je als er twee zekeringen achter elkaar zijn geplaatst (in de stroomkring) minimaal 1 stap in waarde overslaan. Als je hoofdzekering bijvoorbeeld 25 A is, moeten de zekeringen die daar na komen maximaal 16A zijn. Dit om te voorkomen dat als je een overbelasting of kortsluiting hebt, niet gelijk de hoofdzekering springt.

Als je het apparaat wilt afzekeren staat de gewenste zekeringswaarde vaak in de handleiding vermeld.

Als je voor een lamp het voorbeeld van mgbgt1975 gebruikt zal je vaak zekeringen moet wisselen al is het allen maar omdat een lamp van 60W op 12V op de motor bij 14V geen 5A trekt maar bijna 6A

Nu de praktijk:

- Bij verliching kies je de waarde van de zekering aan de hand van de toegepaste kabel

Bij apparatuur kies je de zekering vermeld in de handleiding

Uhmm.... bij een lange kabel is er inderdaad spanningsverlies, maar gaat de stroom niet omlaag. Sterker nog, bij gelijkblijvend gevraagd vermogen gaat de stroom door de kabel omhoog bij een lagere spanning.

uhhhm, dat is apart
volgens mij is het nog steeds I= U/R

spanningsverlies= weerstand van de kabel etc

Dat is te simpel gezegd ; I = U / R klopt, maar neem dan wel de totale weerstand, dus die inclusief de verbruiker. Hen3 zit dus op het juiste pad.

Stel de kabel is 1 ohm en de verbruiker (een 10W binnenlampje ofzo) 10 ohm. Dan loopt er op 12 volt, 12/(10+1) = 1,0909... ampere. Het spanningsverlies over de draad is dan U = I * R, 1.0909... volt.

Nou is het niet zo, dat als de weerstand van de kabel verdubbelt, dat de stroom dan ineens halveert! Want de verbruiker hangt er ook nog tussen!

Wederom getallen: kabel 2 ohm, verbruiker nog steeds 10 ohm. Op 12 volt, 12/(10+2) = 1 ampere. Nauwelijks minder dus! De spanningsval is wel vrijwel verdubbeld, is namelijk I*R = 2 volt !

Alle formules zijn leuk maar je moet ze wel goed toepassen. Als je de verlies spanning nog niet weet, kun je de stroom ook niet bepalen omdat je dan in I = U / R zowel de I als de U niet weet. Verander je de kabel, dan verdeelt de spanning zich anders over kabel en verbruiker. Alleen het totaal blijft gelijk! Je moet dan eerste de stroom I door het geheel uitrekenen aan de hand van de totale weerstand R, en daarna kan je pas de spanningsval over de kabel gaan bepalen.

En je ziet ook dat zolang de kabelverliezen niet in de buurt komen van het verbruik van de verbruiker zelf, de stroom die er loopt vrijwel uitsluitend bepaald wordt door die verbruiker, en niet door de weerstand van de kabel. Een slechtere kabel levert dan alleen iets meer spanningsverlies op, en nauwelijks vermindering van stroom. Een langere kabel van dezelfde dikte idem. Er zal in een langere kabel dus evenredig meer hitte ontstaan, maar ook verdeeld over een grotere lengte. Daarom hangt de maximale veilige stroom ook alleen van de dikte van een kabel af en niet van de lengte. Of de verliezen dan nog acceptabel zijn is een ander verhaal, maar geen veiligheidskwestie, en daar hebben we het hier over.

Hoe kiest men dan wel de juiste zekering om zowel het apparaat als de kabel te beschermen (= de enige juiste manier):

1) tel het stroomverbruik op van alles wat op die groep "worst case" tegelijk aanstaat, en tel er 25% tot 50% bij om te voorkomen dat de zekering er tijdens normaal gebruik al klapt. Kies ergens in dit bereik een leverbare zekering. Als de fabrikant zelf al een zekeringwaarde opgeeft, gebruik dan die.
2) controleer de bedrading. Indien de waarde die je bij (1) gevonden hebt, boven de maximum veilige waarde voor de bedrading (lijstje henkvd) uitkomt, kun je twee dingen doen:
2a) Voldoende dikke kabel trekken, of de groep verbruikers opsplitsen over meerdere kabels/zekeringen en terug naar 1. Pas als dat geen optie is:
2b) De zekering behorend bij de bedrading (uit het lijstje van henkvd) monteren. Klapt die bij normaal gebruik, dan rest echt niets anders dan optie 2a.

Goede analyse. Vooral nuttig bij het zekeren van bestaande installaties. Wanneer je gaat vervangen of nieuw gaat aanleggen is het handig om ´verlies´ en ´veiligheid´ in één klap te pakken door voldoende dikke kabels te leggen. Dan heb je alleen met stap1 van web te maken.

Mijn vuistregel is altijd dat ik bij maximaal normaal voorkomend amperage een spanningsverlies van 0,2V in de kabels (+ en - samen) toesta. Dat is wat aan de strenge kant. In dat geval bereken ik de kabeldoorsnede in mm2 door: 0,17 x stroom x afstand (m).

Als daar voor je gevoel een wat forse kabel uitkomt moet je eerst serieus over de kabellengte nadenken: een andere plaatsing van het apparaat dus. Pas daarna neem je een grotere spanningsval voor lief, maar dan moet je dus weer gaan uitkijken (stap 2). Op deze manier hoef je niet meer wakker te liggen over de kabel 'als zwakste schakel' en zeker je dus gewoon je apparaat af.

bedankt allemaal!!!

nu zijn de zekeringen duidelijk....alleen

wat is een mooie stroomkabel voor ongeveer alle doeleinden? beetje standaard dikte van de draad?

betreft natuurlijk voor alle onderdelen ( wel andere kleuren )

groet

een mooie kabel voor ongeveer alle doeleinden...?
ik vraag me af of het dan echt begrepen is.

een goede oplossing is zoals WEB geeft bij 2a
dikkere kabels (plus en min) bij begin afzekeren, gebaseerd op kortsluiten van de kabel (en het max. te verwachten gebruik) en dan decentraal in een zekering/schakelpaneeltje verdelen in gebruikers van bijv 5 of 6,3 A

beter niets te dun, dikker is altijd beter (mechanisch robuuster en minder spanningsverlies)
wet v ohm, etc etc. en dus niet dat verhaal dat bij spanningsverlies bij gelijk vermogen er meer stroom loopt(citaat Hen3)

dus bijv 6mm2 op 35A en lokaal 1,5 -2,5 m2 op 5A per gebruiker

als je vertind koperdraad kunt krijgen is dit nog mooier (geen corrosie die in de kabel doorwerkt); zgn UL-keur (USA norm)

@ sy helios

nu in de boot zit standaard installatie draad ( die met die massief koperen kern )

ik wil dit dus allemaal vernieuwen het is al 30 jaar oud, allemaal zelfde kleuren dus lastig uitzoeken,

wat ik dus begrijp als ik op 2.5m2 ga zitten zit ik dus wel goed.


groet

Volgens mij blijven we een beetje langs elkaar heen praten. Lees de bovenstaande stukjes nog eens goed. :| Je kunt niet overal 1 dikte leggen en zeker geen 2,5mm2. Het is allemaal maatwerk, afh. van lengte en stroom door de kabel. Wellicht is het handig als je begint met het in kaart brengen van al je gebruikers: simpel elektrisch schemaatje maken op papier en van al de gebruikers de stroom (Amperes: A) noteren. De gebruiksaanwijzingen kunnen daarbij helpen (anders internet). Vervolgens groepen maken en kabeldiam uitzoeken (zie boven). Misschien kan je hier en daar zelfs wel op 0,75 gaan zitten, maar bij je accu zit je eerder op 30mm of 50mm. succes

die schema's heb ik al dat scheelt, alleen de A nog niet, deze zal ik gaan uitrekenen. aangezien al mijn verlichting ook ledverlichting word.

bedankt voor de tips, ik heb idd niet echt goed gelezen!

ik zal straks de schema's effe scannen en hier neer zetten. ( voor eventueel wat aanpassingen )

groet Dennis

enne
geen vaste kerndraard meer nemen!

waarom zou dat niet kunnen is dit slechter dan? en zoja waarom?

( even uit nieuwsgierigheid )

Boten zijn in het algemeen wat flexibeler dan huizen en na een aantal keer trillen/bewegen kunnen draden met een vaste kern breken. Dat kan weer leiden tot storingen en zelfs kortsluiting.

philip gaf al het goede antwoord

oke dat is een erg logisch / duidelijk antwoord!!

zo had ik er nog niet over na gedacht eigenlijk!

wederom bedankt

Naarmate de kabellengte toeneemt, neemt ook de weerstand toe. Wat is de invloed op de weerstand als er een zekering met zo'n dun draadje tussen gezet wordt?

niet relevant ten opzicht van de functie van die zekering

Het dunne draadje is meestal geen koper- maar een zilverdraadje met een lagere soortelijke weerstand. Typisch voor een zekering ongeveer 0,05 Ohm.
De invloed op de stroomkring is verwaarloosbaar. Je zou het kunnen meten met een voltmeter over de zekering.

Maar dan moet je wel een akelig nauwkeurige voltmeter moeten hebben...