Onderwerp: Strijken van de zeilen

Hoi,

Zoals mij tijdens de les is geleerd, strijk ik altijd de zeilen netjes op een indewindse koers, of in ieder geval het grootzeil. Ik vindt dit een redelijk grote beperking van het zeilen omdat ik dan onder bepaalde condities snel geneigd ben het zeilen te laten of erg vroeg het zeil te laten zakken om dat je niet weet of je verderop wel ruimte hebt een opschieter te maken. Mijn boot heeft als nadeel dat je redelijk vaart moet houden om met de kop niet weggeblazen te worden. Hierdoor moet je nogal wat meters tegen de wind maken voor je de zeilen onder controle hebt. Nu wil ik het wad op en hier wordt het nog lastiger omdat de stroom en wind de breedte van de geul vaak niet samenwerken om je in een goede positie te brengen de zeilen volgens het boekje te strijken.
Ik zoek dus naar wat methoden om quick en dirty de zijlen te strijken op het liesft elke voorkomende koers. Zonder dat alles naast de boot in het water drijft. Ik bedoel dan dus niet het aanschaffen van een mast met ingebouwd rolsysteem maar gewoon met een traditioneel torentuig. Ik meen ergens gelezen te hebben dat het strijken van het grootzeil op andere koersen zou kunnen door de kraanlijn aan te halen om zo de spanning van het zeil af te halen, maar een goede voorstelling kan ik me er nog niet bij maken.

Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen.

Groet

Hooger

Wat voor boot heb je?

Er bestaan lazyjacks, die het grootzeil 'in een netje' laten vallen. Ik weet niet of je zoiets bedoeld? Ik strijk m'n tuig in een valk alleen voor de wind in een wedstrijd (als ik onder bruggen door moet) en als het een huurvalk betreft. Dan zijn er altijd meer dan drie man op de boot aanwezig om de boel op te vangen.

Het ligt een beetje aan de grootte van je tuig, de stabiliteit van de boot en de windkracht of je de boel lager dan aan de wind ook nog controleerbaar kan strijken.

Wat er ook gebeurd, ik weet zeker dat ik de situatie onder controle heb als ik de boel aan de wind strijk. In de wind kan het nog wel eens klapperen, of je overstag duwen. Aan de wind hou ik een beetje snelheid en dus mogelijkheid om bij te sturen.

Ik heb een rolgiek maar geen rolgenua.
De zeilen strijk ik zolang de schoten slap staan en het zeil niet te ver buiten de boot hangt. Zo kan kan ik zelfs bij halve wind de boel strijken.(moet het niet te hard waaien)
De genua wil ik gaan uitrusten met een retrieverlijn. Zodat ik deze makkelijker kan strijken zonder hulp.

@Rinus: Ik heb een Sturgeon 22. Een kajuitbootje met BBM. We zijn nooit met meer dan twee personen. Bij het strijken zit één aan het roer en de ander moet zich op het voordek alleen zien te redden. Ik zoek niet naar technische hulpmiddelen maar mogelijk ontrekende kennis en goede volgorde van handelingen als je op een ruime koers je zijl moet strijken. Ik ben dus heel geinteresseerd in de methode die jij bijvoorbeeld tijdens een wedstijd gebruikt.

lazyjacks werken alleen goed als je (vrijwel) in de wind ligt.
Op andere koersen waait het zeil tegen en over de lazyjacks en maken ze het strijken alleen maar moeilijker.

ik strijk op alle koersen, ook voor de wind. (en mijn zeilen zijn iets groter dan op je 22voeter )

- spanning van de val af, pakweg 1 meter vieren
- grootzeil: kraanlijn en schoot aan
- en dan langzaam zakken en 'binnenhalen'

Voor de wind kan lastig zijn omdat grootzeil dan tegen wanten en zalingen waait. Tot windje 4 gaat het wel.

Lazyjacks werken wel erg goed in de wind; moet op 22 voet geen probleem zijn om op het laatst voor de haven een snel rondje te draaien, en in de wind het grootzeil ineens tussen de lazyjacks te laten vallen.
De fok zou je al eerder kunnen doen, bijvoorbeeld voor de wind in de luwte van het grootzeil.

groet
t

Hier ook een grootzeil welke tot een frisse bries voor de wind is te strijken (voor de wind een rif zetten). Denderd niet op de giek maar wat scheelt het. Geheel doorgelat en met lazy jacks. Halve wind tot iets ruim is ook geen probleem. Fok wat overtrekken waardoor het grootzeil fiks staat te killen en los die val. Wel de giek helemaal vieren natuurlijk.

Ik moet echter de haven nog tegenkomen waar het nodig is. Elke haven die wij aangedaan hebben daar zijn de zeilen beschut te zetten dus ook beschut te laten zakken is mijn stelling. Valt me zoiezo op dat ik veel boten het grootzeil "buiten" zie bergen terwijl er binnen plek zat is. Ken je de haven niet, als er ruimte is om een rondje te draaien is er ook ruimte om het zeil te laten zakken.

Alles voorbereiden, van voor de wind een opschieter tot door de wind en tegelijkertijd de boel op de giek laten vallen. Het fokje doet de rest, hier niets aan doen, die staat dan een tijdje bak maar dat helpt juist met het weer door de wind draaien.

Gr Michel

Hooger schrijft:
Om met het laatste te beginnen: de kraanlijn aanhalen doe je je natuurlijk altijd al als je het grootzeil wilt strijken. Maar verder omhoog halen dan absoluut nodig is, zou kunnen helpen op bijvoorbeeld halfwindse koersen.

Verder is het natuurlijk niet nodig om recht tegen de wind in te varen om geen druk in de zeilen te hebben. Als de grootschoot flink opviert, klappert het grootzeil ook bij een hoog-aan-windse tot halfwindse koers. De giek komt dan misschien overboord te hangen, waardoor het zeil minder makkelijk bereikbaar wordt voor opdoeken, maar dan is op te lossen met lazyjacks.

Niet weten of er verderop nog ruimte is om in de wind op te steken voor het strijken is voornamelijk een kwestie van niet kaartlezen en weinig ervaring, denk ik. Als je weet waar je zit op de kaart is dit altijd wel uit te dokteren en kun je de beste plek en het beste moment kiezen, denk ik.

Wat het wegwaaien van de boeg betreft: strijk je wel eerst het voorzeil? Dat kan in principe op elke koers. Een langkieler als de Sturgeon moet met alleen een grootzeil bij op de motor bij een mijltje 2-3 koers kunnen houden, ook bij een beetje wind.

--
groet,
Stegman

Hallo Hoger,
ik denk dat het strijken van de zeilen op een smal fries kanal
met een flinke achterlijke wind wel irritanter kan zijn, dan op het wad...
de kraanlijn, deze hoef je maar net zo veel aantrekken, hoe ze je ook met zeilzetten gevierd heb, zo dat de giek weer horizontaal staat.
het is met andere koersen dan aan de wind inderdaad even oefenen, wil je het zeil bergen, en daar een handigheid in te krijgen..
vooral met pittige wind...
velen laten het grootzeil vallen, en bergen het dan met de zelfde koers helemaal op. en gaan dan pas terugvallen naar de oude koers.
probeer met aan de wind, tot halve wind, het groot te laten vallen, dat kan gouw, gaa op de oude koers terug, en begin dan pas met het opbergen aan de giek, en tevens als je op de oude koers teruggaat, haald de stuurman de grootschoot aan, dat je boven op dek ook stevig kan staan en werken.
voor de wind, als het niet anders kan, neem ik het grotzeilval mee naar de giek,grootschoot wordt strak gezet, val vieren en zo nodig met de hand aan het achterleik het grootzeil naar beneden trekken...
vergeef schrijffouten
werner

Lazyjacks kunnen inderdaad het leven vereenvoudigen. Wat betreft havens betreft: op de kaart staat nooit dat er een paar extra pontons zijn afgemeerd er een Veerboot van links kont en dat rechts een visserskotter snelheid begint te maken. Onoverzichtelijke situaties en drukte ben ik dus altijd wat beducht voor. Ik zal de komende weken de tips hier eens in de praktijk proberen te brengen. Ben benieuwd wat mij het best gaat bevallen. Tot dus ver begrijp ik dat het volledig ophalen van de giek niet echt een gebruikelijke methode is. Ik zal ook dit dan maar gewoon eens met voldoende ruimte proberen.

Eerst de fok strijken doe ik soms niet als ik een haven aan lagerwal aanloop ik wil dan het grootzijl kwijt zijn om dat ik die moeilijk voor de wind kan strijken, wat me met de fok wel lukt. Dus “kort” rondje om het grootziel te laten vallen en dan op de fok het laatste stuk de haven in. Het knelpunt treed op als er omstandigheden optreden die het “korte” rondje niet meer mogelijk maken. Kort is in dit geval natuurlijk relatief.

In plaats van Lazy jacks is ook het systeem van de Lazy Dutchman een optie. Dan heb je in ieder geval veel minder lijnen en toch waait je zeil niet weg. Wat je dan wel moet hebben is in het achterlijk van het zeil twee ogen die je voor het eerste en tweede rif gebruikt en een kraanlijn. Als dat zo is, dan heb je nog nodig een tweetal losse ringen en een stukje lijn. De lijn maak je vast aan het reefoog en je haalt je kraanlijn door de ring. De lijn die door het reefoog zit, maak je ook vast aan de ring. Als je nu het zeil laat zakken, dan wordt het uitwaaien van het zeil beperkt doordat dit aan de kraanlijn zit en eigenlijk vanzelf op de giek beland.

Ik hoop dat het verhaaltje een beetje te volgend is.

Groet,

Ad
Kolibri 800
Dulcinea

Je kunt strijken wanneer je wilt ook voor de wind. Het lastige is dat als er druk in je zeil staat het zo veel wrijving oplevert dat het niet zelf naar beneden komt.

Zorg ervoor dat je zeil echt snel naar beneden komt als je het val losmaakt als er geen druk in je zeil staat.

Je kunt dan een echte opschieter maken: Roer dwars (scheelt een hoop snelheid) en als het zeil gaat slaan val los en zo snel mogelijk strijken. Kan niet schelen wat voor puinhoop het wordt.

Daarna koers herstellen (motor had je al bij) en op zijn gemak zeil opdoeken.

Een lijn aan je grootzeilval mee naar boven trekken om als je wilt strijken een hulpje te hebben door er aan te trekken

Heb je overigens al de rail gesmeerd, zodat het strijken (en hijsen) zo snel mogelijk gaat?
Zo niet, dan loont het de moeite om rail en grootzeilkarren goed te smeren met een teflonspray of iets dergelijks.
Als het goed is, komt je grootzeil in een paar seconden op z'n eigen gewicht naar beneden vallen, als je de val losgooit.

Met het strijken van het grootzeil terwijl je voor de wind vaart moet het wel oppassen voor de zaling en stagen, waar je zeil dan langs glijdt. Als het daar blijft haken (het hoort niet te kunnen, maar Murphy is een fanatieke zeiler) dan gaat het soms wat minder goed.

Qua strijken van de fok of genua: een goede voordekker moet dat zonder meer kunnen, zeker als de stuurman de val in een beheersbare snelheid laat vieren.

Ik ben blij dat mijn zeilen aan vervanging toe zijn. Geeft mij veel rust om eens lekker te experimenteren.

Hooger schrijft:
En als ze vervangen zijn zullen ze snel terug aan vervanging toe zijn als je zo te werk gaat vrees ik.

@ Kolibri Heb je dat Dutchman systeem zelf al toegepast? Lukt dat zo wat? Ik denk er ook over maar heb er weinig vertrouwen in. Ook nog nooit zien gebruiken trouwens.

Ja, ik gebruik het zelf sinds vorig jaar. Werkt bij mij in ieder geval prima. Lazy jack is misschien wel een iets luxer systeem, maar geeft veel meer lijnen etc. Dit is simpel, en voldoet aan de eisen. Nl. het achterlijk binnen handbereik houden.

Groet,

Ad
Kolibri 800
Dulcinea

Dan ga ik het Dutchman systeem ook uitproberen. Ik had m.n. dezelfde bemerking bij de traditionele Lazy Jack.

even off topic maar kan iemand mij uitleggen waarom het een lazy Dutchman is.

Is dat omdat alle practische oplossingen uit Nederland komen of omdat wij Hollanders zo lui zijn?

Het heeft de naam omdat het zeil tevens netjes op de giek komt te liggen.

Ik heb het er al jaren opzitten en het werkt best aardig al moet je het zeil nog wel opbinden, maar dat gaat wat makkelijker. Nu is "systeem" wel een groot woord voor twee lijntjes van de kraanlijn naar de achterste reefogen......

Voor de Dutchman uitvoering worden ook ogen in het zeil gemaakt parallel lopend aan de mast en om de halve meter van boven (achterlijk) tot onder. Niet door de reefogen die je er normaal in hebt.

Om nog even in te haken op je interesse voor de methode die we bij wedstrijden gebruiken...

- Man aan het roer om dat recht te houden (bestaan voldoende manieren om dat solo ook te kunnen doen, touwtje, elastiek, kammetje etc)
- Mik erin (kraanlijn beetje op spanning voldoet ook)
- Grootschoot strak en in de klem
- Val loshalen, tussen de schouder houden (of anderzijds voorkomen dat-ie volledig de mast in schiet)
- Grootzeil naar beneden trekken

Komt wel ongeveer overeen wat hierboven ook al genoemd werd. Succes in ieder geval!

Proost schrijft:ja, maar zo'n luie Hollander ben ik nou ook weer niet....

Wat op het wad ook aardig werkt:

van tevoren kijken of je globaal met de wind mee of aan de wind vaart. En hoe hard het waait.

Zachte wind: kan je altijd strijken.

harde wind:
aan de wind is het strijken geen probleem. Vóór de wind gebruik je niet het grootzeil, maar een maatje grotere fok. Die kan je altijd makkelijk strijken.

Nu weet ik ook wel dat het wad redelijk kronkelig is, maar als je van ameland naar schier vaart en de wind is west of zuidwest heb je hem globaal heel aardig mee.

Gr Rob