Onderwerp: Afstoppen: Op een lijn of op de motor?

In een ander draadje kwam de vraag op of, bij het afmeren, afstoppen op de wal (dus met een lijn) alléén acceptable is bij een defecte motor of dat het een 'algemeen toegestane' methode mag zijn.
Terwijl ik bepaald geen fan ben van algemene waarheden (eer zijn bijna altijd erg veel uitzondering) leek het me aardig hier eens een booompje over op te zetten. Gewoon om te zien welke variaties er zijn, welke overwegingen meespelen etc.

Als voorzet: Ik stop bijna altijd af meteen lijntje op de wal, maar dan gaat het om restsnelheid. Ik vaar,dicht bij e wal, eigenlijk nooit harder dan 1 knoop (meestal veel minder). Mij oude trouwe diesel éénpitter heeft veel tijd nodig op toeren te komen, dus laatste beetje afstoppen is lastig. Zeker omdat er dan ook weer een redelijke schroefwerking bij komt kijken.

Mijn standaard manoeuvre om de box (mijn box, met lange vingersteiger) in te varen is stationair draaiend binnen dobberen, met een snelheid dat ik not nét controle heb, niet te veel verleijer. Hoe hard dat is hangt af van omstandigheden.
Eenmaal veilig tussen de palen loop ik iets naar voren en leg een lus van mijn spring op de kikker die aan het begin van de vingersteiger zit. Deze spring zit aan de middenklamp, is op goeie lengte en heeft lekker veel rek.
Zodra de spring veilig om de kikker ligt loop ik terug naar mn roer, en geef, zo nodig, wat gas achteruit om te remmen. Dan meteen in de vrijloop, en ik til de spring in het midden omhoog. Zodra die strak komt te staan laat ik hem met flink weerstand langzaam zakken om de eventuele klap (die nooit komt) begeleid op te vangen.Doordat de spring aan de boot trekt kom ik netjes langs de vinger steiger. MEestal zet ik op dit moment de motor weer in het werk, in zn vooruit. Dit houdt de boot lekker tegen de wal, kan ik alle andere touwtjes doen.

Als ik de spring niet doe, en in de box op de motor moet afstoppen trek ik de kont zover naar stuurboord dat ik niet meer bij de kikker kom. Gevolg is punt tegen de vinger, kont tegen de paal en geklooi om de boel netjes te krijgen.


Als ik langs een wal kan aanleggen is mn benadering vaak een variatie, alleen heb ik de lange spring dan onder de middenklamp weer terug naar de kuip, zodat ik vanachter het roer kan aantrekken of vieren.

Ben benieuwd naar jullie methodes!

Doe het ook ongeveer zo. Vingerpiertje is vrij kort. Ik gebruik een "spruit": lijn van middenbolder naar klamp op piertje naar schootlier, in mijn geval via een blokje op de schootrail omdat ik anders te ver naar voren uitkom (grote paal aan BB). Is wat meer voorbereiding, maar de lijn is makkelijker aan de wal te krijgen.
Afgekeken van Duncan Wells ( boek Stress Free Sailing).
Maar de bedoeling is wel: stil liggen voor de wal, niet afstoppen. De afstand tot de wal is dan weer niet kritisch, je hoeft niet tegen de wal aan te liggen. Het doel is de bemanning aan boord houden tot de boot tegen de wal ligt met 1 lijn en de motor in z'n werk.

Zoals met zoveel dingen: Het ligt eraan.

Bijvoorbeeld een lichte boot met veel windvang zal eerder gaan verwaaien nadat je alleen op de motor bent gaan stilliggen. Dan wil je dus zsm een lijn aan een vast punt hebben, en daardoor kan die lijn ook je favoriete manier voor het laatste beetje afstoppen worden.

Mijn boot is relatief zwaar en heeft behalve de tuigage niet zoveel oppervlak boven water. En omdat ik met een licht buitenboordmotortje vaar kom ik al heel langzaam op de box af, want even afstoppen is er anders niet bij. Dan leg ik hem stil met de midscheeps tussen de palen en ga daarvandaan met lijnen in de weer.

Hangt vooral af van de boot. Grote zware platbodem proberen exact stil te leggen aan hogerwal is een uitdaging en daarna met lijnen proberen de zaak op zijn plek te trekken kost "wat" kracht.
Dus in dat geval rustig aankomen, afstoppen op spring en dan motor in de vooruit erbij om kop- en achterlandvast te zetten.
Bolders en lijnen moeten hier dus geschikt voor zijn. Soepele lijnen van voldoende lengte en ruimte op dek en rond de bolders om een en ander veilig te doen.

Op een valkje zou ik het anders aanpakken.

Aangaande de veiligheid, ik ken een paar gevallen van mensen die een (kleinere) boot wilden afstoppen met een lijn en nu delen van vingers missen...

Langs een vrije wal met ruimte, bv sluis… Zoveel mogelijk met achterlijn vanuit restsnelheid 1 kn (bij harde wind iets meer soms). Prima controle, boot blijft langs de wal; en je wilt je achterlijn tóch al om die bolder hebben. Meestal laat ik de boeg tot 2m voor de voorste bolder doordrijven, zodat de (stukje naar achter gelopen) voordekker bij diè bolder kan. Daarna boot stukje terugtrekken aan achterlijn.

In een voldoende grote box met of zonder zijwind: idem. Persoon op voordek kan de afstand voor de boeg aangeven; met achterlijn om paal is afstopweerstand veel gecontroleerder te regelen dan met motor; bovendien kun je naar voren blijven kijken i.p.v. je bovenlijf te hoeven draaien om bij de motorbediening te komen.

Ik vind het bekrompen om van goed/fout of zelfs “not done” te spreken. Ik snap dit draadje dan ook niet. Ik begrijp dat enkele personen een waardeoordeel aan een manoeuvre hangen!? Het gaat niet om een boogschroef toch!?

swblom schreef :
Precies. Er wordt hier gesproken over afstoppen op een spring, maar eigenlijk komt hiervoor naar mijn idee alleen een spring vanaf een middenbolder naar achteren in aanmerking. In ieder geval als het gaat om aanleggen in een box met een vingersteiger. Bij afmeren langs een wal met voldoende ruimte kan het ook met een niet te lange lijn vanaf de achterste bolder. Behalve wanneer die wal een hogerwal is en er veel wind staat. Dan blijft eigenlijk alleen de middenbolder over. En hoe stevig zit die middenbolder vast? Zelfs een vaartje van 1 knoop geeft bij afstoppen op een spring nog een flinke ruk.

Je kan er boeken over vol schrijven, maar elke situatie is anders en er is maar één ding dat helpt: veel varen en veel ervaring. Zelfs na 45 jaar varen kom ik nog achteraf regelmatig tot de conclusie dat ik het beter anders had kunnen doen.

Bij “afstoppen” denk ik aan het gecontroleerd tot stilstand brengen van een boot over bijna een bootlengte aan een achterlijn (geen spring: zie titel topic)… ik denk ook niet aan een noodstop door varend de achterlijn te beleggen…

Nachtvlinder schreef :
Ik heb alle reacties in dit draadje gelezen en eerlijks gezegd zie ik nergens een "waardeoordeel".

Ik doel op wat Calidris in het draadje schrijft wat de aanleiding van dit afgesplitste topic is. Vind je wel...

Mi Dushi schreef : Mijn bedsoeling isa altijd om iedereen aan boord te houden tot m'n schip met 3 lijnen stabiel langs de wal ligt en de motor uit is. Een goed schipper heeft geen mensen op de wal maar op zijn/haar schip nodig, vind ik.

Nachtvlinder schreef :
Dan lijkt het mij een goede zaak als je je kritiek ten beste geeft in dat draadje en niet hier.

Gerard schreef :
Ik sta, zeker solo zeilend, met enige regelmaat met één of twee lijnen in mn hand op de wal. blijkbaar ben ik nog steeds geen goed schipper

Gerard schreef :
Nu, de meester van de waardeoordelen heeft weer gesproken!

Het is nooit goed om jezelf als norm te stellen. Ik vaar nogal vaak alleen en reken maar dat ik regelmatig van de boot af stap vóór het moment dat die met drie lijnen "stabiel" vastligt. Jij komt die dingen natuurlijk nooit tegen, maar wat doe je bijvoorbeeld als je aanlegplek slechts ringen heeft en geen kikkers of bolders?

swblom schreef : Vooral de communicatie en afstemming op elkaar van schipper en maat is belangrijk, vooral bij aan hoger wal aankomen of van lager wal wegkomen. Wanneer ik m'n schip zo goed mogelijk op de plaats heb gekregen waar ik wil, ligt m'n schip op dat moment even stil en moet m'n maat op dat moment vanaf het voordek een lijn om een bolder of zo op de wal gooien en die met een paar slagen om de voorbolder gecontroleerd houden (veel kracht is dan niet nodig). Vervolgens kan ik het schip langzaam vooruit varen en de maat die lijn geleidelijk laten slippen tot het een duidelijke voorspring is geworden, waarna geen 'slack' meer wordt gegeven. Tenslotte met de motor de rest van het schip tegen de kant, een achterspring of -tros uitgooien en beleggen en een derde draad om het af te maken en de motor en reddingsvesten kunnen uit.
Mij bevalt dit zo prima.

Zelf probeer ik de boot stil te leggen voordat ik een lijntje om een bolder/kikker leg. Waarom op de lijn afstoppen


De sluis in stuur ik naar de kant met de motor (als ik weet waar ik ga liggen) stationair achteruit. Dan alleen nog een beetje gas geven om echt stil te liggen. Voorkomt een hoop gebonk op de koppeling en geeft mij 100% controle. Ook met afstoppen met de lijnen loopt mij te vaak een fender omhoog.

De thuisbox vaar ik achteruit in. Tussen de palen zet ik hem in zijn vrij. Op het laatst een goede stoot gas om af te stoppen.
Daar kan ik niet bij de palen, dus mijn eerste lijn is de achterlijn.

Ik gebruik redelijk wat gas, omdat blijven varen echt meer controle geeft.

In het voorjaar vaar ik steevast een rondje achteruit door de haven en leg ik aan in te grote boxen om weer gevoel te krijgen voor wielwerking en hoe sbel de boot stilligt

Ik denk dat Calidris de zelfde opvatting heeft als ik: je kunt het beste afstoppen op de motor.
Ik weet niet hoe hij bij die opvatting komt, maar ik kan wel raden: op dezelfde manier als ik.

Ik heb leren manouvreren op een stalen platbodem (Hoogaars) van 9.5m en 8 ton met een Volvo Penta MD2B 2cilinder van 25 pk. Deze boot steekt 85cm en is totaal vlak van onderen, geen skeg, niks. Daarnaast hangt de schroef niet onder het schip zoals bij een jacht maar er bijna achter. Dat heeft enorm veel wielwerking ter effect.

Bij die boot moet je, al bij een beetje wind, vaart houden om het schip niet te laten verlijeren. Alle maatregelen die je daar tegen hebt, roer, zwaarden, doen niks als je geen gang hebt. Ik heb daarom ontwikkeld om met dat schip met behoorlijke gang te manouvreren. Dat is niet overdreven, niet meer dan een knoop of 2, maar wel voldoende. Als je dat niet doet, kan je echt niet sturen. En een stukje achteruit varen om te steken is er met deze boot echt niet bij. Achteruit varen kan niet rechtuit.

Dit schip kun je met die gang wel op een lijn afstoppen, maar dat is meestal niet het gewenste effect: te veel kans op kapotte handen. Zodoende gebeurt dat met de motor.

En dat brengt wielwerking met zich mee. Dat moet je in je voordeel gebruiken en dat gaat met dit schip echt perfect. Linksdraaiende schroef dus aan stuurboordswal aanleggen. Onder een hoek van 30 graden op de kade afvaren. Op 1.5 meter van de kade vol bakboordsroer (helmstok aan stuurboord), motor in de achteruit en half gas geven. Het schip draait recht en trekt op de wielwerking over de gehele lengte naar de kade toe. Met het gas doseer je hoe hard dat gaat en op welke plek het schip stil ligt.

Ik laat iemand op de kop van het schip staan en laat ik een lijn beleggen met maar 1 boodschap: niet treuzelen, maar ook vooral(!!!!) niet aan de lijn trekken. Dat gebeurt namelijk in een fase waarbij het schip met motor en roer totaal onbestuurbaar is. Ik stop echt volledig mee af tot er 0.0 knopen in de boot hangt. Dat is voorkeur, hoeft niet perse zo. Vervolgens kan ik dan als roerganger een landvast of spring uitbrengen en is de zaak klaar.

Maar het ging hier om solo-zeilen. Ook dan stop ik compleet af, maar dat doe ik langzamer. Ik heb dan meer ruimte aan de wal nodig. Terwijl het schip afremt, kan ik het roer loslaten, en gooi ik gauw een landvast om een paal/kikker. Die laat ik dan slippen over de bolder op de boot tot het schip stilligt. Dan zet ik de motor in de vrij. Dan leg ik de lijn vast, zet ik de motor in zn werk met een beetje gas. Dan ga ik rustig naar voren en heb ik alle tijd van de wereld om daar een landvast uit te brengen. Maar met een te korte vingersteiger is dat natuurlijk lastiger.


Dan nog het argument wat veel mensen aandragen: mijn vliegwiel is zwaar dus het duurt lang voordat de motor op toeren is. Dat is bij dit schip ook en dat geeft in mijn ervaring niks. Zo veel haast moet je niet hebben. Begin dan wat eerder aan het schip in de achteruit zetten.


Met mijn jachtje, Victoire 22, doe ik dit uit gewoonte ook zo. Maar daar komt het wel veel minder spits, omdat er een kiel op zit. Maar ook daar geldt, en dat geldt voor iedere boot zodra er wind komt kijken:
SanderH schreef :
En daar sluit ik mee af

Enkele redenen om niet een schip af te stoppen op een landvast zijn reeds genoemd in het vorige draadje.
Nu heb ik een andere insteek vanuit een andere belevings wereld.
Met afstoppen zijn er altijd verhoogde risico's op ongecontroleerde bijverschijnselen. De vervelendste is als een bemanningslid de tros niet kan houden ivm de snelheid en massa. Daar zijn al meerdere ongelukken mee gebeurd (en gezien).
Maar...
Een schip heeft een minimum manovreersneheid waarbij een balans is tussen luisteren naar het roer en windvang. Sommige schepen hebben een hogere minimum manouvreer snelheid dan andere. Oorzaken reeds eerder genoemd.

Ook is er een "dode" tijd tussen schip stil leggen op de motor en wegwaaien. Ook schroefwerking speelt een rol.

Hoe hoger de snelheid, hoe minder de wind procentueel invloed heeft. Bij stilliggen heeft de wind 100% invloed (drift). Het is niet anders dan krachten en vectoren.

Zoals ik het doe is met redelijke snelheid aankomen, lus om de bolder o.i.d. en stiltrekken maar niet afstoppen op de tros maar wel remmend steken en strak. Het schip kan dan niet meer weg(waaien). Het verder afmeren doen wij altijd al op de motor, nooit of zelden op de hand. Hiermee bereik je dat je dode tijd minimaal is en wegwaaien vrijwel niet mogelijk is.

Kom je te langzaam aan, heb je al procentueel veel meer last van de wind en je schip luistert slecht naar je roer.
Ik kies bij voorkeur de lagerwal in een sluis, dan gaat het altijd vanzelf goed, maar bij hoger wal in de sluis of kade moet je resoluut met snelheid naar je doel varen en dan per direct de snelheid er uit om gelegenheid te geven om de landvast aan wal te brengen. Een lus is daarbij soms veel handiger dan een dubbele tros.

Aan varen op lagerwal doe je onder een grote hoek met fender op de juiste ketsplek, aanvaren op hogerwal doe je onder een kleine hoek met landvast klaar. Dan heb je ook meer luwte.
Vaak zie je dat "men" te voorzichtig (te langzaam) manoeuvreert waardoor je in een sluis juist tegen de buurman komt.

Ik houd altijd sterk rekening met schroefwerking, dan werkt het altijd in je voordeel.

van belang is dat je resoluut moet durven manoeuvreren en gas moet durven geven.

Alle argumenten over de betrouwbaarheid van je motor of koppeling is natuurlijk spijkers op laag water zoeken: het moet gewoon betrouwbaar zijn. Daar zorgt iedereen toch voor?

Schakeltijden van de koppeling is wel een geldig argument met manoeuvreren, maar gaat prima als je er aan gewend bent.

daan1508 schreef :
Je beschrijft grotendeels wat ik ook beschrijf.

Mijn bakermat is bijna 20 jaar charterschepen tot pakweg 240 ton en vaak te lichte motoren en teveel wind. Daarna nog 25 jaar op een KNRM reddingboot
en 15 jaar een stalen schokker van 8,5 ton.

SanderH schreef :
Exact!

Calidris schreef :
Had ik dat even goed gegokt. Proost

Hoe leg ik aan?
Ik leg mijn bootje de laatste 2 jaar steeds met de achterkant naar de steiger. Met een behoorlijk lange vingersteiger ernaast aan BB.
Mijn Dufour 2800 (8X3 mtr ) heeft wel wat last van schroefwerking naar stuurboord.
Ik vaar meestal 2 tot 3 scheepslengtes mijn box voorbij om dan in achteruit voldoende snelheid op te bouwen om de box in te draaien. Hoeveelheid gas afhankelijk van de wind.
Nadat ik mijn box ben ingedraaid, of zelf iets ervoor staat mijn motor al terug in neutraal en de laatste meter gebruik ik om met 1/4 tot 1/2 gas vooruit de vaart eruit te halen.
Dan een lijntje via de in het midden aangebrachte berenklauw naar de schootlier.
Kan de boot geen kant meer op en kan ik eenvoudig verder afmeren.

Dus afstoppen op de motor.

Calidris schreef :
Je spreekt vast vanuit een grote weelde aan kunde en ervaring, maar wat mij betreft ook een groot gebrek aan inleving in kleine minder zware bootjes. Of in ieder geval bootjes die anders reageren dan de jouwe. Zo gebruik jij een tros, ik een lijntje. Je reactie is verder redelijk gepeperd met woorden als moet en altijd, iets dat in ieder geval bij mij slecht valt. Dat er zoiets bestaat als te langzaam varen zijn de meesten het geloof ik wel over eens. Er zijn legio manieren om dat laatste beetje snelheid veilig, gecontroleerd en voorspelbaar uit de boot te halen.

Verder hoor ik graag wat anderen als argument gebruiken, en wil daar niet meteen oordelen als 'geldig' of anderszins aan hangen..

Gerard schreef :
Hier een schip bootje van 5 ton dat vaak solo wordt gevaren. Ligt prima vast met 1 lijn en de motor, zodat de eenzame zeiler kan uitstappen. Goddank krijg ik meestal geen hulp van mensen aan de wal

Als regel (Dus de uitzonderingen niet meegerekend) Gebruik die keerkoppeling!! De achteruit hebben ze niet voor niks uitgevonden.
Afstoppen op een groot schip geeft hele grote krachten, en op een klein schip gepruts met te kleine kikkers te laag aan dek. In beide gevallen een vergroot risico op lichamelijk letsel, wat niet hoeft als de schipper afstopt op de motor. En als je als schipper vindt dat afstoppen op de spring wel moet, dan misschien nog eens nadenken of de manoeuvre ook anders kan.

Bij een deel van de discussie hier lijkt het erop dat het om een paaltje gooien van een lijn en daar je boot aanhangen op af te stoppen de enige manier is om je lijnen te gebruiken. Elke binnenvaartschipper kan uitleggen dat dat toch even anders zit. Afstoppen met de lijnen vergt dat je de lijnen gecontroleerd kunt laten slippen. Het was als 16 jarige destijds het eerste wat ik leerde als tijdelijke matroos aan boord van een 800 tonner die we toch echt met de voorspring tot stilstand brachten met bij de benadering af en toe een klapje vooruit om bij te sturen maar verder gewoon piano aan. Lijnen bolders en de scheepsromp moeten er wel op berekend zijn en dat is op onze bootjes net even lastiger, er is weinig recht aan onze romp maar het kan wel. Ik doe het in sluizen relatief vaak. Het laatste restje snelheid eruit halen in mijn geval met de achterlijn. Bij de box invaren leg ik het schip dan weer met de schroef stil tussen de palen. De palen voorkomen hier dat de boot door de wielwerking te ver opzij gaat. In de eigen box hangen de achterlijnen klaar. Als die vast zitten geef je weer een klapje naar voren. Er is een ding dat ik solovarende vermijd, namelijk met de lijn in de hand op de steiger stappen nog voordat er een lijn vast zit. ook als de boot al deels vast ligt is het een kwestie van timing om met de lijn in de hand naar bolder paaltje of ring te lopen.