Onderwerp: Opbrengst LED verlichting

Was aan het nadenken over de weg die onze verlichting aan boord maakte.

Heb nu warm witte led verlichting. De eerste strip heb ik ongeveer 10 jaar geleden aangebracht en nu is mijn vraag : gaat de lichtopbrengst van zo´n led lichtstrip achteruit ?

Mocht dat zo zijn zou ik nieuwe strips kopen en aanbrengen, daar waar ik vroeger een donker interieur gezellig vond, is dat met toenemende leeftijd helemaal niet meer zo.
Ik heb zelfs de indruk dat je vrolijker word bij goed en veel licht.

OldBawley schreef :
Dat klopt als een bus! Er bestaat zelfs lichttherapie voor depressieven....

OldBawley schreef : Sinds ik forum gebruiker ben denk ik dat ook.

Baasklusje schreef :
Midas Dekkers vindt het niet gek dat Nederlanders 'zo ongelukkig zijn'. Hij hekelt de huidige architectuur van glas en lichte kleuren.
"Elk huis dat gebouwd wordt, heeft nog méér glas, vanuit de overtuiging dat mensen gelukkig worden van licht en transparantie. Die mensen zijn duidelijk geen biologen, want die weten dat de mens eigenlijk een holbewoner is", zegt de 71-jarige bioloog in een interview met de Volkskrant.

"Mensen voelen zich het lekkerst als ze met z'n allen in een gezellig hol zitten, met getemperd licht." Een goede plek voor mensen is daarom de bruine kroeg, meent Dekkers. Hij vindt het dan ook zonde dat veel bruine kroegen hun deuren moeten sluiten.

OldBawley schreef : In het algemeen gaan LED's inderdaad over hun levensduur iets in opbrengst achteruit. Voor LED navigatieverlichting wordt dit bijvoorbeeld gecompenseerd door LED's die als ze nieuw zijn een wat hogere opbrengst hebben. Of met slimme elektronica die het verlies aan opbrengst compenseert door de stroom wat op te voeren. Maar hierbij moet je denken aan misschien 10% verlies of zo, niet of nauwelijks waarneembaar voor het menselijk oog. Het zou dus kunnen dat je strips wat minder fel zijn.

Wat misschien relevanter is is dat de efficiëntie van LED's ten opzichte van 10 jaar geleden wel flink is toegenomen. Ook is de kleurweergave verbeterd. Je kunt met minder LEDjes toe voor dezelfde opbrengst, of meer licht voor dezelfde stroom. Maar heel veel maakt dat nou ook weer niet uit, dus of dat nu de moeite waard is om goed werkende strips te gaan vervangen?

Dank voor de uitleg. Ik had onlangs van een bekende een spotje met 15 warm witte leds gekregen.
Heb dat met veel moeite ingebouwd in een Osram kaartleeslampje en sta verwonderd over de grote opbrengst. Veel en veel heller dan de 60 leds op de strip die ik tien jaar geleden boven de kajuittafel heb aangebracht.
De techniek staat niet stil. Gelukkig maar.

Helaas gaat gaat alles achteruit in het leven, zo ook LED. Het wordt zelfs gespecificeerd met een L/F factor bij een bepaald aantal uren.
Zo verkopen wij verlichting met 100.000 uur L70 / F10 dan is na die tijd de lumen depreciatie gemiddeld 30 % bij een max Failure van 10 %.

boeiend schreef :
Die hoeveelheid licht achteruitgang is erg afhanklijk van de temperatuur waar de LEDs op staan, dus met name de koeling c.q. inbouw en zeker of ze gedimd worden bijvoorbeeld.

Ik lees hier vaak 'warm wit', leuke commerciele term uit China die helaas maar weinig zegt over hoe warm de kleur echt is. Er is geen duidelijk specificatie wat warm wit is, maar in het algemeen bedoelt men dan alles tussen de 2700 K en 3500 K aan kleurtemperatuur. (o ja: hoe lager de kleurtemperatuur hoe 'warmer' de kleur)
3500 K is echt geen kleur voor een huiskamer, dat is witter (ook wel blauwiger) dan een voluit brandende halogeen lamp.
3500 K is eigenlijk alleen geschikt voor een 'gezellige' kantooromgeving.
2700 K is meer voor huiskamer gebruik, eventueel zou 3000 K ook kunnen maar dat is behoorlijk blauwig wit voor huiskamer gebruik.

Waarom noemt men het dan warm wit, omdat men dan alle LEDs die men maakt rond de streefwaarde van zeg 3200 K kan gebruiken en verkopen en het daarmee dus goedkoper wordt.

Maar voor een huiskamer effect zou ik 2700 K kopen en geen warm wit. Kijk maar eens hoe men het bij IKEA spcificeert, daat gaat het ook in Kelvin en dat is niet voor niets.

Tegenwoordig staat de kleur temp er altijd op evenals lumen.
Laatst kocht ik een lamp van 4000 k.
Da's héél erg wit. Je valt er nooit bij in slaap

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Kijk ook eens naar de RA/CRI, het witte en/of warm witte licht van een led is opgebouwd uit een beperkt kleurenpallet, ikzelf ervaar dat als je zogenaamde warm witte leds combineert met zogenaamde natuurlijke witte led's dit een heel prettig lichtbeeld geeft, op een of andere manier lijkt het dan lichter en toch is het niet koud, mijn theorie is dat dat komt omdat het licht dan is opgebouwd uit meer kleuren.

Lees: "Kleurweergave
Licht is opgebouwd uit de drie hoofdkleuren rood, groen en blauw (RGB). Binnen het zichtbare spectrum worden deze gecombineerd. De meest optimale verhouding tussen de drie kleuren geeft het meest natuurlijke licht (wit).
De kleur van de lichtbron (Kelvin) en de wijze waarop kleuren worden waargenomen, zijn mede bepalend voor de wijze waarop men licht ervaart. Ook een relatief koud licht kan kleur op de juiste wijze weergeven. Als regel moet kunstlicht het menselijke oog de mogelijkheid geven om kleuren correct te zien, zoals in gewoon daglicht. Dit hangt uiteraard in zekere mate af van de plaats en het doel waarvoor licht vereist is. Het criterium is hier de kleurweergave door de lichtbron.
Ze wordt uitgedrukt als een "algemene kleurweergave-index" (Ra/CRI). De kleurweergave-index meet de overeenkomst tussen de kleur van een object (zoals dit door het oog wordt waargenomen) en die van een referentie-lichtbron."

WADnWIND schreef :
Precies, daar zit echt veel te veel blauw licht in en dat houd je wakker.

Zeilprutser schreef : Ik weet niet waar je dat vandaan hebt maar dat is enorme onzin, in ieder geval in de grote lijnen die men schetst en zaken die aan elkaar gekoppeld worden.

Ik zal het proberen in het kort:
Natuurlijke lichtbronnnen zoals zwarte stralers, waaronder dus gloeilampen en halogeenlampen, hebben een spectrum waarin alle kleuren van de regenboog in zitten. Een zwarte straler die op een temperatuur staat van 2700 K heeft relatief veel rood licht ten opzichte van de blauwe kant van het spectrum, dat wordt dan als 'warm' licht ervaren. Een zwarte straler van 6500 K heeft daarentegen weer veel blauw licht ten opzichte van rood licht, dat wordt ervaren als 'koud' licht.
Je oog maakt dan met de rode, groene en blauwe receptoren daar dan een bepaalde kleurwaarneming van; En een receptor in je oog die specifiek gevoelig is rond de 490 nm (blauw licht) zorgt ervoor dat je wakker wordt/blijft.

Nu zijn LEDs geen zwarte stralers maar probeert men met een LED het spectrum van zo'n zwarte straler, gecorrigeerd voor de ooggevoeligheidskarateristieken na te bootsen.
Een witte LED is in de overgrote meerderheid eigenlijk een blauwe LED met daarop een laagje aangebracht dat het blauwe licht deels omzet in 'geel' licht. Het spectrum van het blauwe licht is vrij smal, het spectrum van het gele licht behoorlijk breed. Door de verhouding blauw/geel te wijzigen kunnen spectra worden gemaakt die veel op de verschillende spectra van zwarte stralers lijkt. Je kan met dat spectrum dan uitrekenen welke kleur men daarvan zal waarnemen, dat kan je ook met het spectrum van een zwarte straler. Als dat op het zelfde punt uitkomt, bijvoorbeeld de uitgerekende kleur van de LED komt uit op de uitgerekende kleur van een zwarte straler van 2700 K, dan zeg je dat de kleur van die LED 2700 K is.

Dan het verhaal over kleurweergave:
Die lichtbronnen verlichten objecten in de ruimte. Die objecten reflecteren kleuren over het hele spectrum, niet aleen in Rood, Groen en Blauw. Stel nu dat je een oranje object hebt, een sinaasappel bijvoorbeeld, en er zit (bijna) geen oranje licht in het licht van de lichtbron dan ziet die sinaasappel er grijs/zwart uit, zaols wargenomen door met name de rode en groene receptoren in je oog.
Van lichtbronnen met spectra waarin bepaalde kleuren missen kan je best een equivalente kleurtemperatuur uitrekenen, maar als er kleuren missen uit dat spectrum ten opzichte van wat het spectrum van een zwarte straler zou geven dan geeft/heeft die lichtbron een slechte kleurweergave omdat niet alle objecten met de juiste klreur kunnen worden weergegeven.

Dus een 2700 K lichtbron kan een CRI hebben van 100%, maar een 6500 K lichtbron kan dat ook.
Je ervaart het ene wel witter, daglicht-achtig, dan het andere, maar alle kleuren worden dan goed weergegeven, een sinaasapppel blijft er oranje uitzien.

Bij LEDs is een CRI van 80% redelijk standaard, 90% zie je steeds meer. Er zijn inmiddels ook LEDs met een CRI van 97%. Als je LEDs koopt zou ik niet onder de 80% gaan. Bij LEDs wordt er voornamelijk bezuinigd op de rode kleur die er in zit, want dat is een relatief duur materiaal. Dat betekent dat je partner veLlicht door LEDs met een CRI van 60 of 70, er uitziet als een lijk, of dat nu 2700 K of 6500 K LEDs zijn maakt dan niet uit.

Het word wel heel erg technisch nu. De expertise in dit forum is formidabel.
Nu weet ik ook waarom lamsvlees er onder sommig licht bepaald niet lekker uitziet.

@Windvector, jouw verhaal ondersteund dus mijn theorie wat jij spectrum noemt noem ik pallet!

WindVector schreef :
Door verschillende leds te gebruiken zitten er dus meer kleuren in het licht en daardoor krijg je een natuurlijker beeld en lichten de materialen beter op bij de zelfde hoeveelheid licht.

WindVector schreef :
Dat zeg ik, neem een hoog CRI en combineer verschillende kleuren.

Zeilprutser schreef :
Ja in principe vul je het spectrum dan beter, met name rond de blauw/groene kleuren. De effectieve kleurtemperatuur wordt dan een soort gewogen gemiddelde van de kleurtemperaturen die je gebruikt. Je moet wel oppassen met wat je combineert, bijvoorbeeld de combinatie 6500 K en 2700 K zal niet echt meer wit zijn maar er wat paars uit gaan zien; Met kleurtemperaturen die dichter bij elkaar liggen heb je daar minder last van. Voor een hoge CRI is bij LEDs met name de rode kleur van belang. Of de CRI dan echt verbetert hangt er van af of je een goede verhouding in intensiteiten te vinden is zodat het gehele spectrum meer op dat van een black body lichtbron gaat lijken en je niet hele scheve verhoudingen in kleuren gaat creeren.

OldBawley schreef :
Inderdaad en dus ook waarom er bij slagers speciale 'witte' lampen in de vitrine hangen die juist veel rood licht bevatten.

Daarom de termen warm wit en natuurlijk wit combineren, mag jij aangeven hoeveel K dat dan zou moeten zijn de led's die ik hier gebruik geven aan 3000/3500K en 4000/4500K iedereen die ik het verschil laat zien vindt het gecombineerde licht het prettigst.

Zeilprutser schreef : Als de intensiteit van beide LEDs ongeveer gelijk is, is dat dan grofweg 3500 - 4000 K. Voor huiskamer toepassingen veel te wit. (Bij ongelijke intensiteiten is het echter al helemaal geen 'zwaartepuntsberekening' meer)

WindVector schreef :
Lees begin van dit draadje:
OldBawley schreef :
Al is OldBawly misschien al lang afgehaakt maar ik probeer on topic te blijven!

Zeilprutser schreef :
Witter licht lijkt meer licht maar dat is niet zo. Of je met het ouder worden ook witter licht nodig hebt betwijfel ik. In ieder geval heb je wel meer licht nodig. Dus een stel nieuwe armaturen waar meer licht in zit voor hetzelfde geld en voor hetzelfde stroomverbruik is een goed idee.
Ik ben zelf uitermate tevreden over de Nautic LED BL01-300-MV-T, 235 lm, 2700 K, Ra > 80, 3 W, touch aan/uit, 12/10-30V DC LED, echt heel veel licht voor op een boot.

Het antwoord is dus ja, de strip gaat achteruit en daarbij je ogen.

Ra, CRI waarden enzo gaat wel erg ver in deze en fractioneel van invloed. Beetje Led heeft Ra van 70 plus en dat is prima. Alhoewel de lage druk natrium lampen, die je nog veel op straat ziet ook een sfeervol beeld geven. Alles zwart behalve wat geel is...

WindVector schreef :
het wil er niet echt in he, zoals je eigen preek al aangaf en ik het zo omschrijf: "Door verschillende leds te gebruiken zitten er dus meer kleuren in het licht en daardoor krijg je een natuurlijker beeld en lichten de materialen beter op bij de zelfde hoeveelheid licht." Zo ervaar je dus meer licht terwijl de uitgestraalde lichthoeveelheid niet hoger is.

Frodoo schreef :
Middas Dekkers heeft wel meer onzin uitgekraamd. Korreltje zout kan bij hem geen kwaad.

Het verhaal van WindVector is helemaal juist. Bij onze filmopnames maken we o.a. gebruik van LED lampen, maar dan met een hele hoge CRI (Color Rendition Index) van bijna 100% (geen grote gaten of pieken in het kleurspectrum). Alleen dan worden kleuren natuurgetrouw weergegeven en hoef je later geen complexe kleurcorrecties uit te voeren.

De 'kleurkwaliteit' (CRI) van de eerste generatie boot LED verlichting was bedroevend, met 'smerig' (en naar mijn smaak ongezellig) licht tot gevolg. Wat er tegenwoordig in de schappen hangt is over het algemeen al veel beter. Als je oude LED's vervangt zul je behalve in lichtopbrengst ook in de kleurweergave aan boord dus verbetering zien.

Wat mensen 'prettig licht' vinden is overigens ook cultureel bepaald. In het Midden-Oosten of Azië zit je in een restaurant zomaar onder kil blauwig TL-licht je maaltijd te eten.

Je kunt met een plakledstrip , 5 meter, van de Action en led armaturen een prachtige goedkope verlichting aan brengen. Die ledstrip van de A. is met een afstand bediening voor 230V maar als je dat weg laar kan je de strip per 3 cm inkorten en direct op 12 V zetten. Wel draadjes aan solderen dan.

Ook hier is de herfst begonnen. Net zes uur s ávonds en het word donker. Ik steek het houtkacheltje aan, zet er gelijk een LeCreuset gietijzeren stoofpot op. Voor het eerst na maanden zomerse slaatjes eten weer echt koken. Zelfs verleden week was daar niet aan te denken met de hitte in het zuiderse Griekenland. Ik besluit het vriesvakje van de koelkast iets leger te maken, straks word stroom schaars. Lamsvlees. Gekocht in Drepano, geen toeristenval, eerste kwaliteit en goedkoop.
Een kwartuurtje later moet de verlichting reeds aan. Het word Irish stew.

Hoe ik vroeger bij enkel petroleumlicht en het schijnsel van de houtkachel kon koken is me nu een raadsel. Die nieuwe 15 led spot boven het keukenblokje is ideaal om de kool te snijden en het lam van botsplinters te bevrijden.
Als ik straks ( binnen anderhalf uur ) klaar ben met eten en de avondfilm aan de beurt is ga ik weer over op de oude led strip verlichting. Tien jaar geleden een openbaring, nu cosy sfeerlicht.