Dit is de Deutz in mijn sleep/duwboot. Maximaal 600 omw/min, uit 1959.
Ook luchtstart.
Hoewel dit type motor ook direct-omkeerbaar is (dus beide kanten op kan draaien), lag er bij mij wel een keerkoppeling achter, een enorme Reintjes. Deze had een ingebouwde inschakelvertraging van ongeveer 10 seconden.
Ik kan je verzekeren dat die 10 seconden soms verdomd lang konden duren, vooral met veel wind.
Ik heb ook gevaren met direct-omkeerbare motoren. Vooral de veel-cilinders schakelden veel sneller, soms wel in 4 of 5 seconden.
In het verleden was het omschakelen vrij gecompliceerd: eerst met een handwiel de motor laten stoppen, dan met een hendel de nokkenas verschuiven, dan het handwiel in z'n vooruit of achteruit zetten en vervolgens startlucht toedienen met een hendel en het juiste toerental instellen.
Tegenwoordig gaat het net zo makkelijk als met een keerkoppeling: het hele armen- en benengebeuren gaat automatisch op perslucht, bediend door een soort morse-bediening.
Zet 'm in de middenstand, en de motor stopt. Klik 'm naar voren of achteren, en de nokkenas wordt de goede kant opgeschoven en een seconde later krijgt de motor een dot startlucht.
Met dit moderne systeem is valsspelen er niet meer bij. Met het oude mechanische systeem was er de mogelijkheid om de motor de andere kant op te starten als-ie nog niet stilstond. Dat vielen de kraaien dood uit de bomen en het kostte soms wat serviesgoed.
Het blijft een fantastisch gebeuren als je met zo'n schip een sluis neemt. Als de scheepskop tussen deuren komt, zet je de motor stop. Je glijdt in totale stilte naar binnen. Vlak voor de gesloten deur start je 'm in z'n achteruit ("FLOP-FLOP...kartoffel-kartoffel-kartoffel....") waarbij het geluid mooi galmt tussen de muren. Dikwijls gaan omstanders meedansen op het geluid.
Misschien is dat wel de magie van langzaamlopers, ze geven een dansbaar ritme.
Wim.