Onderwerp: Advies gevraagd: romp schade reparatie

Hallo allemaal!

Binnenkort gaat mijn waarschip 740 het water uit voor groot onderhoud. Het belangrijkst wat hersteld gaat worden is de beschadiging aan de romp(zie foto)

Met een handige kennis van mij zagen we de gaten gelijkmatig uit om er een plaat in en achter te maken(dubbelen) Ik heb begrepen dat dit de stevigste techniek is. Maar nu eerst mijn vraag of vragen.

1)Is dezelfde houtsoort als het schip ook het meest geschikt, dus mahonie hechthout/multiplex?

2)De spanten van het schip zijn gelijmd met een zwarte lijm, welke is dit?

3)hebben jullie nog algemene opmerkingen/adviezen?


Ik zie heel graag jullie reacties tegemoet!

Alvast dank hiervoor,

vriendelijke groet,

Anne

Zo,

Dat is niet niks.....................
Ik zal eerst maar eens kijken wat er zoal rot/beschadigd is.
Daarom de planken los halen/demonteren. Maar wel bewaren als mal.
Zo te zien zal er ook wel wat met de stevenbalk moeten gebeuren en de spantjes???
Deze eerst vervangen en dan gewoon weer met watervast hechthout opbouwen.
Dus niet van bv De Praxis oid.
Het liefst gecertificeerd/garantie plaat.
Dan alles goed in de epoxy.............zeker de kopse kanten.
Komt dan nooit meer water in.
Gebruik een zeer goede houtlijm of epoxylijm.
Lijkt mij wel veel werk, maar niet ondoenlijk.
Suc6.

Annedela schreef :
Dat is resorcinol-formaldehydelijm lijm.

Ben je lid van de Waarschippers? Via het forum en de technische commissie kan je alle ondersteuning krijgen van ervaren Waarschip restaurateurs. Jan Smeele is je graag van advies.
Er zijn betere methoden dan het maken van dubbelingen e.d. Zit de schade in één of in meerdere gangen? Je vervangt o.h.a. de gang met handhaving van de stringers. Gangen worden met een schuine las 1:10 aangeheeld.

Annedela schreef :
Dat ziet er vrij dramatisch uit. Een iets te hoge boeggolf en je boot loopt vol.

Antwoord op de vragen:

1. De boel wordt in tweede instantie geschilderd neem ik aan en binnen zul je er op die plek ook niet veel van zien. Ik zou gewoon een goede kwaliteit multiplex gebruiken. Hoeft niet persé Bruynzeel mahonie Hechthout te zijn. Een okumé garantplant volstaat.

2. Die lijm is hoogstwaarchijnlijk resorcinol-lijm geweest. Dat was voor epoxy inalgemeen gebruik kwam een veelgebruikte watervaste 2-componentenlijm. Voor het herstelwerk zou ik echter epoxy gebruiken. Met Lijm 700 van Poly-service maak je een uitstekende watervaste epoxylijm die goed geschikt isvoor dit doel.

3. Algemene adviezen zijn, zonder ter plekke te kijken of zonde foto's van de binnenkant moeilijk te geven. Check goed of er buiten de beschadiging van de huid ook schotten of spanten zijn gebroken, losgekomen of ontwricht. Friendly Sailor noemde de stevenbalk al.
De randen van de beschadiging zijn behoorlijk nat. Het lijk verstandig om al het hout dat vocht heeft opgezogen te verwijderen, voor je weel gaat aanhelen.
Dat aanhelen is inderdaad het meest practisch uit te voeren door ter plaatse van de kopse naden in de huidgangen het multiplex te dubbelen achter de naad, zoals je beschrijft. Als je het een beetje mooi wilt houden aan de buitenkant, moet je er wel rekening mee houden dat er met dergelijke dubbeling makken 'knikken' in huidgangen ontstaan. Met andere woorden dat de lijn in de huidgang minder vloeiend wordt dan origineel het geval was. In dat verband is het waarschijnlijk het slimst om de beschadigde huidgang volledig te verwijderen tot de randen van de onder- en bovenliggende huidgangen. Je kan die huidgangen dan de ronding in het vervangingsdeel laten bepalen.

Nog een vraag van mijn kant: hoe heb je deze beschadiging voor elkaar gekregen?

Droevig beeld, wat is er gebeurd?
Op de foto ligt de boot in het water. Hoe is het onderwaterschip er aan toe?

Als je de boot structureel gezond wilt maken, moeten mijns inziens, gezien de foto, ten minste de hechthouten platen van de onderste twee gangen vervangen worden. Niet dubbelen, dan gaat het rotten verder in het hechthout.
Zeer ruim, alle rottigheid moet eruit. Wellicht tot de las met de volgende plaat van de huidgang.
Verlijmen met een schuine las.
Zijn de stevenbalk, kielbalk en stringers nog goed? Lijkt niet zo.
Die zijn van massief mahonie hout, staat me bij (in ieder geval bij wijlen mijn kwarttonner). Daar kun je met ruim wegnemen en voldoende schuine lassen eventueel stukken vervangen.

Weet je zeker dat dit alles is? Hoe zijn de rest van het onderwaterschip, spiegel, kajuit en dek er aan toe? Daar weet ik ook nog wel een paar beruchte inwateringsplekken. Ik zou beginnen met de hele boot onderzoeken (afkloppen, vochtmeting, eventueel kaalhalen) en kijken wat goed is en of het zin heeft te repareren. En meteen te kijken of je last hebt van roestende schroeven (kon ik niet goed zien op de foto; daar is op internet en deze site de nodige info over te vinden).

Alles kan, zeker bij een houten boot, maar ik heb het uiteindelijk opgegeven met mijn Waarschip kwarttonner met een gedeeltelijk verrotte huidgang, kielbalk en wrangen.
Ik heb er wel een paar jaar over gedaan om tot die drastische conclusie te komen.

Ik heb diverse waarscheepjes in mijn bezit.
Het advies van Samvh is prima. Bij de waarschippervereniging even rond vragen (en lid worden, denk ik) Er zitten wat malloten bij die vereniging, maar het overgrote merendeel zijn zeer prima mensen. Jan Smeele heeft een halftonnertje (voor zover ik weet) en dat is wel een iets ander bootje dan een 740, maar is een prima vent.

Waarscheepjes zijn prima te repareren. Zeker met de moderne epoxy-lijmen (ipv de destijds gebruikte resorcinol, dat een prima lijm is, maar wel wat bewerkelijker).

Dubbelingen zou ik niet doen ter reparatie. Helemaal niet nodig.
Voor zover ik weet zijn vrijwel alle 740's gemaakt van ocume-garantieplaat. En er zitten, als je pech hebt, stalen schroeven in, al meen ik te weten (en weet dat dus niet zeker) dat de meeste 740's rvs-schroeven hebben. In elk geval geen messing, zoals bij de oudere typen als de 600, de kwartonner en de halftonner.

Wel doen die reparatie, want een 740 is een erg fijne boot!

Dank voor de snelle reacties allen! Fijn om te lezen dat er al zo snel goed advies is!

De schade is ontstaan tijdens de afgelopen stormen; een lijn is waarschijnlijk ongevraagd losgemaakt en toen heeft een gemene uitstekende pin in de kade kunnen huishouden. Omdat ze niet in een haven ligt, dus minder toezicht heeft, kwam ik er te laat achter. Nu is het inderdaad hoogste tijd dit fijne schip weer in ere te herstellen. Gelukkig is de schade alleen beperkt tot boven de waterlijn en is het niet gaan rotten(binnen ook helemaal droog) Wel zijn, zoals werd opgemerkt, meerdere onderdelen aangedaan. Ik zal binnenkort ook een foto van de binnenkant plaatsen voor een completer beeld(die heb ik nu nog niet)

Het schip gaat komende week naar de dichtstbijzijnde haven met werf. Hier willen we ook verder advies inwinnen en eventueel professionele hulp inschakelen. Alleen is het nog zaak daar veilig te komen. Inderdaad is het risico dat ze bij een te hoge golf snel volloopt en de haven niet meer haalt. Hiervoor is dus een degelijke maar tijdelijke oplossing vereist. We dachten aan platen aan de binnenkant vastzetten snel uithardende, waterdicht polyurethaanschuim van Bison. Wat zijn jullie meningen hierover?

Snelste (en veilige) methode die ook door professionele bergers wordt gebruikt:
Duw van binnenuit een stuk van een oude matras, een stoelkussen o.i.d. tegen de gaten, en smeer er aan de buitenkant snel-uithardende PU. constructielijm tegenaan, van die bruislijm. Uitsmeren met een spatel of plamuurmes.
Bouwschuim uit een spuitbus is waardeloos. Niet gebruiken.
Wim.

Annedela schreef :
Heel verstandig. Niet alleen sterk, maar het is ook de makkelijkste mannier, en de goedkoopste.
Ik zou me wel drie keer bedenken voordat ik die gangen er uit zou zagen. Ga eens na hoe die gangen op elkaar aansluiten. De onderste gang zit tussen stringer en bovenste gang gelijmd.
Daar een nieuwe gang in pas maken gaat jou niet lukken (schat ik in ).

Mocht de kromming van het vlak te sterk zijn leg dan i.p.v. (b.v.) 10 mm, 2 keer 5 mm op elkaar.
Als je nu rondom het ingelegde stuk, aan de buitenkant, de naad uitslijpt zoals wordt geadviseerd als je het gat van een doorvoer dicht maakt heb je een verbinding die veel sterker is dan de rest van de huid.

De steven lijkt mij niet gebroken maar of die daar nu rot is of versplinterd en nat is niet goed te zien.
Ik denk dat die na het repareren van de huid de beschadiging flink afgeschaafd kan worden. Tot je voldoende oppervlak hebt om daar opnieuw een steven op te vormen.

Is prima te repareren, de beschadigde gangen tot de eerstvolgende spant uitnemen.
Daar zitten af werf al dubbelingen achter en geven een mooie brede sterke basis on daar de reparatie met de al genoemde 1:10 afschuining te maken.

Waar de gangen overlappen proberen om de onderliggende gang schuin weg te halenen de nieuwe plaat er onder te schuiven.

Maak het jezelf zo makkelijk mogelijk, ruim uitzagen en rechte verbindingen maken, afschuinen met een bandschuurmachine.

Platen eerst pasmaken inclusief schroefgaten dan 2x in de injecteer epoxy zetten, lijmen met lijm 700 van polyservice.
Ik zou wel bruijnzeelplaat gebruiken .

Afwerken met gewone epoxy en schilderen.

Annedela schreef : Dat klinkt als een geluk bij een ongeluk.
De foto deed mij denken aan de huidgangen van mijn boot, die doorgerot en weggekrabt waren. Daarom reageerde ik vanuit zo'n rottings-scenario.
Nu dat niet het geval is, maakt dat het extra de moeite waard te repareren en de reparatie eenvoudiger.

Annedela: laat ook op dit forum ons weten wat de werf waar je naar toe gaat adviseert als reparatie.

De meeste tips zijn al gegeven door andere Waarschippers. Nog even een andere tip, je kan het gat voor nu even afplakken met Duct tape, hiermee voorkom je dat er water binnen komt. Ik heb dat al eens eerder als noodreparatie bij een boot gebruikt en voldoet om erger te voorkomen.

Restaureer de boot goed, maak er geen pruts werk van (lees dubbelen), het is de boot waard om goed te restauren. Jan Smeele is al genoemd, maar ook Harris Visser (W1010 Black Magic Woman) kan je prima helpen met dit soort restauraties. En de meeste 740 zijn in Ocume gebouwd voor zover ik weet, dus groete kans dat jouw W740 in Ocume is.

Heel veel succes bij het restaureren, zorg dat ze weer goed in de vaart komt.

Komt verzekering hierin tussen? Stormschade?

Wallaby schreef :
Ik heb diverse gaten in mijn boten gerepareerd, oa ook zo een als jij nu hebt. Ik wil niet drammen, maar ik zie nu diverse keren mensen die beweren dat dubbelen noodzakelijk zou zijn. Ik heb nooit nergens gedubbeld. Dubbelen is absoluut niet nodig, lelijk en maakt je boot minder waard (als je dat wat kan schelen). Niet doen dus. Gewoon goed repareren door een stuk multiplex te vervangen. Het beste, zoals iemand anders al suggereerde, tussen twee spanten en twee stringers. Is heel goed te doen.

Verder: Ook slim, inderdaad, om even bij de vereniging iemands hulp te vragen.

@steef, volgens mij bedoelen jij en Wallaby hetzelfde: beide zeggen niet dubbelen. Wallabyu noemt het zelfs prutswerk
En volgens mij zegt niemand hier dat dubbelen een goed idee is?

Bij de reparatie: denk aan de droogtijd. Voordat er weer conservering over heen gaat moet alles goed droog zijn. Grote kans dat het water zich nu al veel verder verplaatst heeft dan alleen de plaat die je gaat vervangen. Neem dat mee als je het plekje bij de werf gaat repareren.

Misschien is het wel handig om je daar in het begin op te focussen: zorg eerst dat de rest kan drogen voor je aan de echte reparatie begin. Verf weghalen met fohn, aangetast hout verwijderen etc. Want mijn ervaring is dat dit het kritische pad van je planning gaat worden. Als de boel pas echt goed kan drogen als je klaar bent, sta je daar op te wachten.

SteefTon schreef:
Dan heb je altijd gedubbeld
Sorry

Dubbelen in een vlakke huid doe ik als volgt. Het gat mooi schoon maken, geen rot meer en geen rafelranden. Het gat een goede vorm geven: rond , ovaal of rechthoekig met afgeronde hoeken. Een stuk botenmultiplex achter het gat houden en op dit stuk het gat precies aftekenen en uitzagen. Dan op een tweede stuk multiplex het eerste stuk aftekenen met een extra breedte van 5 cm. Ook dit stuk uitzagen. Met verdikte epoxy de twee stukken in de huid verlijmen. Het eerste stuk vult dan precies het gat en je hoeft alleen de naad glad te schuren. Deze methode is goed en eenvoudig toepasbaar, zeker als het tweede stuk multiplex ( de dubbeling) onder het dek zit en niet zichtbaar is. De methode is eenvoudiger omdat het pasmaken van het in te zetten stuk makkelijk is en geen schuine liplassen behoeft. Bij dit Waarschip zou ik dit zeker overwegen.

Philip schreef : Toch niet alle posts goed gelezen Philip. Ik vind het n.l. een prima idee. Zeker voor iemand die wat minder bedreven is in dit soort klusjes en het zelf wil doen (dat is tenminste mijn indruk).
Het woord noodzakelijk heb ik niet gebruikt.
De opmerking ergens dat het lelijk is lijkt mij een tamelijk overdreven. In een Waarschip met al zijn hoeken en randen valt zo'n extra randje helemaal niet op, als dat al in het zicht zit. Maak je de dubbeling even groot als het vak waar de beschadiging zich bevindt moet je zelfs zoeken om die te vinden.
De opmerking dat je het "goed moet reparen door een stuk multiplex te vervangen" is natuurlijk een open deur intrappen. Een nauwkeurig omschrijving van dat goed repareren heeft TS meer aan.
De opmerking over de waardevermindering is ook wel een aardige in een tijd dat oude scheepjes bijna worden weggegeven.
En prutswerk? Inderdaad, iemand die van een dubbeling prutswerk maakt kan zijn gereedschap beter in de kast laten liggen.

@ Zeekraal: Je hebt wel een beetje gelijk (al zou ik nog steeds niet dubbelen).

@ annedela: Ik heb zelf helaas op dit moment geen tijd, maar je hebt vast de vereniging van Waarschippers al gevonden.

Met een uitleg ben je misschien ook wat geholpen.

Ik probeer het hierbij:
Bij elk spantje zit een smalle dubbeling, als spanningsverlichter.
Wat je kunt doen is het beschadigde stuk netjes wegzagen tussen zulke spantjes (of tussen het voorbalkje en het schotje dat er acht staat). Die smalle dubbelingen niet weg zagen! Als je niet precies kunt zien hoever je kunt zagen, dan zaag je er eerst een stukje uit dat ruim binnen de randen blijft.
Als je uiteindelijk het stukje er netjes uit hebt, dan haal je nog een stukje huid weg dat op de dubbeling van zo'n schotje zit. De dubbeling zelf laat je zitten. Dat kan met een scherpe beitel of met een bovenfrees (wel oppassen dat je eerst een paar schroeven verwijdert).
Ook netjes strak langs de stringers wegzagen.
Nu komt er iets controversieels.
Zaag een stuk multiplex dat nu precies past. Dat kun je precies krijgen, door eerst een stukje karton als mal te knippen. Het nieuwe stuk gaat nu op de dubbelingen en tussen de stringers. Dan even de schaaf of de bandschuur 1 keer langs de randen die tussen de stringers komen, zodat er een kleine kier ontstaat (paar mm).
Aan de binnenkant klem je nu met een paar lijmklemmen een klein stukje strookhout op een paar plekken tegen de stringers. Het is handig de strookhoutjes in een stukje plastic te wikkelen, dan gaat de epoxy er niet op zitten.
Nu kun je de nieuwe stukken er met epoxy in lijmen. Als ze eenmaal zitten moet je aan de binnenkant nog een dun filletje langs de stringers trekken. Aan de buitenkant kan dat ook, maar dan zou ik gelijk de hele kopse kant van zo'n gang doen. Ik heb dat bij mijn boot bij alle gangen gedaan. Scheelt inwateren in die kopse kanten en de verf blijft beter zitten op afgeronde hoekjes dan op scherpe.
Voor lijm kun je het beste epoxy met aerosil als vulling gebruiken. Stuwatex als vulmiddel kan ook, maar daar komen tijdens het mengen soms kleine klontjes in en het is wel zaak dat de kleine kiertjes, die tussen het nieuwe stuk en de oude huid zitten (die moeten dus wel een paar mm breed zijn), goed vol te drukken. De filletjes zou ik wel met stuwatex als vulmiddel mengen en met een behoorlijke portie chopped strands tegen uitscheuren.

Och, nog vergeten: de nieuwe stukjes kun je op de plek klemmen door een paar spanbanden om de boot te spannen en op de juiste plekken een paar houten klosjes tussen de spanband en de nieuwe huid te klemmen. Er hoeft niet heel veel spanning op de huid te staan. Op de plek houden is genoeg.

Ik hoop dat het je snel lukt en dat dit prachtige scheepje weer snel op de wateren te zien zal zijn.

Wederom dank voor de reacties en uitleg.

Ik zie een discussie (die ik vaker ben tegengekomen) tussen respectievelijk 'dubbelen' en 'afschuinen'.
Er spelen natuurlijk verschillende afwegingen en ieder zal waarschijnlijk zelf ook een voorkeur hebben.
Voor mij is inderdaad is een overweging de uitvoerbaarheid voor ons als 'leken'. Mijn kennis is wel timmerman maar heeft in de scheepsbouw geen ervaring.
Voor mij staat wel voorop dat het veilig, betrouwbaar en ook op de lange termijn houdbaar is. Hierover ga ik ook over in gesprek met de werf. Ik zal jullie weer een update geven. Sowieso gaan we eerst andere dingen aanpakken zodat we de reparatie uiteindelijk droog kunnen uitvoeren.

Als het een "echte" timmerman is, mag het geen probleem zijn.

Wallaby schreef :
Helemaal mee eens, zo snel mogelijk afplakken met Ducttape, met een ruime hoeveelheid
in een paar lagen kan je dan ook de boot redelijk veilig verplaatsen.
Wel even de plek waar je plakt goed droog wrijven.
Grappig, de goedkoopste Ducttape van de bouwmarkt is hiervoor het meest geschikt.
Ter info, had met mijn Tornado catamaran ooit een rotsje geraakt in Frankrijk,
bodem lek. Met ducttape dicht geplakt en de hele vakantie gezeild. Pas terug in
Nederland de boel echt gerepareerd.

A

Ilex schreef :
Kan wat mij betreft ook zijn dat je 'soms' gedubbeld hebt, sorry
Als je het maar nooit nergens hebt gedaan.

Gr Michel