Onderwerp: vakmanschap en toewijding

Wauw. Allemaal handgemaakt?

Nachtvlinder schreef :
Ja. 100 jaar geleden was Japan grotendeels een ontwikkelingsland.

Ja, mooi hé. Wat een vakmanschap en waarschijnlijk geduld.

Ja. Prachtig!
In de tijd dat vakmanschap nog geen r**t kostte werden er mooie dingen gemaakt.

En ik gok zomaar dat een droog klimaat erg helpt bij het na al die jaren eenvoudig ontmantelen.

Joop66 schreef :
Dat meen ik te mogen betwijfelen.
De industrialisatie van Japen liep maar enkele decennia achter op die van West-Europa. Rond 1870 was men daar al heel druk mee. Kan ook niet anders als je weet dat Japan al rond de eeuwwisseling 1900 een wereldmacht was, die in 1905 het Russische Keizerrijk verpletterend versloeg.
Niet dat dit voor het getoonde handwerk van groot belang is, dat bleef en blijft in Japan op een hoog plan staan. De Japanse handzagen voor hout zijn nog steeds heel populair, ook in Europa.

Wadloper schreef : ...mocht dat überhaupt maatbepalend voor "ontwikkeling" zijn.

In dit youtube kanaal kan je zien dat ze in Brazilie ook nog met beperkt gereedschap en omstandigheden mooie bootjes van hout maken (of restaureren).
Aardige jonge mensen, verrotte houten boot en Braziliaanse scheepsbouwers vormen een leuke mix om te kijken!

Inderdaag, volg dit al van het begin. Heel moedig.

Veel dichterbij ook, hoor.
Dit zijn zomaar wat plaatjes van 1 van mijn klussen.
IJs en corona dienende, zal ik in september de kont vervangen van dit schip in het dok in Walsoorden. De stam eikenhout ligt al te drogen, 3,5 m³ in tweeduims planken gezaagd.

Wim.

Indrukwekkend! Alle respect.

Prachtig Wim!

Wat een voorrecht om aan zo’n mooie boot te mogen werken! Vakmanschap straalt er vanaf, hout is toch ook wel een mooi materiaal...

Wat gaaf zeg. Even nieuwsgierig: hoe wordt het eikenhout straks geconserveerd?

TuuLeVi schreef :
Ook in culturele zin was Japan was Japan honderd jaar geleden geen ontwikkelingsland. De Japanse cultuur is vanouds heel anders dan de onze, met andere normen en waarden. Maar ze is altijd tamelijk verfijnd geweest. Dat was ze al toen honderden jaren geleden de eerste Nederlanders op Decima arriveerden.

Japan is nooit minder ontwikkeld geweest dan Europa.

Maar als je een volger van Rousseau bent (het idee van de nobele wilde), dan is elke verfijnde en ontwikkelde cultuur met aangeleerde normen en waarden een onding.

Berghout 2

Het achterschip is rond.
behandel je het hout wat rond moet zoals vroeger met water en aan de andere kant vuur.
Of stomen?

Ik behandel het hout met water en vuur. Maar niet helemaal net zoals vroeger.
Vroeger dacht men dat hout kromp door vuur en zwol door water, dus leek het logisch om vuur onder en water boven te houden. En dat was ook nog makkelijk te doen met een bosje brandend riet of een schaal met gloeiende kool onder het hout, en een emmer leeggieten aan de bovenkant.

Tegenwoordig weten we beter. Het hout wordt week door warmte (eigenlijk net zoals plastic). Hoe beter de warmte wordt verspreid door de hele plank, des te beter hij buigt. En met een stevige gasbrander kun je aan weerszijden stoken. Verder gebruik ik een vloeistofspuit op perslucht, waarmee ik af en toe warm water vernevel aan zowel de onder- als de bovenkant van de plank, om te voorkomen dattie uitdroogt.
Behalve warmte toevoegen is het ook nodig om spanning op de plank te zetten. Dat gaat met gewichten. Gevoelswerk: te weinig gewicht, dan buigt het hout niet, te veel gewicht, dan breekt-ie.

Op deze eerste foto zie je de ingespannen plank. Rechts ligt een gewicht, ingepakt in plastic om zwarte vlekken in het hout te voorkomen. Voorbij de stelling staat er een steun onder (ik heb er een stokje voor gestoken) die voorkomt dat hij te ver doorbuigt.



Op de tweede foto sta ik onder een plank die staat af te koelen. Lekker krom en met een torsie, bedoeld voor een botter. Dat zwarte onder de plank is geen verkoling (want dat zou het hout verzwakken), maar roetaanslag van de gele vlam.



En ach, als ik toch al lekker ambachtelijk bezig ben, kan er ook wel een dissel-plaatje bij
Een zitter, dat is een spant dat het vlak met de huis verbindt. Fraai kromgegroeid.



Wim.

Mooie uitleg Wim. Leerzaam!

Wat een vakmanschap! Komt veel gevoel en ervaring bij kijken lijkt mij. Zijn er nu nog schoolverlaters die het zo leren?

Wadloper schreef :
Eens met Wadloper. Ik heb oude 8mm opnames gezien van mijn vader op zakenreis in het Tokyo van de jaren 60. Toen was het al een moderne metropool die zeker West Europese steden al ver voorbij was qua ontwikkeling.

Nachtvlinder schreef :
Nauwelijks.
Er gaat erg veel kennis verloren. Ook ik heb geen opvolger, net zoals de meeste ambachtslui.
Tegenwoordig is scholing vooral gericht op werk in de dienstverlening. Daadwerkelijk dingen maken met eigen handen wordt als minderwaardig ervaren, hooguit geschikt voor hobbyisten.

Gelukkig zijn er nog steeds enkele jongelui die zich niet alleen laten leiden door geld, en eigenwijs hun weg kiezen in een ambacht.

dehler schreef :
Even verder met de cursus.

Misschien is het je al opgevallen, dat (heel generaliserend) de houten schepen over de hele wereld op elkaar lijken. Een beetje kotter-achtig, dus met vloeiende lijnen en zachtgebogen huidplanken.
Alleen in dat kleine kikkerlandje aan de Rijn vind je die rare kogelronde scheepjes, zoals boeiers, tjotters, botters, Staverse jolletjes, Scheveningse bommen enzovoort.
Hoe zou dat komen?

Over de hele wereld (nog steeds generaliserend) worden de huidplanken kromgemaakt met stoom. Maar in Nederland zijn we gewend aan krombranden.
Met traditioneel stomen wordt een plank in een stoomkist gelegd en zo lekker gekookt. Als-ie na een tijdje door-en-door heet is (en zo slap als een dweil) wordt-ie door een zootje mannen m/v uit de kist gehaald, in een drafje naar het schip gebracht en dan als de sodemieter rond de spanten geklemd. Dat moet razend snel, anders koelt het hout te ver af.
De plank wordt dus in no-time gebogen, maar dat wil hij eigenlijk niet. Het hout heeft eigenlijk meer tijd nodig om toe te geven. Dat houdt in, dat er geen scherpe bochten kunnen worden gemaakt, op straffe van breuk.
Maar in Nederland wordt hout al vele eeuwen lang met vuur gebogen. Een plank wordt ingespannen, er gaat gewicht op, er wordt warmte toegevoerd, en de plank zal dan in zijn eigen tempo toegeven. De ene plank gaat langzaam, de andere snel. Als de plank zijn vorm heeft gekregen (en dat kan zelfs een heel scherpe bocht of torsie zijn), dan wordt hij afgekoeld, waarna men hem in alle rust tegen het schip kan zetten.

Op deze manier kan een schip (bijvoorbeeld een botter) worden voorzien van zijn hele huid, terwijl er nog bijna geen spanten inzitten.
Bij een "gestoomd" schip zullen wel eerst alle spanten moeten staan om de hete planken omheen te vouwen.
Ook hier is de Nederlandse methode in het voordeel, want het is veel eenvoudiger om spanten heel nauwkeurig passend te maken op de huid, dan andersom.
In mijn ogen zijn kotters dan ook heel ruw en slordig gebouwd; de huid ligt op veel plaatsen niet strak tegen de spanten.

Wim.

Grote complimenten Wim. Vakmanschap in hoofdletters!
Als ik je foto's zo zie kriebelt het heel erg bij mij.
Omdat het in de jaren 80 slecht gesteld was met de werkgelegenheid ben ik toch maar verder gaan leren ipv. aan houten botenbouw/onderhoud te werken. Wettekst(en) is nu mijn core business.
Achteraf had ik... is achteraf maar soms denk ik hm...

Berghout-2 schreef :
Inderdaad, massa's "evenementen organisators", advocaten en accountants. Maar er is hoop. Ik krijg het gevoel dat een toenemend aantal jongeren geinteresseerd is in ambachtelijke beroepen en dat het "minderwaardige" daarvan gelukkig minder wordt.
Ik volg al lange tijd Leo met de restauratie (eigenlijk herbouw) van "Tally Ho"

Een geweldige bron van inspiratie, nu met nu meer dan 300000 volgers.

Misschien te overwegen Berghout, zo'n Youtube channel. Er zijn waarschijnlijk genoeg jonge knapen die dat voor je willen opzetten en onderhouden.

Mooie uitleg Berghout en ook leuk om een gezicht bij Berghout te zien.
René