Onderwerp: Renovatie folkboot

Beste deelnemers, ik vraag me af wat de oplossing is voor een gespleten kielbalk. Door roest vorming van de kielbouten is de eiken kielbalk gescheurd. De kielbouten worden sowieso vervangen. De hele kielbalk vervangen is veel werk en hij is niet rot.Is het mogelijk de delen weer met elkaar te verbinden?

Groet Johan

Poeh, Johan, dat hangt er sterk van af hoe lang je nog met het (fraaie) bootje wilt zeilen en op welk water, groot of klein.
Er is duidelijk een kwalijke interactie tussen het ijzer en het eiken.
Dat betekent dat beide zijn aangetast.
Het ijzer/staal ga je vervangen, volkomen terecht.
Maar ook het eikenhout van zowel de kielbalk als de wrangen is al bros geworden. Het lijkt nog hard en gaaf, maar het is z'n sterkte en flexibiliteit al kwijt.

Als je het goed wilt doen (en diep in je hart wil je dat, toch?) moet je kiel en wrangen vervangen.
Oplappen met lijm en spalkjes of glasmatjes kan ook, zolang je niet van de Loosdrechtse plassen af gaat.
Sterkte,
Wim.

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Haal eerst die roestige bouten er eens uit en kijk dan in hoeverre de wrangen zijn beschadigd. Zijn ze niet gebroken: laten zitten. Hoe erg is de scheur in de kielbalk? Lekwater? Geen lekkage: gewoon laten zitten, trekt wel weer dicht. Elke houten boot lekt een beetje.
Zoals Berghout2 schrijft is vervangen van kielbalk de beste oplossing, maar voor een amateur erg moeilijk. Mijn oplossing zou zijn: de scheur goed open krabben en vullen met enigszins ingedikte epoxy. Wel alles eerst goed laten drogen. Als de scheur een paar mm is kun je ook met een vingerfrees een gleuf maken en daar een eiken latje van 5 mm in lijmen. Zo heb ik een oude Olympiajol gerepareerd. Vaart nu al weer een paar jaar op de Fluessen.

Ik zou zeker geen epoxy in een scheur van een droge eiken kielbalk gebruiken. Dat hout zwelt op in het water en door die epoxy scheurt ie dan verder. Giet er evt een zacht bitumen/teer achtig product in. Dat kan tenminste worden weggeperst bij zwellen.

Kielbouten moeten er sowieso uit. Kun je evt uitboren met getande buis. Een langsscheur hoeft niet dramatisch te zijn als de kiel balk verder nog structureel redelijk oke is. Wel moet je dan je dwarsverband verbeteren, dus goede (evt extra) doorlopende wrangen.

Epoxy en latjes werkt misschien (tijdelijk) bij karveel huidgangen, maar bij kielbalk, wrangen en spanten en bij overnaadse bouw zou ik er ver van weg blijven.

Ik neem aan dat de wrang het stuk eiken is waar de kielbout door zit en die de spanten verbind? Die zijn allen beschadigd door de uitzettende werking van de roestige kielbouten.Die moeten allemaal vervangen( of verstevigd)Het bootje zou toch minstens op het IJsselmeer moeten kunnen zeilen. Tis een kielbout. Het vervangen van de wangen is goed te doen, vervangen van de kielbalk lijkt me van een totaal andere orde. Ik wil het doen vanwege het model, misschien niet goed op de fotoo te zien maar de boot is met toe exact een halve cirkel. Ik heb de bouwtekeningen uit 1935.

Ik schrijf dit op mijn telefoon vandaar wat spelfouten

Ronde vorm, tekening uit 1935? Dan is het geen Folkboot want die is van 1942…

Ja de wrang is de “plank” dwars op de kielbalk waar de bouten doorheen gaan.

Het is een spitsgat, hij heeft geen spiegel

Hier de bouw tekening

Geen Nordic Folkboat dus, maar dat dat hoeft natuurlijk niet negatief te zijn.
Is de boot overnaads gebouwd (overlappende planken) of karveel (gladde huid) ?
Eiken gangen of naaldhout?
Eiken wrangen zou je evt kunnen vervangen door dikke rvs strip in de vorm gebogen? Heb ik ooit gedaan in het verleden, maar ik had een Pa die dat goed kon maken/lassen.

Verder blijft een houten boot een groot avontuur, er is niet veel accurate kennis meer dus je moet veel zelf uitzoeken. Zo'n spitgat is vaak vrij stevig gebouwd en als hij van zout water komt heb je een kans dat hij nog vrij redelijk is.

Plaatjes?

Geen Nordic Folkboat dus, maar dat dat hoeft natuurlijk niet negatief te zijn.
Is de boot overnaads gebouwd (overlappende planken) of karveel (gladde huid) ?
Eiken gangen of naaldhout?
Eiken wrangen zou je evt kunnen vervangen door dikke rvs strip in de vorm gebogen? Heb ik ooit gedaan in het verleden, maar ik had een Pa die dat goed kon maken/lassen.

Verder blijft een houten boot een groot avontuur, er is niet veel accurate kennis meer dus je moet veel zelf uitzoeken. Zo'n spitgat is vaak vrij stevig gebouwd en als hij van zout water komt heb je een kans dat hij nog vrij redelijk is.

Plaatjes?

De bouwer, een Zweed, noemt het een koster oftewel coaster. Hier nog wat plaatjes

Hier nog fotoos

Hij is overnaads en helemaal van eikenhout.Het hout is goed maar wel wat droog. Denk dat dat met de leeftijd te maken heeft(1931) dus het hout is niet zo veerkrachtig meer.

Nog wat fotoos.

Mooi scheepje Johan. Zo te zien ligt zij al lang op de wal. Logischdat het hout is uitgedroogd. Als de boot je eigendom is begin dan eerst met ket goed kaal maken van al dat zwarte hout aan de buitenkant bij de kiel. Je ziet dan vanzelf wat er voor gebreken zijn: in het ergste geval houtrot. Dan wordt het vervangen. In het gunstigste geval: uitdroging. Iedere restauratie begint met een inventarisatie van de gebreken. Succes !

Wat ik al zei; het hout verpulvert niet, ik kan er ook niet in prikken, tis wel zwart, maar doet eikenhout graag in de buurt van ijzer.

Leuk model inderdaad en een maatje dat nog te doen is om te restaureren (en onderhouden) in hout.
Stapel doodhout ziet er wel erg matig uit. Is ie koper geklonken? Je ziet niet veel nagelrot vlgs mij (gaten rond ijzeren nagels) ?
Houten boot moet wel je ding zijn, want er gaat erg veel werk in zitten....maar dan heb je wel iets leuks/historisch.
Eerst schoon en kaal halen en goed uitzoeken of je de basis constructie goed kunt krijgen. Je hebt niks aan mooie huidgangen met een kiel die lekt en/of er bijna onderuit valt. Kijk ook eens of de boot niet uit model of scheluw is gezakt met het uitdrogen. Hartlijntje spannen van boeg naar hek en kijken/meten links-rechts.
Krijg je die kielbouten los en in beweging?

Hij is koper geklonken en slechts op twee plekken is het hout gespleten op de plek van de nagel. Die kiel staat iets scheef onder de boot.De kielbouten zijn erg slecht de aanhechting van de allereerste delen op de kielbalk ziet er perfect uit op het oog.De boot zelf maakt een strakker indruk. Ik ga er nog een touw langstrekken en meten.Goed idee.Tuig en alles is compleet. De mast is wat krom. Ik kan me voorstellen dat de kiel balk van boven af verstevigd kan worden met een dik stuk eiken in de lengte van de balk. De wangen moeten sowieso vervangen want allemaal gespleten door de roest van de kielbouten. Ook onder de kielbalk zou ik een stuk kunnen vervangen. Belangrijkste effect hiervan is dat de spleet in de kielbalk niet kan wrikken. De spleet dichtgieten met bitumen.

De kielbouten zijn voor 20% weggerot.Er is geen beweging in te krijgen, de hoeveelheid roest is zoveel dat oplosmiddelen ook niet werken. Ik boor ze uit met een komboor die precies over het tappend past

Waarschijnlijk lopen die bouten door de ballast en moet je ze van onderuit verwijderen. Ik heb lang geleden bij mijn vorige boot (oud houten jacht) die bouten onderop opgezocht, de boot op 4x6" klossen gezet tussen die boutkoppen en van bovenaf met de voorhamer en dikke drevel/as de bouten steeds 10cm naar beneden geslagen en onder de ballast afgeslepen. Als je nieuwe rvs draadeinden neemt als kielbouten kun je die ook weer van bovenaf doorsteken, moer eronder draaien en terugtrekken tegen de ballast.
Ik heb toen voor aandraaien vd nieuwe kielbouten de boot nog eens 10cm boven de ballast gehesen, zodat ik tussen doodhout en ballast bitumen kon smeren. Ik heb toen Tixophalte gebruikt van Shell in spuitkokers. Ook voor afdichting/lijm tussen houtconstructies en naden onder de waterlijn (onder wrangen enzo)

Er zijn natuurlijk veel meer wegen naar Rome, maar dit werkte en ik heb er jaren lekvrij mee gevaren.
Misschien dat je er iets aan hebt.

Bij mij zit het met zo gemonteerd. Met een gewone hamer krijg ik er geen beweging in. Ik zal het nog eens proberen met een moker en anders een komboor

Ik heb ze destijds ook uitgeboord met komboor. Gingen toen beetje krom met hard slaan, dus uiteindelijk boot iets gelift en tussen ballast en doodhout doorgeslepen (vlak met ballast) Dan kun je veel harder doorslaan. Zaten toen ook enorm vast.

JohanL schreef :
Ga nou niet klooien joh.
Een stuk eiken op de kielbalk leggen is een perfect begin van veel snellere rot, waar je bovendien slecht bij kan komen als het gaat lekken.
Als je de wrangen verwijdert (wat toch al moet) is er ruimte om meteen een goede en rechte kiel te leggen.

Hup, verman je en pak het goed aan! (Zegt deze ouwe baas).

Ik had begrepen dat een kielbalk te moeilijk is voor een hobbyist. In men hart zou ik ook liever een nieuwe kielbalk willen maar tis een stuk hout hoor. Maar inderdaad het mooiste. Wat ik me afvraag, gaat zo een bootje niet helemaal uit zen vorm als je je zen ruggegraat er uit haalt. Kan er dan geen schade onstaan?