Onderwerp: Friese schouw (dragon)

Weer even wat van ons; wegens drukte en tijdgebrek had ik weinig tijd de vorderingen te posten. Zo ook nu.

Daarom even één foto van de bovenzijde:



(More to come)

Imre

Hallo Dragon,
het ziet er er wel erg mooi uit.
Mooi materiaal dat hout hé!
Met het doorlezen van jouw topic, vroeg ik me ineens af hoe het is afgelopen met de hoogte van de kajuit.
Heb je nog contact gehad met de bouwer?

gr. jan.

Hallo Jan,

Zoals het blijkbaar gewoon is, ben ik bloedeigenwijs en gaat alles op mijn eigen manier. Of de hoogte van de kajuit nu wel of niet orgineel is, er is besloten om het zo te laten.

Om het naar buiten gewerkte hout van de zijkanten weer een beetje in vorm te krijgen, gaan we het 'spalken'; een balk binnen, een balk buiten met een natte deken eromheen. Door de raampjes twee draadstangen met vleugelmoeren die we steeds een stukje aandraaien.

Voor de open naden kiezen we waarschijnlijk voor witte sikaflex, dat overgelakt bijna de kleur van eiken krijgt.

Wat betreft de verweerde oppervlakten;

Er viel een blikje drinken om tijdens het krabben met een elektrische stripper en een driehoekskrabber. Tegelijk poogden we de verwering weg te krijgen mbv 1. bandschuurmachine, 2. zware roterende excenter, 3. lichte excenter, 4. schuurblokje. (Dit is een hels karwei b.d.w.)

Omdat ik niet wildde dat het zuur van de frisdrank het hout definitief zou verkleuren, geprobeerd weg te krabben........

Tot onze grote verbazing, kwamen hier met gemak krullen hout van het natte hout. Aangezien de planken 1 a 2 cm dik zijn mag dat best. De verweerde laag was zóóó weg.

Wat er gebeurd is dat het zachtere materiaal uit de nerven gebrabt wordt. Dit geeft een behoorlijk ruw resultaat.

Even met de bandchuurmachine, even met grove excenter, even de fijne en het resultaat was perfect blank en glad!

Zijkanten ......

Helaas komen er tamelijk grote stukken ECHT rot hout aan het licht. Gellukkig allemaal boven de waterlijn, en het meeste achter de gekleurde band of de stootrand. We zijn het uit gaan fresen met een zeer snel draaiend freesje en het geimpergneerd met houtrot-stopper van Tenco. (Link spulletje hoor).

Nu er een manier gevonden is om het verweerde hout behoorlijk snel op te knappen is er wat meer tijd voor deze plekken. Gaan we er een nieuw stuk hout in zetten? Of het gewoon opvullen? .....

Kitten.

Heeft iemand tips voor het kitten van brede naden met zwarte sikaflex. Het is prachtig spul, maar dunner dan je verwacht. Het kleeft echt overal aan en gaat overal inzitten. Op het luik heb ik met plakband geprobeerd zo veel mogelijk af te plakken. Dit ging niet erg goed.

Op de kajuit en het dek is dat niet zo een probleem, ff de bandchuurmachine er over. Maar het luik heeft een dunne laag fineer.

Bodem....

Deze ziet er goed uit, echter na wat kloppen bleek er hier en daar wel wat lucht tussen te zitten. Ik heb heeeeel voorzichtig wat weggepulkt om te zien hoe dat gerepareerd kan worden.

Weer totaal verbaasd; de onderkant blijkt een dunne laag glasvezel versterkt polyester te hebben.

Ik vraag me af of wat lucht tussen deze laag en het hout wel kwaad kan..

Tot zo ver dit verslag. Wegens het crashen van maar liefst 3 computers in huis, is het plaatsen van de foto's even lastig geworden.

Imre

Dragon schreef :
op de wal is het lucht, ja, maar eenmaal te water zal dat niet lang duren......
groet
t

Gebruik in plaats van een schuurmachine eens een superscherpe verfkrabber, met een beetje stomp geslepen hoeken. Of anders een schraapstaal. Daarmee moet de Sikaflex als ze is uitgehard te verwijderen zijn.

Sjeemig man,
zo'n project aan te pakken zonder enige ervaring, dat vind ik nog wel wat hoor!
Petje af !!
Maar goed, je bent goed op weg, en het is mooi om je ervaringen te delen.
'Jerry' is wel één van de houtspecialisten op het forum, hij kan je nog wel wat 'gouden tips' geven.
M.b.t het kitten:
Ben er zelf behoorlijk handig in maar weet niet wat ik je moet aanraden.
Basis regels zijn wel:
-(veel)doekjes bij de hand, en na gebruik ook gelijk weggooien in klaarstaande vuilniszak!!
-NOOIT kit aan je broek smeren!!!!
-Gekitte delen altijd laten drogen. OOK als daarbij iets fout is gegaan. Eerst laten drogen!, als je gaat smeren wordt het alleen maar erger! Als de kit droog is gaat verwijderen ook makkelijker.
-Vaste hand is ook wel handig.

Wat de bodem betreft, staat'ie idd aan de buitenkant in het polyester??
Als tussen die lagen lucht zit wordt ik toch een beetje angstig.
Als dat zo is =No good news.

gr. Jan.

Prachtig!

Al die zaken had ik ontdekt, inclusief de doekjes en de vuilniszak.
Je krijgt de neiging overal aan af te vegen, inclusief je broek.

En ben nu ook weer niet zo eigenwijs om tips van ervaren mensen niet op zijn minst uit te proberen.. (zou erg dom zijn)

imre

Mooi project hoor en erg leerzaam, we blijven meelezen

Vraag

Wie heeft ervaring met de mast van dit soort schouwtjes? De boot moet nu naar binnen en de mast moet gedemonteerd worden. We krijgen er geen beweging in.

Ik blijf het gevoel hebben dat we iets over het hoofd zien. De vorige eigenaar heeft het over een 'spie' die de boel vastzet, deze kunnen we echter nergens vinden.

Dit klinkt wel logisch; de kantelwerking wordt óók geblokkeerd door een ijzeren bout, er zit echter nog ca 4 cm speling tussen het contragewicht en de bout. Zou er geen andere manier worden toegepast dan zou de mast met elk windje 4 cm heen en weer kantelen. Wat zien we over het hoofd?

Aan de bovenzijde, het gedeelte van de mastbevestiging boven het dek (Waar de scharnierbout zit) kun je tussen de mast en de bevestiging doorkijken, hier zit dus ruimte.

Omdat het al twee jaar op een bok ligt, zou het kunnen dat alles zo scheef is getrokken dat het hele gewicht van de boot de mast klem zet.

Zondag a.s. gaan we met zwaar materieel proberen het toch voor elkaar te krijgen. Wie heeft de gouden tip?


Vorderingen.

Omdat het bootje nog buiten ligt en het weer deze zomer nu niet echt mee zat vallen de vorderingen behoorlijk tegen.

Er zijn drie plekken gevonden die de classificatie 'verrot hout' kregen, één in de bodem; Moet geen probleem zijn, dat kan overal onzichtbaar mee gerepareerd worden.

Één (Grote) plek betreft de rand, dit stuk is echter verborgen onder gekleurde lak en reparatie kan geheel onzichtbaar uitgevoerd worden. Al besluiten we kunstmiddelen te gebruiken, zoals glasvezelversterkte epoxy.

De derde plek betreft een zichtbare plek in de wand, ben nu bezig met een beiteltje voorzichtig te achterhalen hoe groot de plek van vervanging gaat worden, het blijkt dat het (helaas) van binnen verder rot is als wat er aan de buitenzijde zichtbaar was.

Tot zo ver betreft het een strook van ca 8 x 75 cm.

Ik zal binnenkort wat foto's plaatsen.

Imre

Ik weet niet of je er iets mee opschiet, maar als de mast is "doorgestoken", dus in het dek steekt of in een koker zit, was het gebruikelijk om met wiggen ( spie'n)de mast te fixeren. Als de hele mast boven het dek staat en scharniert op een bout zal het zaakje toch echt klemmen tussen de wangen van de maststeun. Een of meer foto's helpen wel bij een vraag zoals deze. Pas op dat je de hele zaak niet over je heen krijgt als de mast los zou schieten.

Het is inderdaad 'doorgestoken' en scharniert mbv een stalen bout ca. 1 meter boven het dek.

Onderdeks zit een contragewicht in het hout verwerkt (Zitten tevens twee bouten in de voor/achter richting, zal voor dit gewicht zijn)

Een clue waar deze wiggen zich bevinden?

Hier een snelle schets vanaf de voorzijde (De richting waarop het contragewicht kantelt):



Bij voorbaat dank.

Imre

Ik kan mij niet voorstellen dat er onder het dek voldoende tegengewicht zit. De masten met tegengewicht die ik ken scharnieren bovendeks en zijn dan min of meer in evenwicht. Als jouw mast is doorgestoken zal hij voor het strijken moeten worden gelicht. Lijkt me een hele toer! Sommige jachthavens hebben een maststrijkinstallatie waarmee ze de mast ophijsen. De wiggen kunnen ter plaatse van het dek zitten. Als het plafond van de kajuit is afgetimmerd zijn ze misschien daardoor niet zichtbaar. Ook is het mogelijk dat de naad tussen mast en dek is afgekit of anderszins is afgedicht. Zou je kunnen verwijderen door met het losse blad van een ijzerzaag de naad tussen mast en dek te zagen.

Hallo Jerry,


Eigenlijk is het van beide een beetje, het scharnierpunt bevind zich ca. een meter bovendeks. De wangen steken in het vooronder tot op de bodem.

Om het toch te kunnen laten kantelen bevind zich daar een langwerpig dekluik. (zie afbeelding)



Op de volgende afbeelding zie je de mast van voren. Het lijkt een massief geheel, maar je kijkt tegen een multiplex plank,die aan het contragewicht geschroeft is. (Inmiddels verwijderd)



Zondag vroeg ga ik er heen, omdat om 16:00 er een afspraak is om het binnen te plaatsen. Je idee van zagen in het uiterste geval is zo gek nog niet; Het vermoeden is dat de hele boot zo scheef is gezakt dat het hele gewicht tegen de wangen drukt.

Objectief gezien gaat het om een hefboomwerking en is het goed mogelijk dat er een grote kracht op staat.

Kan ik werkelijk geen 'spie' of andere constructie vinden? dan ga ik als volgt te werk; (Als er betere ideeën zijn, hoor ik het graag!)

1. Tussen mast en wangen een smeermiddel laten lopen, de haak van een (zeer zware) sjorband aan de onderzijde van het gewicht en dan takelen in de hoop dat er beweging in komt.

2. Eventueel samen met deze actie korte rukjes aan een touw, bevestigd aan de top.

3. In uiterste nood; met een schrobzaag door de naad tussen wangen en mast zagen (Bovendeks zit zelf ruimte) Om meer speling te creëren.

4. Als alle hoop is opgegeven; De jachthaven beschikt over een kraan, het gebruik kost me echter een lieve duit

Imre

Die mast is niet doorgestoken.Dan zou hij dóór je dak heen gaan en op de kielbalk rusten.

Die spie zit waarschijnlijk onderin, tussen dek en onderkant mastvoet, daar al gekeken??

Als ik het nu goed begrijp zit het scharnierpunt 100 cm boven het dek en steekt de mast in het vooronder (60-80 cm?) en zit daar de ballast aan geschroefd. Dat moet wel bijna in evenwicht zijn. Als de mast niet op de kielbalk staat moet de klemming wel veroorzaakt worden door de beide wangen. Misschien is het dek wat gezakt en klemt daardoor de wangen naar elkaar toe. Als je het langwerpige luik in het voordek open maakt moet je toch wel kunnen zien waar het klemt. Ik noemde als zaag het blad van een ijzerzaag omdat dat blad maar 1 mm dik is. Zelf gebruik ik wel eens een Japanse zaag, die is ook dun en heeft een vertanding die maar aan één kant zaagt. Pas op als de hele zaak mocht losschieten.

We gaan dat op.die manier proberen. Ergens vanaf het dek tot beneden kun je geen spleet meer tussen mast en wangen zien. Een ijzerzaag is een goed idee. lekker dun en daarmee goed beheersbaar.

Bang voor losschieten ben ik niet echt. Eerst zit er nog een bout dwars over de kantelrichting.
Daarnaast zal ik eerst het touw aan de top over de voorkant aan de bok knopen.

mocht het dan echt mis gaan dan kan het niet verder. Dat is wel belangrijk want aan de achterkant ligt een polyester zeilbootje. Die mast valt daar zo door heen.

Bedankt. ik ga er zondag met wat meer zelfvertrouwen heen.

Imre

als het goed zou zijn zit er een skeg onder de mast, dus tussen het vlak en de voet van de mast, stel dat het dek een beetje is ingezakt, of door droogte iets is vervormd, dan kan de mast onder niet loskomen. het enige is dan met de kraan een beetje optillen en proberen achter over te trekken.

wil je de kraan kosten uitsparen, dan zou je kunnen proberen met een krik de mast een beetje te lichten, dus onder in de boot, niet aan dek.

Als het goed is, is de mast inderdaad in evenwicht met de wegerij onderop. Bij platbodems is dit een vrij gebruikelijke constructie, skutsjes hebben dat ook. Daarmee kan je zo'n mast zelfs in je eentje strijken of zetten. Heb je de mast eenmaal los, dan trekt achteraan iemqnd aan de kraanlijn om 'm te strijken. Zorg dat iemand voorop is die op de wegerij gaat zitten, mocht die te licht zijn. Bij weer zetten ga je simpelweg op de wegerij staan, en zorgt je eigen gewicht al voor voldoende moment om de mast overeind te zetten.
Zoals Sietse zegt, een keg of spie tussen vlak en de onderkant van de mast is het meest gebruikelijk. Kijk daar dus voordat je gaat zagen.

Als die keg er zit, ga ik het vinden.
Zal maandag meteen een postje doen, zodra de mast gestreken is.

imre

Het is gelukt!!!!!!!

Er was, tegen de verwachting in, geen enkele ander blokkeer systeem dan de genoemde bout.
Ik heb de ruimte tussen masvoet en wang uitgezaagd met een fijne houtzaag.
Dat kostte een halve dag want boven het dek is de achterkant afgeschot en onder het dek zit de wand tussen kajuit en voorschip.

Dus zagen met korte slagen, en door de zeer beperkte ruimte in de meest onmogelijke standjes.

Het strijken op zich kan alleen gedaan worden omdat er op de voorplecht een katrol zit.
Zoals ik ondekte : niet verstandig. Naarmate de mast verder kantelt wordt de kracht op het touw onhoudbaar. Het viel dus wel een stukje. gelukkig.is alles heel gebleven.

Foto's volgen.

Iedereen heel erg bedankt voor de tips.

imre

Dat hoort dus niet, dan is je wegerij te licht. Principe van de constructie is dat de mast vrijwel in evenwicht is door het gewicht onderop.
Misschien is je mast erg nat, waardoor die zwaarder is dan bedoeld, of zitten er zwaardere stagen/terminals dan oorspronkelijk berekend. En je hebt met je zaagactie natuurlijk ook wat gewicht aan de contragewicht-kant weggehaald.

Maar in ieder geval mooi dat het gelukt is.

Inderdaad, waarom geen evenwicht.
Bij het hermonteren eens kijken of er extra gewicht nodig is.

imre

Mooi dat het je toch gelukt is Voordat je besluit om extra tegenwicht aan te brengen zou ik eerst maar eens gaan rekenen aan het benodigde gewicht om evenwicht te krijgen. Dat zou best wel eens veel kunnen zijn. Een mast strijken in je eentje lijkt me overigens niet verstandig. Twee man is het minste: ééntje bij het touw dat aan de masttop zit en één om de mast op te vangen over de laatste anderhalve meter. Als je het toch alleen wilt doen maak dan een hulpstuk (driehoek), die zie je bij platbodems wel vaker.

Vlak niet uit dat de constructie in dit geval juist bedoeld is om in evenwicht te zijn! Dat dat nu niet zo is, betekent dat er ergens iets niet meer origineel is, en ik verwacht eigenlijk dat de mast flink moet drogen en daarna vers in de lak moet. Extra gewicht kon dan weleens niet nodig zijn.
Je opmerking over twee man is voor deze constructie niet eens echt nodig, een mast met goede wegerij kan ook in je eentje, met twee man is comfortabeler. Maar ik heb al eens een mast van een skutsje alleen gestreken, dat gaat ook goed. Gewoon bij de mastvoet blijven, dan houd je alles in principe keurig onder controle.

kijk ook eens of er toevallig loze schroefgaten zitten onder aan de mast, misschien is het blok lood er wel van af gehaald, om wat voor reden dan ook.