Onderwerp: Roer bouwen 2.0

Het eind van de bouw van mijn trimaran komt in zicht, hopelijk zelfs nog dit jaar. Ik ben nu bezig met de spiegel en daar hoort ook nog een roer bij. Vandaar dat ik onlangs de bouw van het roer heb opgepakt.

Het ontwerp van het carbon roerblad is een foam kern met carbon UD versterking. Aangezien ik een reserve blad wil hebben en nog een F39 bouwer kan blij maken met een roerblad, heb ik besloten eerst een mal te bouwen. Het grote voordeel daarvan is dat de vorm van het roer exact overeen gaat komen met het ontwerp. Wel zo fijn voor zo'n snel varende boot waar een goede roervorm cruciaal is voor het stuurgedrag. Ik vond een andere bouwer bereid om voor mij de plug te frezen met zijn CNC machine. Daarvoor leverde ik twee op elkaar gelijmde MDF platen aan van ongeveer de goede afmeting.



In een wolk van MDF stof ontstonden zo twee roerhelften van MDF, de zgn. plug



Dat zag er zo uit.



Beide roerhelften heb ik vervolgens op een plaat multiplex gelijmd en het geheel nog eens schraal overgeplamuurd met microballoons. De controle met de hardcopy tekening was perfect. Degene die de workshop roer bouwen heeft bezocht kan zich vast bovenstaand plaatje nog wel herinneren. Onlangs heb ik dit weer opgepakt om de uiteindelijke roermal te gaan maken.



Hier is de plug geschilderd met DD lak en 5x in de was gezet



Vervolgens er een bakje van gemaakt en het geheel geschilderd met een home made epoxy gelcoat, bestaande uit een mix van epoxy, aerosill en aluminium poeder.



Ik geef de mal de nodige stijfheid mee door het net zo te bouwen als de bootromp, nl. in een foamsandwich. Op deze foto het vacuum baggen van het laminaat en foam (Corecell) laag.



Dat ziet er dan zo uit. Het Corecell had ik geperforeerd om er voor te zorgen dat het vacuum het schuim goed in de vorm drukt en overtollige hars en lucht kan ontsnappen.



Op deze foto het aanbrengen van het tweede en laatste laminaat.

ziet er niet echt amateuristisch uit mooi gedaan!

En dan een spannend moment. Hoe komt het er uit. Nou zo dan.



Ha, so far so good.

Het carbon weefsel is nog in bestelling en duurt onverwacht wat langer. Dit wordt eind februari geleverd en kunnen we weer verder.

Wordt vervolgd ...

Mooi hoor! Is er een specifieke reden voor het gebruik van aluminiumpoeder?

En ga je twee roerhelften maken en die vervolgens verlijmen, of heb je een truc bedacht om in een keer een heel blad te maken tussen de twee op elkaar zittende mallen?

FMJ schreef : Ik heb er even een plaatje bij gezocht.



Met aluminium poeder maak je een hard high density oppervlak, wel handig voor een mal. Maar hoeft niet perse hoor. Met alleen aerosill had het ook gekunt. Ik had het nu eenmaal nog staan. Het roerblad zelf zal voorzien worden van een gelcoat met alleen aerosill.

Ian Farrier, de ontwerper van de boot, produceert roerbladen uit één stuk met vacuum injectie. Voor die paar bladen die ik maak is mij dat een stap te ver. Dus ik maak twee helften, laat er één in de mal zitten, en plak de andere los van de mal daar boven op. Dan gaat er aan de leading edge nog een kevlar tape omheen en dan is het klaar.

Op bovenstaand plaatje is ook goed te zien dat het balansdeel wordt gerealiseerd door het roerblad onder een hoek naar voren te monteren. Daardoor ontstaat het balansdeel dat voor het scharnier uitsteekt.

Het Carbon legsel (oef, zwart €€€ goud) is onlangs geleverd, 127m2 400 grams BD 45/45 en 50M2 300 grams UD, veels te veel voor het roer, maar de rest gaat gebruikt worden voor het bouwen van de beams (uithouders). Dat wordt het volgende project.

Het Carbon legsel wordt verwerkt met Ampreg 21 epoxy.

Het leek mij wel aardig om stap voor stap de bouw van het roerblad te laten zien.
Komt ie.



Ik wil een sponning in de leading edge hebben zodat daar, nadat de twee roerhelften zijn samengevoegd, nog een versterkende strook ingeplakt kan worden zonder dat er een verdikking ontstaat. De sponning maak ik simpelweg met 10 lagen schilderstape.



Om het lossend te maken is de schilderstape afgedekt met verpakkingstape. Dat moet bij elkaar voldoende sponningdiepte opleveren.



Één van de voorbereidingen is het op maat knippen van alle materialen, op deze foto het UD Carbon. Ik maak twee roeren, dus 4 halve bladen. Elk roerblad wordt voorzien van een versterkings rib bestaande uit 14 lagen UD Carbon, in dikte afnemend naar onderen toe.



Één helft zit al in de vacuümzak en in de andere helft ligt de eerste laag BD Carbon met de UD versterkingsstrook daar boven op.



Het complete laminaat gereed voor de vacuümzak



De scheiding tussen peelply en bleedermat is deze blauwe gaatjesfolie. (release film)



De bleedermat zorgt voor het transport van lucht en neemt de overtollige epoxy op. Er dient wel een goede ”verbinding” te zijn tussen vacuümslang en bleedermat, hier dmv een extra stukje bleedermat.



Alles onder vacuüm.

Het hart van de versterkingsrib wordt gevormd door High Density (200kg/m3) Corecell schuim. Hier is de peelply verwijderd om de strook HD schuim te plaatsen.



De verlijming van het HD schuim.



Met de bovenfrees in een geleider wordt het HD schuim op de juiste hoogte gefreesd.



Rondom het HD schuim is de Peelply verwijderd om 3 lagen BD Carbon over de rib te kunnen lamineren.



Het laminaat over de HD rib, op het linker blad is ook het peelply al aangebracht.



In het midden ligt de vacuümzak al klaar.



Ook het rib laminaat wordt dmv vacuüm bagging geoptimaliseerd.



Na uitharding van het rib laminaat is de Carbon schaal in principe klaar maar moet nog gevuld worden met schuim. 2C PU schuim is verreweg de lichtste oplossing maar ik kies er voor om te vullen met Corecell. Dat vind ik kwalitatief veel beter maar is wel behoorlijk zwaarder vanwege de noodzakelijke epoxy lijm.

De verlijming van het schuim doe ik ook met vacuum.



In plaats van schuim is de ruimte net achter de leading edge en de trailing edge gevuld met HD epoxy (aerosill).



Het geheel is met de bovenfrees weer op de juiste hoogte gebracht, dwz gelijk met de bovenzijde van de mal.



Gereed om te lossen.



Het resultaat, ik ben best tevreden. Overigens zit er nog peelply op, het roerblad moet immers nog geschilderd worden en ik heb een hekel aan schuren.



Inmiddels is het derde blad ook al in de vacuümzak.

Binnenkort de samenvoeging tot het roerblad. Dat gaat dan weer de mal vormen voor de roercassette waarin het roerblad op en neer kan schuiven. Maar dat is weer voor een volgende keer.

Het ziet er inderdaad keurig uit. Het lijkt alsof de laatste freesgang ook een laagje van de crusiale verstijvingsrib heeft afgehaald. Of komt de kleurvertekening door iets anders?

Nee, de rib is nergens geraakt. Eigenlijk had ik dat liever wel gehad, de rib ligt in feite een fractie te laag, bij de ene helft iets meer dan bij de andere helft. Ik denk dat ik dat oplos door er nog een strookje carbon in te leggen bij het samenvoegen.

Edit: ik weet niet precies welk kleurverschil je bedoelt. De bovenkant van de rib is nog peelply. Het bruin nog wat smeersel van microballoons, de rest is freesrommel. Als ik het peelply er af trek zul je zien dat het laminaat mooi egaal zwart is.

Dat is wel een dure manier van opvullen, veel bijdragen aan de sterkte doet het niet op de neutrale lijn.

ilCigno schreef : Nee hoor, zou een reststukje worden. Liever dat dan 2mm lijmnaad.

wat een prachtig resultaat!

omtzettend mooi weer. Mag ik eens een stukje meevaren als alles klaar is

heel gaaf, bedankt voor het delen.

Wat een hi-tec vakwerk weer!

Erg mooi!

Wel eens nagedacht om aramide weefsel in de leading edge te verwerken ivm impact?

boarderbas schreef : Ja, dat was oorspronkelijk ook de bedoeling. Dat wat ik heb is mogelijk te dik (1000gram), ik zie het wel nadat de twee helften aan elkaar zitten. Een dubbel carbon tapeje is ook nog niet zo gek. Er zit harde putty achter. Dus ik twijfel aan het nut van aramide op deze plek. Een harde impact vraagt zowiezo om reparatie denk ik, wel of geen aramide.

Inmiddels is de laatste helft ook gelamineerd en onder vacuum.



De eerste twee passen wonderschoon op elkaar. Ze zullen echter geplaatst worden op Het derde en vierde deel die nu nog in de mal liggen.

Baasklusje schreef : Zeier, maar gaat nog wel even duren hoor.

Nog nooit zoveel schipperslatijn bij elkaar gelezen waar ik werkelijk niets van begreep, maar mijn bewondering is immens! Wat een werk, wat een profi gezicht.

Ben erg benieuwd naar het totaalplaatje, en de verschillen met een beroepswerf product.

Dekadent

Dekadent schreef : Ik kreeg eens een Amerikaan op visite die naar de bouw van mijn boot kwam kijken. Hij liet dezelfde boot professioneel op een werf in Canada bouwen. De heer raakte bij mij geheel desesillusioneerd. De kwaliteit van de Canadese bouwer was blijkbaar niet helemaal vergelijkbaar met die van mij. Bij terugkomst heeft hij die bouw in onvoltooide staat doorverkocht.

Overigens kocht hij daarop een Chris White Hammerhead en won er de singlehanded Transpac in de multihull klasse mee. Dat dan weer wel.

Edit: heb ook eens een opleverlijst van een professionele UK werf gezien. Brrrrr

Noballast schreef : Ik kan jouw werfje dan ook niet bepaald amateuristisch noemen qua kennis, vakmanschap, apparatuur, ruimte, materialen....

Er zijn niet veel werven in Nederland die deze kwaliteit kunnen evenaren in ieder geval
daarbij nog een paar composietbedrijven en zzp'ers misschien.

Mooi hoor, ziet er prima uit.

Heb je ook overwogen om de delen in de mal op elkaar te lijmen? Als je zo precies wilt zijn op de vorm, vind ik dat je best een risico neemt door de delen zo losjes op elkaar te lijmen.

In principe had je de onderplaat en een paar paspunten mee kunnen nemen in je CNC-programma; dan leg je de mallen precies passend op elkaar

Gr, Arent