Nu worden er vier begippen door elkaar gehaald:
bekwaamheid en bevoegdheid
en
aansprakelijkheid en verzekeringsdekking
De eerste volzin van het artikel:
"Een schip mag niet varen, indien het sturen niet wordt verricht door een daartoe bekwaam persoon"
is een verbodsbepaling die regelt dat een schip niet bestuurd mag worden door een niet BEKWAAM persoon. Hoe bevoegd die persoon ook is. Al is hij volwassen en heeft hij alle vaarbewijzen, als hij op dat moment niet bekwaam is (hij is bijvoorbeeld oververmoeid en/of ziek is) dan mag hij NIET sturen omdat hij niet BEKWAAM is. Het doet echter niets af aan zijn BEVOEGDHEID, hij blijft bevoegd maar is niet bekwaam en mag dus niet sturen doet hij dit wel dan is hij strafbaar omdat hij ONBEKWAAM is.
De volgende leden die gaan over leeftijd en soorten schepen geven aan dat de BEVOEGDHEID voor die soorten schepen niet onder een bepaalde leeftijd kan worden verkregen. Personen die die bevoegdheid niet hebben kunnen zeer wel bekwaam zijn, maar blijven ONBEVOEGD, en mogen dus niet sturen, hetzelfde geldt b.v. voor vaarbewijsplichtige schepen waarvan de bestuurder geen vaarbewijs heeft, ook deze bestuurders kunnen zeer bekwaam zijn maar zijn niet bevoegd.
De aansprakelijkheid staat (in elk geval in theorie) los van de verzekeringsdekking. Aansprakelijkheid is gebaseerd op schuld (in de zin van verwijtbaarheid) en toerekening. Schuld kan ook verdeeld worden, in die zin dat beide partijen schuld hebben, soms 50-50 maar het kan ook in andere percentages. In mijn voorbeeld had de onbevoegde schipper van de sloep geen schuld, hij maakte geen fouten bij het varen. De speedbootmaloot die zonder uit te kijken snel uit de box kwam varen maakte wel een aantal fouten (en overigens ook overtredingen). In zo'n geval ligt de schuld dus bij degene aan wie de fouten kunnen worden toegerekend, de speedboot man zal de schade dan ook moeten vergoeden, want hij had schuld en het kon hem worden toegerekend. (Een ander voorbeeld als men zonder rijbewijs rustig door een groen verkeerslicht rijdt, en van de andere kant komt iemand met rijbewijs met 80 door rood dan is de bestuurder zonder rijbewijs niet schuldig aan het ongeval en zal hij ook niet aansprakelijk zijn, wel strafbaar, maar alleen voor rijden zonder rijbewijs). De vraag of de verzekeraar iets dekt staat (zeker bij de niet wettelijke verplichte verzekering voor gewone zeil- en motorboten 20 - km) tot op zekere hoogte los van wettelijke regeling over aansprakelijkheid, dit is een kwestie van polisvoorwaarden. Een verzekeraar mag zeker van dekking uitsluiten gevallen waarin de stuurman onbevoegd was. Maar dit betekent niet de onbevoegde stuurman aansprakelijk wordt, het betekent alleen dat wanneer hij aansprakelijk IS de verzekering niet betaalt, en in veel gevallen dat zij CASCO-dekking vervalt. In het voorbeeld als de speedboot er van door gaat dan is de kans groot dat de onbevoegde sloepschipper geen geld krijgt van zijn eigen verzekering, maar dat komt NIET omdat hij schuldig is, en ook NIET omdat hij aansprakelijk is, maar omdat hij via zijn polisvoorwaarden zelf met de verzekering heeft afgesproken dat hij dan geen dekking heeft.
Frans van Schaik