Onderwerp: Handleiding 'Hoe correct en veilig ankeren'

Dag Forummers,

Ik heb eens rond gekeken op het Forum, en zo te zien bestaat er niet echt een uitgebreide handleiding hoe je veilig en juist moet ankeren. Daarom wil ik voor de meer onervaren mensen in het ankeren even een duidelijke stap-voor-stap anker handleiding opmaken

Hier gaan we:

Eerst wil ik graag de basisregels en punten waar je op moet letten qua ankerlijn/ketting - waterdiepte, ankerplaats en dergelijke op een rijtje zetten:

1. voor getij-loos water is in het algemeen het beste om doorgaans 5 X de waterdiepte van de ankerplaats lijn en of ketting uit te zetten. Dit geldt alleen voor windsnelheden van pakweg minder dan 4Bft.

2. voor getijden water is het het beste om doorgaans tussen de 7 en 9 keer de waterdiepte lijn/ketting te steken. Ook is het zeer belangrijk om tijdens het uitvoeren van het ankermanoeuvre altijd tegen de stroming in te varen, de stroming dus 'dood' varen om dan het anker te laten zakken.

3. zoek altijd een ankerplaats BUITEN een scheepvaartroute of nabij een brug of sluis, daar bedoel ik mee: niet in betonde vaargeulen, verkeersscheidingsstelsels op zee, een kanaal, diepe plaatsen,... Zoek dus altijd een 'beschutte' plaats om te ankeren, en bij voorkeur aan de lijzijde van het land, zodat men minder last heeft van de windsterkte.

4. In verband met de houdkracht van het anker is het het beste om een ketting-vorloop te hebben aan het laatste deel naar het anker toe, voorbeeld: als je een ankerlijn met ketting-voorloop hebt, en die combinatie is in het totaal 40 meter lang, dan is laat ons zeggen 6 meter ketting-voorloop een goede combinatie. Door het stuk ketting nabij het anker wordt het anker bij het op de bodem liggen vlakker tegen de bodem gehouden, doordat de ketting doorweegt naar de bodem toe, en zo zal dus het anker zicht dieper ingraven in de bodem.

5. voor de meeste Nederlandse bodemsoorten is één van de meest geschikte ankers het 'Danforth' anker, die graaft zich in los zand, klei, modder en turf zeer goed in. De variant van het Danforth anker is het 'Fortress' anker, bijna hetzelfde qua houdkracht en ingraving in zand en modder.

Dat zijn zowat de belangrijkste overwegingen die je in acht moet nemen voor je gaat ankeren.


Maar nu komt het echt werk: het ankermanoeuvre !

Dat manoeuvre doe je als volgt:

Vaar uiterst traag met de boeg in de wind of stroomrichting en als je op de juiste plaats bent zet je de motor in neutraal, wacht tot de boot stilligt, laat het anker rustig zakken tot hij de bodem heeft bereikt (houdt de ankerlijn wel vast zodat ze niet té los begint te hangen en op een lichte spanning blijft), belleg ondertussen de ankerlijn op een kikker zodanig dat de lijn wel nog kan vieren. Laat dan de wind de boot achteruit drijven (dijnzen), maar houd de lijn wel steeds op een lichte spanning zodat je het anker helpt met ingraven, gebruik desnoods de motor om wat meer snelheid te halen. (OPGELET: de boot mag bij het ankeren nooit sneller achteruit varen dan stapvoets!). Van zodra er genoeg lengte van de ankerlijn uitstaat tenopzichte van de waterdiepte, beleg je de lijn definitief op de kikker. Je kan bij voorkeur een LICHTE stoot achteruit geven met de gashendel zodat het anker zich écht goed in de bodem ingraaft. Zet vervolgens de motor af en hijs de ankerbal ! Om na te gaan of het anker niet houd verschuift, kun je twee objecten op de oever die boven elkaar staan onthouden hoe die staan, en als die twee objecten "verschuiven" tenopzichte van elkaar, dan 'krabt' het anker en moet je het manoeuvre opnieuw doen.


Zo! Dit was mijn idee hoe je veilig en correct moet ankeren

Opmerkingen of aanvulling zijn altijd welkom.

En last but not least: vergeet niet die ankerbal te hijsen !

Groeten SailBoy.

Bedankt.
ik heb niet veel ervaring met ankeren dus zeker handig om dit eens te lezen maar ik heb 1 vraag:

Je zegt 7-9 keer waterdieptje op getijdewater. Hangt dit niet af van of het hoog of laag water is?
Als ik bv ergens anker waar het 6m diep is ik neem 7x =42m, dan maakt het nogal uit of het daarna 3m, of 9m wordt toch?
Dat dan dus het veschil tussen ong 14 keer de waterdiepte of ong 5 keer de waterdiepte gestoken te hebben.

Ik zou me dus kunnen voorstellen dat het logischer is dat je bv 5x de waterdiepte bij hoog water neemt of zo.

Bedankt
Bas

Bas van Dijk:
Bedankt voor de opmerking, dit aspect had ik even over het hoofd gezien...

Het is inderdaad het beste om bij hoogwater 7 tot 9 maal de waterdiepte te steken, en als de waterdiepte dan minder wordt krijg je alleen maar meer lengte van de ankerlijn/ketting, desnoods kun je na een enige tijd van daling van het waterpeil de lengte van de lijn/ketting wat inkorten door manueel de lijn wat naar binnen te halen, maar dit is niet echt noodzakelijk omdat hoe meer lengte van de lijn/ketting dat uitstaat, des te langer en beter dat het anker in de bodem blijft zitten. Maar je kan anderzijds natuurlijk ook weer geen verhouding van 1 op 18 ofzo houden he... Dat is een beetje te veel van het goede.

Wat de kentering betreft tijdens wat langer voor anker te liggen:

Ik heb gehoord van andere schippers dat het anker dat weliswaar al in de bodem gegraaft zit, redelijk weinig krabt als de stroomrichting draait en de boot draait tenopzichte van de vorige richting van de ankerlijn. Dus dit gaat volgens mij in de meeste gevallen wel zonder dat het anker krabt of uitbreekt. Maar als ik eerlijk ben heb ik hiermee nog geen ervaringen gehad...

Ow ja, let ook even op de diepte tijdens dat je eventueel voor anker moest blijven liggen als het LW wordt, maar dat is een kwestie van goed nakijken in de getijden curve. Of simpelweg even op je plotter kijken hoe diep dat de kaartdiepte bedraagt op je ankerplaats, dan weet je gelijk of je niet aan de grond zit tijdens laagwater.

Groeten SailBoy.

Ps: graag gedaan

Als de waterdiepte minder wordt houdt je natuurlijk dezelfde lengte ketting. Nooit meer. Alleen de hoek van ingraven, waar aan getrokken wordt, gaat veranderen. Een anker zal met draaien van het schip wel moeten krabben om een nieuwe positie te krijgen. Anders kan je het over de kop trekken, wat overigens ook wel gebruikt wordt wanneer het bij ankerop gaan niet los wil komen. Er zijn ankers die niet krabben maar eerst uitbreken en zich dan opnieuw moeten zetten.

Vergeet niet op getijdewater je zwemvest te dragen en zelfs aan te lijnen als je op het dek moet: als je overboort valt is de boot niet 1,2,3 ankerop!

Airgead:

Is zeker zo. Maar ik vind persoonlijk dat je gewoonweg altijd een lifejacket moet dragen, zeker op open getijden water. Vooral op ruw water tijdens het varen. Moest je een keer overboord vallen kan het erg koud zijn als je in het water ligt, en denk ook aan de coldshok. En meestal kunnen één van je opstappers/familie of vrienden die meevaren ook niet zo effe snel en veilig terug naar de drenkeling toe varen. Het is trouwens bij mijn weten bij de wet verplicht om een lifejacket te dragen als er staande en buiten gestuurd wordt, of ben ik mis?

SailBoy.

Nee, voorzover ik het weet is het niet verplicht een zwemvest te dragen.
"staande sturen" heeft er in ieder geval niets mee te maken.
Het veradelijke is als het prachtig weer is, het zonnetje schijnt, er bijna geen wind is, zeetje een biljardlaken. Het lijkt ongevaarlijk, maar juist het feit dat je voor anker ligt maakt het gevaarlijk.

Airgead:

Op welke manier bedoel je dat 'het feit dat het juist gevaarlijk is als je voor anker ligt'? Want dat snap ik niet zo goed.

als je overboord gaat op getijde water en je ligt NIET voor anker, drijf jij samen met je boot weg.
Als je overboord gaat met je boot voor anker, blijft de boot liggen en drijf jij alsmaar verder van de boot weg. Zou je kunnen zien als gevaarlijk.

Zo mag je bvb met goed weer ook nooit ankeren als je wil gaan zwemmen. Laat dan de boot met een lange touw met daaraan een fender gewoon drijven. Nooit voor anker gaan op getijdewater waar je wil zwemmen.

Praktische tip: de lijn/ketting van een anker dat houdt, hangt slap (in een boog). Als je lijn of ketting strak blijft staan, dan moet je je zorgen gaan maken: dan krabt je anker hoogstwaarschijnlijk.

Bart

Ik denk dat ik snap waarom, ik denk dat als je de boot mee laat drijven met de stroming en jezelf zo doende ook dat je automatisch niet echt wegdrijft omdat je samen met je boot met de stroming bij 'elkaar' blijft? Of heb ik het helemaal verkeerd voor?

Bart:

Dat heb ik toevallig ook opgemerkt als ik in Kroatië voor anker lag in een baai... Is inderdaad een heel handige tip !

Ben ik zeker wat mee.

Smooth Operator schreef :
lijn is niet zwaar genoeg om door te gaan hangen. Dat zie je alleen bij ketting. Wanneer je op stroom ankert, bijvoorbeeld op de Rijn, zal de ankerketting ook niet gauw gaan doorhangen en als deze dan strak staat krabt het anker niet want dan steek je zoveel ketting dat ie echt vast ligt. Desnoods met 2 ankers. Ook met veel ketting er voor staat ie nog strak. Wat wil je, met grote schepen er achter hangend en flink wat stroming.

Als je voor anker ligt en er valt iemand in het water, dan gaat ten eerste de drenkenling van de boot af, ten tweede moet je eerst je anker ophalen voordat je er achteraan kunt, wat de nodige tijd kost. (gosh, zo moeilijk is dat toch ook weer niet? )

Kijk eens hoeveel moeite het kost om in het water liggend, zwemmend, een bal, reddingsboei , rubberbootje of wat voor windvanger dan ook in te halen. Vaak lukt het niet eens al er een windje staat.

SailBoy schreef :
Bij ankeren op getijde water moet je niet met zo'n vuistregel gaan werken, maar ff opzoeken wat het getij ongeveer is. De vuistregel is en blijft minimaal 3x de diepte steken in lichte omstandigheden, 5x in ruigere omstandigheden. En als je het getij omhoog nou bij je diepte optelt, dan heb je de totale diepte waarop je wellicht uitkomt, en die kan je dan keer 3 of 5 doen.

Een voorbeeld: Twee jaar geleden in Bretagne geankerd bij een klein eilandje, in 2 meter water. Het was eb. Toch heb ik 40 meter gestoken. Het tij was namelijk 10 meter...

Let er ook even op dat bij de uit te zetten lengte er uitgegaan moet worden van de diepte gerekend vanaf de ankerrol tot de bodem, niet vanaf het wateroppervlak. De bewering in post 1 dat het Danfort anker het beste zou zijn in Nederlandse omstandigheden onderschrijf ik niet.

Nu is het doel van Sailboy's handleiding voor beginnende ankeraars eigenlijk al weer teniet gedaan. Probeer maar weer eens te filteren uit alle posts als beginner.Valt niet mee.

Komt er op neer dat eigen ideeen meestal uit verhalen van anderen voort komen en die hoeven niet altijd juist te zijn. Heb je behoorlijk ankerervaring, kan het nog steeds zijn dat je niet op de hoogte bent van standaard zaken. Ik kom wel mensen tegen die regelmatig letterlijk het anker uitgooien maar nog nooit zich verdiept hebben in ankeren. Daarom is het imho beter om te verwijzen naar boekjes zoals "Het Grondtakel"van Foeke Roukema bijvoorbeeld. Is al redelijk oud want er zijn wel wat nieuwe ankertype's bijgekomen. Maar principe staat nog steeds. Over ankers en welke type's als goed of minder goed ervaren worden, is al genoeg geschreven op het forum.

Eerlijk gezegd verbaas ik me wat over Sailboy's post. In een ander topic geeft hij aan, dat hij vrij onervaren is: jaarlijks enkele weken een sloepje huren op Loosdrecht, en een vaarbewijs-cursus lijken me niet de basis om zo'n post uit eigen ervaring op te schrijven.
Dit komt dus waarschijnlijk uit een cursus of een boekje. Daarom is het misschien niet minder waar, maar het wordt heel anders gepresenteerd... En eerlijk gezegd lees ik dan liever de tip waar de bron te vinden is dan een waarschijnlijk gedeeltelijke kopie zonder verwijzing.
Dank dus aan Proost voor een mooie boekentip!

De handleiding van Sailboy komt redelijk theoretisch op mij over. Ik zou het zo benaderen: bedenk wat je wilt voorkomen en wat je wilt bereiken. Ga daar logisch redenerend aan werken. Zo ingewikkeld is dat ankeren niet.

Het belangrijkste is nog niet genoemd: probeer de potentiële gevolgen van een krabbend anker zo klein mogelijk te houden. Bijvoorbeeld in principe niet op lagerwal ankeren.

Hoeveel ketting steken? Zoveel mogelijk. Wanneer je de ruimte hebt zijn daar namelijk geen nadelen van. Wel van te weinig steken.

En alsjeblieft, mensen, niet zo'n Mickey Mouse ankertje! Laatst nog bijna een boot in mijn kuip omdat het anker niet hield.
Schipper begreep er niks van, ook niet toen ik zei dat hij het anker van zijn dinghy niet voor de boot moest gebruiken ...

En wat ik ook mis in de handleiding: afstand houden! Hoewel het natuurlijk heel gezellig is (not!) om vlak naast een andere boot te ankeren, doe het gewoon niet. Denk aan je draaicirkel en neem dan nog een beetje extra afstand.

Noorderzon schreef :
Gaat ook niet altijd op, dat zoveel mogelijk ketting of lijn zetten. Niet op lager wal ankeren betekent dus op hoger wal. Houdt rekening met winddraaiing. Heb het wel meegemaakt tijdens de nacht op hogerwal lekker beschut, dat de wind fors aan trok naar 6-7 B en 180 graden gedraaid was. Voordat het anker dan weer gezet is, ben je mogelijk al aan de grond gelopen. Betekende voor mij, midden in de nacht met harde wind en regen, motor starten en ankerop om een betere plek te zoeken.

De titel van dit draadje dekt bepaald niet de lading. Het is onvolledig en hier en daar onjuist. Leuk om dat als aankomend zeevaarder voor jezelf op te schrijven maar niet om hier te posten als handleiding.

Er bestaan diverse wel juiste literatuur over ankeren, zowel in boekvorm als op het internet. Een zeer uitgebreide site is die van Rocna. Uiteraard gaat dat vooral over het eigen produkt maar, voor wie zich hier niet aan stoort, is er een schat aan informatie te vinden. Niet helemaal toevallig wordt er tevens naar een uitgebreide test van Yachting Monthly verwezen. Vergeet ook vooral niet de knowledgebase van Rocna uit te spitten.

In ieder geval heeft het mij erg geholpen bij de aanschaf van een nieuw anker, een Rocna 25, dat dan weer wel

Ik heb in Kroatië erg goede ervaring opgedaan met een Plastimo Kobra anker, terwijl ik in een CQR in de omstandigheden daar weinig vertrouwen heb opgebouwd. De Kobra is ook voor onze zand en modderbodems erg geschikt. Zuigt zich ahw vacuüm.

Omdat je doorgaans de bodem niet volledig kunt doorgronden heb ik wel de gewoonte aangenomen om fors en langdurig achteruit te trekken. Ik zie niet in waarom dat voorzichtig zou moeten. Die ketting breekt heus niet.

Omdat zelfs bij zeer beperkte golfslag de boeg op en neer zal gaan, komt het makkelijk voor, dat de ketting uit de ankerlier gewipt wordt en steeds een paar schakels verder gelost wordt. Daarom is het een goede gewoonte een extra lijntje te zetten, van de ankerketting terug naar de boot, waardoor de bovenste meter van de ketting slap zal hangen.

En, als allerbelangrijkste tip: vertrouw nooit je anker. Laat de boot nooit alleen, houdt regelmatig controle, op zijn minst een elektronische ankerwacht. De boot draait door het tij en wind rond. Dus zelfs als je al een dag of twee vastligt, kan het anker nog losraken. In drukke ankerbaaien is dat nogal vervelend.

MuzzBnuts schreef : Nee de ketting niet. Maar de ankerlier (indien aanwezig) wel. Die is daar niet op gebouwd over het algemeen. Dus na het zetten ook altijd beleggen die ankerlijn.

Bij een echt goed anker als de Rocna is het ook helemaal niet nodig om "fors en langdurig" achteruit te varen.

Natuurlijk beleg je de ankerlier, dank voor de aanvulling.

Ik ben helemaal eens met je Rocna liefde, afgezien van de prijs.

Het forse achteruit trekken heeft wat mij betreft te maken met
Ankeren in gebieden met zeewier of waterplanten.
Ankeren in rotsachtig gebied, waar een schijnbare zandlocatie best wel eens slechts een paar cm diep kan zijn en bovenop een rotsplateau ligt.
In Nederland: ankeren op een harde zandplaat

In de modder ankeren kan iedereen, daarom gaat het in Ned. Doorgaans wel goed.