Onderwerp: Bliksem, houten boot

Ik heb dinsdag, woensdag en donderdag vrij om te zeilen. En wat blijkt: dinsdag, woensdag en donderdag onweer voorspeld.

Hoe zit dat op een boot? In de bergen leg je je pikkel en stijgijzers een eindje verderop en je gaat op je rugzak zitten wachten tot het over is.

Mijn boot is van hout en heeft metalen delen. Een inslag kan volgens mij nergens anders naar toe dan door het hout naar het water. Lijkt me einde oefening. Toch hoor ik nooit van uiteen gespatte houten boten. Hebben die allemaal een bliksemafleider in de mast? Kan ik gewoon uitvaren en rekenen op de relatief gunstige statistieken? Tips welkom!

Zou me meer zorgen maken te verongelukken op weg naar de boot dan op de boot zelf...
Hoe hoger het landschap, hoe groter de kans op een inslag. Op zee is de inslagkans dus opmerkelijk kleiner. Voor België is dat een verschil tussen 0,3 per km² in het westen en 1,2 in het oosten.
Je hebt ongeveer 1:8 miljoen kans getroffen te worden. Dat is ongeveer evenveel kans als de Lotto winnen.

Hiermee zeg ik niet: doe maar op.
Als je rond een onweer kan varen, dan doe je dat.

De kans dat je door een bliksem getroffen wordt is relatief gering. Maar het is altijd wel een risico. Als de bliksem een boom kan splijten dan heeft deze ook geen moeite met je houten mastje.

Wat je wel kunt doen is de verstaging met klemmen met daaraan een stuk accukabel verbinden en deze tijdens een bui in het water hangen. Anker met ketting buitenboord hangen kan ook helpen.

Maar beter kun je vaarplannen wat uitstellen.

En bij een directe of indirecte inslag kan door de inductie je electrische systemen grotendeels verloren gaan.

GPS en dergelijke het beste opbergen in een oventje of in een blikken doos.

Het is moeilijk voorspelbaar wat er allemaal stuk kan gaan door een inslag tot zinken toe.

brambo schreef :
Ik wou dat ík in een blikken doosje kon. Die GPS mogen de goden dan hebben...

In de auto gaan zitten of een stalen boot nemen. De meeste auto zijn namelijk gewoon een blikken doos.

Bij een Trabant werkt dat niet.

Gewoon gaan zeilen, af en toe omhoog kijken, en vooral genieten.
Houten schip met houten mast, onwaarschijnlijk weinig kans op
problemen.
Al die informatie op internet en weervoorspellingen loopt de
spuigaten uit..
Als er onweer voorspeld wordt in Brabant en Limburg blijven ze
op het Ijselmeer al binnen liggen.

A

Gezond verstand gebruiken. Als er onweer nabij is is het tijd om de haven op te zoeken (er van uitgaande dat je niet midden op zee zit) of toch maar niet uit te varen. Een directe inslag is zeldzaam, maar niet onmogelijk.

Wat IlCigno schrijft is het beste.
Als je een veiliger heenkomen kunt vinden, moet je het niet laten.
Vaker kom je er in terecht en heb je geen keus, niet altijd een comfortabel gevoel.
Gedurende mijn loopbaan heb ik dat redelijk vaak gehad, maar tot nu toe is de bliksem nog nooit ingeslagen. Wel meerdere keren dichtbij <100m, daar schrik je wel van en je oren tuuten.
Bliksem slaat n.l. niet altijd in het hoogste punt, dus kan ook rustig naast je in het water inslaan.

En met jou bootje kan je altijd nog de mast strijken en voor anker gaan tot de bui voorbij is.
Dat vooral voor een beter gevoel, al zal de kans op inslag inderdaad ook iets (nog) kleiner worden.

WADnWIND schreef :
Maar ook dan kan al je elekronica naar de haaien zijn.

Te verwachten schade:
-Elektronica,
-Alles electrisch,
-Gat in de romp (bij directe inslag)
-Verwondingen, varierend van brandwonden tot dood.

Om punt 1 kun je een telefoon met een nav app in de oven leggen. Schijnt te helpen.

Om punt 2 kun je, als het echt dwars over je heen komt, preventief de motor starten.

Punt 3 is alleen te verminderen door een goede afleidinstallatie. Voorkomen gaat niet.

Punt 4, tja. wat je daar mee moet? Toch maar actief Katholiek worden?

Dat zijn genuanceerde en waardevolle adviezen. Het strijken van de mast is voor de hand liggend want kost minder dan 5 minuten. Maar ik had het zelf niet verwacht. Als het echt helpt wil ik best actief katholiek worden. Maar hoe actief dan? Zouden ze echt willen dat ik mee ga denken en praten? Dan staat ze het een en ander aan donder en bliksem te wachten.

Ik ga zo de trein pakken richting Sneek. Ik hoop stiekum aan de zuidelijke kant van het Markermeer te belanden maar ga het weer goed in smiezen houden.

-

Mijn ervaring met onweersbuien is dat niet zozeer de bliksem, maar de plotselinge windstoten die er bij kunnen voorkomen het grootste gevaar opleveren.
k heb nog nooit iemand op de Grevelingen of op de Waddenzee hoeven redden met een gespleten mast of iets dergelijks, wel verschillende keren omgeslagen zeiljachtjes en open boten na een onweersbui.

Ooit wel een prachtige bolbliksem over onze overloop zien rollen.
Wel een stalen schip, dus een prachtige kooi van Faraday

Vuistregel voor houten boten:
Kans op blikseminslag is ongeveer gelijk aan de kans op osmose.

Conclusie: lekker gaan zeilen!

Geen paniek zaaien.

Ik heb in al die jaren maar 1x een boot gezien met een stuk uit de gelcoat.
Er gebeurd dus vrijwel nooit iets.
Inductie schade komt soms voor, ik denk dat we maximaal rond de 5 gevallen per jaar hebben.
En inderdaad je telefoon in een ouderwetse koektrommel helpt, of een munitie kistje. (ook handig voor je oude vuurwerk)

Tenslotte zijn de cijfers van het CBS erg mild:
www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2008...ldzame-doodsoorzaken

www.cbs.nl/-/media/cbs%20op%20...enbeten.xls?la=nl-nl

Tussen 1996 en 2006 zijn er :
1068 doden door verdrinking
40 doden door vuurwerk
15 doden door een hond
11 doden door bliksem

Dat varen is dus 97x gevaarlijker dan bliksem!

Over "bondig":
telegram.me/zeilersforum/63

telegram.me/zeilersforum/62

(Met de Telegram app zijn deze documenten te lezen. Telegram werkt ook prima op een windows PC of android tablet)

In de praktijk wel meerdere gevallen tegen gekomen. Gezonken polyester boot. Ernstige schade aan de electrische systemen. Via de NMEA kabels alle aangesloten Raymarine apparatuur defect. Weggebrande zender van het echolood.

Maar het kan ook in de haven gebeuren. In Oostende blikseminslag in een mast. De kunststof VHF antenne kwam in gloeiende delen naar beneden dwarrelen. Dit is een ooggetuige waarneming, wij lagen er vlakbij.

Op de eigen boot is de verstaging doorverbonden met de kielbouten via formaat accukabels.

Echter de mast verbinden met de kielbouten houdt een risico in dat bij een sluiting of stroomlekkage in de mastbekabeling, de gietijzeren kiel onder spanning komt te staan.

Tussen de bekabeling heb ik overslag patronen aangebracht. Fysiek is er normaal geen verbnding met de kielbouten. Bij een blikseminslag slaat deze over de overslag patronen heen.

Volgens de gegevens ben je veilig bij een geaarde mast onder een hoek van 60 graden gerekend uit de masttop. Inductie schade is niet te voorkomen.

Zou er niet te licht over denken.

WADnWIND schreef :

Die 11 zijn lang niet allemaal op een boot; vermoedelijk zelfs geen van de 11.
Er zijn wel gevallen van 'mooi leed' bij, zoals die muzikant die speelde bij een begrafenis toen de bliksem in zijn koperen blaasinstrument sloeg.....


Ik heb er ooit een spreadsheetje aan gewaagd:



Nou gaan er ca 600 mensen per jaar dood in het verkeer, dus dat zou leiden tot ca 60 door bliksem in bootjes.
De werkelijkheid is nog een keer of 100 minder, gezien de 11 bliksemdoden in 10 jaar die WadnWind noemt. Die 11 zaten niet of nauwelijks op bootjes.
Mijn spreadsheetberekening nog is een factor 100 te pessimistisch

Bij een overtocht van vlie naar Noorwegen trok een nacht lang een donderderbui over ons heen waar we zo veel mogelijk om heen gevaren zijn. Kwam van noord-westen en trok naar zuid-oosten. Echt dichtbij zijn we niet geweest maar wel een aantal keer bliksem zien inslaan in het water. Niet echt fijn op een houten bootje.

KapiteinMomo zal nog wel komen, die is een keer bijna gefrituurd voor een brug.

Maar ik zou me meer zorgen maken over de wind die er bij komt.
Dat je op tijd de boel strijkt.

Wel lachen dit topic.
Al je apparatuur in de oven tijdens onweer. Doet men dit thuis ook?

Sloe Gin schreef : Wel een keer een moment gehad van "had ik het maar gedaan!"
Blikseminslag in huis: gat in de gevel en alle ook maar enigszins elektrische apparatuur naar de vaantjes, van koffiezetapparaat tot verwarmingsketel en alles wat er tussen zit!
Maar ja, m'n oven was waarschijnlijk toch niet groot genoeg geweest...

Sloe Gin schreef :
Nee, maar mn huis hoef ik niet naar een haven te brengen waarvan ik niet weet waar die precies is.

even Apeldoorn bellen ivm brandverzekering?

roozeboos schreef :
Inderdaad. En dat kan best heftig zijn. Dus zeker geen masten strijken die vervolgens niet goed gefixeerd zijn aan dek.

Als we van boord gaan doen we toch ook niet van die rare dingen ..
zoals het verstoppen van electronica in de oven
verstaging bekabelen naar water en of kiel
anker in het water gooien...
Dat van die oven zou bij ons veel schade op leveren. Bij het voorverwarmen zal de plastic lucht nog wel een tijdje blijven hangen....
Als het met al die bliksem'af'leiders in de haven niet wil lukken lukt dat ene mastje op het water het ook niet....
Die druppels en de wind zijn mogelijk wel even vervelend.