Over het al of niet betalen van havengeld is blijkbaar nogal wat te doen, en iedereen heeft er een mening over. Ik dus ook...
Ik heb een tijd een varend woonschip gehad (motorschip van 16 meter), en later een Kolibri 560. Met beide heb ik meerdere keren tochten gemaakt, en heb dus ook havengeld mogen betalen. Dat gaat per meter lengte, ongeacht het soort schip dat je hebt, dus met mijn goedkope oude woonschip mocht ik net zoveel betalen als de multimiljonair met zijn luxe wastobbe. Die was net zo lang, maar ruim twee keer zo breed, en drie keer zo hoog, maar de lengte is allesbepalend, uiteraard. Ik heb met dat woonschip vrijwel nooit in jachthavens gelegen, ook al omdat ik daar niet welkom was. En ja, dat is me letterlijk zo verteld, met een geteerde romp wilden ze me niet naast de witte jachten hebben. Ik mocht nog net even aanleggen om te tanken, en moest dan ophoepelen. Dat was voor mij niet zo'n probleem, ik lag liever in een werkhaven of middenin een stadje. Daar komt dan een gemeente-ambtenaar langs fietsen om het havengeld te innen.
Dat doen ze ook als je voor een half uurtje komt aanleggen om iemand op te halen, of om boodschappen te doen. Voor het bedrag dat je dan voor een half uur betaalt mag je ook 24 uur blijven liggen, maar het simpele feit dat je even je lijntje om een bolder legt betekent meteen de volle mep afrekenen. Omdat ik dat nogal onrechtvaardig vind heb ik er ook nooit veel moeite mee gehad als er ergens niemand langs kwam en ik dus kosteloos lag. Voor alle duidelijkheid, ik heb nooit gebruik gemaakt van een walstroomaansluiting, en ook niet van havensanitair, omdat ik alles aan boord had.
Met een Kolibri is dat alvast anders, sanitair aan boord is er vrijwel niet, dus dat gebruik je dan wel in een haven. Als dat sanitair er is tenminste. En dan niet nog eens losse muntjes vereist. Ik heb in een verenigingsjachthaven liggeld mogen betalen, waarna bleek dat de douche nog eens extra euro's wilde hebben voor warm water. Het toilet was dan wel inbegrepen, en de walstroom ook, maar daar had ik geen aansluiting voor dus ook geen behoefte aan. Op een Kolibri zit niets wat stroom gebruikt... Ook wifi heb ik nergens gebruik van gemaakt. Je betaalt er wel voor, want er is maar één tarief, per meter lengte. Dat je dan soms ligt in een klein rothoekje, vlak achter een mega-motorjacht waarvan de verlichte naam op de achtersteven recht bij je naar binnen schijnt, de hele nacht, ach, moet je maar niet zo'n klein rotbootje hebben, toch?
Ik heb met de Kolibri ook (ver) buiten het seizoen tochten gemaakt. Denk aan november, december zelfs. Dan is er niets meer open in welke haven dan ook. Dan kun je aanleggen aan de wachtsteiger van de sluis van Muiden, recht voor het eetcafe waar je dan heerlijk kunt eten, en kunt opwarmen, want warm is zo'n Kolibri dan niet. Geen havenmeester gezien, en ik denk dat die er ook niet was. Ik heb er ook niet naar gezocht, dat had ik een dag eerder in Lelystad wel gedaan, maar niemand gevonden in de stadshaven. Ook geen sanitair trouwens, dat was ook gesloten. De volgende ochtend bij de eerste jachthaven richting Amsterdam heb ik aangelegd, om het sanitair te gebruiken (inclusief douche) en even boodschappen te doen om de hoek in de woonwijk achter de haven. Ik heb me netjes gemeld bij de havenmeester, die vroeg voor hoelang ik bleef. Toen ik stelde dat het met een half uurtje, hooguit een uur bekeken was, vond hij het niet nodig om havengeld te berekenen. Kijk, zo kan het dus ook.
Ik heb ook in een vluchthaven gelegen, ten zuiden van Enkhuizen. Daar kwam ik na elf uur 's avonds aan, en pas de volgende ochtend zag ik net voor het uitvaren dat er een bordje stond waar iets op stond over havengeld. Ik heb niet de moeite genomen om het te gaan lezen, en uit te zoeken waar en bij wie ik dan zou moeten afrekenen. Ik heb daar geen gewetensnood aan overgehouden... Ook ben ik eens door de Amsterdamse havendienst naar een jachthaven in Noord gesleept, omdat ik motorpech had. Het was rond tien uur dat ik daar aankwam, en ik zag niemand meer die me zou kunnen helpen. De volgende dag heb ik bij de zuur kijkende havenmeester gevraagd of er een technisch iemand was die me zou kunnen helpen met mijn buitenboordmotor, en omdat ik gebruik heb gemaakt van de haven en het sanitair heb ik netjes havengeld betaalt. Omdat ik door de havendienst erheen was gesleept was dat niet verplicht, maar ik vond het wel nodig.
Kortom, als ik gebruik maak van faciliteiten dan betaal ik daar ook voor, maar dan wel liefst naar redelijkheid, en die is vaak ver te zoeken. En in dergelijke gevallen bepaal ik zelf wat ik redelijk vind. En als ik naar mijn eigen gevoel ergens teveel betaald heb dan kan het gebeuren dat ik een volgende keer te weinig betaal, en dan het gevoel heb dat het gemiddeld wel okee is zo. Daarnaast nog even dit: havengeld is zoiets als het parkeergeld voor je boot, en als je met je auto voor een uur moet betalen terwijl je ergens maar vijf minuten moet zijn, wie betaalt dat dan altijd, en wie denkt vaak: de parkeercontroleur komt vast niet net nu even langs, en ik ben toch zo terug...
Als laatste overweging: iemand hier zei eerder dat wie een toch dure hobby als varen heeft die kan zich ook het havengeld veroorloven. Met die gedachte zijn de laatste jaren in veel havens de liggelden verdubbeld, vaak na overname van de haven door een nieuwe eigenaar. Dat daardoor het varen nog duurder is geworden, en voor velen onbetaalbaar is, maakt weinig indruk. Dat daardoor geen wachtlijsten meer zijn bij jachthavens, maar lege boxen wordt ook niet als zorgwekkend gezien. Dat er vrijwel geen jongeren meer een boot aanschaffen worden allerlei andere redenen voor gezocht, maar dat het simpelweg te duur wordt durft blijkbaar niemand zo hard te stellen. Mijn Kolibri heb ik moeten verkopen omdat ik mijn gratis ligplaats kwijtraakte, en het voor mezelf niet kon verantwoorden om zo'n achthonderd euro per jaar te gaan betalen voor een bootje met een aanschafwaarde van vierhonderd euro.